Íslendingaþættir Tímans - 18.05.1974, Side 10

■77I1TCT.
NG
Gnðmundsdóttir
Sigríður
frá Kverngrjóti
f. 21. september 1889.
d. 17. mars 1974.
Systurminning.
Systir min elskuleg.
Nú ert þú horfin mér sjónum yfir
móðuna miklu eftir langa og viðburða-
rika ævi. Áttatiu og fjögur og hálft ár,
það er langu'r timi, ekki sizt vegna
þess, að þú fótavana frá fimmtán og
hálfs árs aldri. En þú tókst þeim örlög-
um sem sönn hetja. Aldrei mæltirðu
æðruorð, og aldrei máttum við systkini
þin vorkenna þér. Nei, þú barst ein
þinn kross með hinni mestu prýði og
þjálfaðir þig til að vinna flest algeng
störf kvenna úti og inni. Þú áttir svo
einbeittan vilja, mikið þrek og góða
greind.
Þar sem lestrarfélag var á heimil-
inu, gafst þér kostur á að lesa góðar
bækur, sem auðguðu anda þinn og við-
sýni. Þú varst einkar handlagin og
saumaðir fatnað bæði á okkur yngri
systkini þin og fyrir heimilið. Einnig
var þér nærtækt prjón, hekl og út-
saumur, mest unnið eftir fyrirmynd-
um.
Sextán ára gömul fórst þú til
lækninga til Reykjavikur og varst i
rafmagni og nuddi einn vetur. Það bar
engan árangur. Eftir að foreldrar okk-
ar höfðu aflað sér upplýsinga, var tek-
in ákvörðun um, að þú færir til Dan-
merkur. Eftir rannsókn hölluðust
læknar að þvi að láta smiða þér um-
búðir og skó. Þessi hjálpartæki vógu 10
kiló, þvi að járn þurfti til að bera uppi
þina máttvana fætur. Enginn nema sá
sem reynir, skilur hvað það er, að lifa i
70 ár með fætur fmarmara köldum Og
nú gazt þú gengið um sjálf, eftir þvi
sem húsrúm leyfði. Einnig fékkst þú
hækjur, en notaðir þær litið, vegna
lltils húsrýmis. Þetta kostaði þig
mikla æfingu. Kjarkurinn, viljinn og
trúin voru fyrir hendi.
Þú varst hjá foreldrum okkar, þar til
móðir okkar dó, aðeins sextug að aldri.
Þá fórstu til Guðbjargar systur okkar,
sem var nýfarin að búa. Hún var einu
ári eldri en þú. Þið unnuð saman öil
verk frá barnæsku, og var mjög kært
með ykkur. Maður hennar mat þig að
verðleikum. Ykkur tókst sairíeiginlega
að skapa hið mesta fyrirmyndar
heimili. Þiðréðuðráðum ykkar saman
og voruð sem ein sál alla tið, þar til
hún lézt aðeins 63 ára að aldri. Þá tók
við búinu Ingvi sonur hennar og hans
unga kona. Hjá þeim áttir þú heimili,
þar til þú ákvaðst sjálf að sækja um
vist að dvalarheimilinu Hrafnistu. Þar
dvaldir þú, uns þú lézt 17. þ.m. Kynn-
ing þin við vistfólk jafnt sem starfsfólk
vgr sú, að allir elskuðu þig og virtu,
þvi að þú áttir alltaf bjart bros, sem
yljaði hverjum þeim, sem á leið þinni
varð.
Þegar ég nú að lokum lit til baka, þá
hlaðast að mér minningarnar, svo
bjartar, svo undur hlýjar, þvi að þú
unnir henni litlu systur svo heitt. Þú
kunnir svo mikið af sögum, ljóðum og
ævintýrum, að ég hlakkaði allan dag-
inn til kvöldsins, að fólkið fengi sér
rökkurblundinn og ég kæmist á kistil-
inn við rúmstokkinn þinn. Þú lagðir
þig aldrei i rökkrinu, og ég vildi heldur
hlusta á eina sögu eða litið ljóð en fara
að sofa.'
Um vor, löngu seinna, vorum við
systurnar á ferð á æskustöðvunum,
Felli i Kollafirði. Mér varð litið upp til
hliðarinnar, og þá varð mér þessi
staka af múnni:
Upp við hliðar iðgrænar
okkar geymist saga.
Áttum saman systurnar
sólskinsbjarta daga.
Og nú er ég ein eftir af 12 systkinum,
77 ára gömul. Tvö fyrstu börn foreldra
okkar dóu i bernsku, 10 komust til full-
orðins ára. En þú hefur náð langhæst-
um aldri, þú, sem lifið hafði svipt svo
miklu á unga aldri. Óskiljanleg eru
þau örlög, sem mönnum eru ásköpuð.
Ég kveð þig, kæra systir, og segi:
hafðu þökk fyrir allt og allt. Ég óska að
leiðarlokum, að þú réttir mér þina
hlýju systurhönd og segir: „Velkomin,
litla systir”. Þá verða fagnaðarfundir.
„Krjúptu að fótum friðarboðans
og fljúgðu á vængjum morgun-
roðans.
Meira að starfa Guðs um geim”.
(J.H.)
Steinunn J. Guðmundsdóttir.
f
Sumarkvöld að Felli 1910.
Sólglit á fjölium, sumar i dal,
hljóður hugur þráir,
sögu sagða af systur minni
heima á kyrru kvöldi.
Er önnum lauk, við áttum saman
stundir, er aldrei gleymast,
andi þinn rikur, öðrum betur
kunnir sögu að segja.
Hreif mig Kjartan og hugdjarfur
Gunnar,
dáði ég Njál hinn spaka,
grét ég Grettis grimmu örlög,
en Illugi var æ minn draumur.
Kenndir mér að meta kappann Gisla
hetjuna hugdjörfu i hverri raun,
stóð hann ei einn i stormi élja,
öll við munum, hann átti konu.
Drottning minna drauma, öllum
konum betri
með eld i hjarta og viljans stál,
verndaði hún og varði, vininn
sinn kæra.
Það var Auðar kjörorð: Gisla allt.
Saklaus leið Hrefna sorgir bitrar,
vinum svipt á vori lifsins,
fegurðin og góðleikinn bana bíða
fyrir eigingirni og örlögum grimmum.
10
islendingaþættir