Íslendingaþættir Tímans - 24.05.1980, Blaðsíða 12

læknir
Gtíftur vinur okkar Norftfiröinga og
mikill velgerftarmaftur Elias Þ. Eyvinds-
son iæknir er látinn. Hann lést I Park
Falls, Wisconsih i Bandarikjunum hinn
16. mars s.l.
EHas var timarnótamaftur i þróun heil-
brigftismála á íslandi og veröur nafn hans
um aila framtiö tengt þeirri þróun.
Starf hans hér, sem fyrsti yfirlæknir
Fjórftungssjókrahússins, er einn þáttur-
inn i þeirri sögu.
Fyrir okkur Austfirftinga varft starf
hans hér svo þýftingarmikift, aft þaft olli
algjörum þáttaskilum i þróun heilbrigftis-
mála fjórftungsins.
Elias Þórarinn Eyvindsson var fæddur I
Vestmannaeyjum hinn 14. júni 1916. For-
eldrar hans voru Eyvindur Þórarinsson,
skipstjóri og siftar hafnarvörftur og kona
hans Sigurlilja Sigurftardóttir.
Eltas ólst upp i Vestmannaeyjum i um-
hverfi og andrúmslofti hins Islenska sjá-
varpláss, sem jafnan setur nokkuft mark
sitt A einstaklingana og sem svo mjög
mátli greina I skapshöfn og framkomu
Eliasar.
Elias varö candidat frá iæknadeild Há-
skóla tslands 1944, en strax aft öftru ári
þar frá fór hann til Bandarikjanna til
framhaidsnáms. Lagfti hann þar bæfti
stundá nám i handlækningum og.svæfing-
um og deyfingum. Þetta nám stundaöi
hann i S ár, en kom þá heim til tslands og
réöist til starfa vift Landspitalann og
mun þaft samdóma áiit samstarfsmanna
hans á Landspitaianum, jafnt iækna sem
læknanema, sem nutu kennslu hans þar,
aft vift komu hans hafi orftift algjör þátta-
skil á þeirri stofnun I meftferö svæfinga og
deyfinga.
A Landspitalanum vann Elias einnig
sern aftstoftariæknir á handlækningadeild
og fékk sérfræftingsréttindi i þeirri grein
1958.
Árift 1953 fór hann á ný utan til Banda-
rikjanna og kynnti sér þar stárfsemi og
rekstur blóftbanka.
Aft þvi námi lqknu vann hann aft skipu-
lagningu og stofnun Blóftbankans og varft
fyrsti forstööumaftur þeirrar stofnunar.
Elias va,r starfsmaftur Landspftalans
frá þvi memma á árinu 1951 til siftari
hlutá árs 1956, aft hann réftist aft sjúkra-
hiisi okkar hér I Neskaupstaft og lágu leift-
ir okkar þá fyrst saman.
Ég man glöggt þánn dag, sem ég fékk
fy n.f vitncskju um, aft Ellas.heffti hug á aft
sækja urn yfirlæknisstööuna vift okkar
nýja sjiíkrahUs.
Þaft var dag nokkurn á miöju sumri árift
12
. Eyvindsson
1956, aft LUftvik Jósepsson hringdi til mln
frá Reykjavik og sagfti mér, aft til sfn
heffti komift ungur læknir Elias Eyvinds-
son og sagt sér aft hann heffti hug á aft
sækja um yfirlæknisstöftuna vift sjUkra-
hUs okkar, sem þá átti aft taka til starfa
eftir nokkra mánufti. Lýsti LUftvik
manninum sem sérlega glæsilegum.bæfti
hvaft menntun, Utlit og alla framkomu
snerti og sagftist vart trUa þvi aft vift ætt-
um svo göftra kosta völ.
Ég haffti strax samband vift Elias og
bauft honum og konu hans Lynn austur til
þess aft lita hér á aftstæftur, hvaft þau
gerftu. Frá þeim tlma hófst samstarf okk-
ar Eliasar og vinátta.Samstarfift stóft þvl
miftur afteins I 5 ár, en vináttan hélst.
I
Elias var tvlkvæntur. Fyrri kona hans
var Sólveig Eggertsdóttir og eignuftust
þau einn son Eggert.
Sfftari kona hans var bandarisk ,Lynn
Carol Flanum og eignuftust þau 4 börn,
PéturGUstaf, Helen Carol, Eyvind Þórar-
in og Hans Karl. Elias fluttist vestur um
haf til heimkynna konu sinnar slftla
hausts 1961 og átti þar heima siftan þótt
aldrei gerftist hann bandariskur rikis-
borgari.
Vlgsla sjUkrahUssins hér 18. jan. 1957 er
mikill timamótaatburftur i sögu heil'
brigftismála á Austurlandi.
Markmiftift meft byggingu sjUkrahUss-
ins var aft gjörbreyta þvl ófremdar- og
nánast neyftarástandi, sem þá rikti I heil'
brigftismálum fjórftungsins.
Þá var þaft svo, aft á allri strandlengj'
unni frá Eyjafirfti til Vestmannaeyja var
hvergi aftstafta til minnstu skuröaftgerftar-
Fólk, em ekki þekkir af raun til þess trmá'
getur rétt imyndaft sér þaft ástand, sem
oft skapaftist vift slysfarir á sjó og I landu
vift erfiftar og afbrigftilegar fæftingar og 1
margskonar sjUkdómstilfellum, sem
kröfftust skjótra skurftaftgerfta, og I þv*
sambandi verftur einnig aft hafa 1 huga, a®
samgöngur voru þá allt aftrar á landi og 1
lofti en nU eru.
Strax á fyrstu dögum starfseminnar
sýndi þaft sig aft þörfin var mikil og
breytingin var nánast bylting, en þaö
hvaft allt fór vel af staft og tókst giftusafli'
lega, var öftru fremur þvi aft þakka hye
afburfta vel menntaftur og snjall læknif
hélt um stjórnvölinn. Enginn má skilja
orft mln svo, aft ég vilji hér upphefja Elias
og störf hans á kostnaft annars starfs'
fólks. Slikt er fjarri mér og væri nánast
helgispjöll i minningu svo hógværs og
drenglynds manns.Sannleikurinn er sá,
aft hift fámenna starfslift sjúkrahússins
vann nánast þrekvirki á fyrstu starfS'
mánuftunum, þvl erfiftleikarnir voru ótrU-
lega miklir og margvislegir. En Þa&
vannst nýr sigur meft hverjum starfsdeg1’
Vift urftum vitni aö svo mörgu dásamlef?u
tilbjörgunar mannslifum og ltknar I þján'
ingum, aft gleftin yfir breytingunni frá þv*
sem var yfirskyggfti alla erfiftleika. Þao
var mikil gæfa fyrir sjúkrahús okkar, a°
fá slikan afburfta lækni til þess aö móta Þá
starfsemi, sem svo giftusamlega hefur
verift rekin hér siöan.
Eins og áftur segir þá fluttist Elias tneB
fjölskyldu sina alfarift til Bandarikjanna
siftla hausts 1961. Skömmu eftir komuna
þangaft settist hann aft I Park Falls I Wi®'
consin og réftst sem skurftlæknir vl®
Memorial Hospital þar í borg, jafnfram
þvl sem hann, ásamt starfsbróftur slnum-
stofnsetti eigin klinik, sem vaxift hefur ár
frá ári og er nú oröin mikil og myndarlee
stofnun.
1 Park Falls eins og hér urftu vinsæld*r
hans miklar bæfti sem mikilhæfs læknl
og drenglynds og gófts manns.
Útivist Eliasar var orftin löng efta sam'
fellt i 19 ár. A svo löngum tima vill tilíin®
ingin fyrir landi og þjóft, þaft sem vift kö*'
um einu orfti ættjarftarást, oft sljóvgast og
íslendingaþ®^'r