Íslendingaþættir Tímans - 03.03.1982, Blaðsíða 11

Grunnavik Amorssonar prófasts i Vatns-
f'rði Jónssonar.
Utanaf Sandi kom stúlkan i NUpsskóla
Þeirra bræðra séra Sigtryggs og Kristins
bónda át ján ára gömul og gerðist einn af
fyrstu nemendum séra Sigtiyggs, sem
bratug siðar átti eftir að verða eiginmað-
úr hennar og lifsförunautur æ siðan alla
hans daga, uns hann lést árið 1956 i hárri
elli — 94 ára gamall — eftir einstætt og
sÖgulegt ævistarf, sem ekki þarf að lýsa
fyrir öllum þorra landsmanna.
Ég var einn af þeim , Jukkunnar pamfil-
sem náðu þvi að verða nemendur
Núpsskóla siðustu skólastjóraár séra Sig-
tryggs. Þá kynntist ég að sjálfsögðu frú
Hjaltlinu, og e.t.v. betur en flestir aðrir
fyrir þá sök að njóta þess heiðurs seinni
veturinn minn, að vera titlaður „hús-
bóndi” i talsvert fjölmennu „embættis-
ruannakerfi” nemenda, sem séra Sig-
tryggur skipaði jafnan með samþykki
nemenda i upphafi hvers skólaárs. Sam-
skipti við þau skólastjórahjónin urðu þvi
nánari en ella, og er skemmst frá þeirri
samstöðu og samvinnu að segja, að þrátt
fyrir ekki óeðlilegar smávegis „uppá-
komur” og meiningarmun, hefur fátt i lif-
'nu orðið mér lærdómsrikara og þakkar-
verðara en námsdvölin á Núpi nú fyrir
naeira en hálfri öld, i mótandi umönnun
skólast jórahjónanna og annarra
bgleymanlegra kennara.
Ekki gat það farið framhjá neinum,
bverjum kostum frú Hjaltlina var búin
sem húsmóðiri' fjölmennum heimavistar-
skóla. Sjálf var hún kennari að menntun
°g kenndi, einkum handavinnu stúlkna,
við skólann. Var hún frábærlega hæf á þvi
sviði, enda hafði hUn aflað sér sérmennt-
unar þar að lútandi, bæði á ísafirði og I
fyeykjavik. Lét frú Hjaltlina vandað
handbragð jafnan sitja i fyrirrúmi, en
birti minna um afköst. Hún var ein af
þeim, sem ekki þola á neinu sviði, að
höndum sé til kaslaö i hugsunar — og
hirðuleysi. Bar allt i kringum hana vott
þrifnabar, nkvæmni og snyrtimennsku.
var hún að þvi leyti einnig mikil og góð
fyrirmynd ungu íólki.
Erú Hjalth'na tók mikinn þátt i skólalif-
mu og var jafnan nærstödd, hvenær sem
eitthvað var að gerast, hvort sem var til
bryggðar eða gleði. HUn varvel máli farin
°8 ..steig istólinn”,ef þvi var að skipta og
flutti þá'thyglisverðar ræður. En einkum
munaði um söng hennar, þegar lagið var
fekið, og það var blessunarlega oftá Núpi,
^eira og minna á hverjum einasta degi.
Eg hefi oft óskað þess siðan, að i skólum
■ándsins rikti þótt ekki væri nema brot
Þeirrar einlægu, lyftandi, lífgefandi söng-
Sleði, sem Nupverjar uröum aðnjót-
andi. Eg trúi þvi, að þá væri vandi þjóð-
hfsins minniog vandamálin, raunveruleg
°g Imynduð, færri. Nú hima svo viða sorg-
mædd, vonsvikin og vansæl börn i söng-
Vana, daufum og dauöum uppeldisstofn-
,s*endingaþættir
unum, og þvi súpum við seyðið, lifum
harmsögu þyngri en tárum taki.
Á Núpi var timinn velnotaður og gjarna
slegnar tvær eða fleiri flugur i sama
höggi, ef við varð komið. 1 þessari andrá
liggur t.d. nærri að nefna það, að i handa-
vinnutimum stúlknanna var það ekki óal-
gengt, að blessaður skólastjórinn, sem
var óþreytandi söngstjóri og sjálfur tón-
skáld,birtisthljóðlega idyragættinni með
nótnahefti undir hendinni og spyrði var-
færnislega og af mikilli hæversku:
„Hjaltlina, má ég..?” Var þá ekki um ab
villast: vildi hann þá komast inn i sauma-
timana til raddæfinga og fékk að sjálf-
sögðu jafnan,en misvel likaði þó stúlkun-
um þetta, eftir þvi hversu söngvnar þær
voru eða áhugasamar um handavinnu
sina, og fyrirkom, að skólastjórinn fengi
hógværa áminningu kennarans um að
trufla samt ekki of mikið!
Eitt er það m.a. sem mér gleymist ekki
i sambandi við frú Hjaltlinu, en það er,
hversu umhyggjusöm og nærgætin hún
var gagnvart nemendum, hvenær sem
veikindi bar að höndum. Fylgdist hún þá
af nákvæmnimeð lifiog liðan sjúklingsins
og sparaði þá ekkert, sem verða mátti til
bættrar liðunar og heilsu, hvorki fé né
fyrirhöfn. Mega ekki svo fáir muna frúna
I þakklátum huga frá slikum stundum.
Hinn frægi og fagri unaðsreitur „Skrúö-
ur’ ’ og séra Sigtryggur j uku hvor á annars
heiður og hrós. Sist vil ég draga úr rétt-
mæti þess. En þaðætla ég þó að hlutur frú
Hjaltlinu I vexti og viðgangi Skrúðs um
áratuga skeið, hafi alls ekki verið metinn
sem skyldi, og þakkir og viðurkenning
þeirra, er nutu, verið eftir þvi. En allt það
vissi og viðurkenndi séra Sigtryggur
sjálfur. Hjaltlina var þó sæmd Riddara-
krossi hinnar islensku fálkaorðu fyrir
störf sin. Ég vil leyfa mér að draga I efa,
að nokkur Islendingur hafi af meiri natni,
fórnfýsi og alúð varið fleiri lifsstundum
sinum til þess að búa gróöurreit „sólskært
sumar undir” en frú Hjaltlina.
Frú Hjaltlina var prýðilega gefin og vel
menntuð kona, sem myndaöi sér ákveðn-
ar og sjálfstæðar skoðanir á mönnum og
málefnum. Hún naut lesturs góöra bóka
og var sérstaklega vel að sér i fagurbók-
menntum Norðurlanda, ekki sist Sviþjóð-
ar. Man ég frá góðri samverustund með
lifandi frásögn hennar útaf nóbels-
skáldinu fræga, Selmu Lagerlöf, sem hún
dáði. Leyndi sér ekki þekking hennar og
skarpur skilningur.
Að lokinni jarðvist frú Hjaltlinu M.
Guðjónsdóttur frá Núpi, efast ég ekki um,
að fjölmörgum nemendum þaðan verði
hugsað til ávaxta lifs hennar og starfs,
sem svo margir hafa notið og njóta fram-
vegis. Fyrir utan lifsstarfið tengt Núps-
skólanum og Skrúði, májel i þessu sam-
bandi minna á mikilvæg ábyrgðarstörf
sona hennar þjóðkunnra, þeirra Hlyns
veðurstofustjóra og Þrastar skipherra.
Fáir munu hafa ræktað „sinn garð”,
hvernig sem á er litið, betur en frú Hjalt-
lina. Hún unni öllum gróðri og allri fegurö
i manni og mold. Blessuð sé minning
hennar. Ég tek að lokum undir orð séra
Matthiasar:
„Hver dagsins geisli deyr oss hér að
kveldi, en dagur Guðs á eilift sumar-
veldi.”
BaldvinÞ.Kristjánsson.
Þeir sem skrifa minningar-
eda afmælisgreinar í
íslendingaþætti, verða að skila
vélrituðum handritum
n