NT - 10.01.1985, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 10. janúar 1985 11
Sýnt í tvo heimana
■ Leikfélag Reykja-
víkur: AGNES -
BARN GUÐS eftir
John Pielmeier. Þýð-
andi: Úlfur Hjörvar.
Leikmynd og búning-
ar: Steinþór Sigurðs-
son. Leikstjóri: Þór-
hildur Þorleifsdóttir.
Svona á leikhús að vera! Að
taka til meðferðar verk sem
snerta við djúpiægum viðfangs-
efnum, gædd innri sálfræðilegri
spennu, en jafnframt með hag-
anlegri fléttu sem heldur áhorf-
anda við efnið. Þessum kostum
er Agnes - barn Guðs gædd, og
sýning Leikfélags Reykjavíkur
á þessu verki er því fagnaðar-
efni, og að flestu leyti vel að
henni staðið.
Höfundur verksins er Banda-
ríkjamaður, menntaður við ka-
þólskan háskóla. Eins og rakið
hefur verið í fjölmiðlum gerist
leikritið í klaustri, fjallar um
rannsókn geðlæknis á Agnesi,
ungri nunnu sem alið hefur barn
sem síðan finnst myrt í rusla-
körfu. Meginefnið er átök milli
læknisins sem er kona og abba-
dísarinnar um þetta barn Guðs,
Agnesi. Smám saman tekst að
upplýsa atvik sem lágu til fæð-
ingar barnsins og dauða, en verr
gengur að komast fyrir um getn-
að þess. Annars er ekki vert að
rekja efnið frekar. Spurningin
sem upp er borin í leiknum er
nánast sú hvort saga Agnesar sé
geðveikitilfelli eða kraftaverk.
og þá er raunar enn eftir
spurning: hvað er kraftaverk?
Við getum látið hið svokall-
aða raunsæi liggja á milli hluta.
hvort það er yfirleitt hugsanlegt
að nokkurt barn verði alið upp
í slíkri fáfræði sem Agnes, eða
þá að „geðveiki" hennar sé trú-
verðug. Ef Anges er sjúkdóms-
tilfelli er það auðvitað ekkert
Ágnes og Martha geðlæknir, leiknar af Guðrúnu S. Gísladóttur og Sigríði Hagalín.
T
■ Alþýðuleikhúsið:
AWORD IN THE STARGA-
ZERS EYE. Gestaleikur frá
Bretlandi. Sýnt á Kjarvalsstöð-
um.
Fengur er að því að fá hing-
að góða erlenda leikflokka.
Hér er raunar ekki flokkur á
■ Nigel Watson bregður sér í margra kvikinda líki á Kjarvals-
stöðum.
„Orð í auga“ á Kjarvalsstöðum
ferð heldur aðeins einn maður,
Nigel Watson, sem fer með
atriði unnin upp úr fornind-
verskum sögum sem skráðar
voru á sanskrít fyrir nærri tvö
þúsund árum. Þetta efni er
endursagt á mjög nútímalega
ensku að því er heyra mátti.
Panchatantra heitir hinn ind-
verski sagnabálkur á frummáli.
- Fimmdægra í þýðingu Sörens
Sörensonar (ekki Sörensen
eins og í leikskrá stendur).
Þetta eru tíu atriði, leikin í
einni rennu, og segja frá dr.
Bidpai sem fer og heimsækir
Damschelim konung og lendir
i dyflissu. í sýningunni eru
margar sögur og leikarinn
bregður sér í margra kvikinda
líki, er óhætt að segja, því að
við sögu koma veggjalús og
fló, auk annars.
Nigel Watson er góður fag-
maður og fór með þetta allt af
snerpu og lipurð. Hreyfing er
mikil á leikaranum, hlaup,
stökk, kollhnísar: „svitalyktar-
leikhús" myndi Þorsteinn Ö.
Stephensen kalla það, sbr. það
sem sagt var í afmælisgrein
um hann á dögunum. Það var
nokkuð langt að horfa á einn
leikara í hálfa aðra klukku-
stund leika listir sínar, en mörg
atriðanna einkar skemmtileg.
Nigel Watson mun hafa búið
um skeið á íslandi og brá enda
fyrir sig býsna góðri íslensku
öðru hverju í sýningunni.
Theatre Taliesin heitir leik-
flokkur sá sem að sýningunni
stendur og hefur aðsetur í
Cardiff í Wales. Stuart Cox
heitir leikstjórinn og hann hef-
ur samið handrit ásamt leikar-
anum og Ramsay Wood.
Stefna leikhússins mun vera að
bjóða upp á vönduð leikverk
og þó alþýðleg. Sýningar
byggja á því sem kallast víst
spuni, og mátti hér sjá sýni-
dæmi hans. Og hér kemur við
sögu táknrænn innblástur „sem
segja má að tengist ímynd og
frægð Taliesin sem skálds og
galdrakarls, spámanns og
sögumanns," segja aðstand-
endur sýningarinnar. Gott hjá
Alþýðuleikhúsinu að bjóða
upp á þetta. Leikið er í Kjar-
valssal sem fljótt á litið virðist
ekki vel til leiks fallinn en
dugði Nigel Watson ágætlega.
Sýningar verða 9.-13 janúar.
Gunnar Slefánsson.
NT-mynd: Ámi Bjarnu
efni í skáldskap. En verkið
verður skáldskapur af því að
höfundurinn er nógu vitur og
kunnáttusamur til að skilja
þetta mál eftir opið.’Agnes -
barn Guðs verður skáldleg
mynd af manneskju andspænis
Guði sínum, og mannlegri
samkennd, kærleika milli
manna. Þetta tvennt er samofið
í hinum trúarlega þætti verksins
sem leikst á við þá vísinda-
hyggju sem geðlæknirinn
túlkar. Ljós vísindanna reynir
að ná til lcyndra afkima sálar-
innar, kemst þangað auðvitað
aldrei, en nógu langt til að
svipta manninn voninni sem í
barni Guðs er fólgin.
Martha geðlæknir er miðlandi
verksins og við sjáum atvikin
með hennar augum. Hún er
uppgjafa kaþólikki, trúir á vís-
indi sín og litur á þaö sem
hlutverk sitt að bjarga Agnesi
út úr þeim sjúka hugarheimi
sem klaustrið vill bjóða henni.
Viðfangsefninu slær inn, Agnes
verður Mörthu það barn sem
hún eignaðist aldrei sjálf, vekur
sál hennar og líkama til nýrrar
virkni. Agnes er líka barn abba-
dísarinnar sem raunar er frænka
hennar, kemur þeirri konu í
stað barnanna sem snúið hafa
baki við henni þegar hún lokaði
sig inni í klaustrinu. Abbadísin
reynir að verja þann heim sem
innan klausturmúranna á sér
staðfestu, trúnaðarsambandið
við Guð.
Leikurinn fjallar um átök
milli tvenns konar lífsskilnings
sem auðvitað þarf ekki að vera
andstæður. Átökin fara ekki
einungis fram á milli abbadísar-
innar og læknisins, heldur innra
með þeim hvorri um sig. Þær
eru báðar merktar sárri reynslu,
og hið saklausa barn Ágnes
verður báðum að tákni þeirrar
hugsjónar sem hinn illi heimur
vill tortíma. Ágreiningurinn
stendur aðeins um það hvort
heill Agnesar sé fólgin í því að
loka sig inni í trúnaðarsamband-
inu við Guð, eða læra að horfast
í augu við veröldina fyrir utan,
hinn vanhelga heim. Þessar
konur sjá báðar í tvo heimana,
en barnið sem þær vilja lifa fyrir
hlýtur að farast.
Mér virðist Þórhildur Þor-
leifsdóttir leikstjóri og leikend-
urmr, svo og aðrir sem að sýning-
unni standa, hafa lagt mikla
rækt við viðfangsefnið. Hin ytri
umgjörð er stílhreint verk eins
og af Steinþóri Sigurðssyni má
vænta. Kaþólskir trúarsiðir sem
fyrir koma eru látlaust og
smekklega sýndir. Söngur
Agnesar, úr kaþósku messunni,
gegnir verulegu hlutverki í
framvindu leiksins, við hann
aðstoðaði Guðbjörg Thor-
oddsen, en umsjón með tónlist-
arflutningi hafði Hjálmar Helgi
I Ragnarsson.
Sigríöur Hagalín leikur
Mörthu af góðum næmleik, ör-
ugglega. Spennivídd var tæpast
nægileg í leik Guðrúnar Ás-
mundsdóttur. Henni læturjafn-
an vel aö leika á hina blíðari
strengi, en miður að sýna hörku
Móður Mirjam þegar hún verst
ásókn geðlæknisins.
Undir hlutverki Agnesar er
þó mest komið, og Guðrún S.
Gísladóttir vinnur þar góðan
sigur. Þetta er afar erfitt
hlutverk, raunar bæði andlega
og líkamlega, því hér þarf hvort
tveggja til, að leiða í ljós hið
ósnortna sakleysi, barnslegan
þokka Agnesar - og veita ávæn-
ing af ógæfu hennar og kvöl.
Guðrún vex af glímunni við
þetta viðfangsefni.
Þá er ekki annað eftir en
hvetja þá til að fara í Iðnó sent
gjarnan vilja sjá verk sem lýsa
undir yfirborðið og verða hug-
stæð löngu eftir að tjaldið fellur.
Þetta leikrit er þeirrar gerðar.
Gunnar Stefánsson.
Kaupendur NT í Keflavík og Njarðvík
Vinsamlega athugið að nýir umboðs-
menn hafa tekið við störfum.
Keflavík Guðríður A. Waage,
Austurbraut 1 sími, 2883
Ingibjörg Einarsdóttir,
Suðurgötu 37, sími 4390
YtrhNjarðvík Kristinn Ingimundarson,
Hafnargötu 72, sími 3826.