NT


NT - 12.05.1985, Side 23

NT - 12.05.1985, Side 23
Þegar Hitler frétti um þetta krafðist hann að strax yrði gripið til gagnað- gerða, en var þá sagt að ekkert lið væri tiltækt, - nema fimm flugvélar, sem nýlega hafði verið gert við í skriðdrekabúðum hundrað mílum frá vettvangi. Leiðin var því opin. Nú hafði Montgomery lokið undir- búningi sínum fyrir sóknina yfir fljót- ið í grennd við Wesel. Hér hafði hann stefnt saman tuttugu og fimm deild- um, eftir að 250 þúsund tonnum af sprengiefni hafði verið hlaðið upp í gryfjum á vesturbakkanum. Það þrjátíu rnílna svæði sem hann hugðist sækja yfir á var ekki varið nema af fimm iíla búnum þýskum deildum. Kvöldið 23. mars var árásin gerð að lokinni ógurlegri stórskotahríð, þar sem beitt var 3000 byssum og fjölda sprengjuflugvéla, sem flugu í hrinum yfir stöðvar Þjóðverja. Forystusveitir héldu nú yfir fljótið á flotskriðdrekum °g bjuggust um á austurbakkanum. Mótspyrna var lítil. í dagrenningu var tveimur fallhlífarsveitum varpað niður til þess að auðvelda framsókn- ina, meðan brýr voru smíðaðar af kappi yfir Rín. Sem dæmi um það hve viðnámið var lítið má nefna það að úr 9. hernum, sem var helmingur liðsins, féllu aðeins 40 menn. Mannfall Breta var líka óverulegt, en hörð andspyrna var aðeins veitt í þorpinu Rees, þar sem fallhlífasveit hélt velli í þrjá daga. Hinn 28. mars höfðu Bandamenn náð yfirráðum á 30 mílna svæði. En Montgomery, sem enn taldi ástæðu til að óttast varnir Þjóðverja, heimil- aði ekki allsherjarframsókn fyrr en hinn hafði dregið saman tuttugu her- deildir og 1500 skriðdreka. Þegar árásin loks hófst urðu helstu hindranirnar rústir og skran, sem voru afleiðing stórkostlegra loftárása. Var það enda mesta kappsmál Þjóð- verja, jafnt almennings sem hers, að Bandamenn mættu komast sem lengst austur á bóginn. Þannig mundu þeir hernema landsvði sem annars væri hætta á að kæmist undir Rússa. Fáir fylgdu fyrirskipun Hitlers um „sviðna jörð“. Skömmu áður en orrustan um Rín hófst hafði Hitler gefið út skipun um að barist skyldi án þess að taka neitt tillit til þýskra íbúa á bardagasvæðun- um. 'Sveitunum var skipað að eyði- leggja allar verksmiðjur, helstu raf- Sunnudagur 12.maí 1985 23 orkuver, vatnsból og annað, svo Bandamenn færu um algjöra eyði- mörk. Ráðherra hergagnaframleiðslu, Albert Speer, andmælti þessu þegar. en Hitler sagði: „Sé stríðið tapað, mun þýska þjóðin einnig tortímast. Því er engin þörft á að reikna með neinu þjóðinni til framfærslu og viðhalds.“ Þetta varð til þess að Speer rauf tryggð við foringja sinn. Hann hrað- aði sér til vígstöðvanna og átti ekki í erfiðleikum með að fá foringjana til þess að virða skipan Hitlers að vett- ugi. Þegar nær endalokunum dró laðað- ist Hitler æ meir að ýmsum draumór- um og trúði að eitthvert kraftaverk mundi leiða Þjóðverja út úrógöngun- um. Hann las rit Friðriks mikla, sem bjargaðist á síðustu stundu er Katrín mikla, Rússadrottning, lést. Þá voru herir hans að niðurlotum komnir. Hitler las og stjörnuspár, sem sagt höfðu að mikil áföll í apríl yrðu bætt með gæfusamlegum hætti og friði í ágúst. Á miðnætti hinn 12. apríl bárust fréttirnar um lát Roosevelts. Vonuð- ust þeir Hitler og Göbbels eftir því að þetta táknaði að bandalag Breta og Bandaríkjamanna myndi rofna og saminn yrði friður. En þessar vonir rættust ekki og hálfum mánuði síðar framdi Hitler sjálfsmorð ásamt ástkonu sinni. Snemma í mars hafði Zhukov tekist að búa vel um sig á bökkum Oder, en honum heppnaðist ekki að brjótast fram að sinni. En sunnar hélt sóknin áfram og um miðjan apríl héldu Rússar inn í Vínarborg. Varnir Þjóð- verja í vestri voru að hrynja og herir Bandamanna sóttu fram án mikillar fyrirstöðu. Þeir komu að Elbu, 60 mílur frá Berlín, hinn 11. apríl. Hér var staðnæmst. Hinn 16. apríl hóf Zhukov svo sókn ásamt Konev og sótt var yfir Neisse. Að viku liðinni voru Rússar í úthverfum Berlínar. Þann 25. apríl hafði borgin verið umkringd og 27. apríl mættust sveitir Rússa og Banda- ríkjamanna við Elbu. En í Berlín vörðust her og borgarbúar til hinsta dags, allt þar til Hitler var allur og uppgjöf lýst yfir. Stríðinu í Evrópu lauk á miðnætti hinn 8. maí. En í rauninni var það aðeins staðfesting á endalokunum, sem höfðu verið að þróast stig af stigi síðustu vikurnar. Þann 2. maí var öllum bardögum í rauninni lokið og þrem dögum fyrr en í Þýskalandi var lýst yfir uppgjöf ítala. Hinn 4. maí hafði plagg sama efnis verið undirritað á Lúneborgarheiði í stöðvum Montgomery, jrarsem mætt- ir voru fulltrúar þýska liðsins í Norð- vestur-Evrópu. Þann 7. maí var ann- að uppgjafarskjal undirritað í stöðv- um Eisenhowers í Reims. Þar voru einnig komnir fulltrúar Rússa, Breta og Frakka. í rauninni má segja að uppgjöf Þjóðverja á Ítalíu hafi verið merkasti viðburðurinn af þessum uppgjafar- seremóníum. Þar undirrituðu þeir uppgjöf meðan Hitler var enn á lífi og var þar snúið baki við öllum hans kröfum. Enn fremur var þarna rekið smiðshöggið á þá baktjaldastarfsemi sem í gangi var á þeim vígstöðum og hafði staðið í tvo mánuði, - að fá framgegnt séruppgjöf á þessu svæði. Aðrir foringjar hersins höfðu verið of nálægir yfirþyrmandi persónu Hitlers til þess að voga sér slikt. - Þótt þeir hefðu skrafað um það í sinn hóp. Flestir höfðu þeir gefið upp alla von eftir að Bandamenn stigu á land í Normandí sumarið áður. I febrúar 1945, eftir að Ardennasóknin hafði mistekist og sveitir Rússa sigu inn í austurhluta Þýskalands, voru þessir menn rúnir bæði vonum og viljastyrk. Þeir héldu stríðinu áfram af ótta við Hitler og ótta við endurgjald af hálfu Bandamanna. Stríðið dróst á langinn vegna harð- drægni Hitlers og líka vegna þess hve Bandamenn voru harðir á kröfunni um skilyrðislausa uppgjöf. Hefðuþeir látið uppiskátt um hvað við tæki að stríði loknu og ekki skapað slíkan ótta, hefðu svo margar deildir gefist upp að varnirnar hefðu hrunið tals- vert fýrr. Nú geta allir eignast þessabok íItborgun aðetns 1.925,00 oa síðan rúmar 800. krónur a ntánuðL Hún fæst gegn lítllli útborgun og þægilegum afborgunarkjörum í bókabúðum og á forlagi. Vlð undirskrift samnings greiðast kr. 1.925,00 og eftirstöðvamar á tíu mánuðum með rúmum 800 kr. i hvert skipti, að viðbættum kostnaðL Þessi kjör eru boðin til þess að mæta óskum hinna fjölmörgu sem spurst hafa fyrir um möguleika ttl þess að elgnast þessa bráðnauð- synlegu bók með sem lægstri útborgun og enn lægri afborgunum. BÓKAÚTGÁFAN ÖRN & ÖRLYGUR Síðumúla 11, sími 84866 1 Lúrír þú á frétt? Nýtt símanúmer 68-65-62 Globusp iÍHOWARD JARÐTÆTARAR íslenskir bændur þekkja hina einstöku endingu HOWARD jarötætaranna eftir 25 ára notkun hér á landi. Hin einstaka ending og hagstætt verð, gera kaup á HOWARD tæturum að besta kostinum. HOWARD HR 30 jarðtætarar fyrirliggjandi í 60“ - 70“ - 80“ breiddum með fjögurra hraða Heavy Duty gírkassa. Verð: 60“ kr. 78.300.- 70“ kr. 82.600.- 80“ kr. 87.600.- Pantið strax og tryggið tímanlega afgreiðslu. Einstæðir greiðsluskilmálar. LÁGMÚLI 5, SlMI 81555

x

NT

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: NT
https://timarit.is/publication/305

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.