NT - 19.05.1985, Blaðsíða 8

Sunnudagur 19. maí 1985 8
■ Kristján er rúmlega fertugur, f jögurra barna faðir. Þau hjónin skildu
fyrir þremur árum og það varð að samkomulagi að konan hefði börnin.
Síðastliðið ár hefur hann verið í sambandi við aðra yngri konu en þau
búa í sitt hvorri íbúðinni í Reykjavík þrátt fyrir að þau eyði miklum tíma
saman. Hann er ósköp venjulegur maður að flestu leyti en eitt gerir
hann þó óneitanlega nokkuð sérstæðan og það er sú
staðreynd að hann er það sem kallað er „sadisti.“
H.
Vandamál eða skemmtileg tilbreyting?
Hugtakiö á r;etur aö rckja tii
franska rithöfundarins Dona-
ticn Alphonse Francois Sadc
scnt á sínum tíma var d;cmur
fyrir hrottalega mcðfcrö á
glcðikonum scm hann haföi
liaft samskipti viö. Sadc var
þeirri áráttu haldinn að hann
hcitti ódrcngilcgum aðfcröum
í kynlífi sínu og gat ckki notið
þcss til fullnustu ncma aö
niðurlægjá og mciöa ástkonur
sínar þannig aö lá viö limlcst-
ingum og dauða. I'css á milli
hjúkraöi hann þcirn af mikilli
nærgætni og alúð og lct scr
annt um líðan þcirra.
Kristján cr aö mörgu leyti
sama marki hrcnndur. Hann
cr að vísu ckki aðalsmaður
cins og Sadc var, cn kynlíf
þcirra cr ámóta og háöir hafa
þeir átt við þaö aö stríða að
livötum þeirra og löngunum cr
hafnað af samfélaginu í kring-
um þá. Pcir hafa oröið aö fara
lcynt mcð pyntinganautn sfná.
Þcgar Kristján loks leitaði
sálfræðilcgrar aðstoðar var líf
hans orðið bæði honum og
ástkonu hans óbærilegt. Hún
átti stööugt crfiðara mcð að
sætta sig við þá meðferð, scrn
hcnni til að byrja ntcð hafði
þótt „ofurlítið spcnnandi,"
cins og hún sjálf komst að
oröi. Hann vissi scm var, að
löngunum sínum og áráttu yrði
ckki haldið í skefjum ogóttað-
ist að hann gcngi lengra og
lcngra í „ástárleikjum" sínum
þar til að hann yrði valdur að
óbætanlcgum skaða.
„Mcr fannst að helsta ráðið
væri að láta taka mig úr sam-
bandi og leitaði því læknis.
Þaö var ciginlcga upphafið, að
þcssu öllu saman og nú sc ég
ckki cftir því að hafa leitað
aðstoðar." Það scm Kristján á
hér við cr það að hann sagði
heimilislækni sínum frá þcirn
vanda. scm hann átti viö að
stríða og sá liafði síðan beint
honum inn á göngudcild þar
scm Ktistján fékk tækifæri til
að ræða mál sín við kunnáttu-
mcnn og fékk lyl' sem hafa
haldið kynhvöt hans í skefjum.
Kristján segir okkur að hann
hafi allt frá því að hann var
unglingur verið haldinn sterkri
kynhvöt. „Það var eins og að
ég gæti aldrei fengið nóg. Ég
lcnti Ifka oft í því að auðmýkja
og niðurlægja konur, sem ég
var í sambandi við, án þcss að
gcra mér aö fullu grein fyrir
því af hverju ég léti svona.
Þegar ég hafði drukkiö áfengi
gekk þetta oft algjörlcga út í
öfgar. Þá batt ég vinkonu mína
með ólum við rúmið og mcð
því móti og ásamt því að pína
sjálfan mig líka fékk ég það
sem ég var að sækjast eftir."
Lokaðurinni
Sade greifi fékk aftur á móti
ckki aðstoð af neinu tagi við
vanda sínum hcldur brá samfé-
lagið á það ráð að loka hann
inni. Fyrst í Bastillunni og
öðruni fangelsum og síðar á
Charenton á geðsjúkrahúsinu,
þar sem liann eyddi síðustu
æviárunum.
Hann var af ríku fólki
kominn, fæddur í París árið
1740. Aðeins 14 ára hóf liann
herþjónustu og hafði öðlast
fjölda titla þegar hann var
dæmdur til dauða fyrir
öfuguggahátt og eiturbyrlun
árið I772. Reyndar tókst hon-
um í það skiptið að flýja til
Ítalíu cn var síðan aftur tckinn
til fanga árið 1777.
Því hefur verið haldið fram
að það hafi verið cinskær
óhcppni að Sade lenti í dóms-
málum vegna kynfcrðishegð-
unar sinnar. Annað eins og
þetta hafi nú sést áður og það
í París. Á hinn bpginn er það
Ijóst, þegar flett er í gögnum
um mál hans og réttarskýrsl-
um, að hann hefur farið mjög
hrottalega með ástkonur sínar.
Ekki nóg með það heldur lætur
hann söguhetjur sínar, haga
sér á svipaðan hátt og hann
sjálfur í bókum þeim og grein-
um sem hann skrifaði.
Nú hafa verið gefin út alls 13
bindi af þeini 27 sem eftir Sade
greifa liggja. Óhætt er að full-
yrða að fáir rithöfundar á þess-
um tíma hafi valdið eins miklu
fjaðrafoki og þessi lágvaxni
hrottafengni elskhugi sem
eyddi stórum hluta ævi sinnar
bak við lás og slá vegna kyn-
hvatar sinnar. Hann hefur ver-
ið talinn meistari pornó-
grafíunnar og svo mennskur
að hann nálgast það að vera
ómenni. Rit hans hafa til
skamms tíma verið geymd í
hinu svokallaða „helvíti"
frönsku ríkisbókhlöðunnar en
þaðan hafa frjókorn hugsana
hans borist ótrúlega víða. Sade
er talinn án efa hafa haft rnikil
áhrif á vestræna hugsun og í
ritum hans megi finna leiðar-
ljós, sem bæði fasistar og anar-
kistar Jiafi sótt í andlegan
styrk.””
Hann leggur ekki aðeins til að
hórdómur, nauðganir, og frjást
kynlíf sé leyft heldur hvetur til
þess að slíkt sé stundað. Börn-
in eiga að tilheyra ríkinu og
aðeins hinn sterki á að fá að
lifa. Hér kemur frani hin
blinda trú á ofurmennið auk
þess sem Sade hvetur til trú-
leysis í orðsins fyllstu merk-
ingu. •—
Hann lagði ofurkapp á að nátt-
úru mannsins væri gefinn laus
taumurinn og að maðurinn
brjóti af sér þá hlekki sem
siðmenningin hafi á hann lagt.
Margir aðrir rithöfundar og
hugsuðir hafa tekið í sama
streng þó svo að ef til vill hafi
enginn gengið eins langt og
Sade greifi. Fyrsta verk hans,
Les Infortunes de la vertu kom
út árið 1787 en eins og áður
segir hefur stærsti hluti verka
hans aldrei komið fyrir al-
menningssjónir þar sem það
hefur verið læst niðri í sérstakri
deild frönsku ríkisbókhlöð-
unnar. Fræðimenn hafa þó haft
ótakmarkaðan aðgang að
handritum þessum og þannig
hafa þau haft sín áhrif þrátt
fyrir það að hafa ekki verið
prentuð.
Það sem hugtakið sadisme
stendur fyrir rná finna mjög
víða í verkum greifans. í sum-
um bóka hans eru kynlífslýs-
ingar það nákvæmar og jafn-
framt meistaralega skrifaðar
að Sade hefur stundum verið
nefndur „konungur klámsins”.
Menn hafa löngum furðað sig
á því hversu nákvæmlega og
samviskusamlega honum tekst
að lýsa öllum líkamsstellingum
hjá söguhetjum sínum við iðju
sína og kynlífsrannsóknir.
Þessir lýsingar endurspegla að
sjálfsögðu innilegan áhuga hö-
fundar á viðfangsefni sínu og
kunnáttu fagmannsins.
Kynlíf sem blómstrar í
skjóli ofbeldis
Það má ljóst vera af framan-
sögðu að það er æði margt sem
skilur að þá tvo menn sem hér
hefur lítillega verið minnst á.
Annar er íslenskur millistéttar-
maður sem býr í Reykjavík en
hinn er franskur aðalsmaður
sem uppi var fyrir rúmlega 170
árum. I rauninni er fátt sem
tengir þá saman annað en sú