NT - 18.08.1985, Blaðsíða 15

NT Sunnudagur18.ágúst1985

■ Nú um helgina verður opnuð
myndlistarsýning í samkomuhúsinu á
Eyrarbakka. f>að er Þorlákur Krist-
insson myndlistarmaður, oft nefndur
Tolli, sem sýnir þar á fjórða tug verka
hann hefur unnið á síðustu
misserum. Verkin eru unnin bæði hér
heima og úti í Berlín þar sem Þorlák-
ur hefur verið við nám.
Þú hefur sýnt í safnahúsinu á Sauð-
árkróki og í dekkjaverkstæði í Reykja-
vík og nú á Eyrarbakka. Þetta eru
ekki beint hefðbundnir sýningarsalir
fyrir reykvíska myndlistarmenn. Af
hverju ertu að þessu Tolli?
„Mér finnst ekki síður mikilvægt
að kynna það sem maður er að gera
úti á landi en í Reykjavík. Ég hef
unnið víða um land og á taugar til
dreifbýlisins. Ég á líka vini á Bakkan-
um sem hafa aðstoðað mig í þessu og
staðurinn höfðar til mín. Þetta er
einfaldlega það sem mig langar til að
gera og þá geri ég það. Það að sýna
úti á landi er ekkert prinsipp hjá mér
og óþarfi að vera að grafa upp neina
djúpa merkinu í því.
„Jafnvægi í byggð landsins?"
„Nei, nei, þetta hefur ekkert með
það að gera. Reynsla mín af sýning-
unni á Sauðárkróki var það skemmti-
leg að það er mér hvatning til þess að
reyna eitthvað svipað núna.
Viðbrögð sýningargesta hafa líka
oft verið óvæntar uppákomur. Norð-
ur á Sauðárkóki var mér til dæmis
boðin hryssa upp í málverk og ég er
ákaflega hlynntur slíkum vöruskipt-
um.“
Vinnustofu Tolla þar sem samtalið
fer fram verður einna best lýst með
orðunum „skipulagt kaos“. Þar er
heldur ekki að finna einn einasta stól
til að tylla sér á meðan hugurinn leitar
hærri vídda.
„Ég reyni að gera eins lítið af því
að sitja á rassgatinu og ég get,“ segir
hann og glottir þegar þetta atriði er
borið undir hann. Samræðurnar fara
því fram upp á endann og viðmælandi
okkar er á stöðugum þeytingi um
vinnustofuna. Gauragangurinn frá
dekkjaverkstæðinu á neðri hæðinni
er eins og hljómkviða við samtalið.
Allir veggir eru þaktir myndum bæði
hálfunnum og tilbúnum. Þær búa yfir
miklum krafti rétt eins og höfundur
þeirra og þær láta órólega. Hér ræður
lognmollan ekki ríkjum. Talið berst
að myndunum.

/
„Ég reyni að notfæra mér augna-
bliksáhrifin og mér finnst að maleríið
sem slíkt verði að vera frjálst. Mynd-
irnar eru niðurstöður mínar í það og
það skiptið. Skrifaðu bara að þær séu
eins og hlekkir í keðju múlasnans
sem dregur vagn listagyðjunnar."
Og innihaldið?
Það er náttúrlega ekki mitt að
dæma þessar myndir en þegar ég lít
yfir það sem ég hef verið að vinna að
þá finnst mér að það mætti kalla þetta
þungt malerí með dálítilli keyrslu.
Svo er þetta alltaf að breytast. Ég er
með einhverja kenningu í kollinum í
dag en hún verður svo allt önnur á
morgun. Djöfullinn heldurðu að
maður geti verið að koma með ein-
hverjar yfirlýsingar og þurfa svo að
éta þær ofan í sig á mánudaginn.
Maður efast um svo margt og það
gerir það að verkum að maður heldur
áfram að leita í stað þess að vera
kyrr. Ég veit það líka að ég held oft
dauðahaldi í einhverjar yfirlýsingar
þó svo að ég viti að þær séu skammlíf-
ar. Þetta er tómur spírall allt saman.
Á endanum er það augnablikið sem
gefur mest.
Breytingar?
„Já mér finnst ég vera að nálgast
raunveruleikann meir og meir en um
leið eykst hrifningin á fantasíunni.
Hvert skref færir mann ofurlítið nær
grafarbakkanum.
Og Eyrarbakkanum?
„Absalútt. Þangað liggur beinn og
breiður vegur inn í Sólskinstívólíið.
Annars þekki ég ekki staðinn. Ég er
rétt að kynnast honum í gegnum
þetta brambolt á mér og svo man ég
eftir að hafa séð hann frá sjó á árum
áður.“
Þorlákur hefur verið með annan
fótinn í Vestur-Þýskalandi eftir að
hann lauk prófi úr Myndlista- og
handíðaskóla (slands vorið 1981. I
Þýskalandi hefur hann verið í málara-
deild Hochschule Der Kúnste en hér
heima í nýlistadeild. í sumum mynda
sinna fléttar hann saman Berlínar-
' múrinn og íslenskt landslag. „Á þetta
að vera pólitískt Þorlákur?“„Fram-
sæknir mer.n mega taka þetta eins og
þeir vilja. Laxness segir í Atómstöð-
inni að járntjaldið gangi beint í gegn-
nálægð við múrinn hefur kennt mér
að skilja þessi orð betur en ég gerði.
Hér heima gengur múrinn þvert í
gegnum þjóðfélagið og skilur þar á
milli raunveruleikans og helgimynd-
arinnar á íslandi.
Þegar ég var úti og hugsaði heim
voru það helst myndir af veðrabrigð-
um, landslagi og mismunandi birtu
sem komu upp í hugann. Þú kannast
við þetta, rigningin og rokið.
Ég er hérna líka rneð myndir sem
ég málaði undir áhrifum af hcimsókn
norður á Strandir. Þar kom ég inn í
mikil steinmannvirki scm herinn
skildi eftir sig á Straumnesfjalli. Hús-
in voru hálffull af ís og í þessum
voðalegu vistarverum fíaut allt í
bókum sem voru smárn saman að
leysast upp í Irumeihdir sínar. Þegar
farið var að fletta bókunum kom í ljós
að þær innihéldu ckkert annað en
endalausar raðir af tölustöfum. Þetta
voru einhvers konar lyklar að þeim
sendingum sem um radarstöðina
fóru. Dramatísk sviðsetning á fslandi
í nútíð, fortíð og framtíð og það í
þessu stórkostlega landslagi. Algjört
æði.
Og þú Þorlákur?
!g er bara að rembast eins og allir
hinir. Það er gömul kenning í samfé-
laginu að listamenn séu eitthvað öðru
vísi en annað fólk, hafi öðru vísi
hægðir en allir hinir. Batteríið nærist
á þessu og listmennin taka þátt í því
líka. Menn hafa hagsmuna að gæta í
módelsmíðinni. Þegar síðasta pensil-
farið hefur verið strokið verða menn
að kasta sér út í hvunndagsslaginn,
sem mótast af framboði ogeftirspurn.
Kalli gamli Marx er þétt á hæla
manni, ekki síður en himnafaðirinn
og allir hans pótintátar.
J.Á.Þ.
19