NT - 10.09.1985, Qupperneq 8

Málsvari frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Ritstj.: Helgi Pétursson
Ritstjórnarfulltr.: Niels Árni Lund
Framkvstj.: Guðmundur Karlsson
Auglýsingastj.: Steingrímur Gíslason
Innblaðsstj.: Oddur Ólafsson
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík.
Sími: 686300. Auglýsingasími: 18300
Kvöldsimar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn
686392 og 686495, tæknideild 686538.
Setning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Kvöldslmar: 686387 og 686306
Verð i lausasölu 35 kr. og 40 kr. um helgar. Áskrift 360 kr.
Y
Þrýst á kvótann
■ Ríkisstjórnin stendur nú frammi fyrir mun
meiri halla á fjárlögum en gert hafði verið ráð
fyrir. Jafnframt hefur verið ákveðið að standa
fast við þau áform að auka ekki erlendar
lántökur, heldur taka aðeins lán til þess að
greiða afborganir. Pað er hryggileg staðreynd,
að íslendingar greiða tæpa sex milljarða króna í
vexti á erlendum mörkuðum, - fé, sem ekki
verður þar með notað til uppbyggingar hér
heima fyrir.
Jafnframt er sem niðurskurðaráform ríkis-
stjórnarinnar hafi ekki borið þann árangur, sem
ráðherrar töldu í fyrstu, sérstaklega ráðherrar
sjálfstæðismanna og margir aðrir forystumenn
flokksins.
Ekki má þó slaka á kröfum um aðhald á öllum
sviðum við fjarlagagerð nú og ótrúlegt er ef ekki
er hægt að spara meira í t.d. heilbrigðismálum.
Má þar nefna, að uppi eru hugmyndir um hjarta-
skurðlækningar hér á landi. Auðvitað eru allir
sammála um, að þeir, sem mestan áhuga hafa á
slíkum málum, meina vel, en þeir verða líka að
hafa hugfast að slík þjónusta kostar stórfé.
Þeir, sem nú sjá fram á erfiðleikatímabil í
rekstri og litla von um opinbera fyrirgreiðslu,
vilja nú sækja meiri verðmæti í hafið og krefjast
þess, að reglur um kvóta verði rýmkaðar og
jafnvel að því fyrirkomulagi á veiðum verði
kastað fyrir borð.
Sótt er að fiskveiðistefnu ríkisstjórnarinnar,
sem Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra,
hefur haft veg og vanda af að móta og fram-
kvæma.
Þess er krafist, að við fáum að veiða meira af
þorski hvað sem tautar og raular.
Bent hefur verið á, að mikill fiskur sé nú í
sjónum á hefðbundnum miðum og svo hafi orðið
vart við mikinn fisk á stöðum þar sem þorskur
hefur ekki sést lengi, eins og á Húnaflóa.
Þá eru uppi þær skoðanir, að veiðar hafi
ekkert með styrkleika fiskstofnanna að gera,
heldur einungis lífsskilyrðin í sjónum og því sé
rétt að veiða sterka árganga nú. Góð lífsskilyrði
í sjónum nú sjái svo til þess, að sterkir stofnar
komist á legg.
Sjávarútvegsráðherra hefur þegar lýst því
yfir, að hann muni taka ákvörðun í þessu máli,
að fengnum tillögum fiskifræðinga nú í vikunni.
Hér er tekið undir þá skoðun langflestra
landsmanna að Halldór Ásgrímsson, sjávarút-
vegsráðherra, hafi með festu og af réttsýni unnið
að framkvæmd fiskveiðistefnunnar og áunnið
sér virðingu fyrir.
Hann er hér hvattur til þess að láta ekki beita
sig þrýstingi og vinna aðeins að þessu máli með
heill framtíðar þjóðarinnar í huga.
Þridjudagur 10. september 1985 8
—
Njósnarar, njósnarar og aftur njósnarar:
Drykkjumaður, sjúklingur og subba
einn mesti hvalreki Austur-Þjóðverja
■ Austur-Þjóðverjar hafa
komið ár sinni vel fyrir borð í
vestur-þýskum stjórnarskrif-
stofum og ef marka má alla þá
njósnaraveiði sem fram hefur
farið undanfarnar vikur, vita
stjórnvöld bræðraþjóðarinnar
hinu megin við járntjaidið
gjörla um flest það sem brallað
er og áæltað í æðstu stofnunum
stjórnkerfis Þýska sambands-
lýðveldisins.
Fjölmörg njósnahneyksli
hafa komið upp og sýnist svo
sem kommarnir í Austur-
Þýskalandi séu lúsiðnir við að
koma sínu fólki fyrir á skrif-
stofum æðstu embættismanna
handan múrsins, eða að fá fólk
sem þar starfar til að gerast
handbendi sín.
Á undanförnum þrem vik-
um hefur þó steininn tekið úr
þegar hver njósnarinn af öðr-
um hefur verið handtekinn,
eða sloppið austur fyrir. Skrið-
an seni nú fór af stað hófst með
því að drykkfelldur óhófsmað-
ur og sjúklingur skrapp yfir um
tjaldið og var tilkynnt þar að
hann hefði leitað hælis. Sá er
Hansjoachim Tiedge og starf-
aði á gagnnjósnakontórnum í
Köln, en þar eru aðalstöðvar
þeirrar deildar öryggisgæsl-
unnar sem sér um að njósna
um njósnara. Tiedge var yfir-
maður deildar sem liefur þýska
alþýðulýðveldið að verkefni.
Lítið hefur verið látið uppi-
skátt um hver voru verkefni
hans eða yfir hvaða vitneskju
hann býr.
Drukkið, rifist og
slegist
Hitt er víst að þeim sem
þekktu til kom ekki á óvart
þótt starfsferill hans endaði
með ósköpum. Nábúar hans
við Kollwitzweg í Köln litu á
Tiedgehjónin sem algjöra
vandræðagripi. Hjónin
drukku, rifust ogslógust ogfór
það ekki framhjá neinum í
nágrenninu. Garðurinn um-
hverfis hús þeirra var í óhirðu,
sem er næg ástæða til að skera
sig úr í millistéttahverfi í Köln.
Eftir að eiginkonan dó tók
drykkjuskapurinn og hirðu-
■ Hansjoachim Tiedge, drykkfelldur og illa til reika, en álitinn einn fremsti sérfræðingur í
gagnnjósnum í Vestur-Þýskalandi.
leysið út yfir allan þjófabálk
hjá eftirlifandi maka. Hann
nennti ekki einu sinni að fara
með afganga í ruslatunnuna,
en henti öllu sem frá féll út í
illgresið í garðinum. Nágrann-
arnir bera Tiedge illa söguna
og einn þeirra hefur látið hafa
eftir sér. að hann hafi ekki
verið maður sem hægt er að
bera traust til.
En á gagnnjósnadeildinni í
Köln höfðu menn eftir sem
áður fullt traust á svallaranum.
Áð vísu höfðu þeir þar áhyggj-
ur af sívaxandi drykkjuskap
Tiedges og þunglyndisköstum
hans og yfirmenn hans voru
Atli Magnússon:
í minningu
„White Star“
■ Upp úr 1850 kom hingað
til lands breskur kaupmaður.
Hann hét Henderson eða
eitthvað því um líkt, og hann
var kominn hingað í því skyni
að hressa upp á íslenska versl-
unarhætti, sem síst var víst
vanþörf á um þær mundir.
Verslunareinokun Dana hafði
verið aflétt, en landsmenn
beygðari en svo að þeir þrátt
fyrir það hefðu verið þess
megnugír að hressa neitt upp á
sín mál fyrir eigin frumkvæði.
Því hvöttu góðir, íslenskir
menn Henderson til dáða og
honum sýndist fyrirtækið ekki
óálitlegra en svo að hann reisti
hér fyrsta nútímalega verslun-
arhúsið, - það hét Glasgow og
bar langt af öorum byggingum
í Reykjavík þar til það brann
rétt eftir aldamót. Þá var
Henderson þó sprunginn á
versinu og farinn úr landi.
Ekki er ætlunin að fara að
rifja upp einhverja verslunar-
sögu hér, en minna á að það er
engin nýjung að nefna búðir
útlendum nöfnum hér í þessu
landi. Tilefnið er auðvitað um-
ræða með tilheyrandi vandlæt-
ingarfussi yfir útlendum nöfn-
um á íslenskum fyrirtækjum.
Það er satt að segja orðið svo
langt síðan að þetta varð nær
alsiða hér í landinu að kynlegt
er að heyra ntenn þykjast
vakna upp með andfælum
vegna þessa nú. Eldgamlar
verslanir í Reykjavík heita enn
nöfnum á borð við Liverpool
og Bristol og ekki er langt
síðan Edinborg var hér til og
sjoppan White Star blómstraði
fyrir stríð. Það er ekki víst að
útlend nöfn á fyrirtækjum séu
neitt fleiri að tiltölu við heild-
ina nú en lengst af hefur verið.
Ekki væri þetta svosem nein
afsökun ef útlendu nöfnin væru
sá heimsósómi og af ér látið.
En raunin er aftur á móti sú að
þau eru oft stórum viðkunnan-
legri en einhverjir samkless-
ingar úr íslenskum nöfnum,
sbr. „ís-“ þetta og „ís-" hitt
með alls lags óskapnaði hang-
andi og lafandi aftan á. Engin
regla er að þeim takist miklu
betur til sem seilast til hinna
öfganna og ætla nú að vera
íslenskari en allt sem íslenskt