24 stundir - 12.12.2007, Side 14

14 MIÐVIKUDAGUR 12. DESEMBER 2007 24stundir
24stundir
Útgáfufélag:
Ritstjóri:
Fréttastjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Árvakur hf.
Ólafur Þ. Stephensen
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Þröstur Emilsson
Elín Albertsdóttir
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2, 110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: 24stundir@24stundir.is, frettir@24stundir.is, auglysingar@24stundir.is
Prentun: Landsprent ehf.
Alþýðusamband Íslands vill í komandi kjarasamningum semja um fyr-
irkomulag á því að launafólk geti fengið greidd laun í annarri mynt en ís-
lenzkum krónum. Erfitt er að skilja þessa kröfu öðruvísi en svo að stærstu
samtök launafólks á Íslandi séu að byrja að missa trúna á gjaldmiðlinum.
Það eru talsverð tíðindi og styrkja ekki krónuna sem framtíðargjaldmiðil á
Íslandi.
Í kröfum ASÍ er nefnt að annars vegar hafi mörg fyrirtæki tekjur í öðrum
myntum og ennfremur að starfsmenn hafi stofnað til skuldbindinga í öðr-
um myntum en krónu. Það eru auðvitað sameiginlegir hagsmunir fyrirtækis
og starfsmanns að fyrirtækið geti haft útgjöld í sama gjaldmiðli og tekjurnar
og starfsmaðurinn borgað af t.d. húsnæðisláni í erlendri mynt í þeim sama
gjaldmiðli. Þannig spara báðir sér gengisáhættu.
Undanfarið ár hafa erlend lán heimilanna meira en tvöfaldazt. Ástæðan
er auðvitað að þau eru á miklu lægri vöxtum en innlend lán, svo miklu lægri
að fólk er reiðubúið að taka umtalsverða gengisáættu.
24 stundir sögðu frá því í gær að þýzkt fjármálafyrirtæki, VKB, hygðist
bjóða upp á húsnæðislán í evrum hér á landi, á mun lægri vöxtum en inn-
lend húsnæðislán og án verðtryggingar. Margir fagna vafalaust erlendri sam-
keppni á fjármálamarkaðnum hér, en hún hefur verið lítil til þessa.
Hugsanlega veðjar þýzka fyrirtækið á þá aukningu í erlendu lánunum,
sem vaxtahækkanir hér á landi hafa knúið fram. Það er skiljanlegt að erlend
fjármálafyrirtæki kæri sig ekki um að nota krónuna þegar þau leita hófanna
á íslenzka markaðnum. Til þess er hún of lítill og óá-
byggilegur gjaldmiðill. En eftir sem áður verður gengis-
áhættan fyrir hendi – nema íslenzkir launþegar fari að
fá laun í evrum.
Krónan er í raun stærsta hindrunin í vegi erlendrar
samkeppni á fjármálamarkaðnum hér. Ef evra væri
notuð á Íslandi ættu íslenzkir húsnæðiskaupendur að-
gang að húsnæðislánum á lágum, óverðtryggðum vöxt-
um eins og þeim, sem VKB hyggst bjóða, án geng-
isáhættunnar. Margir bankar og lánastofnanir með
langa reynslu af húsnæðislánastarfsemi gætu þá hindr-
unarlaust keppt við íslenzku bankana. Þætti félögum í
Alþýðusambandinu það ekki harla góð tilhugsun?
Krónan hindrar
samkeppni
SÆKTU LEIÐARANN Á WWW.MBL.IS/PODCAST
Siv Friðleifsdóttir notaði upp-
haf þings til að hefja atlögu að
Guðlaugi Þór Þórðarsyni, heil-
brigðisráðherra,
fyrir niðurskurð
til heilsugæsl-
unnar. Hann
rúllaði henni
upp með því að
benda einfald-
lega á að hún
hefði sem heil-
brigðisráðherra
skilið eftir gríðarlegan skulda-
hala, sem nýja ríkisstjórnin
væri búin að eyða. Eini nið-
urskurðurinn í heilsugæslunni
væri því niðurskurður á skulda-
hala Framsóknar.
Í kjölfarið veittust þingmenn
VG harkalega að Siv og Fram-
sóknarflokknum.
Össur Skarphéðinsson
eyjan.is/goto/ossur
BLOGGARINN
Skuldahali
Þau eiga ekki að geta tekið roskna
starfsmenn sína sem hafa staðið
með þeim í gegnum þykkt og
þunnt og staðið
að uppbyggingu
og vexti fyr-
irtækis og hent
þeim út eins og
gamalli vél. Fyrir-
varalaus uppsögn
án skýringa og
undangenginnar
aðvörunar leiðir
til niðurlægingar starfsmanns.
Svo maður tali nú ekki um ef við-
komandi er kominn vel á seinni
hluta starfsævi sinnar. Það er við-
tekin venja hjá fyrirtækjum til að
réttlæta svona aðgerð að gefa eitt
og annað í skyn. […] Hvað hugs-
ar starfsmaður sem fær svona
meðferð, hvernig líður honum?
Guðmundur Gunnarsson
gudmundur.eyjan.is
Atvinnumissir
Ef fréttir af starfsemi þýsks fjár-
málafyrirtækis sem hyggst veita
íslenskum íbúðarkaupendum
evrulán á þýskum
kjörum ganga
eftir er um nokk-
ur tímamót að
ræða. Bæði hvað
varðar sam-
keppni erlends
viðskiptabanka á
Íslandi og aukið
framboð á er-
lendum myntlánum til húsnæðis-
kaupa. Lán í erlendum myntkörf-
um hafa mjög svo rutt sér til
rúms á skömmum tíma og nú eru
ríflega 12% lána hérlendis tekin í
erlendum myntum. […] …al-
menningur metur […] að taka
slík lán á mun lægri vöxtum
óverðtryggð.
Björgvin G. Sigurðsson
bjorgvin.is
Erlend lán
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@24stundir.is
Það er jákvætt að erlendur banki hyggst
hasla sér völl á íslenskum íbúða-
lánamarkaði, en fjarri lagi er að „íbúðalán í evrum á
evrópskum kjörum sé nýjung hér á landi“. Íslenskir
bankar og sparisjóðir hafa lengi boðið lán í erlendri
mynt til íbúðakaupa. Mikill kippur varð í slíkum út-
lánum bankanna á fyrri hluta þessa árs sem að lík-
indum hafði lykiláhrif á hækkun húsnæðisverðs og
þar af leiðandi verðbólgu ársins í ár.
Í lok október voru myntlán íslensku bankanna sem
sérstaklega eru skilgreind sem íbúðalán tæpir 26 millj-
arðar af þeim 113 milljörðum sem heimilin í landinu
skulda í gengisbundnum lánum.
Vextir slíkra lána á Íslandi hafa verið á sama róli og
Bayern-Líf boðar. Hins vegar getur nýr aðili náð að
halda niðri gengisbundnum lánum íslensku bankanna
umfram það sem nú er, enda hefur vaxtaálag íslensku
bankanna ofan á myntlánin lengstum verið töluvert.
Ef Íbúðalánasjóður fengi heimild til að lána geng-
isbundin lán, þá yrðu vextir slíkra íbúðalána vænt-
anlega lægri en núverandi vextir myntlána banka og
sparisjóða. Ástæðan er hagkvæmari fjármögnun og
hóflegra vaxtaálag sjóðsins sem sér nú stað í núver-
andi íbúðalánum Íbúðalánasjóðs í íslenskum krónum,
sem eru verulega lægri en vextir sambærilegra krónu-
lána bankanna.
Það er athyglisvert að heyra Ingólf Ingólfsson skýra frá
því að vextir evrulánanna geti einungis verið fastir í 15
ár en ekki 40. Almenningi hefur verið talin trú um
annað í gagnrýninni á verðtryggð krónulán.
Myntlánin eru ekki verðtryggð enda ekki veitt í ör-
mynt eins og íslensk krónulán. Hins vegar bera lántak-
endur alla gengisáhættu, þannig að
afborgun af slíkum lánum getur
sveiflast jafnvel um tugi prósenta frá
mánuði til mánaðar. Tuttugu pró-
senta gengissig breytir 20 milljóna
króna láni í 22 milljónir auk þess sem
afborgun hækkar strax um 20%. Ein-
hver myndi væla ef slíkt gerðist á svo
snöggum tíma í hefðbundnum
íbúðalánum í íslenskum krónum.
Höfundur er sviðsstjóri
þróunarsviðs hjá Íbúðalánasjóði
Gamalt vín á nýjum belgjum
ÁLIT
Hallur
Magnússon
hallur@ils.is