24 stundir - 17.04.2008, Blaðsíða 21

24 stundir - 17.04.2008, Blaðsíða 21
24stundir FIMMTUDAGUR 17. APRÍL 2008 21 Á fundi bæjarstjórnar Akureyrar í síðustu viku var tekin til umræðu stefnuyfirlýsing félagsmálaráðs. Yf- irferð formanns félagmálaráðs hvatti til góðrar umræðu um mála- flokkinn. Eins og hann rakti hefur okkur Akureyringum sem betur fer lánast að ná ágætum árangri sem eftir hefur verið tekið. Ljóst er að samstaða meðal pólitískra fulltrúa hefur skipt þar miklu. Því er hins- vegar ekki að neita að það sem af er þessu kjörtímabili hefur okkur þótt draga heldur í sundur á mörgum sviðum. Meirihluti Sjálfstæðis- flokks og Samfylkingar hefur sýnt tilburði til að gera lítið úr þeirri samstöðu sem náðst hefur, m.a. með umdeildum breytingum á starfsemi Menntasmiðju kvenna. Áherslur Vinstri-grænna Á fundi bæjarstjórnar lögðum við bæjarfulltrúar Vinstri-grænna fram ályktun þess efnis að brýn verkefni væru að: Halda áfram uppbyggingu öldrunarheimila, bæta heimahjúkrun og heimaþjón- ustu, leysa húsnæðisvanda skamm- tímavistunar fyrir fatlaða, leita leiða til að stytta biðtíma í heilsu- gæslunni og fjölga félagslegum leiguíbúðum á Akureyri. Sömuleiðis skoruðum við enn og aftur á meirihlutann að hverfa frá þeim hugmyndum sem uppi eru af þeirra hálfu varðandi breyt- ingar á starfsemi Menntasmiðju kvenna og sætt hafa furðu meðal bæjarbúa. Misjöfn viðbrögð Allt eru þetta að okkar mati brýn verkefni sem full þörf er að taka á af meiri myndarskap en núverandi meirihluti virðist ætla að gera. Við- brögð bæjarfulltrúa Sjálfstæðis- flokks við þessum áherslum okkar voru á þann veg að ekki er að vænta mikils stuðnings fyrir þess- um málum úr þeirri áttinni. Það sama verður hinsvegar ekki sagt um formann félagsmálaráðs, Sig- rúnu Stefánsdóttur. Félagslegar áherslur hennar vekja vonir um að það megi ná að hreyfa þessum mál- um áleiðis til betri vegar. Fulltrúar Samfylkingar eiga bersýnilega meiri samleið með fulltrúum Vinstri-grænna í þessum mála- flokki en með samstarfsflokki sín- um í meirihlutanum, Sjálfstæðis- flokki. Stöndum saman Við ítrekum það álit okkar sem fram kom við umræður á bæjar- stjórnarfundinum um skýrslu fé- lagsmálaráðs að mjög margt af því sem verið er að vinna í þeim mál- um er til fyrirmyndar og til eft- irbreytni. Með samstöðu og sam- heldni í þeim mörgu krefjandi málum sem undir þennan mála- flokk heyra hefur okkur tekist heilt yfir að skapa traust og gott fé- lagslegt umhverfi fyrir íbúa Akur- eyrar. Það má hinsvegar ekki líta svo á að við séum komin á hinn endalega áfangastað í þeim málum. Alls ekki. Við verðum stöðugt að sækja fram og leita leiða til að bæta og treysta þá þjónustu sem fyrir er og vera vakandi yfir nýjum tæki- færum í þeim efnum. Við getum í sameiningu aukið enn frekar veg Akureyrar á þessu sviði sem öðr- um. Við hvetjum því bæjarfulltrúa meirihlutans til að huga betur að því að halda þeirri samstöðu sem verið hefur við uppbyggingu fé- lagslegra málefna á Akureyri í stað þess að ganga einir sinn veg án samráðs eða samvinnu við aðra er málið varðar. Höfundar eru bæjarfulltrúar Vinstri-grænna á Akureyri Félagsmál í brennidepli UMRÆÐAN aBaldvin Sigurðsson Fulltrúar Samfylkingar eiga bersýni- lega meiri samleið með fulltrúum Vinstri- grænna í þessum mála- flokki. Saman „Við getum í sameiningu aukið enn frekar veg Akureyrar.“ Ósköp vorkenni ég Eiríki Berg- mann Einarssyni. Í 24 stundum föstudaginn 14. mars sl. endur- birtir maðurinn ársgamlan þvætt- ing sinn um andstöðu Frjálslynda flokksins gegn innflytjendum. Hinir vondu menn sem Eiríkur segir túlka stefnu flokksins í inn- flytjendamálum eru Jón Magnús- son, Viðar Helgi Guðjohnsen og ég, Kristinn Snæland. Ekki mun ég reyna að upplýsa Eirík um af- stöðu Jóns og Viðars almennt til innflytjenda en svo vel þekki ég til þeirra að geta fullyrt að engan ill- vilja né rasisma hafa þeir í huga þótt þeir vari við fjölmennum fólksflutningum hingað til lands. Það er annað að vilja skynsamlega stjórn þeirra mála en að vera and- stæðingur erlendra ríkisborgara. Tilvitnun úr samhengi Svo lágt leggst Eiríkur að vitna enn á ný í brot úr ræðu sem ég flutti á fundi hjá Frjálslyndum í Skeifunni rétt fyrir um það bil ári. Það brot var af illvilja fréttastofu Ríkisútvarpsins valið í þeim til- gangi að varpa því ljósi á fundinn að þar hefðu rasistar haft sig í frammi. Öll ræða mín á fundinum fjallaði um hina raunverulegu ras- ista á Íslandi, stjórnmálamenn, verkalýðsleiðtoga og atvinnurek- endur sem sameinaðir hafa brugðist hinu erlenda verkafólki sem streymt hefur til landsins. Þetta veit Eiríkur en kýs enn að bíta sig í hinn óvandaða málflutn- ing Ríkisútvarpsins. Vissulega sagði ég: „Ég get sagt ykkur það. Ég fann ekki að ég væri, ef ég segi minni gömlu Málmey. Þarna voru Tyrkir og svertingjar og múslimar að selja kebab og pitsur og ég veit ekki hvað og hvað. Þetta var óhuggu- legt.“ Þetta er hárrétt tilvitnun en algerlega slitin úr samhengi og vissulega má skilja hana sem ras- isma eða andúð. Níðingar og rasistar Ég fullyrði að þann dag sem fjöldi innflytjenda í Reykjavík er orðinn slíkur að á 17. júní, þjóðhátíð okkar Íslendinga, gengi Eiríkur Bergmann Einarsson frá Ingólfstorgi og austur á Lækjar- torg og sæi hvergi eða einungis á stangli Íslending, þætti jafnvel honum nóg um og jafnvel um of. Þannig varð mér innanbrjósts. Ég mun eftir sem áður taka sem ávallt vel á móti erlendu fólki hér og sýna því vinsemd og hjálpfýsi. Ég vil ekki að því sé haldið niðri í launum, látið búa í ólög- legu húsnæði og njóti ekki allra almennra réttinda, svo sem þjón- ustu heilsugæslu. Níðingarnir og rasistar í okkar landi eru þeir sem ég taldi upp hér að framan. Gegn þeim óþokkum sem gera slíkt hef ég barist, bæði með skrifum og gaspri í útvarpi. Ég hef tekið eftir því að einn áberandi pistlahöfundur hefur ekki skrifað stafkrók gegn því óþurftarliði sem nýtir erlent vinnuafl sem hverja aðra þræla. Sá maður sem ég hef í huga er Eirík- ur Bergmann Einarsson. Hann hefur staðið hjá aðgerðalaus og hefur af því skömm mína. Hon- um væri við hæfi að fella niður millinafn sitt og taka upp þess í stað millinafnið Biedermann. Nema hann kysi að draga höfuð sitt upp úr sandinum. Höfundur er leigubílstjóri Bergmál Bergmanns UMRÆÐAN aKristinn SnælandÉg hef tekið eftir því að einn áber- andi pistla- höfundur hefur ekki skrifað staf- krók gegn því óþurft- arliði sem nýtir erlent vinnuafl sem hverja aðra þræla Innflytjendur „Það er annað að vilja skynsamlega stjórn þeirra mála en að vera andstæðingur erlendra ríkisborgara.“ 24stundir/Árni Sæberg Óholl transfita myndast við herslu olíu við smjörlíkisgerð. Auglýsingar fyrri ára um hversu gott smjörlíkið væri fyrir hjartað teljast nú hin mestu öfugmæli og allur ljóminn farinn af smjörlíkinu. Neytendasamtökin hafa barist fyrir því frá 1993, að magn transfitu sé takmarkað með reglugerð og magn þeirra merkt á umbúðir matvæla. Vonir standa til að ný reglugerð um þetta nái í gegn bráðlega. Tilefni þessarar umfjöllunar hér er að á neytendasíðu DV þann 4. mars er greint frá transfitusýrum í matvælum hérlendis. Greinarhöf- undur segir frá nokkrum ráðlegg- ingum sérfræðings um hvernig sé hægt að forðast matvæli með transfitu og greinir svo frá niður- stöðum sínum við skoðun á nokkr- um kextegundum, um hvað sé vont og gott kex. Nú skal ekki sakast við grein- arhöfund eða sérfræðinginn þegar við nánari skoðun kom í ljós að ekki sé víst að umbúðamerkingum sé ætíð treystandi og að hollráðin um hvernig ætti að forðast vörur með tiltekinni merkingu dugi ekki alltaf. Óvíst hvort kexið er allt gott Samkvæmt greininni í DV er ráðlegast að forðast vöru ef í inni- haldslýsingu er tiltekin fita sem er að hluta hert (partially hydrogena- ted eða delvis hærdet), sem er satt og rétt, svo langt sem það nær. Nefnd voru dæmi um Oreo-kex, Frón-kex, Homeblest, McVities og Ritz-kex sem innihalda ekki trans- fitu. Okkur hjá Neytendasamtök- unum þótti ástæða til að kanna þetta frekar. Í innihaldslýsingum á „góða“ kexinu stendur oft „vegetable oil“ sbr. Ritz-kex, sem greinir þó samt frá 12,3 prósenta hertri fitu (tólg) í lýsingu á næringarinnihaldi. Sam- kvæmt upplýsingum um Ritz-kex á netinu má sjá í einni innihaldslýs- ingu: „Partially hydrogenated.“ Sum sé hlutfallslega hert olía er notuð í því landi og þar með gæti það Ritz-kex innihaldið transfitu. En á annarri heimasíðu fyrir Ritz- kex er merkt 0 grömm transfita og allt önnur næringargildi en á pökk- unum sem eru seldir hérlendis. Þarna eru að minnsta kosti tvær mismunandi innihaldslýsingar til á Ritz-kexi, fyrir utan það sem er selt hérlendis. Eigum við þá ekki að hvetja innflytjandann til að flytja inn hollara kexið ef hægt er? Óljósar merkingar Á umbúðum Oreo-kex er til- greint „vegetabilisk fedstoffer“ í innihaldslýsingu, en engin tafla með næringargildi fannst á um- búðum. Þetta er mjög óljós merk- ing um „fituefni af jurtauppruna“. McVities Digestive-kex tiltekur einnig „vegetable oil“ í innihaldi en er samt með 10,4 prósenta herta fitu í næringartöflunni. En hvernig má það vera að hert fita sé í „vege- table oil“? Olía er jú olía og ekkert annað, engin tólg þar eða hvað? Á netinu mátti finna upplýsingar um að McVities væri hætt að nota fitu með transfitusýrum í. Gott mál en því þá ekki að merkja það á um- búðirnar? Hvað sem þessu líður, þá er ljóst að merkingar eru ekki nógu greini- legar hvað varðar innihaldslýsingu á olíu og hertri fitu og óljóst um innihald transfitu. Í fyrispurn til innflytjanda fá- einna kextegunda sem hefði mátt ætla að væru án transfitu sam- kvæmt innihaldslýsingu, var ekki í öllum tilvikum hægt að fá staðfest- ingu á því hvort transfita væri í þeim eða ekki. Í Frón-kexi er greint frá „smjör- líki“ í innihaldslýsingu en að sögn framleiðanda er notað smjörlíki með mjög lágt innihald transfitu. Það er því ljóst að margir framleið- endur eru að breyta þessu til batn- aðar. Óskýrar merkingar rugla Merkingar fituefna eins og þær sem að ofan greinir eru venjulegu fólki ekki skiljanlegar. Þetta er sjálf- sagt bara þumalfingursregla sem er greint frá í DV en þannig á þetta ekki að vera og er síður en svo treystandi eins og dæmin sanna. Merkingar margra framleiðenda á innihaldi fituefna í matvælum virðast frjálslegar og ruglingslegar. Kex og fleiri vörur eru hiklaust merktar í innihaldslýsingu með jurtaolíu, þó kexið innihaldi herta fitu. Ekki er heldur tilgreint hvort það sé blanda af jurtaolíum og tólg eða hvort notuð sé hlutfallslega hert olía, með eða án myndunar transfitu. Það er skoðun Neytendasamtak- anna, að framleiðendum skuli með reglugerð gert að merkja magn transfitu í öllum matvælum hið fyrsta og takmarkanir settar á há- mark þeirra. Einnig þarf að skýra hvers vegna sé merkt jurtaolía eða grænmetis- olía (vegetable oil) í innihaldslýs- ingum þegar hörð fita er tiltekin í næringargildi vörunnar. Neytendur vilja einfaldar og skýrar reglur og að þeim sé fylgt eftir. Höfundur er matvælafræðingur Transfitusýrur á umbúðir UMRÆÐAN aÓlafur Sigurðsson Það er skoð- un Neytenda- samtakanna, að framleið- endum skuli með reglu- gerð gert að merkja magn transfitu í öllum matvælum hið fyrsta og takmarkanir settar á hámark þeirra. Óskýrt „Merkingar margra framleiðenda á innihaldi fituefna í mat- vælum virðast frjálslegar og ruglingslegar.“ Kristín Sigfúsdóttir 24stundir/Skapti Hallgrímsson

x

24 stundir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: 24 stundir
https://timarit.is/publication/307

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.