Vikublaðið - 17.03.1994, Page 10

10
amskiptin
VIKUBLAÐIÐ 17.MARS 1994
Jttíemia et*
íueýt ao
oib emeitil
Miðbærinn:
■lioetoiý á e& oeýaft 1
Ofbeldi í miðbænum hefur aukist á
undanförum mánuðum og árum þó
kannski megi deila um hvort of mikið sé
gert úr því ífjölmiðlum. En hvað er hægt
að gera ef maður verður fyrir árás?
ruggast erað vera ekki í miðbæn-
um á nóttinni um helgar.
Þegar tveir eða fleiri ráðast að
einum, oft eftir ákveðnu
munstri, er tal-
að um einelti.
Einelti getur
birst sem and-
legt, líkamlegt
eða félagslegt
ofbeldi, til
dæmis þegar
einhver er úti-
lokaður úr
hópnum og
fær ekki að
vera með. Ein-
elti er niður-
brot á einstak-
lingnum. En
hvernig er
hægt að
bregðast við?
Hvar er hægt
að fá hjálp?
Fyrst og
fremst þarf að
segja frá ein-
elti, annars er
ekki hægt að
uppræta það.
Þeir sem hægt
er að tala við
eru foreldrar,
kennarar,
skólahjúkrunarfræðingar, náms-
ráðgjafar eða einhver sem þú
treystir.
t
f á sem verður fyrir einelti
ber ekki ábyrgð á því og enginn
á það skilið.
l^nginn hefur rétt til þess
að leggja aðra manneskju í ein-
elti.
Hvað áttu að gera ef þú verður vitni
að ofbeldi?
J^f þú sérð einhvern ráðast að öðr-
um er mikilvægast að kalla til lögregl-
una þvíhún á að vera til staðar og
hjálpa þeim sem á þurfa að halda.
Jþrykkja losar um hömlur og þeir
sem beita ofbeldi eru oft undir áhrifum
áfengis.
alíka vc
ættulegir fjaðurhnífar og önnur
vopn eru bönnuð á íslandi.
1ir
rnglingum yngri en 16 ára er
óheimilt að vera úti á nóttunni og æski-
legast er að þeir hafi eitthvað annað að
gera en að hanga í miðbænum.
Fólki undir 20 ára aldri er bannað
með lögum að drekka og kaupa
áfengi.
Rauðakrosshúsið:
1ir
fpuwek o(
káttXHfl&f ttt áb ípyýá
fnglingar eiga ekki aó /áfa
einelti gegn öðrum viðgangast.
Á
•j#Ti7//r skólar ættu að vinna
ao því markmiði aó útrýma ein-
elti og taka á þvi'afábyrgð.
!L
tennarar og uppalendur
eiga að vera fyrirmynd og koma
éins fram við alla og þar með
að skilja engan útundan.
IL
fennarar og uppalendur
eiga að vera sterkir og ekki að
samþykkja einelti með þögninni
eða afskiptaleysi.
Ú
jTJ ver skóli ætti að koma
sérupp kerfi í samráði við sál-
fræðinga hvernig eigi að vinna
gegn einelti.
(Upplýsingamar eru fengnar
hjá forstöðumanni Rauða-
krosshússins)
Rauðakrosshúsið við Tjarnar-
götu 35 er opið öllum ungling-
um sem telja sig hafa þörf fyrir
ráðleggingar og aðstoð í sínum mál-
um. Starfsemin skiptist í þrennt,
neyðarathvarf, ráðgjöf og símaþjón-
ustu. Að sögn Olafar Helgu Þór, for-
stöðumanns Rauðakrosshússins, er al-
gengást að unglingar sem ekki eru í
neinum vandræðum leiti til Rauða
Krossins í gegnum símann. Spurning-
ar um ástina, samskiptin við hitt kynið
og foreldrana eru algengastar.
„Hjá okkur geta unglingar talað við
fullorðið fólk ef þeir geta ekki talað
við foreldrana, án þess að segja til
nafns eða gefa upp heimilisfang," seg-
ir Ólöf Helga. „Unglingarnir tala um
líkamann, þyngd, hæð, bólur og fleira
sem tengist því að breytast úr barni í
fullorðinn. Við störfum í samræmi við
grundvallarmarkmið Rauða Krossins,
sýnum hlutleysi og mannúð. Engin
spurning er of hallærisleg til að spyrja
okkur eða svara.“
Einstaklingar alltafí
sambandi
Alvarlegri mál koma líka upp í sím-
tölunum, t.d. ofbeldi, einelti, þung-
lyndi og sjálfsvígshugleiðingar svo
eitthvað sé nefnt. „Eftir því sem sím-
tölin eru alvarlegri leggjum við meira
á okkur til að tengjast manneskjunni
sem hringir. Ef manneskjan hefur, svo
dæmi sé tekið, verið lögð í einelti höf-
um við samráð við hana um að hafa
samband við einhvern í nánasta um-
hverfi hennar sem getur hjálpað. Við-
komandi hringir þá oftar en einu sinni
og sumir einstaklingar eru í langan
tíma í sambandi við oklcur. Starfsfólk
Rauðakrosshússins er að heimsækja
grunnskólana og í lok ársins 1994 er
stefnt að því að búið verði að fara í alla
stærstu skóla landsins. I kjölfar heirn-
sóknanna er alltaf talsvert um hring-
ingar. Samstarfið við skólana er mjög
gott og við erum þakklát fyrir það,“
segir Ólöf.
Gestir í hehnsókn en ekki
tilfelli
Annar mikilvægur hluti starfsins í
Rauðakrosshúsinu er neyðarathvarfið
fyrir þá ungiinga sem leita þangað.
Astæðurnar geta verið margar, erfið-
leikar heima í samskiptum við for-
eldra, vímuefnaneysla, húsnæðisleysi
og fleira. Ólöf Helga segir að þau líti á
þá sem dvelji í húsinu sem gesti í
heimsókn í ákveðinn tíma meðan þeir
leysi vanda sinn. Gestirnir koma af
fusum og frjálsum vilja og þurfa ekki
að dvelja í húsinu frekar en þeir vilja.
Unglingar sem eru yngri en 16 ára
þurfa að fá leyfi foreldra til að dvelja í
húsinu þar sem þeir eru ekki sjálfráða.
Meðalaldur gestanna sem koma í hús-
ið er 16 ár og hlutfall milli stráka og
stelpna er svipað, þó heldur fleiri
stelpur komi í húsið. Rauðakrosshúsið
býður líka upp á ráðgjöf fyrir unglingæ
og aðstandendur þeirra þar sem hægt
Oliif Helga Þór er forstöðumaður
Rauðakrosshússins. Olöf segir aðflestir
unglingar sem gista húsið séu úr fjöl-
skyldum þar sem annað foreldrið er
fósturforeldri. Myndir: Ol.Þ.
er að ræða málin notendum að kostn-
aðarlausu. A síðasta ári komu 1700 í
viðtal hjá ráðgjöfum Rauða Kross-
ins.„Stundum koma unglingar vegna
tímabundins ósættis heima, kannski ef
deilt er um útivistartíma eða eitthvað
annað. Við erum ekki lengi að sjá það
ef okkur er beitt í þrátefli milli ung-
linga og foreldra. Oft nægir klukku-
tíina spjall til að leysa úr vandanum og
allir fara sáttir heim.“
Mikilvcegt að halda sam-
bandi við báða foreldra
Olöf Ilelga segir tvo þriðjuhluta
þeirra unglinga sem gista í Rauða-
krosshúsinu vera úr íjölskyldum þar
sem annað foreldrið er fósturforeldri.
I 97 prósent tilvika heldur móðurin
forræði barna við skilnað svo oftast er
um fósturföður að ræða. „Auðvitað er
það sárt fyrir alla aðila þegar 14 ára
unglingur segir við fósturföður sinn
sem hefur kannski alið barnið upp í
10-12 ár „þú ert ekki pabbi minn, þú
ræður ekki yfir mér“. Fullorðið fólk
verður að taka þessa ábyrgð og vita að
barn getur alltaf fyrirgefið foreldri
sínu þó hjón sem skilja geti það ekki.
Mjög mikilvægt er að barnið rækti
samband sitt við blóðföður sinn. A ári
fjölskyldunnar er það verðugt verk-
efni að hlúa að þessari fjölskyldugerð
með rannsóknum, umfjöllun og
stuðningi.
Það hlýtur að vera betra fyrir ein-
stakling að alast upp hjá hainingju-
sömu fólki sem elskar hvort annað en
að alast upp hjá foreldrum sínum sem
engan veginn eiga saman og jafnvel
hatast,“ segir Olöf Helga Þór hjá
Rauðakrosshúsinu. Að lokum má
benda á að sírntal í grænt símanúmer
Rauða Krossins kostar jafnmikið og
innanbæjarsímtal.
tfai*H6- o<5 MtjtinaíÍMkn:
91-622Z66
Cjhmt ímammeH
996622