Vikublaðið - 15.03.1996, Blaðsíða 9

VIKUBLAÐIÐ 15. MARS 1996
Verðandi
9
lölmiðlanauagun
erturlyfiavandans
Þegar rætt er um eiturlyfjavanda
virðast allir vera á sama máli. Allir eru
tilbúnir að fordæma eiturlyijanotkun
og sölu, engum stendur á sama að
minnsta kosti svona opinberlega. Eg
trúi því að allflestir Islendingar hafi
verulega andúð á eiturlyfjum og ætla
þess vegna ekki að bera það upp á
nokkum skynsaman mann að vera al-
mennt fylgjandi aukinni eiturþdja-
notkun Islendinga. Samt sem áður
hef ég tekið eftir því að fólk er mjög
mismikið uppveðrað yfir ósómanum.
Eg held að við verðum að h'ta þessi
mál mjög alvarlegum augum, við
fáum viðvörunarmerki allstaðar ffá
um að vandinn fari vaxandi. Frá lög-
reglu, meðferðarheimilum og öðrum
sem um þessi mál hafa eitthvað að
segja, síðast en ekki síst frá ungu fólki
sem ánetjast hefur eitrinu eða hefúr
orðið vart við vandann hjá jafnöldr-
um sínum.
Á tímtun sem okkar þar sem kosn-
ingabarátta eru háð með slagorðum á
flettiskiitum og engin nennir eða má
vera að því að kynna sér mál til hlítar.
Þar sem allar fféttir verða að vera
æsifféttir til að ná eyrum fólks, þar
sem þingfféttaritarar bíða spenntir á
Alþingi í þeirri von að einhver láti út
úr sér orð eins og skítseiði eða skúrk-
ur.
Þar sem leitast er við að sýna við-
urstyggilegustu myndir sem náðst
hafa af tilteknum hörmungum er-
lendis, helst limlest böm og sundur-
tættar óffískar konur. Allt til að ná at-
hygh hins harðnaða önnum kafna
nútímamanns. Það segir sig sjálff að í
þessum fjölnúðlaheimi verður svo að
tilreiða nýjan pakka með nýjum
hneykslismálum og splunkunýjum
hryllingi næsta dag. Allt þetta gerist
svo hratt og í svo miklum æsingi að
venjulegt fólk hefur alls engan tíma
til að vega og meta málin og gera sér
grein fyrir alvarleika þeirra, hvað þá
að grípa til aðgerða. Fólk er jafnvel
hætt að nenna að setja sig inn í öll
þessi ósköp, við vitum að mál hafa
bara svo og svo langan hffíma í ffétt-
um, þau skella á og fjara svo út um
leið og nýtt hneyksli dýnur á lands-
mönnum. Um leið og nýja bmmið er
farið af tilteknu máh, búið er að
nauðga því til óbóta í öllum fjölmiðl-
um landsins, missir fólk áhugann, fær
ógeð og málið dettur úr umræðunni.
Sjaldnast hefur vandamáhð sem æs-
ingnum olli verið leyst, launahækk-
anir ríkistoppanna standa óhaggaðar,
laun hinna lægstlaunuðu em ennþá
jafhsmánarleg, þjónusmgjöldin á
spítölunum haggast ekki, ráðherra-
bílamir em ennþá jafndýrir, bisk-
upinn situr sem fastast. Þannig geta
siðlausir menn bara beðið af sér fár-
viðrið og ranglætið sigrar með þraut-
seigjunni.
Mörgu fólki finnst þessi eitulyfja
“hystería” vera orðin svo þreytt og
það er orðið svo hundleitt á þessu
þrasi að það bíður bara effir að um-
ræða um eiturlyfjavandann þagni og
eitthvað nýtt og æsandi verði matreitt
Björgvin G. Sigurðsson,
stjóm Verðandi, var tim síð-
ustu helgi gerður að
fulltrúa Verðandi í samráði
SARK, samtaka um
aðskilnað ríkis og kirkju.
Stofnaður hefur verið sérstakur alþjóðamála-
hópur Verðandi. Umsjónarmenn
hans era þau Katrín Júlíusdóttir,|
Kolbeinn Marteins-
son og Þorkell Máni
Pétursson sem öll
sitja í stjóm Verðandi.
Ahugasamir skrái sig
til þátttöku í síma 551-7500.
Fyrirhugað Vinstra Blað á að koma út í lok þessa
mánaðar. Ahugasamir eru hvattir til að skila efni inn
fyrir 21. mars á Laugaveg 3, 4.hæð, helst í tölvu-
tæku fonni.
Fleiri eiga afmæli á þessu ári en Alþýðuflokkurinn.
Verðandi heldur upp á 40 ára afmæli Alþýðubanda-
lagsins sem kosningabandalags 4.apríl. Reyndar
stendur til að halda upp á afmælið þann 3. vegna
þess að sá 4. er sldrdagur. Undirbúningsvinna er
hafinn. Fylgist með framvindu þessa máls á Verð-
andi síðunni.
Ákveðið hefur verið að hafa fasta stjómarfundi
Verðandi á sunnudagskvöldum kl.20:30. Fundimir
em opnir öllum félögum.
ofan í það. Ég óttast því að málið
verði jánkað í kaf, allir samþykkja að
eitrið sé böl sem bregðast þurfi við
með einum eða öðrum hætti, talað
verði um það þar til allir hafa fengið
leið á því og svo haldið áffam eins og
ekkert hafi í skorist með ný dægur-
mál.
Ég get alveg verið sammála því að
kominn sé tími til að hætta að velta
sér upp úr hlutunum og tími til að
gera eitthvað róttækt í þeim, en að
þetta stóra vandamál sem við blasir
verði smám saman tekið af dagskrá
og sópað undir teppið, eitrið fái að
halda áfram að eyðileggja líf hundruð
einstaklinga og fjölskyldna þeirra í
kyrrþey, get ég alls ekki sætt mig við.
Þetta þjóðfélagsvandamál er ekki
hægt að afgreiða eins og hvert annað
dægurmál. Hér verðum við að staldra
við, leita skýringa og reyna eftir
fremsta megni að uppræta orsakim-
ar. Ekki væri sanngjamt að segja að
yfirvöld hafi verið gjörsamlega að-
gerðarlaus í þessum málum, borgar-
yfirvöld hafa reynt að efla félagsmið-
stöðvar í borginni, íþróttir og aðra
heilbrigða tómstundaiðkun. Félag
ffamhaldsskólanema hefúr í samráði
við menntamálaráðuneytið hrundið
af stað átaki með yfirskriffinni jafh-
ingjaffæðsla. Það er allt gott um
þessa Iofcverðu tilburði að segja en
betur má ef duga skal. Hér þýðir ekki
að slengja ffam hálfkveðntun vísum,
grafa þarf niður að rótum vandans,
endurskoða viðurkennt gildismat í
samfélaginu, taka upp nýja bam-
vænni fjölskyldustefhu og vinna af
krafti að forvömum og byggja upp
sjálfcímynd ungs fólks.
Við getum ekld leyft því að við-
gangast að ungt fólk sem hefur alla
burði til þess að verða fyrirmyndar-
borgarar heíji h'fið með þær
skemmdir á sál og líkama sem fylgja
notkun fíkniefha. Þetta er mál sem
krefct athygli okkar allra og má alls
ekki stinga undir stól.
Sigrún Elsa Smáradóttir er
varaformaður Drífándi, félags
tmgs Alþýðubandalagsfólks
í Reykjavík.
Hægristefhan hefur margar skilgreiningar eftir því hver
skilgreinir, en þremur grundvallarþáttum í náttúm hægri-
manna verður ekki neitað nema með útúrsnúning eða í
merkingarlegu slúðri.
• Fyrst er það eigingimin, ffjálslega ríðurkennd og
móttekin með stolti.
• 1 öðra lagi er það umburðarleysið sem umlykur hvert
pólitískt og félagslegt málefhi sem þeir tjá sig um.
• Að síðustu er það grundvallargildið; að algjörlega er
horft framhjá öllu eða öllum sem eru öðravísi.
Foreldrar, vinir, umhverfið, trú og menntun leika stórt
hlutverk í þróun hægrimanns í dag, en þar sem hug-
myndafræðin hefúr haldist nánast óbreytt síðustu milljón
árin, hlýtur sú spuming að vakna hvort hægristefúan
gangi í erfðir.
Við rekumst á hægrimenn á degi hverjum og ef við hlust-
um gaumgæfilega þá er einn þáttur sem virðist einkenna
allan málflutning: Alger vöntun á þeim eiginleika að geta
sett sig í spor annarra en eigin. Getur þetta átt sér h'f-
ffæðilegar orsaldr? Gæti verið sérstakt sjónarhoms-gen
sem eyðir þeim svæðum heilans sem stjóma sldlningi,
samúð og umburðarlyndi.
Hér era nokkar vísbendingar um að hægrimennska sé
ffekar arfgeng en lærð:
• Konur era umburðarlyndari og samúðarfyllri en
karlar. Líffræðilegur munur sem á rætur að rekja beint til
yfirburða karla bæði hvað varðar magn og styrkleika í-
haldssenúnnar.
• Við heyrum off um vinstrimenn sem verða hægri-
menn. En heyrum við það gerast á hinn veginn? Er það
jafnvel mögulegt? Og ef það er ekld mögulegt, gæti það
ekki verið sönnun um h'ffræðilegar orsaldr?
• Næst þegar þú hlustar á hægrimann í æsingi gegn ný-
búum, atvinnulausum, samkynhneigðum eða einhverjum
„öðravísi“ og ef hann stoppar nógu lengi til að þurrka
munnvatns-frussið af hökumú á sér, spurðu þá kurteislega
hvemig honum myndi líða ef hann væri samkynhneigður,
nýbúi eða „öðravísi”. Sarna svarið kemur alltaf: „Ég er
ekki hommi!“, „ég er ekki atvinnulaus!”, „ég er eklti ný-
búi!“ og ef ég væri það, en ég er það ekki, myndi ég yfir-
stíga allar hindranir á vegi mínum sama hvað!“. Að sjálf-
sögðu myndu fylgja þessum yfirlýsingum hátóna æsinga-
ræða og neanderdalískar yfirlýsingar um lögmál ffum-
skógarins.
• Sú staðreynd að þetta fólk, sem hefúr ekld hugmynd
um eigin öfgar og engin rök, lógík eða staðreyndir getur
fengið það til að skipta um skoðun, bendir sterklega til
þess að um sé að ræða meðfædda fötlun.
Þessi ráðgáta er eklti sársaukalaus, því að ef það er satt að
um sé að ræða líffræðilega vanhæfiú og að hægrimenn
geti ekkert að því gert að þeir séu jafn eigingjamir, harð-
geðja og umburðarlausir skúrkar og þeir eru, þá væri það
fordómafúllt og hræsnislegt að gera grín að þeim fyrir
það hvemig þeir eru fæddir. Þetta myndi þá að sjálfeögðu
Og þar sem við höfúm ekld sönnun fyrir líffræðilegri fötl-
un hægrimanna, þó svo að vísbendingamar séu til staðar,
þá er allt í þessu fi'nasta að blammera hressilega á þá.
eyðileggja vinstri markmið
okkar sem er að svara fúll-
um hálsi og plástra þau sár
sem slíkfr fordómar og
hra:sni leggja á hið mann-
leg ástand.
Þess vegna er
okkar eina leið
að nota þeirra
rök.
Rétt eins og
hægrimenn
vita nákvæm-
lega að sam
kynhneigð
er líffræði-
leg afleið-
ing, en
vegna
hug-
mynda-
fræði-
legra
raka
simia
neita þeir
því á meðan
það hefúr ekld verið sannað algerlega, þá verðum
við líka að neita hinni greinilegu líffræðilegu orsök hægri-
mennsku.