Vikublaðið - 22.11.1996, Blaðsíða 1

Vikublaðið
46. tbl. 5. árg. 22. nóvember 1996 Ritstjórn og afgreiðsla sími 552 8655 - 250 kr.
20% unglinga hafa
íhugað sjátfsmorð
bls.9
Ég hef alltaf trúað á
samhjálp mannanna
Vilborg, bls. 4
Samstarfsviðræður stjórnarandstöðuflokkanna hafnar:
SamfyUdng tíl vinstrí
Byltingin í borginni
bls. 6-7
Einhugur á Bifföst
Verðandisíða, bls. 10
Ljóðeftir
leikskólabörn
bls.8
Géta Páll og félagar
hans í ríkisstjórn
Davíðs Oddssonar
ekki faríð að finna
einhverja aðra til að
berja á en þá sem
standa verst að vígi?
Getur það virkilega
veríð stefría ríkis-
stjórnarínnar að gera
þjóðfélag okkar enn
QölskylduQandsam-
legra en þegar er
orðið?
Leiðarí, bls. 2
Áherslan er á mann-
eskjulegt umhverfi
bls.11
Hjartagátan
bls.8
Er íslensk tónlist
annars flokks?
Sjónarhóll
bls.5
Skipulagðar viðræður fulltrúa
stjómarandstöðuflokkanna um aukið
samstarf og sem nánasta samvinnu
em hafnar. Fyrsti fundur viðræðu-
hóps Alþýðubandalags, Alþýðu-
flokks, Þjóðvaka og Kvennalistans
var haldinn síðastliðinn þriðjudag og
heldur vinna hópsins áfram á næstu
mánuðum. Um leið hafa ungliða-
hreyfingar sömu flokka og óháðra
samþykkt að stofna regnhlífarsamtök
í janúar með fulla sameiningu að
markmiði.
Margrét Frímannsdóttir, formaður
Alþýðubandalagsins, segir í samtali
við Vikublaðið að hún sé afar ánægð
með að viðræður stjómarandstöðu-
flokkanna séu farnar af stað eftir
nokkurra mánaða bið. „Ég er sér-
staklega ánægð með að nú er ætlunin
að ræða málefnin ofan í kjölinn - um
það sem stjómmálin eiga að snúast
um frá degi til dags. Ég var farin að
óttast að umræðan myndi einkennast
af upphrópunum og kapphlaupi um
fmmkvæði og nýtískulega hugsun,
eins og formaður Alþýðuflokksins
kallar það. En mér sýnist að það ætli
að ganga eftir sem Alþýðubandalag-
ið hefur ávallt lagt áherslu á, að sjálf
málefnin verði í forgrunni. í því
sambandi er ég bjartsýn á árangur,
einkum þar sem ákveðin viðhorfs-
breyting virðist vera að eiga sér stað
innan Alþýðuflokksins til velferðar-
mála miðað við aðgerðir síðustu rík-
isstjómar. Mér sýnist vaxandi vilji
innan Alþýðuflokksins til að reka al-
vöra vinstripólitík. En almennt verð-
ur að undirstrika hvað þessar við-
ræður varðar, að full þörf er á þolin-
mæði, því samfylking án undanfar-
Atvinnuleysisbætur
skomar í nafni menntastefnu!
„Það er ákvæði inni í frum-
varpinu sem gerir ráð fyrir því
að atvinnuleysisbætur geti ekki
verið hærri fjárhæð en dag-
vinnulaun. Það er verið að
lækka atvinnuieysisbætur hjá
láglaunafólki, hjá þeim sem
eru á lægstu laununum. Fisk-
vinnslufólk er með bónus og
annað sem kemur ofan á laun-
in þannig að tekjurnar eru
hærri en atvinnuleysisbæturn-
ar”, segir Bryndís Hlöðvers-
dóttir um frumvarp það sem
félagsmálaráðherra lagði fram
á þriðjudag um atvinnuleysis-
tryggingar.
I frumvarpinu er gert ráð fyrir
því að aldur þeirra sem rétt eigi á
atvinnuleysisbótum hækki auk
þess sem gera á atvinnuleysis-
tryggingar meira vinnuhvetjandi.
Jafnframt er gert ráð fyrir því að
komið verði á fót sérstökum
þjónustustofnunum um allt land
sem hafi það markmið að að-
stoða fólk í atvinnuleit.
Bryndís Hlöðversdóttir segir
að frumvarpið feli í sér þrenging-
ar á rétti manna til bóta. Sam-
kvæmt frumvarpinu stendur til að
lækka atvinnuleysisbætur þannig
að fólk græði ekki á því að fara á
atvinnuleysisbætur. Bryndís telur
þjónustustofnanimar sem gert er
ráð fyrir í frumvarpinu jákvæðar,
en undirstrikar að „í frumvarpinu
virðist vera gengið út frá þeirri
forsendu að nóg vinna sé. Svo er
ekki. Það sem önnur ríki hafa
gert er að láta atvinnurekendur
taka ábyrgð á endurþjálfun þann-
ig að það sé hæfara til að takast á
við þær kröfur sem vinnumark-
aðurinn gerir. Áður en ráðherra
gerir ráð fyrir að hægt sé að
senda fólk á milli landshluta í
vinnuleit verður að laga laga-
ákvæði sem gerir ráð fyrir því að
það sé hægt að segja þessu fólki
upp með engum fyrirvara.”
í frumvarpinu er stefnt að þvx
að hækka aldur þeirra sem fá
bætur úr 16 ára í 18 ára. Hjálmar
Ámason, þingmaður Framsókn-
arflokksins segist ekki fara leynt
með þá skoðun sína að með
frumvarpinu sé verið að reyna
halda fólki inni í menntakerfmu,
en hann leiddi nefndina sem
vann frumvarpið. Hjálmar Áma-
son hafði þetta að segja: „Ef við
tökum sem dæmi 17 ára ungling
sem verður atvinnulaus. Hvar er
framtíð hans þá best borgið, í
starfsmenntun eða á atvinnuleys-
isbótum? Ég segi í starfsmennt-
un”. Bryndís Hlöðversdóttir:
„Þetta em góð og göfug markmið
í sjálfu sér en hvað er ríkisstjóm-
in að gera til að hjálpa fólki að
stunda nám; það era auknar álög-
ur, fallskattur og lánasjóðurinn
eins og hann er. Ráðherrar era
einfaldlega að henda þessum
hópi á milli sín án þess að nokk-
ur vilji taka á honum ábyrgð.”
Nei, guð hialpi vnéii
Ekki ríkir sátt innan Framsóknarflokksins um hvert stefna beri. Um ieið og Halldór
Ásgrímsson vill opna á umræður um aðild fslands að ESB segir Guðni Ágústsson
aðspurður um málið „Nei, guð hjálpi mér, við höfum ekkert í ESB að gera”. Sömu
sögu er að segja um viðhorf framsóknarmanna til vinstra samstarfs.
Sjá fréttaskýringu á bls.S
andi málefnasamstöðu getur endað
með ósköpum. Og þá væri verr af
stað farið en heima setið,” segir
Margrét.
Margrét er einnig ánægð með það
ífumkvæði sem ungliðahreyftngam-
ar hafa viðhaft í samfylkingarmálun-
um. „Unga fólkið er að búa til sam-
eiginlega vettvang með stofnun sér-
stakra samtaka og mér líst vel á þá
áherslu sem þar er lögð á málefna-
vinnuna. Þessi viðleitni er okkur hin-
um til fyrirmyndar.”
Þorvarður Tjörvi Ólafsson, vara-
formaður Verðandi, er ánægður með
árangurinn af fundinum á Bifröst um
síðustu helgi. „Það má öllum ljóst
vera að héðan verður ekki aftur snú-
ið. Um þessa viðburðarríku helgi
vom örlög íslenskrar vinstri hreyf-
ingar ráðin. Ólíkt því sem sagt hefur
verið t.d. í leiðara DV þá em mark-
miðin skýr og stefnan kristaltær.
Þetta verða engin moðsuðusamtök.
Þetta verður kraftmesta hreyfing ís-
lenskra stjómmála.”
Sátt um
yinnustaða-
leiðina
„Verkamannasambandið er ekki
búið að festa sérkröfúr sínar en við
styðjum heilshugar rammann utan
um aðalsamningana sem er til í
sambandsstjóm ASÍ”, sagði Bjöm
Grétar Sveinsson, formaður Verka-
mannasambandsins, aðspurður um
hvort Verkamannasambandið væri
samþykkt því sem fram kemur í
drögum að rammasamningum.
Á fundi sambandsstjómar Alþýðu-
sambandsins á miðvikudaginn
vom lögð fram drög að ramma-
samningi um sérsamninga á vinnu-
stöðum. í drögunum er gert ráð
fyrir því að stjómandi fyrirtækis
eða trúnaðarmaður starfsfólks og
fulltrúi stéttarfélags geti óskað eftir
sérstökum vinnustaða- eða sér-
kjarasamningi um tiltekin atriði að-
alkjarasamnings.
Skýrt er tekið fram í drögunum að
ekki megi rýra þann rétt sem fé-
lagsmenn hafa samkvæmt lögum
og aðalkjarasamningi eða áunnum
kjömm á vinnustað.
En er eining um vinnustaðasamn-
ingana hjá öllum aðildarfélögum
ASÍ? Grétar Þorsteinsson forseti
ASÍ: „Um aðkomuna að vinnu-
staðasamningum er fúllkomin sátt.
ASÍ fer með meginsamningsgerð-
ina en nokkur félög em að ræða
sérkröfur sínar við vinnuveitendur.
Hvemig kröfumar líta út, þegar öll
aðildarfélögin hafa opinberað sínar
sérstöku áherslur, skýrist ekki fyrr
en í desember”.
Bjöm Grétar sagði jafnframt að
Verkamannasambandið væri sam-
mála því sem kemur ffarn í drög-
unum um vinnustaðasamninga.
„Við styðjum heilshugar rammann
utan um vinnustaðasamninga. Við
eigum hins vegar eftir að gera
vinnuveitendum grein fyrir öðmm
kröfum okkar”. Hann vúdi ekki tjá
sig um ffétt Vikublaðsins á dögun-
um um kröfu um 16% kaupmáttar-
aukningu á tveimur ámm.
Víðtæk sátt virðist því ríkja innan
ASÍ um að taka upp eitthvert af-
brigði af vinnustaðasamningum í
komandi kjarasamningum. Á
bandalagsráðstefnu BSRB um
liðna helgi var ályktað í sama dúr.
Þar segir að bandalagsráðstefnan
hvetji til áframhaldandi samstöðu í
réttindabaráttu á vettvangi heildar-
samninga á sama tíma og aðildar-
félögin ganga til samninga um
kaup og kjör (sjá nánar um ályktun
BSRB á bls.7).