Morgunblaðið - 29.05.2005, Blaðsíða 10

10 SUNNUDAGUR 29. MAÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
E
kki hafa allir bæjarbúar í Borg-
arnesi afskrifað gamla Mjólkur-
samlagshúsið þar í bæ þrátt fyrir
að bæjaryfirvöld stefni að því að
láta rífa húsið í sumar, eins og
kom fram í umfjöllun Morgun-
blaðsins nýlega. Forstöðumaður
og varaformaður húsfriðunarnefndar hafa
breytt um skoðun frá því að sent var álit til
bæjaryfirvalda þar sem talið var að einungis
útlit hússins hefði varðveislugildi. Þeir telja
nú að húsið sem slíkt hafi gildi sem menning-
arhús í Borgarnesi. Nefndin ætlar að koma
saman til fundar á miðvikudaginn og fjalla
meðal annars um bréf sem borist hefur þar
sem rætt er um friðun hússins.
Hefur sett svip á bæinn
Gamla Mjólkursamlagið í Borgarnesi hefur
sett svip á bæinn frá því það var byggt. Sér-
staklega sá hluti byggingarinnar sem teikn-
aður var af Guðjóni Samúelssyni arkitekt og
var lokið við að byggja árið 1939, en hlutar
byggingarinnar eru bæði yngri og eldri.
Húsið er eitt af nokkrum mjólkurvinnslu-
húsum sem Guðjón Samúelsson teiknaði. Önn-
ur hús eru Mjólkurfélag Reykjavíkur við
Snorrabraut, Mjólkurbú Snæfellinga, Mjólk-
ursamlagið að Reykjum í Ölfusi og Mjólkurbú
Flóamanna á Selfossi, en það var í burstabæj-
arstíl eins og Héraðsskólinn á Laugarvatni.
Búið er að rífa þá byggingu og er mörgum eft-
irsjá að henni. Guðjón Samúelsson teiknaði
líka Héraðsskólann í Reykjavík og minnir
Mjólkursamlagið í Borgarnesi svolítið á þá
byggingu.
Í Mjólkursamlagshúsinu var mjólkur-
vinnsla til ársins 1981. Byggingavöruverslun
Kaupfélags Borgfirðinga var í húsinu til árs-
ins 2003, en eftir það hefur þar farið fram ým-
iss konar starfsemi. Síðastliðinn vetur setti
leikdeild Skallagríms upp leikrit og hefur hús-
ið verið notað við ýmis tækifæri og til sýn-
ingahalds, meðal annars þegar fram fór
Sauðamessa síðastliðið haust svo eitthvað sé
nefnt.
Varðeisluvert sem menningarhús
Í upphaflegu áliti húsafriðunarnefndar var
það fyrst og fremst hliðin með háu gluggunum
í tækjasalnum sem snýr að Skúlagötunni sem
talin var hafa varðveislugildi og segir Magnús
Skúlason forstöðumaður að þá hafi verið litið
til þess að samkvæmt nýju skipulagi eigi að
koma íbúðabyggð á svæðinu þar sem athafna-
svæði Kaupfélags Borgfirðinga var í gamla
miðbænum. Fyrsta hugmyndin var því að
hægt yrði að breyta húsinu í íbúðarhúsnæði.
„Þegar við héldum fund með áhugafólki um
varðveislu hússins heyrðum við sterkar raddir
um að áhugi væri á að nýta húsið undir menn-
ingarstarfsemi og að það hafi þegar nýst til
slíkrar starfsemi. Eftir að hafa skoðað þessar
hugmyndir höfum við skipt um skoðun varð-
andi húsið og teljum að það mundi henta ákaf-
lega vel til slíkrar starfsemi og hafa þá ákveðið
hlutverk. Það skiptir nefnilega miklu máli
þegar verið er að gera upp gömul hús að þau
hafi hlutverki að gegna,“ sagði Magnús. „Hús-
ið er að mínu mati varðveisluvert sem menn-
ingarhús.“
Ónýtt hús sem á að fá að njóta vafans
Mjög hefur skort á viðhald og endurbætur á
húsinu á síðustu árum og er útlit hússins ekki
gott, hvorki innan húss né utan. Klæðning sem
sett var á hliðina sem snýr út að Skúlagötu lít-
ur út fyrir að vera ónýt. Ljóst er að húsið
þarfnast gagngerra endurbóta ef það verður
látið standa og bæjaryfirvöld hafa áætlað að
slík framkvæmd muni kosta um 200 milljónir
króna. Sveitarfélagið telur sig ekki hafa efni á
að ráðast í svo kostnaðarsama framkvæmd.
Því hefur hins vegar verið lýst yfir að ef ein-
hver hafi áhuga á að kaupa húsið og kosta end-
urbætur á því verði málið skoðað.
Nýlega sagði Helga Halldórsdóttir, forseti
bæjarstjórnar Borgarbyggðar, í samtali við
Morgunblaðið að stefnt væri að því að láta rífa
húsið í sumar. Aðeins ætti eftir að fá leyfi um-
hverfis- og skipulagsnefndar Borgarbyggðar
til þess. Magnús Guðjónsson, formaður nefnd-
Sumir telja húsið ónýtt –
aðrir hafa séð það svartara
Morgunblaðið/Ásdís Haraldsdóttir
Upp hafa komið hugmyndir um að nota Mjólkursamlagshúsið undir menningarstarfsemi.
Stefnt er að því að rífa gamla
Mjólkursamlagshúsið í Borgarnesi í
sumar. Ekki eru allir á eitt sáttir um
þau áform að rífa þetta hús, sem
var reist árið 1939 eftir teikningum
Guðjóns Samúelssonar. Ásdís Har-
aldsdóttir kynnti sér deiluna um
framtíð Mjólkursamlagshússins.
Litljósmynd/Árni Böðvarsson
Gamla Mjólkursamlagshúsið í Borgarfirði séð frá sjó á síðustu öld. Skiptar skoðanir eru um hvort varðveita eigii húsið sem er byggt eftir teikningum Guðjóns Samúelssonar.