Fréttablaðið - 05.10.2002, Blaðsíða 10

10 5. október 2002 LAUGARDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúi: Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá
blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni.
Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
BRÉF TIL BLAÐSINS
BRÉF TIL BLAÐSINS
Svar
frá Svar
Magnús Óskarsson markaðsstjóri
Svars hf. skrifar
Ígær [fimmtudag] birtist íFréttablaðinu bréf sem Helgi
Haraldsson, Ránargötu 6, skrif-
aði. Þar ásakar hann starfsmenn
Svars hf. um að veita lélega
þjónustu og hafa ekki vilja til að
bæta honum það tjón sem hann
varð fyrir vegna Nokia farsíma,
sem hann hafði keypt af fyrir-
tækinu fyrir rúmu ári. Hið rétta
er að símann keypti hann þann
15. janúar 2001 eða fyrir um það
bil einu ári og níu mánuðum síð-
an.
Samkvæmt lögum þá var
ábyrgðartími eitt ár og því var
ábyrgðin útrunnin. Svar er ekki
innflutningsaðili á vörum frá
Nokia heldur einungis söluaðili.
Gerði starfsmaður okkar allt
sem í hans valdi stóð að fá sím-
ann bættan frá umboðsaðila. Það
gekk ekki eftir sökum þess að
ábyrgðin var útrunnin og getur
Svar ekki tekið á sig ábyrgð fyr-
ir þriðja aðila.
Til að bæta honum tjónið og
óþægindin buðum við honum
nýjan síma á sérstökum afslætti.
Þrátt fyrir ítrekaðar sáttaum-
leitanir af okkar hálfu náðist
ekki samkomulag við Helga þar
sem hann krafðist þess að fá nýj-
an síma endurgjaldslaust.
Við hörmum þau óþægindi
sem Helgi varð fyrir og teljum
ásakanir hans ekki á rökum reist-
ar. Við kappkostum eftir sem
áður að veita viðskiptavinum
okkar fyrsta flokks þjónustu.

Það er liðin tíð að kristin trúhafi víðtæk áhrif á samfélag
okkar – þótt hún hafi ágæt áhrif
á marga einstaklinga. Þau fáu
skipti sem ég heyri rætt um
kristni á opinberum vettvangi er
umræðan oftast byggð á mis-
skilningi. Algengast er að kristni
sé ruglað saman við kirkjusögu.
Stjórnmálamenn vísa í hátíðar-
ræðum til kristni sem óljósrar
hjartagæsku eða almennrar góð-
mennsku sem einkenni samfélag
okkar og aðgreini frá kuldalegri
samfélögum – enn ein sönnun
fyrir ágæti okkar til viðbótar við
hreina vatnið, Íslendingasögurn-
ar og allt það.
Prestar nota oft tækifærið til
að tala um eitthvað allt annað en
kristni þegar þeir komast í út-
varpsmessur eða fá nýja áheyr-
endur til viðbótar við vanafasta
kirkjugesti. Þetta eru oftast
fréttaskýringar út frá sjónarhóli
almennrar góðmennsku. Skal þá
engan undra þótt kristin viðhorf
hríslist ekki um samfélagsum-
ræðuna.
En þótt kristni sé ekki lengur
veigamikil stoð undir heims-
mynd okkar þá fer því fjarri að
umræðan í samfélaginu sé ekki
byggð á trúarlegum grunni. Ný
trúarbrögð hafa einfaldlega tek-
ið sess hinna eldri. Ein eru nátt-
úrudýrkun. Samkvæmt henni
hefur maðurinn syndgað gagn-
vart náttúrunni og mun tortím-
ast ef honum tekst ekki að laga
þau spjöll sem hann hefur unnið
á móður náttúru. Önnur eru til-
beiðsla heilsunnar. Hún á sér alt-
ari í hverri matvörubúð þar sem
margir hillumetrar eru lagðir
undir sólhatta, blómafræ og fjöl-
breyttar vítamínblöndur. Kjarn-
inn í þessum trúarbrögðum er
svipaður og í náttúrudýrkun;
maðurinn borðaði réttan mat en
spilltist og öðlast ekki heilsu aft-
ur fyrr en hann snýr sér aftur að
matseðlinum í Aldingarðinum
Eden. Ein trúarbrögðin krefjast
þess að við leitum endurnæring-
ar í endurmenntun með reglu-
legu millibili. Án hennar þornum
við upp og deyjum á vinnumark-
aði.
Svona mætti lengi telja. Boð-
berar hinnar nýju trúar bera
hana fram sem skynsemi og and-
stöðu gömlu trúarbragðanna.
Þær byggja hins vegar á svipuð-
um grunni – tilfinningu manns-
ins fyrir að því að hann uppfylli
ekki væntingar til sín – og að-
ferðirnar eru um margt keimlík-
ar. En það er spurning hvort
lausnir hinna nýju trúarbragða
séu nokkuð skárri en hinna eldri.
Eða kannast menn við æðrulaus-
an umhverfissinna?

Náttúrudýrkun og önnur trúarbrögð
skrifar um náttúrudýrkun, heilsutignun
og önnur ný trúarbrögð sem hafa tekið
sess kristninnar í samfélaginu.
Mín skoðun
GUNNAR SMÁRI EGILSSON
Lesendur geta skrifað bréf íblaðið. Æskilegt er að hvert
bréf sé ekki lengra en sem nemur
hálfri A4-blaðsíðu. Hægt er að
senda bréfin í tölvupósti, rit-
stjorn@frettabladid.is, hringja í
síma 515 7500, faxa í síma 515 7506
eða senda bréf á Fréttablaðið,
Þverholti 9, 105 Reykjavík.
BARÁTTA Hún verður tuttugu og
eins árs í næsta mánuði. Hún á
eitt barn, son sem foreldrar henn-
ar annast. Sjálf notar hún fíkni-
efni daglega og af sérstakri hörku
síðustu vikur. Hún hefur lést um
sextán kíló - borðar ekki mat en
nærist eingöngu á orkudrykkjum.
Neysla hennar leynir sér ekki.
Augun er þanin enda nýbúin að
sjúga „tvær línur“ af amfetamíni.
En hvað með barnið? Jú, hún
segist vera við það að missa það
endanlega frá sér. Hún hefur
misst íbúðina og bílinn og á nú
von á að missa barnið. Hún er
vanmáttug. Allir peningar sem
hún safnar, jafnvel til að láta
drauma sína rætast, fara í fíkni-
efni. Samtalið fór fram á veitinga-
húsi í miðborg Reykjavíkur. Loft-
ið er reykmettað, sígarettu- og
kannabislykt er allsráðandi. Menn
sátu að spjalli, við spil eða störðu
út í tómið. Stúlkan vakti athygli –
hún skar sig úr hópnum. Hún er
falleg og meira líf er í andliti
hennar en flestra annarra gesta
veitingahússins. Hún hefur ekki
sama harðgerða yfirbragð og
flestir aðrir.
Hún ólst upp í Vestmannaeyj-
um, á góða foreldra og æska henn-
ar var ósköp venjuleg. Aðeins
þrettán ára byrjaði hún að fikta
við vín. Það breyttist fljótt og ekki
leið langur tími þar til var farin að
drekka aðra hverja helgi. Fimmt-
án ára prófaði hún hass í fyrsta
sinn. Á sama tíma kynntist hún
strák, yndislegum strák, segir
hún. Hún flutti að heiman, varð
ófrísk sextán ára og trúlofaði sig.
Eignaðist strákinn sinn aðeins
sautján ára. Hálfu öðru ári síðar
var hún skilin og drykkjan jókst.
Hún drakk á hverjum degi. Ekki
leið á löngu þar til hún vissi ekki
hvort hún var að koma eða fara.
Sonurinn var meira og minna hjá
foreldrum hennar og löngum
stundum hvarf hann henni í
gleymsku neyslunnar. Eftir tíu
daga drykkjutúr vaknaði hún um
borð í Herjólfi á leið frá þjóðhátíð.
Heimilislaus í hálft ár
Hún bjó í bílnum í hálft ár. Vinur
hennar hannaði dýnu í bílinn.
Þannig gat hún sofið sæmilega.
Aldrei hafði hún bílinn í Reykja-
vík, heldur fyrir utan borgar-
mörkin. Þannig fékk hún frið fyr-
ir lögreglunni. Það er dýrt að
neyta fíkniefna og eigin neyslu
fjármagnaði hún með sölu fíkni-
efna. Hún gerir það enn. Svo fór
að síga enn meira á ógæfuhliðina
og áður en varði skuldaði hún
fíkniefnaheildsalanum 700.000
krónur. Foreldrar hennar tóku lán
og björguðu henni frá rukkurun-
um. Hún þakkar foreldrum sínum
líf sitt - hefðu þeir ekki brugðist
við væri hún sennilega ekki lif-
andi í dag. Leiðin lá í meðferð, þá
fyrstu af þremur. En hún féll.
Handrukkarar og innbrot
Það er ekki erfitt að fá lánuð
fíkniefni, jafnvel auðveldara en fá
lánaða mjólkurfernu. Hún segir
heim neyslunnar vera harðan,
ekki glæstan. Allar gamlar glans-
myndir af því lífi eru löngu orðn-
ar mattar. Stundum trúir hún því
að glansinn komi á ný. Handrukk-
arar eru hluti þess lífs sem hún
lifir. Einu sinni var henni haldið
vikulangt í gíslingu. Þá skuldaði
hún eina og hálfa milljón vegna
fíkniefna. Henni var haldið meðan
félagi hennar útvegaði peningana.
Hún fékk hvorki vott né þurrt.
Peningar lágu ekki á lausu. Loks
fékkst bankalán. Hennar skuld
var ekki há, miðað við það sem
gengur og gerist. Sumir kunningj-
ar hennar skulda heildsölum
fimm og sex milljónir króna.
Enginn segir neitt. Sá sem það
gerir mun sæta limlestingum.
Kunningi hennar var bundinn aft-
an í bíl og dreginn eftir malarvegi
í Heiðmörk. Hann kærði ekki.
Vændi hefur hún aldrei stundað,
myndi ekki leggjast svo lágt, eins
og hún orðaði það. Hún viður-
kennir að hafa stundað innbrot til
að afla fjár. Oft í bíla. Henni
finnst þetta ekki í lagi en fíknin
neyðir hana áfram.
Á leið í meðferð
Núna segist hún vera að trappa
sig niður. Þarf að skýra hugsunina
áður en hún fer í meðferð á Teigi.
Það verður fjórða meðferðin
hennar. Undanfarið hefur hún tek-
ið mikið af e-töflum og segir
minni sitt af þeirra völdum vera á
við minni alzheimersjúklings.
Hún þráir venjulegt líf. Vill fara í
skóla eða fá vinnu. Sonur hennar
er í góðu yfirlæti hjá foreldrum
hennar og ekkert er ákveðið um
framhaldið. Kærastinn hennar er
24 ára og hafa þau verið saman í
tvö ár. Hann hefur verið í neyslu í
þrettán ár. Hann ætlar líka í með-
ferð. Vonandi eiga þau betri tíma
framundan, geta kynnst á annan
hátt. Hún hlakkar til framtíðar-
innar, en er kvíðin um leið.
kolbrun@frettabladid.is
Á LEIÐINNI TIL BAKA
Hún stendur í dyragættinni á veitingahúsi
í miðborginni og horfir á hinn almenna
borgara fara hjá. Draumur hennar er að
verða einn þeirra, lifa venjubundnu lífi.
Hún segist gæla við þá hugmynd að fara
annað hvort í leiklistarskóla eða læra hár-
greiðslu.
Þar sem allir
þekkjast
Það var margt um manninn um
miðjan dag á veitingastað í mið-
borg Reykjavíkur. Flestir gest-
anna hafa látið í minni pokann
fyrir áfengis- og vímuefnaneyslu.
Á borðum voru bjórglös eða áfen-
gi. Lykt af sígarettum og jafnvel
kannabis leið um loftið. Við eitt
borðið var spilaður póker. Lág-
markið var eitt hundrað krónur.
Einn stóð snöggt upp. Hann var
búinn að tapa öllu. Það var ekki að
sjá að honum þætti mikið til um.
Kannski var það yfirskyn, menn
sýna ekki veikleikamerki innan
um aðra harðgerða menn. Á þess-
um stað þekkja menn hver annan.
Það er tekið eftir því ef nýr bæt-
ist í hópinn, það líta allir upp. Eft-
ir stutta stund er klappað vina-
lega á axlirnar og menn boðnir
velkomnir.
Samhugur
í verki
„Svo kallar fólk þennan hóp skít-
hæla og aumingja,“ segir ung stúl-
ka og bendir á félaga sína sem
staddir eru á veitingahúsi í mið-
borginni. Hún lætur þessi orð falla
eftir að hún skýrir frá því að inn-
an þessa hóps ríki mikill samhug-
ur. Ef kurteisislega er beðið opni
fólk hurðina að heimilum sínum
fyrir hvort öðru. Hinn þjóðkunni
Lalli Johns er einn þeirra sem
stúlkan minnist á. Á höfði Lalla
var húfa merkt Manchester
United. Sú sem talar gaf Lalla húf-
una. Hún segist oft gefa peysur og
ullarsokka. Þannig launi hún góð-
vildina sem henni mætti þegar
hún kom vinalaus til Reykjavíkur
og átti hvergi höfði sínu að halla.
VIÐTAL
Föst í klóm eiturlyfja
Ung kona sem notar fíkniefni daglega segir sögu sína.Hún hefur lifað tímana tvenna. Hún selur
fíkniefni og vegna þess hefur hún átt við rukkara. Eina næring hennar núna eru orkudrykkir.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/B
IL
LI