Tíminn - 04.12.1971, Page 9

(
1AUGARDADGUR 4. desember 1971
TÍMINN
Otgafandl: FRAMSÓKNARFLOKKURlNN
rramJcvamdastJórl: Rrtstján Benediktsson Rltstjórar: Þórarlnn
Þórarlnsson (áb) Jón Helgason. Lndrlðl Q. Þorstelnsson OC
Tómaa Karlsson Auglýslngastjórl: Stelngrtnrar Glslason Klt
ftjórnarskrllstofur t Edduhúslnu slmar 18300 — 18308 Skrtl
Stofur Bamkaatrætl 7 — Afgrelðslusimt 12323 Auglýsingaslmt'
10823. AOrai skrifstofur slml 18300 Askrtftargjald kr 193.00
á mámiðl tnnanlands. 1 iausasðlu kr 12,00 elnt - Prentsm
Edda bt.
Aðstoöarmenn
Tveir þingmenn Framsóknarflokksins, Ingvar Gíslason
x»g Vilhjálmur Hjálmarsson, hafa nýlega flutt á Alþingi
tillögu, þar sem lagt er til, að ríkisstjórnin kanni, hvort
eikki sé tímabært og nauðsynlegt að hafa sem víðast um
byggðir landsins starfandi sérstaka umboðs- og aðstoðar-
menn lækna, sem fólk gæti leitað til í neyðartilfellum
og 1 sambandi við ýmis minni háttar erindi, þegar ekki
næst til læknis, og væru þeir þjálfaðir í slysahjálp, um-
önnun sjúkra, umsjón með lyfjabirgðum, lyfjaafgreiðslu
o. s. frv. Skal í þessu sambandi athugað, hvort eigi sé
líklegt, að nýta megi starfskrafta ljósmæðra framar því
sem nú er á sviði heilbrigðisþjónustu. —
1 greinargerð tillögunnar segir, að ástand heilbrigðis-
þjónustunnar hafi mjög verið til umræðu að undanförnu,
og er það að vonum. Tilfinnanlegur og langvarandi skort-
ur héraðs- og heimilislækna er eitt af meiri háttar vanda-
málum íslenzks þjóðfélags, og þótt sitt kunni að sýnast
hverjum um orsakir þess og þótt tilraunir til úrbóta hafi
að svo komnu reynzt árangurslitlar, þá benda nokkrar
líkur til þess, að brátt kunni úr að rætast. Svo virðist m. a.
sem læknastéttin láti málið meira til sín taka en áður
og finni til ríkari ábyrgðar gagnvart lausn þess, Er
flutningsmönnum ekki annað kunnugt en að unnið sé
að því að móta áætlanir um nýskipan læknisþjónustunn-
ar þannig, að þeirra megi vænta, áður en mjög langt um
líður. Við munum því ekki að þessu sinni, segja flutnings-
menn, hafa uppi kröfur til stjómvalda um heildaraðgerð-
ir í þeim efnum að öðru leyti en því að 9kora á ríkisstjóm-.
ina að hraða heildarendurskoðuninni sem mest má verða.
Hins vegar segjast flutningsmenn vilja hreyfa mikils-
verðu máli, sem aðeins að nokkru hafi verið hreyft á
Alþingi áður. í tillögunni sé lagt til, að ríkisstjómin láti
kanna, hvort ekki sé tímabært að fá til starfa sem víðast
um land sérstaka aðstoðarmenn lækna, sem fólk gæti
leitað til í neyðartilfellum og í sambandi við ýmis minni
háttar erindi, þegar ekki næst til læknis, og væru þeir
þjálfaðir í slysahjálp, umönnun sjúkra, umsjón með lyfja-
birgðum, lyfjaafgreiðslu o. s, frv. Því mundi fylgja veru-
legt öryggi og mætti kalla umtalsverða framför í heil-
brigðismálum, ef sérþjálfaðir hjúkrunariiðar væru starf-
andi sem víðast um landið, helzt 1 hverri sveit, Mundu
þeir að sjálfsögðu starfa í öllu undir yfirstjórn lækna,
enda aðstoðarmenn þeirra og umboðsmenn að tilteknu
marki. Þar sem svonefndar héraðshjúkrunarkonur starfa,
þykir að þeim mikið gagn, en vart er við því að búast
fyrst um sinn a. m. k., að lærðar hjúkrunarkonur fáist
til starfa svo viða sem æskilegt væri. Hitt sýnist nærtækt,
að leitað verði til hæfileikafólks, sem búsett er í byggð-
unum sjálfum, um að það læri til slíkra starfa sem hér
um ræðir og skuldbindi sig gegn sanngjörnum launum
til þjónustu á vissum svæðum, einni sveit eða fleiri, eftir
aðstæðum. Sýnist einboðið, að leysa megi menntunarþörf
þessa fólks með sérstökum námskeiðum eða skólahaldi,
þegar fram í sækir, Tillögumenn leyfa sér að benda á
þann möguleika, sem kann að felast í því að breikka
starfsvettvang ljósmæðra og nýta þannig góða starfs-
krafta á fleiri sviðum heilbrigðisþjónustunnar en al-
mennt er gert ráð fyrir. v
Flutningsmenn taka skýrt fram, að þeir ætlist ekki til
þess, — enda álíti þeir það fráleitt, — að á umboðs- og
aðstoðarmenn þá, sem hér er um fjallað, verði litið sem
„lækna“ eða igildi þeirra. Þeir geta aldrei komið ,,i stað-
inn fyrir“ lækna, og læknavandamál landsbyggðarinnar
verður ekki leyst með mannaráðningum af þessu tagi.
Þ. Þ.
MARY McGRORY, NEW YORK POST:
Lindsay býr sig undir aö keppa
í prófkjörunum hjá demökrötum
Hann mun reyna að né fylgi þeirra, sem eru til vinstri
Það vakti mikla athygli,
þegar Lindsay, borgarstjóri
í New York, tilkynnti á síð-
astliðnu sumri, að hann
hefði ákveðið að ganga í
flokk demókrata, en hann
hafði áður verið repúblik-
ani. Fullvíst þótti þó, að
hann myndi keppa að þvf að
verða frambjóðandi demó-
krata í forsetakosningunum
1972, Lindsay býr sig nú
undir það að taka þátt í
prófkjörunum hjá demókröt-
um og er það nánara rakið
í eftirfarandi grein:
ÁTTRÆÐ kona, frú Sarah
Steinberg, stóð með erfiðisimun-
um upp úr ruggustólnum til
þess að heilsa bláeyga, snotra
manninum ókunnuga, sem kom
skáimandi inn í hin nýju hí-
býli hennar í hjúkrunarheim-
ili Jakobs-dætra, en á hæla
honum fylgdi löng lest emb-
ættismanna, blaðamanna og for-
vitinna áhorfenda.
„Ánægjulegt að hitta borg-
arstjórann, sean ætlar að verða
forseti", sagði hún andstutt.
John V. Lindsay hló lágt að
athugasemdinni, settist við rúm
fru Steinþerg og ræddi við
hána stutta stund eins alúðlega
og við verður komið, þegar
fólk hittist í fyrsta sinn frammi
fyrir fjölda áheyrenda.
Þegar viðtalinu lauk, árnaði
frú Steinberg borgarstjóranum
alira heilla og áfallalausrar
ferðar 1 Hvíta húsið.
ÞETTA var einn af fyrir-
boðum þess, sem koma skal.
Borgarstjórinn á eftir að ganga
á vit margra aldinna borgara
og vonandi verða þeir fundir
allir jafn uppörvandi og þessi.
Hann ætlar til Florida, en þar
er paradís gamla fólksins og
þar fara fram flokksþingin,
sem tilnefna forsetaefnin 1972.
Ákvörðunin hefir verið tekin,
en það er ekki búið að til-
kynna hana opinberlega. Borg-
arstjórinn er ákveðinn að keppa
í forkosningunum í Florida og
Wisconsin vegna þess, „að
tímabært er að leggja af stað
með sýninguna," eins og hann
kemst að orði.
Hinn nákvæmi maður Richard
Aurelio, fyrrVerandi varaborg-
arstjóri, á að stjórna atlögunni,
en hann er að opna skrifstofu
langt frá erli og þys ráðhúss-
ins. Hann er sagður ætla að
kanna sigurmöguleika Lindsays
við framboðið, en mun í raun
og veru skipuleggja hjálpar-
sveitir við væntanlegar innrás-
ir í Florida og Wisconsin.
Aurelio á að hafa tólf manna
starfslið. Meðai þess verður
Sid Davidoff, hinn dapureygi
en þrautýtni stjómandi, sem
borgarstjórinn segir „bezta
stjórnanda, sem völ er á úti
við“. Ronnie Eldridge á að
annast stjórnmálasamböndin,
en hann er brúnhærður og sef-
andi. David Garth sér um svið-
setninguna, en hann er hreinn
galdramaður i sjónvarpi.
ENGINN reynir að gera lítið

JOHN F. LIND5AY
úr áhættusemi fyrirtækisins,
hvorki borgarstjórinn né aðrir,
en állir eru reiðubúnir að reyna
að sannfæra þjóðina um, að
tímabært sé að kjósa „forseta
úr þéttbýlinu".
„f þetta er ekki ráðizt af
neinni léttúð“, segir Aurelio,
Hann segir íbúa Florida ekki
bundna ákveðnum hugsjónum,
en þar sóu góðir möguleikar til
að fá úr því skorið, hverja
ffyjgisöflunarmöguleika borgar-
stjórinn hafi meðal svartra og
hvítra, aldinna og ungra,
snauðra sem ríkra. Fylgismenn-
irnir gera sér ekki miklar von-
ir um að Lindsay beri sigurorð
af andstæðingunum, en vænta
þess hins vegar ,að hann reyn-
ist ná svörtum mönnum frá
Hubert Humphrey, ungum
mönnum frá George McGovern,
íbúum úthverfanna frá Ed-
mund Muskie og atkvæðum
Gyðinga frá Henry Jackson.
Sennilega er Lindsay þó
mest í mun að sýna hinum
nýja flokki sínum fram á, að
hann sé rétti maðurinn til að
koma í stað þess manns, sem
demókratar vilja helzt, eða
Edward M. Kennedy, sem ekki
býður sig fram.
LINDSAY gefur fyrirheit um
sama glæsi- og tíguleika og
Kennedy-bræðumir og „heið-
arlega virðingu fyrir skoðun-
um mannkynsins", en er laus
við persónulega annmarka síð-
asta bróðurins. Hapn hefir
sjálfur sína alvarlegu ann-
marka, og það játa hinir áköfu
fylgismenn hans fúslega, en
hann ætti að geta sloppið við
skítkast, sem hlyti að fylgja
framboði Kennedys.
Lindsay er sjálfum ljóst, að
hann er víða ura land álitinn
smitberi beirrar sýkingar, sem
þéttbýlið þjáir. Þegar íbúar
hinna strjálli byggða sjá hann,
koma beim í hug aiturlyf, kyn-
þáttabarátta, glæpir og gjald-
þrot. En borgarstjórinn segir
áheyrendum sínum, að ofurlít-
ill hluti af New York leynist f
hverri einustu borg. „New York
er engin óferskja hinum megin
við fjöllin", sagði hann við
áheyrendur sína í Fort Wayne,
Andstæðingar borgarstjórans
halda fram, að New York hafi
farið jafnt og þétt aftur þau
fimrn ár, sem hann er búinn
að vera þar borgarstjóri, Fylg-
ismenn hans segja aftur á móti,
að hann hafi verið frjálslynd-
ishugsjónum sinum trúr, þrátt
fyrir ákafar árásir, og borið
sína byrði með sóma og prýði.
LINDSAY er framkvæmda-
samur borgarstjóri og ný vand-
kvæði striða á hann nálega
hverja klukkustund. Hann á
því við að búa ákafari og tið-
ari átök en keppinautar hans
í öldungadeild þingsins hafa
komizt í kynni við. Þegar sagt
var frá áformi um að byggja
ódýrar leiguíbúðir í Forest
Hill til dæmis, þá risu íbúarn-
ir í nágrenninu upp til ákafra
andmæla, en margir þeirra
höfðu komið frá Brooklyn,
Bronx eða öðrum grannbyggð-
um, sem nú eru í hrörnun.
Borgarstjórinn á við að stífíða
annmarka og íylgikvilla fétags
legra framfara. „Sérhver smá-
fugi, sem deyr, dettur á dyra-
þrep manns“, sagði hann milli
funda í skrifstofu sinni í ráð-
húsinu „í sérhvert sinn ,sem
lögregluþjónn er skotinn £ kvið
inn, á anaöur að hafa tekið í
gikkinn.“
Og ekki rná gleyma Knapp-
nefndinni, sem er að kanna
spillinguna í lögregluliðinu.
Svo eru samningaviðræðumar
við slökkviliðsmenn og lögreglu
þjóna. Og enn kemur til „sú
hefð að snúast gegn Lindsay“,
eins og einhver komst að orði.
BORGARSTJÓRNN hefir ekki
komizt í kynni við andstæð-
una eða almenna Lindsay-að-
dáun á helgarferðum sínum um
landið að undanfömu. Hann er
í þann veginn að gera kröfu
tii fylgis þeirra, sem lengst
eru til vinstri, og má því ekki
vera að því að skeggræða við
broddana, stjórnmálaforingj-
ana í stórborgunum, en það eru
mennimir, sem hann þekkir
bezt í sínum nýja flokki.
Stuðningsmenn hans hafa
nokkrar áhyggjur af þessu, en
benda á, að á þessu skeiði
hljóti ýmislegt að fara í handa-
skolum. Hann muni hins veg-
ar komast á sporið, þegar hann
sé búinn að tílkynna um fram-
boð sitt, og segja allt það,
sem gömlu demókratarnir hafa
vanrækt að draga fram í dags-
ljósið, en þeir berjast allir um
yfirráðin á miðjum veginum.
„Hvernig á að komast hjá
því að gera sjálfan sig að hálf-
gerðu fífli meðan á þessu stend
ur“, segir Lindsay, enda er
honum mætavel Ijós áhættan,
sem þessu fylgir En hann glott-
ir við og svarar sjélfum sér
að bragði: „Auðvitað með þvj
að bera sigur úr býtum".
BliaaaaMiig^w-w