Tíminn - 05.01.1972, Blaðsíða 3

TIMINN
3
MIÐVIKUDAGUR 5. janúar 1972
Forustumenn BSRB á blaðamannafundi:
BSRB vill réttlátan saman-
burð við launakjör annarra
Bandalagið heldur aukaþing 26. janúar um kröfu BSRB og afsíöðu ríkisstjórnarinnar
EJ—Reykjavík, þriðjudag. i
„Okkur kom mjög á óvart
synjun ríkisstjórnarinnar við ósk
okkar um endurskoðun á kjara-
samningum ^pinberra starfsmanna
vegna almennra kaupgjaldsbreyt-
inga í landinu, og það lagabrot
hennar, að taka ekki upp viðræð-
Uf við BSRB. Þessi synjun og laga-
brot verður rædd í einstökum fé-
lögum opinberra starfsmanna á
næstunni, og 26. janúar vebður svo
haldið sérstakt aukaþing BSRB,
sem kallað er saman eingöngu út
af þessu máli“, — sagði Kristján
Thorlacíus, formaður BSRB, á
fundi með blaðamönnum í dag.
Á blaðamannafundinum voni
mættir fimm fulltrúar stjómar
BSRB, en þeir voru auk formanns-
ins Guðjón Baldvinsson, ritari,
Haraldur Steinþórsson, varafor-
maður, Einar Ólafsson, gjaldkeri,
og Ágúst Geirsson, meðstjómandi
og formaður Félags ísl. síma-
manna.
Kristján Thorlacíus rakti gang
jjnálsins frá því, að BSRB sendi
fjármálaráðherra bréf þann 10.
desember s.l. um endurskoðun
kjarasamnings opinberra starfs-
manna vegna alrpcnnra kaupgjalds
breytinga í landinu. Voru gerðar
kröfur um 14% kauphækkun í á-
föngum.
Synjun ríkisstjórnarinnar
— Aukaþing BSRB
30. desember s.l. barzt síðan
svar frá fjármálaráðherra, þar sem
birt var svofelld ályktun ríkis-
stjórnarinnar:
„Ríkisstjórnin telur ekki grund-
völl til endurskoðunar á kjara-
samningum opinberra starfsmanna
frá 19. des. 1970, enda koma til
áfangahækkanir skv. Þeim á árinu
1972.
Ríkisstjórnin ákvað í málefna-
samnimgi sínum að setj i nýja lög-
gjöf um réttindi og skyldur opin-
berra starfsmanna, sem veiti þcim
samningsrétt, og mun hún þegar
upp úr næstu áramótum skipa
nefnd til þess að undirbúa þá lög-
gjöf“.
Að kvöldi þessa sama dags var
haldinn sameiginlegur fundur
stjórnar BSRB og Kjararáðs, þar
sem einnig voru mættir varamenn
— en í stjórn eru 11 menn og 7
til vara og í Kjararáði 5 menn og
2 til vara. Fundurinn samþykkti
einróma, „að mótmæla þessari
synjun ríkisstjórnarinnar og því
lagabroti a'ð taka ekki upp viðræð-
ur við bandalagið". Þá ákvað fund
urinnn að kalla saman aukaþing
BSRB vegna þessa máls, og verð-
ur það haldið að Hótel Sögu mið-
vikudaginn 26. janúar og hefst
kl. 14.
Á blaðamannafundinum skýrðu
forystumenn BSRB mál þetta frá
ýmsum hliðum, og þá bæði hina
lagalegu hlið, þróun kjaramála
opinberra starfsmanna og á hin-
um almenna markaði og „mót-
sagnakend vinnubrögð" ríkisstjórn
arinnar í málinu, og fara megin-
sjónarmið þeirra hér á eftir:
,,Lagabrot“
í lögum um kjarasamninga opin-
berra starfsmanna er ákveðið, að
krefjast megi endurskoðunar kjara
samnings, ef almennar og veruleg
ar kaupbreytingar verði á samn-
ingstímabilinu. Náist ekki sam-
komulag aðila með samningavið-
ræðum innan mánaðar frá kröfu-
gerð, skal sáttasemjari taka kjara-
deiluna til mcðferðnr. Beri sátta-
starf ekki árangur, skal Kjára-
dómur hafa lagt dóm á ágreinings-
efni áður en 3 mánuðir eru liðnir
frá upphafi uppsagnafrests. Sam-
kvæmt þessum ákvæðum ætti Því
sáttasemjari að taka málið til með
ferðar 10. janúar r.æstkomandi, og
málið að fara til kjaradóms 10.
febrúar ef sáttastarf er árangurs-
laust.
BSRB hefur frá því það öðlað-
ist samningsrétt mörgum sinnum
gert sams konar kröfur og nú.
Hefur af beggja hálfu jafnan verið
fylgt ákvæðum kjarasamningalag-
anna um framkvæmd viðræðna.
„Nú hefur það hins vegar gerzt,
affl ríkisstjórn hafnar með sér-
stakri ályktun í upphafi kröfum
samtakanna, án nokkurra viðræðna
eða rökstuðnings og fremur þann-
ig lagabrot.
BSRB vill leggja áheizlu á þ.að,
að enginn getur fyrirfram vitað
hvort þær samningaviöræður, sem
lögin gera ráð fyrir, leiða vil samn
inga eða ekki. Hefiði þó sérstak-
lega mátt vænta þess að samn-
ingar gætu tekizt nú, þar sem fyr-
ir ári tókst í fyrsta skipti að gera
heildarsamninga, án þess að dóm-
stólar væru til kvaddir. Hafði
stjórn BSRB auk þess ærna á-
stæðu til að ætla, að ríkisstjómin
tæki upp samningaviðræður, eins
og lög gera ráð fyrir, þar sem for-
sætisráðherra hafði skömmu eftir
stjórnarskiptin ritað bandalaginu
bréf, þar sem óskað var eftir sem
vinsamlegustu og nánustu sam-
starfi“ — segja talsmenn BSRB.
Ilvers vegna endurskoðun?
I rökstuðningi fyrir því, hvers
vegna farið er fram á endurskoð-
un samningsins, er m.a. bent á
eftirfarandi:
Sú hækkun, sem gerð var með
samningum opinberra starfsmanna
fyrir ári (19. des. 1970) var við
það miðuð, að ná þeim launum,
sem raunverulega voru greidd á
hinum svokallaða frjálsa launa-
markaði. Opinberir starfsmenn
höfðu dregizt mjög aftur úr öðr-
um stéttum allt frá árinu 1964, að
Kjaradómur treysti sér ekki til
að dæma ríkisstarfsmönnum 15%
kauphækkun, sem á Því ári varð
á almennum launamarkaði. Þetta
er viðurkermt af fyrrverandi fjár-
málaráðherra.
Vegna þess, hve kjörin höfðu
dregizt langt aftur úr, var ekki
ta]ijf fært áð koma á leiðréttingu
öðrú vísi en í fjórum áföngum og
ckkí að fullw fyrr en 1. júlí 1972.
Það, var fyrst, þegar þeim síðasta
áfanga var náð, að launastiginn
átti að endurspegla það launakerfi
og þá samsebningu launa, sem
ríkti á frjálsum launamarkaði, en
um það hafði fjármálaráðuneytið
sjálft aflað sérstakra upplýsinga.
Það, að segja að opinberir starfs- j
menn eigi ekki rétt á þeim 14%,
sem aðrir hafa nú samið um, er
hið sama og fullyrða, að fyrr-
verandi fjármálaráðherra hafi
samið um 14% meiri kauphækk-
un til opinberra starfsmanna en
þeir áttu rétt á miðað við launa-
greiðslum á almennum vinnumark-
aði fyrir sambærileg störf.
Myndu aftur dragast aftur úr
Um afleiðingu þess, ef ekki
kæmi til launahækkana nú, sögðu
forystumenn BSRB m.a. eftirfar-
andi:
í ályktun ríkisstjórnarinnar er
það fært fram sem eina ástæðan
fyrir synjuininni, að opinberir
starfsmenn eigi eftir að fá áfanga
hækkanir á árinu 1972. Er þann-
ig reynt að gefa til kynna, að leið-
réttingar á samningum opinberra
starfsmanna hafi verið fyrirmynd
hinna nýju snmninga verkalýðs-
félaganna. Þetta er byggt á þeim
regin misskilningi, að opinberir
starfsmenn hafi með 1. áfanga ver-
ið búnir aið fá fullar leiðréttingar
saman borið við aðra. Synjun ríki-
stjórnarinnar yrði hins vegar þess
valdandi, að launakjör opinberra
starfsmanna færu á ný að dragast
aftur úr, og það áður en fullri leið
réttingu frá fyrri tíð væri nálð.
Gerðu ýtrusíu kröfur
Fram kom hjá forystumönnum
BSRB, að að sjálfsögðu hefðu þeir
lagt fram sínar ýtrustu kröfur. í
samningaviðræðum hefði að sjálf-
sögðu veriö athugað, hver hlutur
opinberra starfsmanna ætti að
vera í almennum launahækkunum,
og hvernig han.n ætti að skiptast
milli hinna lægra launuðu og
þeirra, sem við betri kjör búa.
Krafa BSRB nær til launakjara
um 8—9 þúsund starfsmanna. Yfir
gnæfandi meirihluti Þeirra er á
sama launastigi og launþegar inn-
an Alþýðusambandsins. Þannig eru
t.d. aðeins 185 menn í fimm efstu
B-flokkunum í launakerfi opin-
bsjrfa starfsmanna. Mikill meiri-
hluti opinberra starfsmanna eru
í E0. launaflobki eða-lægri flokk-
um.
Krafa BSRB er þannig ekki ósk
um að skapa nein forréttindi fá-
menns hóps hálaunamanna, held-
ur krafa um réttlátan samanburð
við þau launakjör, sem greidd eru
hjá öðrum.
„Mótsagnakennd vinnubrögð“.
Loks bentu forystumenn BSRB
á „mótsagnakennd vimnubrögð“
ríkisstjórnarinnar, og sögðu m.a.:
„Á sama tíma, sem ríkisstjórn-
in fremur brot á gildandi lögum
um takmarkaðan samningsrétt op-
inberra starfsmanna og synjar um
eðlilegar samningaviðræður, þá
er því hampað að hún hyggist
setja nýja löggjöf, sem veiti opin-
berum starfsmönnum fullan samn-
ingsrétt. Það hefiði verðið eðlilegra
og heppilegra, að viðræður ríkis-
valdsins og samtakanna í þessu
þýðingarmikla máli hefðu ekki
verið tengdar þeim sérkennilegu
vinnubrögðum, sem ríkisstjórnin
hefur viðhaft nú.“
Hiiis vegar er þess að vænta,
að innan skamms verði settar
fram hugmyndir BSRB um samn-
ingsréttarmálið.
FuUírúar siiórnar BSRB skýra afstöðu bandalagsins. Þeir eru f.v. Harald ur Steinþórsson, Kristján Thorlacíus, Guðjón Bcidvinsson og Ágúst
Geirsson.
(Tímamynd Gunnar)
LýðræSi og frelsi eru
dýrmætustu lífsgæðin
f áramótaávarpi því, er Ólaf-
ur Jóhannesson, forsætisráð-
herra, flutti þjóðinni í útvarpi
og sjónvarpi á gamlárskvöld,
leiddi liann huga landsmanna
að því, hve mikil gæfa og mann
leg lífsgleði það væru fyrir
einstaklinga og þjóðir að búa
við lýðræði og frelsi og almenn
mannréttindi. Okkur hættir
kannski of oft að taka þessi
mikilvægu réttindi sem sjálf-
sagðan hlut, sem við þurfum
ekki að þakka forsjóninni nei.tt
sérstaklega, en þetta eru þó
dýrmætustu gjafirnar sem ein-
staklingum og þjóðum er hægt
að gefa. Það er hollt fyrir fs-
lendinga. að minnast þess að
mikill meirihluti mannkynsins
býr ekki við þessi stjórnarfars-
legu gæði og þótt ýmislegt
standi til bóta í íslenzku þjóð-
félagi og sjálfsagt sé að gagn-
rýn á allt það, sem miður fer
og til betri vegar má færa, þá
er einnig rétt fyrir okkur á
tímamótum að minnast þess, að
hvergi í veröldinni er ef til
vill að finna jafnfámennan en
samstæðan hóp, er býr við slík
mannrcttindi. og jafnræði og
íslendingar, þegar um kima ver-
aldar er skynngzt.
Mikill meirihluti
! mannkyns býr vi8
ófrelsi og kúgun
Ólafur Jóhannesson gerði
stjórnarskiptin á fslandi á ár-
inu 1971 tilefni hugleiðingar í
þessa átt. Hann sagði m.a.:
„Enda þótt stjórnarskipti
þurfi út af fyrir sig ekki að
vera svo merkilegt atvik, þar
sem s'jórnir koma og fara, þá
leiða þessi stjórnarskipti hug-
ann að því mi.kilvæga atriði, að
við íslendingar berum gæfu til
þess að búa við þingræðislegt
lýðræðisstjórnskipulag, þar sem
stjórnarskipti geta farið- frið-
samlega fram og í samræmi
við vilja kjósenda í landinu í
lok hvers kjörtímabils. Þetta
finnst okkur að vísu sjálfsagð-
ur hlutur hér á íslandi, þar
sem við þekkjum í rauninni
ekki annað fyiirkomulag nema
af afspurn. Hins vegar vitum
við, að hundruð milljóna manna
búa við það stjórnarfar, að þar
geta ekki farið fram stjórnar-
skipti á friðsamlegan hátt. Ég
þarf ekki að ncfna nein ríki
í þessu sambandi. Það nægir
að nefna orð eins og hallarbylt
ingar, herforingjavaldatöku og
ei.nræði. Við íslendingar höf-
um því vissulega mikla ástæðu
til þess að minnast þess með
þakklátum huga nú við þessi
áramót, að við njótum þeirra
stjórnarfarsiegu gæða, að liér
skuli það þykja sjálfsagt mál
að stjórnarskipti fari fram í
samræmi við vilja borgaranna.
Það er svo út af fyrir sig at-
hyglisvert, að mikill minnihluti
mannkyns skuli njóta þessara
stjórnarfarslegu gæða.“ — TK.