Tíminn - 01.03.1972, Page 9

Miövikudagur 1. marz 1972.
TÍMINN
9
»A ÁHRIF EBE-AÐILDAR
NORÐMANNA Á SAM-
ÐURLANDAÞJÓÐANNA?
Norðurlandaráðs, um þingið i Helsingfors
biöa alþjóðahafréttarráðstefn-
unnar 1973 eða siðar. Hið ánægju-
lega gerðist svo, að samþykkt var
áskorun um að skora á rikis-
stjórnir Norðurlanda, að auka
samstarf að setningu löggjafar
um hafréttarmál, sem m.a. við-
urkenni sérstök réttindi strand-
rikja til fiskveiðilögsögu, sem
sérstaklega byggja efnahag sinn
á fiskveiðum.
— Hvað er helzt markverðast af
vettvangi menningarsamstarfs
Norðurlandanna?
— Það er tvimælalaust menn-
ingarsáttmálinn, er tók gildi um
siðustu áramót og norræna menn-
ingarmiðstöðin i Kaupmanna-
höfn.
Sérstök menningarfjárlög verða
samþykkt frá ári til árs og standa
m.a. vonir til.að á legg risi sér-
stök þýðingarmiðstöð, er þýði
islenzkar, finnskar og færeyskar
bækur yfir á önnur Norðurlanda-
mál. Einnig gladdi okkur Islend-
inga samþykkt á tillögu um að
koma á fót norrænni menningar-
miðstöð i Þórshöfn i Færeyjum.
— Viltu að siðustu nefna ein-
hver mál frá þessu þingi, er
skipta Island sérstaklega miklu
máli?
—■ Ég hefi áður nefnt hafréttar-
málið. Til viðbótar samþykkt, er
lýtur að bættum samgöngum
milli íslands, Grænlands, Fær-
eyja og annarra Norðurlanda.
Sérstök samþykkt um, að kynna
meir islenzkar bókmenntir og
tungu á öðrum Norðurlöndum. —
Sérstakar fjárveitingar til nor-
rænna kennaraskipta. Þá vil ég
nefna samnorræna löggjöf um
umhverfisvernd og stóraukna
samvinnu á sviði sjónvarpsmála.
Égvil svo að endingu lýsa yfir
þeirri skoðun, að þrátt fyrir nokk-
ura óvissu um framtiðina trúi ég
þvi, að norrænt samstarf blessist
áfram og, að við Islendingar eig-
um að taka fullan þátt i þvi.
: - tk.
Myndin er frá Norðurlandaráösþingi. Hér ræöast viö Jón Skaftason og V.J. Sukselainen frá Finnlandi.
Vélskólinn:
Þurfa að
hætta í
skólanum
vegna fjór-
skorts?
SB—Reykjavik
Sýnt þykir nú, að allmarg-
ir nemendur Vélskóla ts-
lands veröa aö hætta námi
vegna fjárskorts, og yrði þaö
bagalegt, þvi þegar eru um
60% vélstjóra á isi. flotanum
réttindalausir. Vélstjóra-
nemar telja nauösynlegt aö
fá aðild aö lánasjóði is-
lenzkra námsmanna, en
málið er i nefnd I Alþingi. Ef
ekki fer eitthvað aö heyrast
þaöan bráölega, hyggjast
vélskólanemendur gripa til
sinna ráöa.
Þessár upplýsingar og
meiri fékk Timinn hjá þrem-
ur vélskólanemum, Asgeiri
Guðnasyni, Þorgeiri Hjalta
syni og Ólafi Sigurðssyni.
Jón Arnason flutti á
Alþingi i fyrra frumvarp til
laga um breytingu á lögum
um námslán og námsstyrki
og fól það i sér, að nemend-
um skólans yrði viettur aðild
að sjóðnum, en málinu var
visað til nefndar og þer er
þaö enn. —Að visu fórum við
ekki fram á, að málið yrði
útkljáð fyrr en um miðjan
febrúar, en nú er okkur farið
að legnja eftir þvi, sögðu
þremenningarnir. —Frum-
varp um aðild vélskólans að
sjóðnum var svæft i nefnd
fyrir 12 árum og viljum við
ekki að það komi fyrir aftur.
Þremenningarnir kváðust
hafa rætt við marga al-
þingismenn og þeir allir virzt
hlynntir málinu, — en hvort
þeir gera eitthvað, er annað
mál.
Þá höfðu þeir leitað stuðn-
ings annarra aðila, t.d. Sam
ábyrgð Islands, — sem hét
stuðningi, þvf auðvitað er
það hagsmunamál
tryggingafélaga,aðsem fæst
tjón verði í vélarúmum
skipa. Það erú yfirleitt dýr-
ustu tjónin.
Gerð hefur verið könnun á
tekjum vélskólanema, sem
margir eru fjölskyldumenn
og kemur i ljós, að meðalárs-
tekjur eru 218 þúsund og fást
yfirleitt á sjó yfir sumarið.
Meðal húsnæðiskostnaður á
Framhald á bls. 14.
iin við
ís Sveinssonar
þennan is „fjöruborð sjávar”!
Hefir Jón greinilega verið i vand-
ræðum með að snúa útúr orðalagi
minu. A.m.k. er ekki hægt annaö
en brosa að þvi, að Jón telur sig
þurfa að sanna, að isinn sé á lón-
inu með þvi að birta töflu yfir
meðalhita i Stykkishólmi dagana
24—31. jan. sl.!!
Það er svo óheppni Jóns, að
þessi nýbirta loftmynd sannar
ekki siður en hin fyrri, aö sjór
fellur langt inn i stöðvarlónið og
þá auðvitað um flóðgáttina. Það
þarf ekki að lita á neinn is til þess
að sjá þetta. Dökka röndin meö
landinu á myndinni sýnir útfiriö.
Það er útaf fyrir sig allt i lagi
fyrir Jón að slá þvi föstu, að ég sé
grunnhygginn, en hann ætti að
gæta sin á þvi, að hinn almenni
lesandi er ekki svo skyni skropp-
inn, að hann sjái ekki i gegn um
málflutning eins og Jón viðhafði i
þessu atriði greinar sinnar. Þrátt
Lárós
fyrir hina nýju loftmynd, meðal-
hita i Stykkishólmi, teikningar og
uppdrætti o.fl., stendur það
óhaggað eftir, að sjór fellur á
flæði inn i Lárósstöðina og ætti þá
lax að eiga auðvelda göngu inn i
hana nema þvi aðeins,að flóð-
gáttir gegni ekki hlutverki sinu,
eða skortur sé á fersku vatni. A
hvern hátt stóð upphaflega til að
veiða endurheimta laxinn?
Netaveiði sumra bænda
byggist á hefð og
fornum rétti
Mér er ljúft að viðurkenna, að
mér er vel kunnugt um netaveiði i
Borgarfirði og i Arnessýslu.
Eins og allir vita, (nema þá
kannski Jónn Sveinsson) byggist
sú veiði á fornum rétti þ.e.a.s.,að
hafi veiðin verið metin sérstak-
lega til dýrleika i fasteignamati á
viðkomandi jörðum eða tillit tekið
til hennar við ákvörðun
fasteignamats þess,er gildi tók
áriö 1932, þá er hún lögleg, enda
sé þá fullnægt öðrum ákvæðum
lax- og silungsveiðilaganna,er þá
tóku gildi. Bændur þeir, sem
netaveiðirétt hafa á ósasvæðum
t.d. i Borgarfirði og i Arnessýslu
eru, af þessum ástæðum.i fyllsta
rétti.
Það er þvi augljóst, að það er
tilgangslaust fyrir Jón Sveinsson
að ætla að koma Lárósi undir
þennan sama forna rétt. Þó
reynir Jón I öngum sinum aö láta
netaveiðar, sem byggjast á
gömlum rétti, réttlæta ádráttar-
yeiðarnar i Lárósi, úr þvi aö
sjálfur veiöimálastjóri, Þór
Guöjónsson, lét sig hafa þaö á
aöalfundi Landssambands
Stangaveiöiféiaga aö segja, aö
umrædd ádráttarveiöi væri sam-
bærileg viö hinar löglegu neta-
veiöar bændanna i Borgarfiröi og
Arncssýslu.
Gjafir eru yður
gefnar............
Með ofurmannlegri hógværð
minnir Jón okkur, sem deilum á
ádráttarveiðarnar, á það, að við
séum aðeins litlir karlar i laxa-
ræktinni i samanburði við Lárós.
Finnst Jóni, ef til vill, að það
minnki rétt okkar? En það er rétt,
að við erum ekki laxrikari en svo,
að það getur orðið afdrifarikt
fyrir okkur, þó ekki fari nema ein
og ein smátorfa af laxi frá okkur i
ádráttarnet Jóns Sveinssonar. En
Jón segir meira. Hann vill nú gefa
Dalamönnum dúsu og hvislar að
þeim i grein sinni að hin mikla
laxgengd i Dalaárnar siðustu árin
séliklega Lárósi að þakka!! Eftir
er bara að vita, hvort Dalamenn
fyllast lotningu viö þessi tiðindi.
Vill Jón Sveinsson starfa
um framtíð undir vernd
vafasamrar undanþágu?
Jón Sveinsson lætur að þvi
liggja i grein sinni, aö áframhald-
andi ádráttarveiðar utan við
Lárósstöðina sé eina lausn, sem
hægt sé að finna á vanda hennar.
Við, sem mótmælt höfum
ádráttarveiðunum, teljum, að
hægt sé að gripa til geðfelldari
ráða, ráða sem ekki brytu rétt á
neinum.
Munum við ótrauðir halda
baráttu okkar áfram. Viö inunum
ekki láta linna fyrr en ádráttar-
veiöar viö Lárós eru úr sögunni
fyrir fullt og allt.
Eins og ég sagöi i upphafi þess-
arar greinar mun ég ekki karpa
frekar við Jón um þetta mál, enda
ekki Jóns eða mitt að segja til um
það, hvort áfram skuii leyft að
drepa lax i sjó með ádrætti.
Ólafsvik 26. febr. 1972.
Helgi Kristjánsson.
Eftirmáli.
Lokið er umræðu um þetta mál
hér i Timanum, en það hófst sem
kunnugt er með grein Jóns
Sveinssonar i Timanum 6. jan. s.l.
Ekki hefur enn fengizt skýring á
þvi.hvað Timinn fór rangt með i
frétt af umræöum um Lárósveið-
arnar, og verður vist við það að
sitja um sinn, unz fenginn er botn
i það,hvort sjór er i Breiðafirði.
Hins vegar hefur ekki staöið á
hæðilegum orðum um einstaka
menn, sem af ástæðulausu hafa
vgrið taldir persónulegir and-
mælendur undanþágunnar. Að
lokum er svo birt grein i Morgun-
blaðinu s.l. sunnudag, og má
skilja á höfundi, að honum hafi
verið neitað um rúm fyrir hana i
Timanum. Til að fyrirbyggja
misskilning skal tekið fram, að
greinin er stórlega breytt, og
teknir af henni þeir agnúar, sem
gerðu birtingu ófæra i þessu
blaöi. Þegar gripið er til slikra
heilinda er timi kominn til að
hætta þessu. Ritstjóri.