Tíminn - 27.06.1972, Blaðsíða 2

2
TÍMINN
Þriöjudagur 27. júni 1972
TVÖ
ALVÖRUMAL.
Landfari góöur! (S.l. laugardag
birtir þú bréfsnepil frá undirrit-
uðum, sem alls ekki var þér
ætlaður né á prent, heldur hripað-
ur ritstjórn Timans til að minna á
sitthvað, m.a. á aðstæöur barna
og unglinga á drykkjuheimilum i
höfuðstaðnum, sem lögreglan
sagði frá, og gamla þingsályktun-
artillögu, sem rifja þyrfti upp.
Það verður þvi að afsaka villuna,
sem þessi bréfsnepill lenti i).
Kn hér eru fáeinar linur, sem
þér eru ætlaöar, um gömul og ný
vandamál.
Ýmislegt ber nú við og menn
hneykslast á, eins og t.a.m.
ölvunin ógnarlega um 17. júni-
helgina og fallið mikla i lands-
prófinu nýverið á Stór-Reykja-
vikursvæöinu, sem blöðin kalla
svo.
Við höfum svo sem áður heyrt,
að menn hneykslist á einu og
öðru, og það er nú raunar gott,
þegar það á við. Menn muna
sjálfsagt Þórsmerkurhneykslið
og önnur nýrri af svipaðri gerð.
En erum við nokkru nær um að
verjast þeim? Þetta er ekki
endilega þeirra mál eingöngu,
En svo er hitt, sem blöðin skýra
frá en ræða minna, og ýmsir
hneykslast á, en það er þetta með
landsprófið, er nærri helmingur
þeirra féll, sem það þreyttu.
Þetta er óneitanlega há tala og
alvarlegt að stefnt skuli svo
mörgum til sliks prófs, sem ekki
standast það, þvi að ætla má, að
það sé áfall hverjum unglingi að
falla á sliku prófi. Og kannski
meira en margur hyggur. Kann
þá stundum svo að fara, þegar
vonbrigðin sækja á, að hann
sleppi fram af sér beizlinu og láti
slag standa.
En hvað er hér að? Sumir álasa
kennurum og kennslu. Er i slikri
ásökun nokkur sanngirni? Það er
svo sem ekkert nýtt, að menn falli
á prófi, þótt ekki sé i svo rikum
mæli. Er ekki efniviðurinn harla
misjafn sem fyrr? Og ástundunin
lika? Hafa allir erindi á þennan
vettvang, og á ekki að vara þá
við, sem á takmörkum kunna að
vera, og forða þeim frá falli? Og
eru þá lika ekki skólar ofsetnir?
Er ekki of miklu námsefni hrúgað
á ofskamman námstima? Og er
þá heimavinnan við hóf i öllu
ónæði og skvaldri nútimans? Eða
eru þessi próf óeðlilega þung?
Að fleira mætti spyrja, en þess
gerist varla þörf. Hins þarfnast
þetta ástand sýnist mér, að þessi
mál séu ihuguð rækilega, og
mönnum gerð ljós þau mörk, sem
þarna mun þurfa að setja, og að
fleiri leiðir eru til en landsprófið,
til þess að fá notið hæfileika sinna
og hamingjuriks lifsstarfs.
Snorri Sigfússon.
ORD
AÐ NORÐAN
Kópavogsbúa kallar hann sig,
sá, sem skrifar i Landfara 6. júni.
Mér likar sú grein að mörgu leyti
vel. Sérstaklega á það við um þá,
sem gamlir eru orðnir, að þeir
geta komizt af með litið. Ég hef
enda séð það einhvers staðar, að
einn spekingur fornaldar hafi
búiö i tunnu. Að maöur tali nú
ekki um alla þessa,' sem voru
búnir að lifa lengi og hátt og
syndga upp á náðina, en gerðust
svo einsetumenn — bæði kynin —
þegar þeir voru útbrunnir.
Hann segist vera orðinn gam-
all, Kópavogsbúinn. Og hann seg-
ir lika, að sá visi Salómon hafi
verið vitur. En hann hefur liklega
verið orðinn gamall. þegar hann
mælti „visdómsorðin”. Þvi ékki
virðist hann hafa lifað eftir þeim
á sinum mektardögum.
Annars held ég nú meira upp á
Bögu-Bósa, en Salómon, en á
hvorugan neitt mikið.
Raunar finnst mér, að Kópa-
vogsbúinn hefði átt að setja nafn-
ið sitt undir pistilinn, en biðum
við: Salómon hefur liklega ekki
sett nafnið sitt undir „visdóms-
orðin”. Þeir eru lika einhverjir,
að sagt er, farnir aö rifast um
það, hvort hann hafi sagt, að hóf-
lega drukkið vin gleddi mannsins
hjarta. Jú, þeir héldu nú vist i þá
daga, að gleði og sorg byggju i
hjartanu, en varla hefur sá visi
Salómon verið á þeirri skoðun,
þótt hann Jónas okkar segði: „Þá
er það vist að beztu blómin gróa i
brjóstum, sem aðgeta fundið til”.
En það var ekkert að marka.
Hann var bara fátækur og drykk-
felldur íslendingur.
ÉG er nú orðinn nokkuð við
aldur, og þó leyfi ég mér þann
munað, svona einstöku sinnum,
að skrifa Landfara. Það er eigin-
lega minn eini munaður, en
náttúrlega veröur nafnið mitt að
standa undir skrifelsinu., þvi að
að það er svo fjári gaman að sjá
nafnið sitt á prenti. Þess vegna
skii ég ekkert i mönnum sem
skrifa ljómandi góðar greinar i
blöðin, en láta ekki nafns sins
getið. Það er undarlegur hlutur
að fara svoleiðis með „vindi”.
Jæja Landfari minn góður.
Fyrst ég fór nú að skrifa á annað
borð dugir vist ekki að einblina á
þennan nafnlausa Kópavogsbúa.
— Það virðist vera mikill siður nú
til dags að efast um alla hluti, og
þó einkum það, sem augljóst
mætti sýnast og ekki efunarefni.
ÖKUKENNSLA
Æfingatímar
Kenni á Skoda 1971
Fullkominn ökuskóli
Útvega öll gögn á
einum stað
Sveinberg Jónsson
simi 34920 ((
sem i þessu lenda, heldur okkar
allra. Þetta er þjóðarvandi og
hneisa, sem varla er gerandi ráð
fyrir að ekki verði ráðizt gegn.
Áfengið flýtur um allt og
kokkteilboðin heilla. Þar fá menn
i staupinu ókeypis, og það smitar.
Sagt hefur verið, að kokkteilboðin
geri flesta menn drykkfellda, sem
þau stunda. Og vin fá menn keypt
svo að segja alls staðar, bæði á
leyfilegum stöðum og óleyfileg-
um, að sögn. Þannig er selt og
gefið og drukkið fyrir allar
milljónirnar, með þeim afleiðing-
um, að þeir, sem eru að reyna að
koma i veg fyrir slys og gæta
sómasamlegrar framkomu á
almannafæri, standa ráðþrota.
En bindindi boðar eiginlega eng-
inn, nema þá einhverjir „sér-
vitrir” góötemplarar! Þannig er
nú ástandið. En sterk átök til
úrbóta hjá þingi og stjórn hafa
engin orðið. Liklega verður nú
ekki lengur hjá þeim komizt.
Og það held ég, að sé alveg rétt
að gera ekki svo að segja leik tii
þess að stefna saman miklu
fjölmenni til hátiðahalds meðan
svo er ástatt, til þess, m.a. að
vera ekki að auglýsa þennan
vesaldóm.
4. ógúst 15 daga
18. dgúst 15 daga
1. september 15 daga
15. september 15 daga
29. september 22 daga
20. oktober 10 daga
Allt úrvalsferðir að sjólfsögðu.
FERÐASKFUFSTOFAN
URVAL
Eimskipafélagshúsinu simi 26900
Bréf frá
lesendum
Hálfnað
erverk
þá hafið er
TJfk
taliiij ;
1..i: K* n-ft* ':u
sparnaður
skapar verommti
3 Samvinnubankinn
FAHR-f jölfætla
fí stjörnu óskast til kaups. Má
þarfnast viðgeröar. Tilboð
scndist blaðinu merkt:
FAIIR 1327
Að hinu leytinu er varið tima, fé
og fyrirhöfn i að kenna mönnum
að trúa sem guðsorði ýmsu þvi,
sem striðir berlega móti heil-
brigðri skynsemi og þeirri raun-
verulegu þekkingu, sem mann-
kindin hefur þó heyjað sér i tím-
anna rás. Og þetta er þá lika, ef
til vill, ein meginástæðan til
hinnar algengu efunarhneigðar.
Ásamt þvi að með efasemdum
um staðreyndir eru menn að
„gera sig góða”. Það þykir vist
viturleikamerki að vera efunar-
maður. En inntroðnir trúarlær-
dómar hafa, að þvi er mér virðist,
verið helsi á vitkunarviðleitni
mannskepnunnar á öllum tímum.
Gamlar sögur austan úr
Jórsalalandi eru taldar guðsorð,
og þessar sögur, margar hverjar,
rekast á við skynsemi og þekk-
ingu. Svo koma efasemdirnar og
þetta vanalega viðkvæði, að mað-
urinn viti svo litið. Og það er að
visu satt á sinn hátt. Það má vist
með sanni segja um manninn, að
hann viti bæði mikið og litið. Það
er likt og að horfa á tvöfaldan fer-
hyrning. Það er ekki sama,
hvernig á er horft. Þó held ég, að
við ihugun hljóti menn að hallast
að þvi, að maðurinn sé vitrasta
kvikindi þessarar jarðar. Fræði-
menn segja lika að mannsheilinn
hafi stækkað i timanna rás. Hitt
er svo.annað mál, hversu hollur
maðurinn er sjálfum sér og um-
hverfi sinu i sinu veldi og með
öllum sinum oft kvikindislegu
umsvifum, ófriði og þrælslegu
„streitu”, og hvort hann er ekki
að grafa sér sjálfum hina siðustu
gröf, og fara þar með sömu leið
og margar útafdauðar lifteg-
undir.
Mér hefur verið kennt, og ég
trúi þvi, að þroskun mannvits sé
það eina, sem getur bjargaö teg-
undinni, sem hefur verið nefnd
„maðurinn vitri”. Og ég held, að
þessi þroskun vitsins leiði og eigi
að leiða til betri samfélagshátta,
minni hræöslu og tortryggni og
samstöðu allra manna við það,
sem gott er og farsællegt. En trú
á bábiljur, sem helzt má ekki
reyna að skilja, geti engu bjarg-
að, en tafið mjög förina til betri
mannfélagshátta.
Aö endingu ætla ég að segja frá
þvi, að ég spurði kunningja minn
hér á dögunum, hvort hann héldi
að væri vitrari eða vissi meira um
tilveruna, maðurinn eða þorsk-
urinn i sjónum. Hann var ekki
viss, þvi að maðurinn vissi nú svo
litið. Um þetta urðu til tvær visu,
sem ég læt fylgja hér með.
Visurnar eru svona:
Hann Bensi er býsna greindur
og búralegur kall,
i ráðagerðum reyndur,
i röksemdunum snjall.
En eitt veit hann þó ekki
og aldrei skilið fær,
hvort þorsksins þekktu gáfum
hans þykka höfuð nær.
Og kvarnalausa kallinn
sú kremur hugarþraut,
— svo hárlaus hans er skallinn
og hálffullur af graut, —
að þunguð þyrskja i sjónum,
sem þrátt á öngul beit,
á mararbotni miðjum
þó meir um heiminn veit.
þetta er nú kannski orðið of
langt og að öðru leyti eins og
skemmd kartafla, sem ekki má i
pokann fara. En þá er það rusla-
karfan.
Blönduósi, 10. júni 1972.
Þórarinn Þorleifsson.
frá Skúfi.
VELJUM ÍSLENZKT-/í^l\
ÍSLENZKAN IÐNAÐ \l'</
. Grffiðnm laudið
\ gcymnni fé
'BIJNAÐARBANKI
í/ ÍSLANDS