Tíminn - 16.09.1972, Side 9
8
TÍMINN
Laugardagur 16. september 1972
Laugardagur 16. september 1972
TÍMINN
9
Tvö lilbrigöi viö stef.
NÚ „KÚRA" ALLIR
Texti: Þ.B.
Menntaskólinn við Hamrahlið
er orðinn töluvert bákn og eru nú
hátt á niunda hundrað nemendur
þar, en mun fjölga upp fyrir þús-
und þegar öldungadeildin tekur
til starfa i næsta mánuði og er
skólinn þá orðinn hinn stærsti
sinnar tegundar hér á landi.
Við fórum þangað upp eftir
skömmu eftir að kennsla hófst á
dögunum og heilsuðum upp á
nemendur og kennara. Komumst
við aö þvi, að skóli stendur frá þvi
kl. 8á morgnana og fram til kl. 5 á
daginn og er það ærinn starfsdag-
ur. Liggur i augum uppi, að fólki
er nauðsynlegt að næra sig allan
þann tima. Var okkur sagt það á
kennarastofunni, að bráðlega
gætu nemendur fengið heita súpu
og að sala á samlokum væri þeg-
ar hafin. Var auðheyrt á kennur-
um, að þeir töldu ekki nóg að
nemendur fengju brauð og súpu,
fannst þeir orðnir framlágir
þegar á daginn leið.
bótti þeim hlutskipti nemenda
utan af landi sérstaklega bágbor-
ið, þvi það væri undir hælinn lagt,
að þeir fengju nokkurn timann al-
mennilegt að éta, þar sem þeir
eiga ekki neitt reglulegt heimili
allan veturinn meðan þeir sækja
skólann. Kom jafnvel fram sú
hugmynd, að þeir i hópi nemenda,
sem vildu fá soðningu eða þvi um
likt i skólanum, mynduðu með sér
matarfélag og væri óskandi að
rikið legði fram nokkurn hluta
þess fjár, sem slikt myndi kosta.
Annars sakar ekki að geta þess,
að Húsmæðraskóli íslands er i
næsta húsi við menntaskólann og
er ekki fráleitt að kanna mætti
möguleika á samstarfi milli skól-
anna. Þessi hugmynd er visast út
i hött, en i henni felst, að
menntlingar éti það sem ætt er af
vinnu húsmæðrakennaranem-
anna.
Menntaskólinn við Hamrahlið
skiptist i fjórar álmur, sem
standa tvær og tvær samsiða og
stendur hvor tvennd hornrétt á
hina um svolitinn garð, i hverjum
vaxa plöntur ýmsar og skraut-
blóm. í skólanum eru margar
vistarverur, kennslustofur, gang-
ar, kennarastofa, bókasafnsher-
bergi, sem bráðlega verður tekið i
notkun, og fl. þ.u.l. Þegar gengið
er úr anddyri þessa mikla húss og
áleiðis þangað, sem kennslu-
stofurnar eru, verður á vegi
manns salur mikill á vinstri hönd
og opnast hann út i ganginn, þar
Myndir: G.E.
sem aðalumferðin er um bygg-
inguna. Salurinn er þétt setinn
hljóðum nemendum á skólatima
og sitja þeir þar við nám án þess
að nokkurs umsjónarmanns verði
vart, og lita ekki upp þótt ljós-
myndarinn smelli af mund.
Þegar við spurðum að þvi, hvern-
ig stæði á þessum hópi lesglaðra
nemenda eftirlitslausum, meðan
aðrir sætu inni hjá lærifeðrum i
timum, var okkur sagt það, að
áfangakerfinu, sem tekið var upp
i haust, fylgdu göt i stundatöflu og
væri ætlazt til að nemendur nýttu
þann tima til náms. Undirtektir
nemenda hafa orðið með þeim
ágætum a.m.k. enn sem komið er,
að gamlir kennarar horfa á þá
með virðingu, þar sem þeir kúra
yfir bókunum i stað þess að ræða
heimsfrelsunarmálin dag út og
dag inn yfir kaffibolla eða ein-
hverju sterkara.
Vér fáum oss stundum I plpu.
Sjoppumenning i menntaskóla.
Þessar stúlkur voru i þann veginn aðhalda heimleiðiS/ætluöu aðeins aö láta líða úr sér áður.
„Verðum að hætta við líffræðilegar
viðgerðir á dýrum, — en byrja á
líffræðilegri umsjón nautgripanna"
segir Karl Kortson, héraðsdýralæknir nýkominn frá Þýzkalandi
Hélt fyrirlestra um landhelgismálið
Karl Kortson.
Dr. Karl Kortson, héraðsdýra-
læknir á Hellu og ræðismaður
Sambandslýðveldisins Vestur-
Þýzkaland, er nýkominn til
landsins eftir að hafa dvalizt 3
mánuði i Þýzkalandi til að kynna
sér nýjungar á sviði dýralækn-
inga.
Ég hitti hann að máli á heimili
hans á Hellu og ræddi við hann
um dvölina i býzkalandi i sumar.
Karl Kortson er fæddur i
Crimmitschau i Saxlandi. For
eldrar hans voru dr. med. vet.
Kurt Brucknerborgardýralæknir i
Crimmitschau, og kona hans Jo-
hanna. Karl lauk stúdentsprófi
1935, og embættisprófi i dýralækn
ingum frá Dýralækningaháskól-
anum i Hannover. Doktorsprófi
lauk hann 1940, og fjallaði dokt-
orsritgerðin um hrossarækt.
Hann var dýralæknir i þýzka
hernum til 1945. Siðan var hann
borgardýralæknir i Flensburg,
Sshleswig-Holstein 1945—46.
Hann var héraðsdýralæknir i Hol-
stein 1946—50. Þá fluttist hann
með fjölskyldu sinni til íslands.
Hann var settur héraðsdýralækn-
iri Rangárumdæmi i mai 1950, og
skipaður i það embætti 24. ágúst
1956. Hann var’ skipaður ræðis-
maður Sambandslýðveldisins
Vestur—Þýzkaland 1. sept. 1954.
Hann er i stjórn Félags erlendra
ræðismanna á Islandi. Karli
sagðist svo frá:
Tildrögin að dvöl minni i
Þýzkalandi i sumar voru, að
nemendaskiptiþjónusta þýzkra
háskóla bauð mér, aö tilmælum
prof. Rosenberger i Hannover,
landbúnaðarráðherra Halldóri
Sigurðssyni og þýzka sendiherr-
ans hér, að taka þátt i framhalds-
og kynningar-námskeiði við
Dýralæknaháskólann i Hannover.
Namskeiðið stóð yfir i 3 mánuði,
júni, júli og ágúst. Ég þakka öll-
Sjöunda og stærsta ljóðabók
Matthiasar Jóhannessen er kom-
in út hjá Almenna bókafélaginu,
og nefndist bókin MÖRG ERU
DAGS AUGU.
í fréttatilkynningu frá AB segir
svo um bókina:
Mörg eru dags augu skiptist i
tiu kafla eða ljóðaflokka. Nefnast
þeir Korniö og sigðin, Visur við
ána, t draumi þínum. Hversdags-
ljóð, Við, Þið, Undir haust, Ljóð
fyrir börn, Ast og dauöi, Úr
myndabók landsins. Þessi kafla-
heiti, sem öll virðast vandlega
valin, gefa strax furðuglögga
visbendingu um hið breiða ljóð-
svið og fjölþætta inntak þessa
skáldskapar, enda er það eitt
megineinkenni höfundarins,
hversu skynjun hans, sem tiðast á
sér rætur i rikri samkennd, er
viðbragðsnæm og lifandi gagn-
vart hvers konar tilvikum mann-
legrar reynslu, hvort sem þau
eiga sér stað i innra lifi eða ytri
náttúru.
bess vegna eru ljóð hans eink-
arvel fallin til að auka mönnum
skilning á þvi, að öll fyrirbæri til-
verunnar, háleit jafnt sem hvers-
dagsleg, eru i eðli sinu skáldleg,
um viðkomandi aðilum fyrir að-
stoð þeirra i þessu máli.
Markmið mitt með förinni til
Þýzkalands var að kynna mér
nýjustu visindalega þróun á sviði
dýralækninga og þá sérstaklega á
sviði nautgriparæktunar. Tel ég,
að ég hafi náð þessu markmiði og
dvöl min i Hannover hafi tekizt
mjög vel.
Ég tel, að við hina öru fjölgun
ef um þau er fjallað af næmri sjón
og skáldlegri hugkvæmni. Þetta
hafa lesendur Matthiasar fundið.
Jafnvel þeir, sem ekki lesa ljóð að
jafnaði, láta sig margir hverjir
Nýlega er komin út hjá Al-
menna bókafélaginu bókin is-
lendinga sögur og nútiminn, eftir
Ólaf Bricm menntaskólakennara,
og segir forlagið m .a. um bókina :
,,Eins og heit bókarinnar ber
með sér fjallar hún að meginefni
um stöðu tslendinga sagna i
nútimanum, eða nánar til tekið
um erindi þeirra við þær kynslóð-
ir, sem nú fjarlægjast óðfluga
þjóðfélagsháttu og umhverfis-
lýsingar sagnanna og búa jafn-
framt við sivaxandi ofriki hvers
konar fjölmiðla og dægurdvala.
Fáum við nokkru ráðið um örlög
þessara fornu bókmennta i heimi,
sem lifir hverja stund undir tákni
hraðfleygra aldahvarfa, eða get-
um við vænzt þess, að niðjar okk-
mannkynsins aukist streita stöð-
ugt og eftir þvi sem fólkið verði að
búa þéttar verður þaö háðara
hvort öðru og þjóðfélaginu i heild,
þá magni þjóðfélagið krölursinar
til hvers og eins jafnt og þétt.
Svipað er það með húsdýrin. 1 dag
ræktar maður húsdýrin með af-
kastagetuna fyrir augum. Það er
ekki tekið nægilegt tillit til heilsu-
fars dýranna. Afleiöingin af kyn-
kvæði hans varða, af þvi að þeir
geta átt von á að finna i þeim ein-
hvern þann skáldskap, sem þeim
sjálfum er persónulega nærstæð-
ur. Þessi eiginleiki stendur i
tengslum við annað það sérkenni
ljóðanna, sem gerir þau öðru
fremur skemmtileg aflestrar, en
það eru hinar einföldu myndir,
ýmistúr hversdagslifi eða lengra
sóttar, sem gjarna taka þar við
hver af annarri, jafnvel stundum
ar sæki til þeirra andlega orku og
lifsnautn i svipuðum mæli og for-
feður okkar gerðu? Við þessum
spurningum, sem bókin vekur, á
reynslan ein óyggjandi svar, en
hins vegar sýnir höfundurinn
glögglega fram á, hvernig ólik-
ustu menningartimabil og stefnur
hafa fundið rödd sinni bergmál i
þessum þjóðlegu heimsbók-
menntum og túlkað þær sér i vil,
en jafnframt leiðir hann lesendur
við hönd sér frá einu sögusviði til
annars, þar sem hvarvetna blasir
við augum iðandi mannlif, sem
ætla mætti að væri hverri nýrri
kynslóð jafnheillandi og forvitni-
legt.
Ólafur Briem er óvenjugeð-
þekkur höfundur, gáfaður og yfir-
bótum og sérstakri fóðrun naut
gripa er sýað afkastageta þeirra
er pind upp, en afkastagetan hef-
ur nú þegar náð liffræðilegum
takmörkum dýranna. Afleiðingar
þessa eru, að 50% allra kúa
sýkjast af subklinisk. Kemur það
fram i efnaskiptasjúkdómum,
hörgulsjúkdómum, langvarandi
júgurbólgu og ófrjósemi. Þetta
leiðir til þess(að meðalaldur dýr-
anna lækkar. Við verðum að
hætta við liffræðilegar viðgerðir á
dýrunum, en byrja á liffræðilegri
umsjón nautgripanna. Þetta er
verkefni, sem mun einkenna
dýralæknisstarfið i framtiðinni.
Til að koma i veg fyrir ofræktun
dýranna þarf auðvitað nánara
samstarf dýralæknanna og ráðu-
nautanna við bændurna og ég
vona að það takist.
A meðan á dvöl minni i Þýzka-
landi stóð, bauðst mér tækifæri til
að halda fyrirlestra um Island á
fundum tveggja Rotary klúbba.
Þar komu fram spurningar um
útfærslu islenzku fiskveiðilögsög-
unnar i 50milur. Var það mál gert
að umræðuefni á fundunum. A-
heyrendur, sem flestir voru hátt-
settir embættismenn rikis, við-
skiptastofnana og æðri mennta-
stofnana, sýndu mikinn skilning á
sérstöðu tslands, og þeirri á-
kvörðun islenzku stjórnarinnar
að færa út fiskveiðilögsögu lands-
ins.
t Cuxhafen fór ég á fiskimark-
aðinn og ræddi þar við verka-
menn, sem unnu að fiskverkun.
Þeir sögðu mér, að islenzkir sjó-
menn væru alltaf vel séðir gestir
þar, og fslenzku skipin ættu að
reyna aö koma með sem mestan
fisk til borgarinnar. Aldrei væri
of mikið af honum.
— ÞM.
svo hratt, að mönnum getur sézt
yfir rökvislega þýðingu þeirra i
samhengi ljóðsins, nema lesið sé
með nokkurri gát, en sama má
reýndar segja um flestan fullgild-
an skáldskap.
Mörg eru dags augu er falleg
bók og vönduð að frágangi. Hún
er prentuð og bundin i Prent-
smiðju Hafnarfjarðar, en Eirikur
Smith sá um kápu og Hafsteinn
Guðmundsson um útlit bandsins.
lætislaus, og kann vel til þeirrar
listar að miöla jöfnum höndum
fræðslu og skemmtan. i þetta sinn
hefur hann sent þjóð sinni bók,
sem er ekki aðeins frábærlega
hugðnæm, heldur kann beinlinis
að valda straumhvörfum i við-
horfi fólks til tslendinga sagna. t
raun höfum viö ekki fyrr eignazt
slikt leiðsögurit i lestri þeirra og
fyrir þvi munu skólar landsins
ekki hvað sizt taka bókinni tveim
höndum.
islendinga sögur og nútiminner
sett i Prentstofu Guðmundar
Benediktssonar, en prentuð i
Offsetmyndum og bundin i
Félagsbókbandinu. Torfi Jónsson
teiknaði kápu.”
Sjöunda Ijóða-
bók Matthíasar
Islendingasögur og nútíminn