Tíminn - 01.10.1972, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Sunnudagur 1. október 1972.
Sunnudagur 1. október 1972.
TÍMINN
1)
Hér sést yfir megniö af þorpinu. 1 höfninni viö gömlu bryggjuna eruftrillur og Isjakar hliö viö hiiö. Næst á myndinni dæmigerö gröf eins og
þær eru á eyjunni. Sáralltill jarövegur er til staöar, svo aö brugöið er ' til þess ráös, aö hylja kistuna meöþví aöbera hana granitsteinum. Upp
úr hrúgunni trjónar svo krossinn.
Trommudansarinn Ulrik Istuði.
Ljósmyndari Timans I hópi grænlenzkra krakkarollinga. Hann haföi lánaö einum þeirra myndavélina,
sem vakti feikilega kátinu, og hér sést árangurinn.
„SJÁ KÚLÚSÚK, DEY SVO
— rabbað við Valtý Pétursson um grænlenzkt þorp, sem laðar að sér æ fleiri ferðamenn
II
Stp—Reykjavík
Undanfarin ár hefur Flugfélag
tsiands haldið uppi feröum milli
tslands og Kúlúsúk á Grænlandi,
sem notiö hafa geysilegra
vinsælda erlendra ferðamanna,
er komiö hafa hingað til lands.
Hafa feröirnar þvi nær eingöngu
verið sóttar af erlendum ferða-
mönnum og hafa jafnan færri
komizt en vildu. Þetta fólk, sem
kemur hvaðanæva að úr heimin-
um, þó að meiri hlutinn séu Þjóö-
verjar og Bandarikjamenn. Má
nefna i þvi sambandi, að eitt sinn
voru i þessum hópi háttsett hjón
innan úr svörtustu Afríku. Aö
sögn Valtýs Péturssonar listmál-
ara, sem veriö hefur fararstjóri I
þessum ferðum I mörg ár, eru
þær að veröa á meðal þess merki-
legasta i heiminum, sem feröa-
menn hafa úr að velja.
Það skiptust á skin og skýrir er
ég heimsótti Valtý vestur á Mar-
argötu á fimmtudaginn. Borgin
sýndi sinn fegursta svip i hverfulu
skini sólarinnar. oe úti i haust-
loftið barst hljómurinn frá nýju
klukkunum i Landakoti, sem ver-
ið var að prófa.
I samræðúm okkar Valtýs bar
margt á góma um Kúlúsúk og
fólkið þar og mun ég reyna aö
gera þvi einhver skil hér á eftir.
Aður en lengra er haldið skal
nefnt, að ýmsir islenzkir starfs-
mannahópar hafa tekið sig til og
farið til Kúlúsúk. Þær myndir-,
sem fylgja þessari grein, eru ein-
mitt úr einni slikri ferö. Var þaö
Gunnar, ljósmyndari Timans,
sem tók þær, er starfsfólk Blaða-
prents fór til Kúlúsúk þann 24.
þ.m. Aður hafði verið gerð tilraun
til að komast þann 17., en flugvél-
in varð að snúa við vegna illviör-
is, sem skall á fyrirvaralaust.
Það voru alls 44 sem fóru frá
Blaðaprenti i ferðina.
Það er venjulega milli 11/2 og 2
tima flug milli Reykjavikur og
Kúlúsúk, en bein loftlina er 404
milur.
Kúlúsúk er eyja við austur-
strönd Grænlands, og þar er þorp,
sem ber nafnið Kap Dan, þaö er
hið opinbera nafn, en á græn-
lensku heitir það Kúlúsúk.
1 Kúlúsúk búa milli fjögur og
fimm hundruð manns, og af þeim
fjölda eru 50% eða meira börn
undir 14 ára adri. Mikil frjósemi
þar. Er sömu sögu aö segja um
Grænland i heild, en þetta er
þjóðfélag sem hefur þrefaldazt
siðan striði lauk. Kvað Valtýr al-
gengt, að allt frá 8 upp i 18 átján
börn væru i einni fjölskyldu. í
þessu sambandi er vert að minn-
ast á eina heiðurskonu, fjör-
gamla, sem enginn veit þó, hve
gömul er. Hún var gift manni,
sem var nokkurs konar héraðs-
höfðingi i Kúlúsúk á sinum tima,
einn af þeim, sem kallaður er
stórfangari. Voru þau barnlaus.
Þegar siöari heimsstyrjöldin
brauzt út, fékk hún viðurkenningu
frá Kristjáni 10. Danakonungi
fyrir að hafa þá alið upp 68
munaðarlaus börn. Hélt hún
þessu áfram, og nú hefur hún hjá
sér þrjú börn. Þessi gamla kona
heitir VilhelminaElio og er enn á
róli, ævagömul, en veit ekki sjálf,
hvenær hún er fædd, þvi þetta fólk
hafði ekki timatal og eitthvað var
á reiki með kirkjubækur.
„Þetta er indælismanneskja”,
sagði Valtýr, ,,og hún er alltaf
vön að færa okkur gjafir, er við
komum fyrst á vorin”. Einnig
tekur hún við fatagjöfum, sem
berast frá fólki, er veit hvernig
ástandiö er þarna, eða feröamenn
koma meö sjálfir, og deilir þvi
meðal fólksins i Kúlúsúk. Sjálf
fær hún einnig oft gjafir. Fátækt
er mikil i Kúlúsúk, sagði Valtýr,
en fólkið unir vel sinum hag.
Griöarmikið hefur verið gert
fyrir fólkið i Kúlúsúk. Danir hafa
svo að segja byggt upp þorpið á
siðustu 10 árum. Aður voru þvi
nær eingöngu heldur ókræsilegir
moldarkofar, en nú eru byggð á
hverju ári mjög sæmileg hús þvi
nær endurgjaldslaust. Sumir
Grænlendingar segja þó, að
gömlu kofarnir hafi verið betri,
og i vor höfðu nýgift hjón flutt i
annan af tveimur þessara
moldarkofa, sem enn eru eftir i
Framhald á 16. siðu.
Hugvela^rinnar0^131168 Austur'Græn,ands taka sig vel út I ílöngum ramma. Tekiö úr um glugga
Hér er fararstjórinn Valtýr Pétursson að sýna hópnum kirkjuna.
Þetta er sómakonan Vilhelmine. Þannig eru kajakarnir hengdir á hvolfi upp á trönur, svo aö hundarnir nái ekki tilaðnagaþá.