Tíminn - 12.10.1972, Blaðsíða 19

Fimmtudagur 12. október 1972
TÍMINN
19
Hungurverkfall
Framhata
af bls. 1.
að ná tali af Helga, en fékk
afsvar. Sverrir Einarsson,
fulltrúi hjá sakadómara,
svaraði stutt og laggott:
— Þaö kemur ekki til mála.
Þá var ekki búið að kveöa
upp úrskurö um, að Helgi
skyldi sæta gæzluvarðhaldi,
en slikt veröur að gera áöur en
sólarhringur er liðinn frá
handtöku.
Aður en sá frestur var lið-
inn, var Helgi svo úrskuröaður
i þrjátiu daga gæzluvarðhald
og sendur i geðrannsókn.
TÓLF TIL FIMM-
TAN SEKÚNDRU
Helgi vann við iön sina,
trésmiöar, i Breiðholtshverfi,
og áður en hann fór niður að
þinghúsi i fyrradag, stimplaði
hann sig út, þvi að hann er
allra manna vandaðastur i
dagfari sinu. Að þvi loknu hélt
hann á vettvang.
Af myndum þeim, sem ljós-
myndari Timans, Gunnar
Andrésson, tók af sjálfum at-
burðinum viö þinghúsiö, má
ákvarða hversu langur timi
leið frá þvi Helgi hljóp fram
fyrir heiðursvöröinn og þar til
hann féll i götuna. Myndirnar
voru átta, og þær má með
mesta hraða taka i kyrrstööu
á niu sekúndum.Hér bætist
þaö við, að ljósmyndarinn elti
Helga og skipti meira að segja
um myndavél, svo að tólf til
fimmtán sekúndur hafa verið
liðnar, þegar lögregiu-
þjónarnir, sem fram stukku
byltu honum á grúfu viö gang-
stéttina.
Við rannsókn málsins mun
hafa komið fram, að hægri
höndin,sem lögregluþjónarnir
i heiðursverðinum höföu við
húfuskyggni, hafi byrgt þeim
sýn til þeirrar hliðar, svo að
þeir hafi ekki séð Helga fyrr
en hann var kominn beint
fram fyrir þá.
EKKERT VIÐNAM,
ENGIN HRÆRING
Helgi veitti enga mótspyrnu
nú fremur en endranær, þegar
lögreglan hefur haft af honum
afskipti. Hann hrærði hvorki
legg né liö, og mælti ekki orð
frá vörum. I fangaklefunum lá
hann hreyfingarlaus, sagði
ekki orð og nærðist ekki. Hann
svaraði ekki, þegar átti aö
yfirheyra hann i gær, og hann
var borinn út úr hegningar-
húsinu viö Skólavörðustig,
hreyfingarlaus með lokuð
augu, þegar lögreglan færði
hann i gæzlu á sjúkrahúsi upp
úr miðjum degi.
PtSLARVOTTUR A
TUTTUGUSTU ÖLD
Það er ekki nýtt i sögunni,
að menn verði pislarvottar.
En það verður Helgi nú að
teljast. Honum er það heilög
bók, að fá skirnarsáttmála
sinn ógiltan, en þvi hefur hann
ekki fengið framgengt, og af
þvi er þetta allt sprottið. Ekki
er óliklegt, að nú taki við langt
hungurverkfall, ef þvi verður
framfylgt að halda honum i
gæzluvarðhaldi til langframa.
Gullfoss
Framhald
af bls. 1.
var ekki starfræktur á s.l. sumri
en hin lélega snyrtiaðstaða var
hinsvegar opin. Nú eru horfur á
að loksins verði komið upp sóma-
samlegri snyrtiaðstööu við þenn-
an f jölsotta ferðamannastað og er
þaö ekki seinna vænna, því að
snyrtiaðstaða við Gullfoss hefur
veriö til háborinnar skammar á
undanförnum árum.
' . , . Framhald
flnmgafarþegar ar bis. n.
haustin. — Annars sögðust þær
ekki setja veðrið fyrir sig, það
væri sama hvernig veðrið væri á
tslandi, landið væri jafnfallegt,
meira en hægt væri að segja um
önnur lönd.
Þarna við fossinn hittum við
lika kinversk-bandarisk hjón,
sem heita Tsu. Þau ætluðu aö
stanza i tvo daga hér á landi á leið
sinni til Evrópu . Þau sögðu, að
þau hefðu ekki reiknað með ís-
landi jafn fallegu og það væri.
Þau höföu alltaf imyndað sér þaö,
sem frumstætt land, sem væri isi
hulið að mestu, en þó án eskimóa.
Veöur var gott þegar við
komum að Geysi, og Strokkur, lét
sem óöur vær^ enda var lognið
algjört og lágþrýstisvæði yfir
landinu, en þegar þannig viðrar
eru goshverirnir i sinum mesta
ham. — Ekki var fólkið búið að fá
nægju sina á Strokki, Þegar
Kristján leiðsögumaður hrópaði
upp, ,,look at great Geysir.” Allir
litu við svo snöggt, sem þeir
máttu. Og viti menn. Sjálfur
Geysir hafði lyft sér um eina 20
metra. Þaö var ekki aö sökum aö
spyrja, allir tóku hinn mesta
sprett að þessum fræga goshver.
En þegar til kom, þá var Geysir
aðeins að gabba okkur. Hann lyfti
sér ekki aftur. Enda var okkur
sagt heima á Geysi, að hann væri
búinn aö lyfta sér þrisvar á
þessum sólarhring en aldrei farið
i fulla hæð.
Munið eftir salemunum
Aöur en viö stigum upp i rútuna
á Geysi,með stefnu á Þingvelli,
tók Kristján leiðsögumaöur vara
af fólki^þar sem ekki væri neitt
salerni fyrr en komið væri til
Reykjavikur, en það er þriggja
tima akstur meö viðkomu á Þing-
völlum. Fannst útlendingunum
furðulegt, að ekki skyldi vera
snyrtiaðstaða á Þingvöllum, og
skal engan undra þaö. Að ekki
skuli vara snyrtiaðstaöa ein-
hversstaðar i nánd við Lögberg,
er nánast hneysa. — Hvar er
Þingvallanefnd? Einnig spurðu
útlendingarnir af hverju islenzki
fáninri blakti ekki við hún á flagg-
stönginni á Lögbergi, en við þeirri
spurningu voru ekki til svör.
Eftir hálftima dvöl á Þing-
völlum var haldiö áleiðis til
Reykjavikur, og voru allir mjög
ánægðir. Sumir töluðu um að
koma aftur og dvelja þá á Islandi
i lengri tima. — Og eitt er vist að
þessar dagsferðir Loftleiöa erú til
hreinnar fyrirmyndar, hvaö
skipulag og leiðsögn snertir.
Þ.ó.
Orkulindirnar ífrbShíid
ekki einungis tekiö upp samvinnu
viö Umhverfisstofnun SÞ, heldur
er hún einnig að auka náttúru- og
umhverfisverndaraögerðir.
Senn tekur til starfa náttúru-
verndarnefnd á vegum stofn-
unarinnar, en i henni verða verk-
fræöingar og hagfræöingar, sem
halda munu áfram starfi sér-
nefndar, sem samdi skýrslu um
áhrif orkuframleiðslu á um-
hverfi. Hún fjallaði einkum um
tvö atriði — mengun andrúms-
lofts af völdum varmastööva,
gasstöðva i borgum og oliu-
vinnslustöðva, og frárennsli heits
vatns frá aflstöðvum.
Nefndin mun snúa sér aö al-
mennari náttúruverndarmálum.
Eitt helzta rannsðknarefni
hennar verður hvort skipuleggj-
endur orkumála hafi tekið nægi-
legt tillit til vaxandi orkuskorts á
næsta áratug.
Einnig verður tekiö til ihugunar
hvort breyta eigi efnahagslegum
grundvallarreglum viövikjandi
valdi á viðfangsefnum i orku-
málum, hvort ef til vill eigi að
auka fjárfestingu til eldsneytis.
Svörin ættu að verða til i
Detroit 1974. Mjög er sennilegt að
þau verði enginn skemmtilestur,
en ef gæfan er með þeim, ætti
orkuframleiðendur heims einnig
að vera búnir að finna svör við
yfirvofandi orkuskorti eftir tvö
ár.
Alþingí
Framhald
af bls. 8.
Forsendur
tekfuáætlunar
Tekjuáætlun rikissjóðs fyrir ár-
ið 1973 er unnin af hagrannsókna-
deild Framkvæmdastofnunar
rikisins. Er hún byggð á þjóð-
hagsspá deildarinnar fyrir það
ár, eins og hún stóð i lok
júlimánaðar s.l. Þeir þættir þjóð-
hagsspárinnar—sem mest áhrif
hafa á tekjuáætlun rikissjóðs, eru
spáin um almenna innienda verð-
mætaráðstöfun, sem gert er ráö-
fyrir að aukist um 10.6% i pening-
um, og innflutningsspáin, sem
hækkar um allt að 14% sam-
kvæmt þjóðhagsáætluninni.
Meginforsendur tekjuáætlunar-
innar aö þvi er varðar kaup og
verðlag eru þessar: I fyrsta lagi
er gert ráð fyrir, að engar aðrar
breytingar verði á kauplagi en
þegar eru ákveðnar meö
samningum ASÍ og vinnuveitenda
og samkvæmt úrskurði kjara-
dóms sl. vor, þ.e. 6% grunnkaups-
hækkun verkafólks, iönaðar-
manna og verzlunarfólks og 7%
grunnkaupshækkun hjá opinber-
um starfsmönnum frá 1. marz
1973. 1 öðru lagi er gert ráö fyrir
að kaupgreiðsluvisitalan hækki
ekki frá núverandi stigi, þ.e.
visitölu 117, og framfærslu-
visitalan hækki aöeins um 1% frá
ágúst 1972, en þá var hún 174.8
stig. Þessar forsendur fela i sér
mun minni hækkanir en verið
hafa, þannig að meðalhækkun
framfærsluvisitölu milli áranna
1972 og 1973 yrði 4% og hækkun
visitölu vöru og þjónustu einnig
4%. Hvort þessar forsendur
standast, ræðst svo m.a. af
væntanlegum almennum efna-
hagsstofnunum stjórnvalda og þá
sérstaklega aðgerðum i verölags-
og kaupgjaldsmálum.
Eins og venja hefur veriö á
undanförnum árum, sýna allar
tekjutölurnar áætlaöa innheimtu
á almanaksárinu en ekki álagn-
ingu, en á þessu tvennu getur ver-
ið verulegur munur. Aætlanir um
innheimtu eru byggðar á tölum
rikisbókhaldsins um samhengi
álagningar og innheimtu á árinu
1971 og fram á mitt ár 1972.
Skattvísitala
og heíldartekjur
ríkissfóðs
Samkvæmt lögum skal skatt-
visitala ákveöin i fjárlögum
hverju sinni. Hækkun visitölu
f ra mf ærs lukos tna öar milli
meöaltals áranna 1971 og 1972 er
um 10%, sem að öðru óbreyttu
væri eðlileg viömiðun við ákvörð-
un skattvisitölu.Miöað við núver-
andi visitölu 100 ætti skattvisital-
an við álagningu 1973 þannig að
ákvarðast 110. Af orsökum, sem
greindar eru i inngangi þessara
athugasemda, hefur hins vegar
verið ákveðiö að miöa tekjuáætl-
un fjárlagafrumvarpsins við visi-
tölu 128 stig.
1 Heildartekjur á rekstrarreikn-
ingi eru áætlaðar 20.447.5 m. kr.,
en 16.898.9 m. kr. Ifjárlögum 1972.
i Er hækkunin þvi 3.548.6 m. kr.
eða 2V0%. Af heildartekjum
nema markaðir stofnar 2.568.8 m.
kr. á móti 2.321.7 m. kr. i fjárlög-
um 1972, og nemur hækkun þeirra
þvi 247.1 m. kr., eða 10.7%. Eigin-
legar tekur rikissjóös, þ.e
heildartekjur á rekstrarreikningi
að frádregnum mörkuöum
tekjustofnum, nema þannig
17.878.7 m.kr.,envoru 14.577.2 m.
kr. i fjárlögum 1972, og er hækk-
unin 3.301.5m. kr. en voru 14.577.2
m. kr. i fjárlögum 1972, og er
hækkunin 3.301.5 m. kr., eða
22.6%. Verður nú vikið að breyt-
ingum einstakra skatta og skatt-
flokka.
Hvernig
tekjurnar fást
Persónuskattar. Hækkun
persónuskatta nemur i heild 84.0
m. kr. eða 42.9%. Lifeyris-
tryggingaiðgjald atvinnurekenda
hækkar um 124.0 m. kr., koma þar
einkum til þær hækkanir bóta,
sem ákveðnar hafa verið frá
samþykkt siðustu fjárlaga, en at-
vinnurekendur standa undir 14%
bóta almannatrygginganna, ann-
arra en fjölskyldubóta. Slysa-
tryggingaiðgjöld hækka um 57.4
m. kr., eða 60.4%, sökum mikillar
útgjaldaaukningar slysatrygg-
ingadeildarinnar, og voru
iðgjaldataxtar hækkaðir um 50% i
ársbyrjun 1972. Iðgjald til At-
vinnuleysistryggingasjóðs hækk-
ar um 12.6 m. kr. en aftur á móti
er ekki gert ráð fyrir innheimtu
eftirstöðva fyrri ára af almanna-
tryggingagjaldi, og var sá liður
áætlaður 110.0 m. kr. I fjárlögum
1972.
Eignaskattar. Hækkun tekna af
eignarsköttum er áætluð 74.0 m
kr. Eignarskattur einstaklinga
hækkar um 24.1 m. kr., og er þá
miðaö viö óbreyttan skattstiga og
óbreytt fasteignamat, en um 10%
aukningu álagningarstofns aöal-
lega vegna aukinnar ibúða- og
bifreiðaeignar og verðbreytinga.
Eignarskattur félaga hækkar um
49.2 m. kr. og er þá byggt á sömu
forsendum og við eignarskatt ein-
staklinga að ööru leyti en þvi, aö
aukning álagningarstofns er
áætluð 6%. Byggingarsjóðsgjöld
af eignarskatti hækka um 0.7 m.
kr., en erföafjárskattur er
áætlaöur óbreyttur frá fjárlögum
1972.
Tekjuskattareru i heild áætlað-
ir 1.342.3 m. kr. hærri en i fjárlög-
um 1972. Tekjuskattur einstakl-
inga hækkar um 1.347.9 m. kr. og
er þá miöað við óbreytt lög eftir
þær ivilnanir til aldraöra, sem
ákveðnar voru meö bráðabirgða-
lögum i ágúst sl., og skattvisitölu
128, eins og að framan greinir. Þá
er áætlað að heildartekjur ein-
staklinga til skatts aö meðtalinni
fjölgun framteljenda hækki um
nálægt 30% milli áranna 1971 og
1972. Tekjuskattur félaga lækkar
hins vegar um 18.0 m. kr. frá
fjárlögum 1972, en útlit er fyrir,
að hagur ýmissa atvinnugreina
hafi versnaö i ár miðað við af-
komuna 1971. Byggingasjóösgjöld
af tekjuskatti hækka um 13.3 m.
kr.
Gjöld af innflutningi. Þessi
flokkur skatta hækkar um sam-
tals 1.046.3 m. kr., og munar þar
mest um hlut rikissjóðs af al-
mennum aðflutningsgjöldum, er
hækkar um 743.7 m. kr. Þessi
áætlun er reist á grundvelli for-
senda þjóðhagsspárinnar, þar
sem spáð er 14?! aukningu al-
menns vöruinnflutnings. Gert er
ráö fyrir heldur lægra meðaltoll-
hlutfalli á næsta ári en i ár, 22,8%
i stað 23,3%, eingöngu vegna
minni biiainnflutnings á næsta
ári. Leyfisgjaldafbifreiðum, sem
ekki var i fjárlögum 1972, er
áætlað 236,8 m. kr. innflutnings-
gjald af benzini hækkar um 45.3
m.kr. og önnur gjöld af inn-
flutningi um samtals 20,5 m. kr.
Skattar af framleiöslu hækka 1
heild um 36,6 m. kr., þar af gjald
af innlendum tollvörum 26.5 m.
kr. og álgjald 10.1 m. kr.
Skattar af seldum vörum og
þjónustu. Heildarhækkun 1 þess-
um flokki nemur 852.2 m. kr. þar
af hluti ríkissjóðs af söluskatti
363.0 m. kr. Orsök þess, að inn-
heimtar tekjur, af söluskatti auk-
ast ekki meira en þetta, þrátt fyr-
ir áætlaða 10.6% aukningu inn-
lendrar verðmætaráðstöfunao-er
fólgin i þvi, aö i fjárlagaáætlun
1972 er tekið tillit til flýtingar inn
heimtu, sem veröur til þess, aö
þrettán mánaða álagning kemur
til innheimtu á árinu, og eykur
það söluskattstekjur væntanlega
um 360 m. kr. frá þvi, sem ella
hefði oröiö. Launaskattur hækkar
um 155:0 m. kr., eða 19.4%, sökum
hærra launastigs. Söluhagnaöur
A.T.V.R. hækkar um 325.0 m. kr.,
og kemur þar bæði til verðhækk-
unin i marz 1972 og aukning kaup-
máttar tekna almennings. Aðrir
liðirhækkaumsamtals 9.2m.kr.
Aðrir óbeinir skattar. Þessi
flokkur skatta hækkar um 98.7 m.
kr. Tekjur af stimpilgjaldi aukast
um 36.0 m. kr. aukatekjur um 5.4
m. kr., þinglýsingatekjur um 23.0
m. kr., bifreiðaskattur um 10.0 m.
kr., vitagjald um 12.6 m. kr.
vegna nýrra laga, hluti af um-
boðsþóknun og gengismun gjald-
eyrisbankanna hækkar um 18.2
m. kr., áhættugjald vegna rikis-
ábyrgða um 5.0 m. kr., ýmsir aðr-
ir liðir um samtals 8.0 m. kr., en
veggjald, sem var 19.5 m. kr. i
fjárlögum 1972, fellur nú niður.
Arðgreiðslur frá fyrirtækjum
og sjóðum i B-hluta. Tekjur á
þessum lið hækka um 7.7 m. kr.,
sem kemur þannig fram, að tekj-
ur af Frihöfninni á Keflavikur-
flugvelli aukast um 13.8 m. kr., en
greiðslur i rikissjóð frá flugmála-
stjórn lækka um 5.4 m. kr. Er það
vegna aukinnar fjárfestingar i
tækjabúnaði o.f 1., samtals 17.6 m.
kr., en brúttótekjur flugmála-
stjórnar eru áætlaðar 20.5 m. kr.
hærri en i fjárlögum 1972. Loks
fellur út arðgreiðsla frá Guten-
berg 0.7 m. kr. i fjárlögum 1972.
Ýmsar tekjurhækka um 6.8 m.
kr. einkum vegna sekta og upp-
tækra vara til rikissjóðs, sem
hækka um 5.4 m. kr., en aörir liðir
hækka um samtals 1.4 m. kr.
Lánahreyfingar
Lánahreyfingar inn nema sam-
tals 36.6 m. kr., sem er 32.8 m. kr.
hækkun frá fjárlögum 1972. Lána-
hreyfingarútnema samtals 512.3
m. kr. og hafa hækkað frá fjárlög-
um 1972 um 246.6 m. kr. einkum
vegna greiðslu yfirdráttarskuld-
ar við Seðlabanka Islands, sem
breytt hefur veriö i fast lán. Verð-
ur nánar vikið aö helztu orsökum
hækkunarinnar hér á eftir. Halli
á lánahreyfingum er þannig 475.7
m. kr. en var 261.9 m. kr. I
fjárlögum 1972.
Skyr
Framhald
af 17. siðu
hverjir væru. Samt má vera,
að samfélag, sem hann er á
öndverðum meiði við, kross-
festi hann meö sinum hætti
eins og Rómverjar og Farise
ar krossfestu Pétur.
Þvi er svo varið, að færri
viröast hafa teljandi samhug
með Helga. Tiltæki hans sum
hafa óneitanlega veriö harka-
leg og málfluntingur hans
stundum skefjalitill. Trúaö
fólk hefur sárlega hneykslazt
á kersknisfullum oröum hans
um Éhóva og Ésú, er hann
nefnir svo, þótt raunar hafi
hann tæpast gengiö lengra i
þeim efnum en sumir aörir,
sem sitja i fullum griöum. En
hvaöa augum sem menn lita
málefni Helga og málsmeð-
ferö, á hann rétt á þvi að túlka
málstað sinn. 1 annan stað er
þess að minnast, að samtiöin
er stundum blind á sóma sinn
eins og dæmin sanna, og á það
hvergi jafnátakanlega viö og
þegar i odda skerst um trúmál
eöa atriði einhver, er þau
varða. Þeir, sem hötuðu og of-
sóttu Mormóna og kaþólska
menn á siðustu öld, töldu sig
án efa þjóna góðum málstaö
•éttilega, þótt atferli þeirra
veki nú blygðun. Enginn sómi
er heldur að þeim ýfingum,
sem hafðar voru I frammi viö
Hjálpræðisherinn framan af
árum.
Helgi Hóseasson berst auö-
vitað ekki fyrir neinu afbrigði
trúar i venjulegum skilningi,
nema að þvi leyti sem trúleysi
hans kynni aö geta heitiö trú.
Hann gæti lika fengið aö vera i
friöi, ef hann teldi sig ekki
eiga mál að sækja á hendur
þjóðfélaginu. En þvi er nú einu
sinni svo varið, að þaö er
bjargföst sannfæring hans, að
hann hafi orðiö fyrir misgerö,
hvort sem öðrum finnst svo
eða ekki. Svo á framtiöin eftir
að skera úr þvi, hvort hann
verður pislarvottur vegna
þess.
J.H
Smfðum
svalahurðir og
opnanleg
gluggafög.
Upplýsingar i sima
51690.
Kýr til sölu
Sex kýr til sölu.
Upplýsingar á Grimsstöðum
í Alftaneshreppi.
Simi um Arnarstapa á
Mýrum.