Tíminn - 20.10.1972, Blaðsíða 3

Föstudagur 20. október 1972.
Guömundur Pétursson,
forseti Farmanna- og fiski-
mannasambands Islands.
Fiskimiðin eru auður
islendinga —dýrmætust alls, sem
landi þeirra er veitt. Þjóðin
stendur og fellur með þvi, að þvi
lifi, sem þar hefur þróazt og
dafnað frá örófi alda, verði ekki
eytt — ekki gengið nær fisk-
stofnunum eru orðið er, heldur
verði þeim veitt sú vernd, sem
þcir þarfnast, til þess að auka kyn
sitt. Þar við liggur framtið og
farsæld islenzku þjóðarinnar.
Af þessari lifsbjargarnauðsyn
færðu íslendingar út fiskveiðilög-
sögu sina, þegar séð var fram á,
að höfuðfiskstofnarnir voru að
ganga til þurrðar við hemjulausa
ásókn skipa, sem beita sifellt
meiri og fullkomnari tækni við
veiðiskapinn, eftir að hafa þégar
urið upp mestallan matfisk á
stórum hafsvæðum öðrum. Það
hlýtur að vera réttur sérhverrar
þjóðar að njóta sjálf miðanna við
strendur sinar, og á þeim rétti eru
Islendingar einhuga að standa,
við hverja sem er að eiga. Bretar
eða aðrar þjóðir útlendar eiga
hvorki löghelgaðan né siðferði-
legan rétt til Islandsmiða, og
enginn slikur réttur getur helgazt
af þvi, þótt þessar þjóðir hafi
fram að þessu sótt á mið okkar,
frekar en nýlenduveldi getur
haldið áfram að gera kröfu til
gæða og auðæfa landsvæða, sem
brotið hafa af sér nýlendurfjötr-
ana.
An fiskveiða væri Islendingum
búin fyrirsjáanleg örbirgð. And-
spænis þessari staðreynd kom
þegar eftir útfærslu fiskveiðilög-
sögunnar upp sú hreyfing, að al-
þjóð manna tæki höndum saman
um það að leggja fram fé af
fúsum og frjálsum vilja, án
nokkurrar þröngvunar, til kaupa
Gils Guðmundsson,
alþingismaður.
Ingvar Ilallgrimsson,
fiskifræðingur
á nýju og fullkomnu varðskipi til
varnar og verndar fiskislóðunum.
Upp úr þessari hreyfingu spratt
svo landsöfnun sú til landhelgis-
sjóðs, sem nú stendur yfir, við
forstöðu niu manna, fulltrúa allra
stjórnmálaflokkanna og þeirra
landssamtaka og stofnana, sem
nákomnastar eru fiskveiðunum.
Gegnir Guðmundur Pétursson,
forseti Farmanna- og fiski-
mannasambands Islands, for-
mennsku i nefndinni, en Kristján
Ragnarsson, framkvæmdastjóri
Landssambands islenzkra út-
vegsmanna, er varamaður henn
ar. Aðrir nefndarmenn eru jón
Sigurðsson forseti Sjómannasam-
bands Islands, Ingvar Hallgrims-
son, starfsmaður Hafrannsóknar-
stofnunarinnar, Baldvin Jónsson,
hæstaréttarlögmaður Gils
Guðmundsson alþingismaður,
Guðmundur Bergsson sjómaður,
Sigurður Hafstein, framkvæmda-
stjóri Sjálfstæðisflokksins, og
Sigurjón Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri.
I fjarveru formanns nefndar-
innar, Guðmundar Pétursson,
sneri Timinn sér í gær til
Kristjáns Ragnarssonar, og
spurði hann um framgang
söfnunarinnar.
— Hingað til hefur meginhluti
framlaganna komið frá stofn-
unum og sveitarfélögum, sagði
Kristján, en einmitt núna er
skriður að komast á söfnun meðal
almennings. Við völdum þá
aðferð að snúa okkur til allra
heildarsamtaka i landinu — sum
greindum við að visu i smærri
einingar — og leita eftir sam-
vinnu við þau. 011 þessi samtök,
meðeinni undantekningu þó, tóku
malaleitun okkar ágætlega, og
Guðmundur Bergsson,
sjómaður
TÍMINN
Jón Sigurðsson,
forseti Sjómannasambands
Islands.
þau munu dreifa söfnunarlistum
á sinn kostnað og greiða siðan
landsöfnuninni það fé af kaupi
fólks eða inneign, sem það vill
láta af hendi rakna.
Innan rikisstofnana varð þó að
hafa á þessu dálitið annað hátt
vegna skýrsluvéla þeirra, sem
Kristján Ragnarsson,
framkvæmdastjóri Landssam-
bands islenzkra útvegsmanna.
skrá launaseðlana, og þar
fengum við okkur þvi sérstaka
trúnaðarmenn á öllum vinnu-
stöðum. Þessir trúnaðarmenn
veita framlögum fólks viðtöku og
standa siðan skil á þeim hjá
okkur.
— Er þetta farið að bera
árangur?
— Ég býst við, að það verði
innan skamms. Ég á ekki von á
öðru en alþjóð láti sér skiljast,
hvað hér er i húfi, enda hafa
Sigurður Hafstein, framkvæmda-
stjóri Sjalfstæðisflokksins.
Sigurjón Guðmundsson,
framkvæmdastjóri
undirtektir alls þorra fólks þegar
sýnt það. 1 framhaldi af þessum
orðum vil ég ekki láta hjá liða að
leggja á það hina mestu áherzlu,
hversu samstaða landsmanna i
sliku máli er mikils virði. Og þá
er ekki eingöngu og endilega
krónufjöldinn, sem hver ein-
stakur gefur, er mestu máli
skiptir, heldur ekki siður hin al-
menna þátttaka. Efnahagur fólks
er misjafnt, og litið framlag eins
getur verið jafnmikil fórn og jafn-
einlæg viljayfirlýsing og miklu
meiri fjárhæð úr hendi annars.
Vissulega verðum við að draga
mikið fé til þess að ná þvi marki,
sem sett var, en samhugurinn og
samstaðan i svona máli vegur
lika þungt. Við stöndum i þeim
sporum, þegar það er ábyrgðar-
hluti fyrir fólk að skerast úr leik
eða láta einhverja dynti hlaupa
með sig i gönur.
Það er til dæmis ekki skemmti-
legt frásagnar, að kaupmenna-
samtökin skyldu ein allra
heildarsamtaka skerast úr leik,
þegar til þeirra var leitað, og það
kemur lika á óvart, að nú skuli
hafa verið efnt af vissum hópi
manna til annarrar eða annars
konar söfnunar, samhliða land-
söfnuninni, sem maður hélt alla
flokka standa að. Slik sundrung i
öðru eins stýrir ekki góðri lukku.
Hér má bæta þvi við, að hjá
skrifstofu landsöfnunar á Lauga-
vegi 13, sem Jón Asgeirsson veitir
forstöðu, var blaðinu tjáð, að i
gær og fyrradag, hefðu borizt 204
þúsund krónur frá stofnunum,
starfsfólki ýmissa fyrirtækja og
einstaklingumi sem næst 205
þúsund krónur. Þar á meðal var
ofurlitil upphæð, sem send var frá
Danmörku. J.H.
Baldvin Jónsson,
hæstaréttarlögmaður.
3
Tilgangur
landssöf nunarinnar
t umræðunum á Alþingi um
Landhelgisgæzluna sagði for-
sætisráðherra, að f jársöfnunin
„Landssöfnun til Landhelgis-
sjóðs” væri alls ekki til þess að
Alþingi eða fjárveitingavaldið
drægi neitt af sér i sambandi
við fjárveitingar til Landhelg-
isgæzlunnar. Að visu væri
þegar sýnt, sagði ráðherrann,
af þeim undirtektum, sem
söfnunin hefði fengið, að hún
hefði mætt svo almennum
skilningi. að mjög verulegur
styrkur yrði að henni fyrir
Landhelgissjóð. En eins og
margoft hefur verið endurtek-
ið var ekki aðalmarkmiðið
með þvi að stofna til þessarar
almennu landssöfnunar það,
að safna svo og svo miklu fé I
Landhclgissjóðinn til þess að
leysa rikissjóð undan ein-
hverjum kvöðum i þvl sam-
bandi, heldur til þess að gefa
öllum almenningi tækifæri á
þvi að sýna öllum þjóðum
heims, að islenzka þjóðin
stæði einhuga að landhelgis-
málinu og hún teldi ekki eftir
sér af frjálsum og fúsum vilja
að lcggja á sig verulegar fórn-
ir i sambandi við þetta mál.
Hún væri fús að leggja fé af
mörkum til þess að verja þetta
lifshagsmunamál sitt til að
enginn gæti um það efazt að
það væri fullur og fastur
sannfæringarvilji hjá þjóðinni
allri á bak við þetta mál. Og
undirtektirnar við landssöfn-
unina hafa þegar verið þær, að
þær munu sanna umheiminum
þetta og sýna. Þegar lengra
liður á söfnunina mun þetta
koma æ greinilegar I ljós. i þvi
efni munu engar úrtölur duga.
Ekki verður hlustað á
hjárómaraddir i þvi sam-
bandi. Fólkið i landinu lætur
ekki segja sér fyrir verkum í
þessu máli og það mun koma
°g leggja fram sitt lóð, lítið
cða stórt, eftir atvikum og
getu til þess að sýna þessu
máli áhuga sinn og skilning.
En forsætisráðherra lagði
áherzlu á, að það ætti ekki að
vera til þess að leysa fjár-
veitingavaldið undan neinni
skyldu I sambandi við Land-
helgisgæzluna og eflingu
hennar.
Efling
landhelgisgæzlunnar
Þvi er ekki að neita að tals-
verð aukning hefur orðið á
gæzlustyrk Landhelgisgæzl-
unnar, siðan ólafur
Jóhannesson tók við yfirstjórn
hennar. Það hefur gerzt með
tilkomu nýrrar og afkasta-
meiri flugvélar en áður, en
ljóst er að hlutverk flugvéla i
gæzlustörfunum á eftir að
stóraukast. Það hefur verið
fengin mun stærri þyrla en áö-
ur, og mun hún án efa eiga eft-
ir að koma að miklu og góöu
gagni við gæzlu- og björgunar-
störf. Þá hafa verið fengnar
tvær minni þyrlur, sem geta
lent á varðskipunum.
Ekki sizt ber að geta þess,
að fram hefur farið gagngerð
endurbót á varöskipinu Þór og
er Þór nú allt annað og betra
gæzluskip en það áður var, en
hann kemur nú til gæzlu við
hliö hinna stærri gæzluskipa.
Þau eru að visu ekki gömul.
En ekki er hægt að segja, að
það hafi verið sérstaklega
mikill hraði i uppbyggingu og
endurnýjun skipakosts Land-
hclgisgæzlunnar eða sérstök
afrek unnin i þeim málum á
umliðnum árum undir„við-
reisnarstjórninnir' Ægir kom
til landsins 1968 en óðinn er
frá árinu 1959. Eftir að menn
höfðu þó lýst yfir þeim tilgangi
sinum '61 að vinna að útfær-
slu landhelginnar, hefði mátt
ætla að hvatir hcfðu legið til að
Framhald á bls. 19
LANDSSÖFNUNIN:
Fullur samhugur og
almenn þátttaka höfuð-
nauðsyn á örlagastund
Rætt við Kristján Ragnarsson, framkvæmdastjóra Landssambands
íslenzkra útvegsmanna, varaformann söfnunarnefndar