Tíminn - 29.10.1972, Blaðsíða 9

Sunnudagur 29. október 1972.
TÍMINN
9
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór-:
arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson;
Andrés Kristjánsson (ritstjóri SunnudagsblaOs Timans).;
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislastmi. Ritstjórnarskrif-
stofur i Edduhúsinu við Lindargötu, simar 18300-18306.:
Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiöslusími 12323 — auglýs
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofur:simi 18300. Askriftargjalá
.225 krónur á mánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein*
takið. Blaðaprent h.f.
Skaftcr og skattsvik
W • - _ _
HalldórE. Sigurðsson, fjármálaráðherra lét
það verða meðal fyrstu verka sinna að gera
ráðstafanir til að efla starfssemi skatta-
lögreglunnar,og á sl. hausti var starfsmönnum
skattrannsóknadeildar fjölgað, og eru nú 12
starfsmenn hjá deildinni.
Starfskröftum deildarinnar hefur einkum
verið beint að eftirliti með söluskatti og tekju-
sköttum bæði félaga og einstaklinga um land
allt. Beitt hefur verið úrtaksaðferðum við val á
verkefnum og þá oftast dreginn út ákveðinn
fjöldi framtala úr einstökum atvinnugreinum i
senn.
Starfsmenn skattrannsóknastjóra hafa farið
i eftirlitsferðir i 4 skattumdæmi, það sem af
er þessu ári, og farnar hafa verið 750 skoðunar-
ferðir i fyrirtæki á árinu.
Deildin hefur tekið 240 mál til sérstakrar
rannsóknar og lokið var við rannsókn 160 mála
á árinu,og eru nú 150 mál til framhaldsrann-
sóknar hjá deildinni og 6 mál hafa farið fyrir
dómstóla vegna meintra brota á lögum um
tekju- og eignaskatt og lögum um söluskatt.
Á siðustu 12 mánuðum hafa 113 mál verið af-
greidd, og þar af 91 með sekt. Nam heildarfjár-
hæð þeirra sekta 18 milljónum og 568 þúsund-
um, en að auki komu fram verulegar fjárhæðir
vegna hækkana opinberra gjalda þessara aðila
til rikis og sveitarfélaga.
Þessar tölur skýra vel, hve þörf starfssemi
skattrannsóknadeildar er og hve viða pottur er
brotinn i skattframtölum. Þess vegna þarf að
halda áfram að efla starfssemi skattrann-
sóknadeildarinnar þannig að hún veiti það
aðhald, sem nauðsynlegt er,og skapi þann ótta
hjá þeim, sem mesta möguleika hafa til
hagræðingar skattframtölum,að þeir freistist
ekki til skattsvika.
En skattrannsóknadeild eða skattstofurnar
ráða ekki við hinn svonefnda „löglega undan-
drátt” frá greiðslu opinberra gjalda. Þeir, sem
aðstöðu hafa og þá einkum þeir, sem aðild eiga
að einhvers konar atvinnurekstri, og yfir kunn-
áttu búa um það, hvernig unnt er að notfæra
sér til óheiðarlegs ábata þær smugur, sem i
skattakerfinu eru, sleppa margir ótrúlega frá
greiðslu opinberra gjalda, þótt allir viti að þeir
lifa i vellystingum praktuglega. Þessir menn
þurfa ekkert að óttast skattalögregluna. Hjá
þeim er allt slétt og fellt i framtölum og með
löglegum hætti.
Sú endurskoðun á skattalögunum, sem nú
fer fram hlýtur þvi m.a. að beinast að þvi,
hvernig megi fækka þessum smugum i skatta-
kerfinu sem mest eða takmarka þær og
þrengja til þess að koma i veg fyrir að stórkost-
legar fúlgur renni þar i gegn skattfrjálsar.
En þvi miður sannar reynsla annarra þjóða,
að það er erfitt að fylla upp i allar smugurnar.
Kunnáttumenn finna jafnan nýjar aðferðir,er
standast fyrir dómstólum, þegar gömlum
smugum er lokað. Það er vegna þessa m.a.,
sem viðhorf hinna almennu launamanna, sem
verða að borga brúsann fyrir þá, sem smjúga,
til beinna skatta hafa breytzt. Þess vegna þarf
að kanna til hlitar, hvort ekki megi tryggja
meira réttlæti i skattheimtu með öðru formi.
—TK
LOUIS HEREN:
7-maí skólarnir í Kína
eru einstakt fyrirbrigði
Forustumenn eru skyldaðir til líkamlegrar vinnu
STARFSMENN i rit-
stjórnarskrifstofum Dagblaðs
alþýðunnar, málgagns
kommúnistaflokks Kina, eru
300. Þetta virðist i fyrstu of-
gnóú hjá-þ.laði, sem er ekki
nema sex siður, en máTið
horfði annan veg við þegar
aðalritstjórinn sagði, að 100
starfsmenn væru i ,,7. mai-
skóla", og aldrei væru til-
tækir nema 200 blaðamenn til
þess að koma blaðinu út.
„7. mai-skólar’’ eru yfirleitt
búgarðar, þar sem flokks-
fulltrúar eða starfsmenn
flokks og rikisstjórnar sam-
eina hugsjónir i framkvæmd i
likamlegri vinnu samhliða
sameiginlegu stjórnmála-
námi. Nafnið á rætur að rekja
til þess, að Mao gaf út til-
skipunina um skólana 7. mai
árið 1966.
Skólarnir eiga að koma i veg
fyrir endurskoðunarstefnu,
kreddufestu, vinstriöfga,
stéttasérstöðu og aðrar
dauðasyndir. Skólarnir eru
nauðsynlegir til að tryggja
framgang þeirrar hugsjónar
Maos, að byltingin veröi ævar
andi, og vitaskuld einnig til
þess að tryggja, að réttri linu
sé fylgt.
SÉRHVER flokksfulltrúi
verður að taka þátt i þessu
skólastarfi og sennilega hvað
eftir annað. Þetta á við um
karla undir 60 og konur undir
55 ára aldri. Kinverjar gera
litið úr stjórnartruflunum,
sem þetta bersynilega hlýtur
að valda, svo og ýmsum erfið-
leikum, sem ættu þó að vera
töluverðir meðal fátækrar og
vanþróaðrar þjóðar.
Hitt er svo annaö mál, að hin
rétta hugsjónalega stefna
gengur fyrir öllu öðru i Kina,
eins og málum er nú háttað
þar. Fyrsta grein trúarjátn-
ingar kinverskra kommúnista
er á þá leið, aö allur visdómur
og stjórnmálavöndun eigi
upptök sin hjá bændum og
verkamönnum.
Vestrænir áhugamenn
kunna að lita á ,,7. mai--
skólana” og menningarbylt-
inguna fyrst og fremst sem
vopn i valdabaráttunni við Liu
Shac-chi og fylgismenn hans.
Kinverjar andmæla þessu
varla i verulegri alvöru, en
kysu þó heldur að tala um
stéttabaráttu i þessu sam-
bandi. Rangt væri og að van-
meta hugsjónaeinlægni Maos
formanns, hvaö sem öðru
liður.
HUGMYNDIN er siður en
svo fráleit. Draga má i efa, að
bændur og verkamenn séu
uppspretta alls visdóms, en
nokkurra mánaða likamleg
vinna ætti að koma i veg fyrir
að þjónar skrifstofuvaldsins
setjisig á of háan hest. Ég ætla
mér ekki að reyna að halda
fram, að Sir William Arm-
strong þurfi að starfa sex
mánuði á stóru búi i sveit, en
ég þykist þekkja allmarga
undirsáta hans, sem hefðu
næsta gott af þvi.
Fyrirkomulagið er sjald-
gæft og verður að teljast
meðal þess, sem skipar
maoismanum ofar ýmsum
öðrum stefnum, og vitaskuld
óskuðum við þess, að fá að
heimsækja einn skólanna. 11
október ókum við svo tíl „7.
mai-skólans” i vestanverðu
Pekinghéraöi, um það bil 20
milur frá höfuðborginni.
Heimsóknin var allrar athygli
verð.
Skólinn bar fyrst og fremst
svip fyrirmyndar samyrkju-
Mao Tse-Tung
bús. Svefnskálar voru hlaönir
úr steini úr Pekingmúrnum og
fóðurturnar og svinahús voru
ekki af verri endanum. Allt
var alveg sérlega hreint og
fágað, rennandi vatn og raf
magn hvarvetna og nóg af
skuggsælum trjám.
MIKIÐ af landi jarðarinnar
hafði áður verið of hrjóstrugt
til ræktunar, en tilbúinn
áburður og aukin vélvæðing
ullu þvi, að nú spruttu þarna
hrisgrjón, hveiti, sykureyr,
jarðhnetur og grænmeti hvers
konar. Rikið fékk alla um-
f ra m f ra m leiðslun a , en
nemendur héldu hins vegar
sinum fyrri launum.
Nemendurnir voru 600,
flestir kennarar og konur i
greinilegum meirihlula. Þeir
voru sællegir og sýndust
ánægðir. Hálfsmánaðarlega
fengu þeir tveggja daga leyfi
til að heimsækja maka og
börn. Móðir ein sagði, að
börnin yllu ekki neinum
teljandi vandkvæðum þar sem
afi og amma litu eftir þeim
meðan á skóladvöl stæði.
Samheldni fjölskyldunnar er
enn afar mikil i Kina, þrátt
fyrir sósialismann.
VIÐ skiptumst orðum við
by Itingarnefnd skólans,
meðan setið var að tedrykkju
og vindlingareykingum, en
Chang nefndist talsmaður
nefndartnnar. (Kinverjar
hljóta að reykja meira en
allar aðrar þjóðir heims,og er
ekki að sjá.að þeir hafi heyrt
iungnakrabba nefndan).
Nefndarmenn virtust fagna
þvi að fá að ræða um kerfi sitt,
eins og kommúnistar gera
raunar um heim allan, en þeir
voru þó til muna glaðari i
bragði en tiðkast i Austur-
Evrópu til dæmis.
Chang var mjög gjörvilegur
maður og vel á sig kominn,
sérlega hláturmildur, en ekki
virtist það stafa af óstyrk eða
feimni. Hann starfar sem em-
bættismaður hjá yfirstjórn
menntamála i vesturhluta
Pekinghéraðs. Hann hafði
verið i skólanum i tvö ár og
virtist gegna þar forustuhlut-
verki til frambúðar, en sjálfur
hélt hann þó fram, að „7. mai-
skólar” hefðu enga fasta
starfsmenn.
Aðspurður kvaðst hann hafa
orðið fyrir sterkum áhrifum
frá Liu Shao-chin, sem hefðu
leitt hann afvega. Fyrr-
verandi forsætisráðherra
hefði litið á framleiöslustörf
sem refsingu en ekki endur-
menntun, fremur til vansa en
upphefðar. Chang kvaðst nú
hafa gagnrýnt sjálfan sig og
vera orðinn sannfærður um,
að vinna viö framleiðslustörf
skerpti stjórnmálavitundina.
SAMKVÆMT kenningum
Maos formanns er endur-
menntunin mikilvægari en
flest annað, næst þvi að fylgja
réttri linu. Hún á þvi að vera
fastur liður i áframhaldandi
byltingu i Kina. ,,7. mai-
skólarnir’’ eru arfur menn-
ingarbyltingarinnar, en hún er
sjjgð hafa leitt til óskoraðs
sigurs i barattuiir.i við endur-
skoðunarsinna.
Vinnuvikan er sex dagar i
skólunum og hálfum þriðja
degi af þeim tima er varið til
stjórnmálakönnunar. Við
hittum að máli flokksfulltrúa,
sem höfðu lokið einu sliku
námskeiði, og meðal þeirra
voru fjórar kennslukonur.
Námsefnið hafði verið rit-
stjórnargrein Dagblaðs al-
þýðunnar 1. október, en hún
fjallaði um samskipti við
aðrar þjóðir. Nemendur sátu i
litlu herbergi með moldar-
gólfi, en þar áttu sjö manns
svefnrúm. Allir voru þeir
sællegir og ánægðir að sjá.
Við fögnuðum hvorir öðrum
með venjulegum hætti og
skiptumst á vindlingum — en
engin kvennanna reykti þó.
Brátt hófust eðlilegar og
óþvingaðar samræður. Þeir
kváðust fara á fætur klukkan
sex árdegis og ganga til náða
klukkan tiu að kvöldi, en
leggja sig skamma stund að
loknum hádegisverði. Þeir
kváðu matinn góðan, hris-
grjónin væru sérlega góð, og
þeir sögðust leggja meirihluta
launa sinna til hliðar,þar sem
fæði og húsnæði væri ókeypis.
ÞARNA virtist um borgara-
lega skyssu að ræða,og ég
hraðaði mér að spyrja, hver
niðurstaða þeirra hefði orðið
að lokinni könnun forustu-
greinarinnar. Álitið var ein-
róma. Ástand millirikjanna
væri óðum að breytast, sam-
ábyrgð þjóöa heims hefir
eflzt um mun. Gagnkvæmum
heimsóknum fjölgar stöðugt
og samskipti við aörar þjóðir
ber að auka.
Ég lét i ljós þá skoðun, að
þau hefðu getað komizt að
þessari niðurstöðu að loknum
lestri forustugreinarinnar
heima hjá sér, þar sem þau
nytu sinna venjulegu þæginda
og ánægjunnar af samvistum
við fjölskyldu sina. Aðlaðandi
kona á góðum aldri andmælti
þessari skoðun minni. Hún
kvað starfið ekki siður nauð-
synlegt en námið. Kenning og
framkvæmd yrðu að fara
saman.
VIÐ komum siðan saman i
samkomusal skólans, en hann
liktist mest matsal samyrkju-
bús. Þar drukkum við enn te,
reyktum meiri vindlinga og
horfðum á byltingar-
ballettinn. Stúlkurnar voru
fallegar og karlmennirnir
óvenju hávaxnir. Þau dönsuðu
af miklu kappi, en ein stúlka
söng við undirleik hljóm-
sveitar, sem lék bæði á kin-
versk og vestræn hljóðfæri.
Þetta var mjög góð
skemmtun.
En allar ánægjustundir taka
enda,og þegar við höfðum
klappað hvort öðru lof i lófa
að nýju,gengu nemendurnir út
með okkur til að kveðja okkur.
Við litum til baka út um bil-
rúðurnar og nemenda-
hópurinn bar keim ágætrar
áróðursmyndar, ljómandi af
hreysti og vináttu i garð
hinnar brezku þjóöar.
Þetta var of gott til þess að
geta verið sannleikanum sam-
kvæmt, og þó var þetta veru-
leiki. t Kina er margt ákaflega
undarlegt og margslungið.