Tíminn - 08.06.1973, Blaðsíða 11

Föstudagur 8. júni 1973.
TÍMINN
11
hafa okkur ekki borizt öll þau
svör, sem við eigum von á, sagði
Hermann i siðustu viku, — en
hingað til hafa viðbrögö verið
mjög góð. Við lýsum yfir ein-
dregnum stuðningi við þessa
ályktun Æskulýðsráðs rikisins.”
Og nú loksins var vikið að þvi
atriði, sem hvað mest athygli hef-
ur verið veitt: ,,Vor i dal.” Æsku-
lýðsráð rikisins hefur vafalaust
gert rétt i að leggja meiri áherzlu
á fyrri atriöi, sé reiknað með að
ályktun ráðsins sé gerð til langs
tima. Þó má ræða það fyrirkomu-
lag, að vera með slika langtima-
áætlanagerð á þessum tima, þeg-
ar mest riður á að finna lausn á
þeim vanda, sem hvitasunnan er
talin vera. Fimmti liður ályktun-
ar ÆRR hljóðar svo:
Hafizt handa er
1 1/2 mán. var til stefnu
,,Að Ungmennafélag tslands
komi upp um þessa helgi aðstöðu
til útivistar og afþreyingar utan
þéttbýlis s-vestanlands og sam-
kvæmt þeim áætlunum, sem
samtökin hafa þegar lagt fram
við Æskulýðsráð rikisins.”
Hafsteinn Þorvaldsson, for-
maður UMFt sagði i viðtali við
blaðamann Timans, að hann hefði
persónulega verið beðinn um að
kanna grundvöll fyrir slikri að-
stöðu 23. april s.l. Þá var aðeins
hálfur annar mánuður til stefnu.
,,Ég hóf þegar könnun á undir-
tektum hjá Héraðssambandinu
Skarphéðni og Ungmennasam-
bandi Kjalarnessþings,” sagði
Hafsteinn, ,,og siðan lögðum við
fram okkar tillögur við ÆRR. Ég
er sjálfur — og reyndar við allir —
bjartsýnir á að þetta takist vel og
kviði i sjálfu sér engu. Við vinn-
um þetta eins vel og okkur er
mögulegt.”
Samkomustaðurinn verður
Sandártangi i Þjórsárdal, i landi
Skriðufells i Gnúpverjahreppi,
sem er i eigu Skógræktar rikisins.
Svartsýnismenn hafa rekið upp
stór augu við að heyra það og
telja Skógrækt rikisins þar með
vera að ,,gera tóma vitleysu”, en
Hákon Bjarnason, skógræktar-
stjóri, er ekki á sama máli: ,,Við
höfum engar áhyggjur af þessu”,
sagði hann i viðtali. „Þetta er
gert algjörlega á ábyrgð UMFt og
svo má náttúrlega segja að ein-
hvers staðar verða vondir að
vera”, sagði Hákon ennfremur og
hló við. „Okkur þykir óþörf þessi
sifellda hræðsla við ungt fólk og
teljum okkur þvi ekkert hafa að
óttast. Annars vitum við ekkert
um þetta mál og skipuleggjum
hvorki eitt né neitt i þessu sam-
bandi”.
UMFt hefur gefið út nokkrar
fréttatilkynningar um hátiðina
„Vor i dal” og var sú fyrsta i tiu
liðum. 1 þeim niunda var minnzt á
„viðamikla þætti, sem eru ýmist i
undirbúningi eða framkvæmd:
a) Gerö bflastæða.
b) Vatnsveita og hreinlætisað-
staða.
c) Rafvæðing.
d) Heilbrigðisþjónusta.
e) Varzla samkomusvæðisins.
f) Pallasmiði, gerð leiðbein-
ingarspjalda o.fl.”
Náðhús fyrir
5—8000 manns? -
Hafsteinn Þorvaldsson sagði
framkvæmdaaðila reikna með
5—8000 manns á hátiðina, „tæp-
lega meira”. Hefur UMFt látið
hefla austur þar svæði á stærð við
sex knattspyrnuvelli, að sögn
Hafsteins, og Vegageröin upplýsti
Timann um,að vegir austur og á
þessum slóðum væru góðir. „Við
komum þó ekki til með að gera
neitt sérstakt, að þvi að ég bezt
veit”, sagði talsmaður Vega-
gerðarinnar. Helzta vandamálið i
sambandi við umferð i Þjórsárdal
virðist vera, að þar bjóða vegir
ekki upp á hringakstur en fram-
kvæmdaaðilar eru bjartsýnir á að
allt takist vel og segja það ekki
verða neitt vandamál. „Það verð-
„Vor i dal” á ekki að verða popphátið eins og Saltvikurhátiðin forðum, heldur á að byggja á almennri þáttliiku samkomugesta. i auglýsingum
hátiðarinnar er þó mest talað um „skemmtiatriði”. (Timamynd: Gunnar.)
ur vafalaust mikill umferðar-
þungi um sýsluna”, sagði Jón
Guðmundsson, yfirlögregluþjónn
á Selfossi, „en enn sem komið er
höfum við ekki skipulagt neina
sérstaka umferðarstjórn. Við
verðum að minnsta kosti 20 lög-
reglumenn frá Selfossi og fáum
likast til liðsauka úr Reykjavik”.
Hreinlætisaðstöðu á útisam-
komum sem þessari hefur yfir-
leitt verið mjög ábótavant, en
samkvæmt upplýsingum Péturs
Einarssonar, blaðafulltrúa
UMFI, hefur verið séð fyrir öllu
sliku i þetta skipti. „Þvottaað-
staða verður góð”, sagði Pétur,
„náðhús viða og svo framvegis.
Hafsteinn Þorvaldsson segir
góða heilbrigðisþjónustu einnig
hafa verið tryggða: „A svæðinu
verða að staðaldri tveir læknar og
hjúkrunarkonur með þeim”,
sagði hann. „Auk þess njótum við
aðstoðar skáta og annarra
hiálparsveita, sem þjálfun hafa i
að leysa ýmis þau vandamál, sem
upp geta komið á samkomum
sem þessari”. Þess má geta, að
næsta sjúkrahús er á Selfossi.
Sýslumaður tekur
UMFI hátíðlega
Undir e)-lið, vörzlu samkomu-
svæðisins, heyrir liklega öll lög-
gæzla. Ýmsir eru þeirrar skoðun-
ar, að hún eigi að vera sem mest
og eru i þeim hópi að sjálfsögðu
helztu svartsýnismenn. Páll Hall-
grimsson, sýslumaður i Árnes'-
sýslu, telur sig þó ekki hafa neina
ástæðu til að hafa áhyggjur. „Við
tökum ekki fram fyrir hendurnar
á UMFÍ”, sagði hann i viðtali við
blaðamann Timans. „Við tökum
slikan félagsskap i landinu nokk-
uð hátiðlega og reynum að styðja
við þá eins og okkur er framast
unnt og þeir kæra sig um. Annað
hef ég ekki um þetta mál að
segja”.
Jón Guömundsson, yfirlög-
regluþjónn á Selfossi, sagðist bú-
ast við 6—8000 manns á samkom-
una, en þó taldi hann ekki ástæðu
til að vera með neina svartsýni.
„Við gerum náttúrlega allar
hugsanlegar aögerðir”, sagði
hann, „helzt þó i sambandi við al-
menna löggæzlu. Viö komum til
dæmis til með að taka úr umferð
ölóða, þar sem algjört vinbann
verður á samkomunni og að sjálf-
sögðu leitum við að vini hjá öll-
um.Að öðrum fikniefnum eins og
hassi leitum við ef okkur þykir á-
stæða til.
„Þvi er ekki að neita”, hélt Jón
áfram, „að ýmsar blikur eru á
lofti i sambandi við áfengisneyzlu
én það er i sjálfu sér ekki annað
en það.sem gerist i höfuðborginni
flestar nætur. Annars er kannski
bezt að segja sem minnst”.
Aðstöðu fyrir starfsemi sina
kemur lögreglan til með að hafa i
Arnesi og að sögn Péturs Einars-
sonar munu framkvæmdaaðilar
fara þess á leit við lögregluna, að
hún haldi sig sem mest utan
svæðisins. „Það vita jú allir hver
áhrif einkennisklæddur lögreglu-
maður getur haft á fólk, svo ekki
sé minnzt á tápmikla og upp-
reisnargjarna unglinga”.
Ótti kirkjunnar
Mesta svartsýni hefur látið i
ljósi skrifstofa æskulýðsfulltrúa
þjóðkirkjunnar. Guðmundur
Einarsson, aðstoðaræskulýðsfull-
trúi, sagði i viðtali við blaðamann
Timans: „Það er sjónarmið
skrifstofunnar að þetta fyrirtæki
sé varhugavert og við búumst við
miklu vandamáli þarna austur i
Þjórsárdal. Þó viljum við ekki,
sem ábyrgur aðili, hætta öllum
afskiptum af þessu eftir að búið
er að samþykkja þetta og munum
að sjálfsögðu hjálpa til við fram-
kvæmd eftir megni. Við erum
hræddir um, að þarna verði hóp-
drykkja barna og unglinga. Salt-
vikurhátiöin tókst illa og við telj-
um ekki vera eðlismun, heldur
aðeins stigsmun á framkvæmd-
inni i ár. Þetta er leikur að vanda-
málasköpun. Okkar sjónarmið er
að samkomur af þessu tagi um
hvitasunnuna ættu að vera fleiri
og smærri. Þessi hátið er áætluð
kosta 3 milljónir króna, minnst,
og við teljum að þá peninga megi
nota á annan hátt.
Fram að bessu hefur vanda-
máliö veriö 3-400 manns og þvi er
spurningin hvort æskulýðsstarf
eigi að bjóða upp á þessa þjónustu
þegar vandamálið er til staðar.
Væri betra að hafa þetta litið
vandamál, eftirlitslaust, heldur
en stórt vandamál undir
eftirliti?”
//Nauösynleg lausru
ekki fullkomin"
Reynir Karlsson, æskulýðsfull-
trúi rikisins, viðurkennir að þessi
framkvæmd sé „ekki fullkomin
lausn, en nauðsynleg. Helzt ætti
náttúrlega að dreifa fólkinu um
landið en það er erfitt viðureign-
ar. Ég er sjálfur bjartsýnn á að
þessi samkoma takist vel en veð-
urfar getur ráðið miklu þar um,
eins og alltaf er i okkar landi.
Eins er hætt við að fjöldinn verði
of mikill, svo að hægt sé að ráð-yið
það með góðu móti. Eg vona þó
helzt, að hægt verði að viðhafa
nákvæmari og fullkomnari við-
leitni við að koma i veg fyrir
mikla áfengisneyzlu”.
Æskulýðsráö Reykjavikur, sem
i upphafi beindi þeim tilmælum til
Æskulýðsráðs rikisins, að það
hefði forgöngu um samtök i þvi
skyni, að samræma stefnu og að-
gerðir vegna hvitasunnuhelgar-
innar, lýsti þegar eftir gerð álykt-
unar ÆRR yfir ánægju sinni
„með þær hugmyndir um aðgerö-
ir, er þar koma fram og heitir
fullum stuðningi sinum við þau
atriði, er það kann að geta haft
jákvæö áhrif á, „eins og sagði i
samþykkt, bókaðri á fundi ÆR 14.
mai.
Hinrik Bjarnason, fram-
kvæmdastjórj ÆR, sagði i viðtali,
að hann væri persónulega fylgj-
andi þessari hátið og að hann teldi
afstöðu ÆRR „ábyrga og
ákveðna”. Hinrik sagði: „Ef vel
tekst til með að skipta svæðinu i
einingar, þar sem alltaf veröi
eitthvað i gangi, þá lizt mér vel á
og ekki siður lizt mér vel á, að
þessi samkoma eigi að vera vin-
laus. Ég tel aö þarna hafi valizt
hæfustu menn til framkvæmda en
helzta vandamálið gæti orðið að
fá fólk til almennrar þátttöku.
//Áfengisvandamálið
aöeins eitt og munstur-
afleiðing af
aldarandanum"
Ég veit ekki almennilega hvað
ætti að gera til að leysa þetta
eilifa vandamál, svokallaða.
Stærsta skrefið yrði þó tvimæla-'
laust að heimila eðlilegt framboð
dægrastyttingar á þéttbýlissvæð-
unum, likt og er um hverja aðra
helgi ársins. Sjálfur myndi ég
mest fagna þvi að fjölskyldur
færu saman i útilegur og ég geri
mér vonir um að um það verði að
ræða i þetta sinn.
Hvað þetta fyrirhugaða
áfengisvandamál snertir, þá er
málið þannig vaxið, að væntan-
legir gestir i Þjórsárdal eru hluti
af þjóðinni og framkoma þeirra
verður eftir þvi. Ég er alveg á
móti þvi að skipta áfengisvanda-
málinu i vandamál unglinga ann-
ars vegar og fullorðinna hins veg-
ar. Vandamálið er aðeins eitt,
munsturafleiðing af aldarandan-
um. Svo er náttúrlega fásinna að
halda að til-sé eitthvert apparat,
sem gjörbreytir öllu á svip-
stundu. Ef vel er unnið, kann að
vera að þetta tilbúna vandamál
hverfi úr sögunni”.
Svo fórust Hinrik Bjarnasyni
orð. Eftir helgina vitum við
hvernig til tókst, en rétt er að
birta hér úrdrátt úr lokaorðum
fyrstu fréttatilkynningar UMFt
um „Vor i dal”:
„Allri tilraunastarfsemi fylgir
nokkur áhætta... Eigi tilráunin að
takast, verður samstarf og sam-
vinna fjölda aðila að takast, það
gerum við okkur ljóst. Hér verða
engir aðilar nafngreindir en
spyrjum að leikslokum”.
Væntanlega verður einnig ljóst
eftir helgi hverja UMFI hefur i
huga i þessu sambandi!
Hvar eru langtima-
áætlanirnar?
Mergurinn málsins felst liklega
i sjötta og siðasta lið ályktunar
ÆRR, þar sem segir að vinna beri
að þvi:
„Að athugað verði, hvort æsku-
lýðsfélög og sambönd geti fram-
vegis haft samvinnu um sameig-
inlega aðstöðu til útivistar utan
þéttbýlissvæðisins þær hvita-
sunnuhelgar, sem verða i mailok
eða byrjun júni”.
Eins og fram hefur komið var
ekki farið að undirbúa og ræða á
breiðum grundvelli þessa hvita-
sunnuhátið fyrr en um mánaða-
mótin april—mai. Iteynir Karls-
son, æskulýðsfulltrúi rikisins,
sagði i viðtali við undirritaðan, að
strax eftir helgina yrði farið að
undirbúa þá næstu, en stærsta
vandamálið væri, sem fyrr, að
hvitasunnan væri ekki alltaf á
sama tima á almanaksárinu.
Það er svo sannarlega óskandi
að ráðamenn æskulýðsmála i
landinu — og reyndar félagsmála
yfirleitt — færu loks að gera lang-
timaáætlanir, þar sem hvita-
sunnuhátiðin yrði aðeins einn lið-
ur. Hingað til hefur allt starf ver-
ið tilraunastarf en aldrei neitt
byggt á niðurstöðum tilraunanna.
Tilraunir eru að visu nauðsynleg-
ar en endalausar tilraunir eru
varla til mikils, raunhæfs gagns.
Tilraun er aðeins upphaf og þá er
út i bláinn að hætta við starfið ef
eitthvað smávægilegt fer úrskeið-
is, eins og dæmið er um Saltvik —
en þar er efni i aðra grein: hvers
vegna leyfir ekki sýslumaður
Gullbringu- og Kjósarsýslu sam-
komu hald i Saltvik?
Aftur kemurvor idal
Reynir Karlsson er með hug-
myndir um drög að langtima-
áætlun: „Það þarf bráðnauðsyn-
lega að gera auknar ráðstafanir
til að efla heilbrigt félagslif ung-
menna”, sagði hann i viðtalinu
við undirritaðan, „og ÆRR hefur
og mun vinna að þvi á þrennan
hátt: með menntun leiðtoga, með
öflun húsnæðis, samræmingu
skólahúsnæðis og svo framvegis
og með þvi að fara fram á aukinn
fjárhagslegan stuðning”.
Takist svo hörmulega til, að illa
fari i Þjórsárdal nú um helgina
verður án efa spurt og spýtt að
leikslokum. Unglingar kenna for-
eldrum um og foreldrar börnum
sinum en öllum ætti okkur að vera
holltaöhafa i huga, að aftur kem-
ur vor i dal.
ó.vald.