Fréttablaðið - 23.11.2004, Blaðsíða 6

6 23. nóvember 2004 ÞRIÐJUDAGUR
Flestir fá eitthvað
Huga þarf mjög vel að því að lækka ríkisútgjöld á móti tekjulækkun rík-
issjóðs svo að verðbólgan fari ekki af stað hér á landi þegar skattalækkun
ríkisstjórnarinnar hefur tekið gildi.
SKATTALÆKKUNIN Tryggvi Þór Her-
bertsson, forstöðumaður Hag-
fræðistofnunar
Háskóla Ís-
lands, telur að
fara þurfi vel
yfir ríkisút-
gjöldin með
sparnað og
hagræðingu í
huga þegar
skattalækkun
ríkisstjórnar-
innar tekur
gildi. Ekki
þurfi endilega
að skera niður í
útgjöldum til
heilbrigðis- og
velferðarmála.
„Þetta geta verið liðir eins og
atvinnumálin, til dæmis landbún-
aðarmál og óbeinir styrkir til at-
vinnuveganna. Mér dettur í hug
sjómannaafsláttur, þó að ríkis-
stjórnin hafi að vísu gefið loforð
um að hann verði áfram. Og svo
kemur til greina að spara í yfir-
stjórn ríkisins, til dæmis í rekstri
ráðuneyta og í utanríkisþjónust-
unni. Einnig er hægt að fresta
framkvæmdum, til dæmis vega-
framkvæmdum og fjárfestingum
hins opinbera,“ segir hann.
Hvað varðar þá gagnrýni að
skattalækkunin gagnist þeim
tekjuhæstu í þjóðfélaginu mest
segir Tryggvi Þór að sér sýnist
flestir fá eitthvað. „Breyting-
arnar gagnast helst þeim sem
borga skatta, ekki þeim sem ekki
borga skatta og fá ekki barnabæt-
ur. Þeir sem borga hæstu skatt-
ana munu eðlilega hagnast mest
að krónutölu,“ segir hann.
Tryggvi Þór hefur ekki miklar
áhyggjur af því hvort almenningi
sé treystandi til að hafa meira
milli handanna. „Þetta er mis-
munandi. Hluti fjárins fer í
neyslu og hluti fer í aukinn sparn-
að. Sumir nota alla peningana í
neyslu, aðrir fá tækifæri til að
greiða niður skuldir og enn aðrir
nota tækifærið til að setja pen-
inga í sparnað. Ég held að það sé
heilbrigðast og best að treysta
fólki til að vita sjálft hvað er því
fyrir bestu.“
ghs@frettabladid.is
Sameinuðu þjóðirnar:
Hrekjast frá
Afríku
EÞÍÓPÍA, AP Átök á Fílabeins-
ströndinni og í Darfur-héraði í
Súdan fæla erlenda fjárfesta frá
öðrum Afríkuríkjum. Þetta kom
fram á ráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna í Eþíópíu um verslun og
viðskipti.
Afríka er fátækasta heimsálf-
an. Í fyrra var um 990 milljörð-
um króna af erlendu fé varið til
fjárfestinga í Afríku, samanborið
við 3.498 milljarða króna í Kína.
Formaður efnahagsnefndar
Afríku hjá SÞ segir það nauðsyn-
legt að halda í og auka erlendar
fjárfestingar til að auka og við-
halda hagsæld í álfunni. ■
SELDI SALMONELLU-KJÚKLINGA
Austurrísk stjórnvöld rannsaka
nú hvort sláturhús þar í landi
hafi selt sjö þúsund kjúklinga til
Þýskalands vitandi að hænsnin
voru sýkt af salmonellu áður en
þeim var slátrað. Málið er litið
mjög alvarlegum augum. Talið er
að um hundrað þúsund manns í
Austurríki veikist vegna salmon-
ellusýkingar á hverju ári.
MYRTI FRANSKA KONU Lögreglan
í London hefur handtekið 36 ára
gamlan mann sem grunaður er
um að hafa myrt og rænt 22 ára
franska konu í vesturhluta
London í ágúst. Konan var í
tungumálanámi í London. Maður-
inn er einnig grunaður um að
hafa ráðist á og rænt aðra konu á
svipuðum slóðum.
■ EVRÓPA
VEISTU SVARIÐ?
1Hvar sprakk síðast meirihluti í bæj-arstjórn á landinu?
2Hvað fækkaði sveitarfélögum mikið álaugardaginn þegar nokkrir hreppar
kusu um sameiningu?
3Hvers lensk er Teresa Borcz-Halifasem sleppt var úr haldi gíslatöku-
manna í Írak fyrir skömmu?
Svörin eru á bls. 30
„Einstaklega
hæfileikaríkur höfundur“
„Bráðskemmtileg bók. Einstaklega
hæfileikaríkur höfundur.“
- Kolbrún Bergþórsdóttir, Útvarp Saga
Fífl dagsin
s
eftir Þors
tein Guðm
undsson
Stjórnvöld í Íran:
Hætta auðg-
un úrans
TEHERAN, AP Íranar hafa gert hlé á
auðgun úrans og annarri þróun
kjarnorkuvopna samkvæmt til-
kynningu sem var útvarpað í Íran
í gær. Írönsk stjórnvöld hafa
ákveðið að gera hlé á þróun kjarn-
orkuvopna í samræmi við samn-
inga sem þau gerðu við Evrópu-
sambandið og til að forðast refsi-
aðgerðir af hálfu Sameinuðu þjóð-
anna.
Skrifstofa kjarnorkueftirlits
SÞ í Vínarborg segist taka yfirlýs-
inguna trúanlega. Á fimmtudag-
inn er búist við að Evrópusam-
bandið tilkynni úrskurð sinn um
hvort Íranar hafi staðið við gerða
samninga um auðgun úrans. ■
KJARNORKUVER Í ÍRAN
Íranar höfðu gert samninga við ESB um
að auðga ekki úran.
Gísli Gíslason:
Sameining
um áramót
HAFNAMÁL Sameining hafna í
Reykjavík, á Akranesi, á Grund-
artanga og í Borgarnesi tekur
gildi um áramótin. „Meiningin er
að verkaskipting hafnanna verði
skýrari og landnýting betri. Í því
felast býsna margir og spennandi
möguleikar. Við horfum til þess að
það takist að hraða gerð Sunda-
brautar því að samgöngur hér á
milli verða að vera mjög góðar til
að þetta virki sem skyldi,“ segir
Gísli Gíslason, bæjarstjóri á
Akranesi. ■
TRYGGVI ÞÓR
HERBERTSSON
„Þetta er mismun-
andi. Hluti fjárins fer
í neyslu og hluti fer í
aukinn sparnað,“
segir hann.
FLESTIR HAGNAST
Forstöðumaður Hagfræðistofnunar telur heilbrigðast að treysta fólki til að vita hvað því er fyrir bestu.
GRUNAÐUR UM ÖLVUNARAKSTUR
Maður, grunaður um ölvun við
akstur, missti stjórn á bíl sínum
við Álverið í Straumsvík um
klukkan ellefu á laugardagsmorg-
un. Bíllinn hafnaði utan vegar og
var maðurinn fluttur á slysa-
deild. Hann var ekki talinn alvar-
lega slasaður.
SKEMMDI VÉLARHLÍF BÍLSINS
Lögregla stóð ungan mann að því
að fleygja sér ofan á vélarhlíf
bíls sem lagt var á Strandgötu á
Akureyri. Við yfirheyrslur hjá
lögreglu játaði maðurinn athæfið.
Ekki fylgdi sögunni hvað honum
gekk til.
ÁREKSTUR Á EINBREIÐRI Árekst-
ur tveggja bíla varð á einbreiðri
brú í sunnanverðum Reyðarfirði í
gærdag. Bílarnir komu úr gagn-
stæðri átt. Þrír voru í bílunum og
sluppu þeir án meiðsla. Bílarnir
skemmdust nokkuð en voru öku-
færir.
HRAÐAKSTUR Í HÁLKU Tveir voru
teknir fyrir hraðakstur af lögregl-
unni á Eskifirði í gær. Þeir óku á
110 og 115 kílómetra hraða þrátt
fyrir mikla hálku.
■ LÖGREGLUFRÉTTIR
ALÞINGI Þorgerður Katrín Gunn-
arsdóttir, menntamálaráðherra
mælti í gær fyrir frumvörpum
sem fela í sér heimildir til ríkis-
háskólanna til að hækka skrá-
setningargjöld úr 32.500 krónum
í 45.000 eða um 40 prósent. Á
hækkunin að skila 140 milljón-
um króna.
Stjórnarandstæðingargerðu
harða hríð að ráðherranum og
sakaði Björgvin G. Sigurðsson,
þingmaður Samfylkingarinnar,
ríkisstjórnina um feluleik:
„Þetta eru ekkert nema skóla-
gjöld. Það væri miklu hreinlegra
að viðurkenna það því þá yrðu
gjöldin lánshæf sem þau eru
ekki nú.“ Þorgerður Katrín vís-
aði þessum málflutningi á bug.
Ágúst Ólafur Ágústsson, Sam-
fylkingu gagnrýndi framsóknar-
menn sérstaklega sem hefðu
lýst sig andsnúna skólagjöldum
grunnnámi: „Fyrir einu til
tveimur árum hélt þingmaður
þeirra Dagný Jónsdóttir sömu
ræðu og ég er að flytja nú, en nú
þegir hún þunnu hljóði,“ sagði
hann. - ás
Skrásetningargjöld í Háskóla:
Ráðherra sakaður um feluleik
ÞORGERÐUR KATRÍN GUNNARS-
DÓTTIR Menntamálaráðherra vísaði á Al-
þingi í gær á bug fullyrðingum um að
skrásetningargjöld væru dulbúin skóla-
gjöld.
SKÓLAMÁL Færri stúdentar í Kenn-
araháskóla Íslands huga að
kennslu við útskrift næsta haust
en fyrir verkfall grunnskólakenn-
ara, segir Sigurður Grétar Ólafs-
son formaður stúdentaráðs KHÍ.
„Ég tel að stór hluti nemenda
sem í upphafi ætlaði í kennslu
strax að loknu námi sé hættur við.
Ég er einn þeirra,“ segir Sigurður:
„Þegar fólk skráði sig í nám á
sínum tíma vissi það að samning-
arnir yrðu lausir á haustmánuðum
þessa árs. Það átti von á að launin
yrðu leiðrétt, en það gekk ekki
eftir.“
Sigurður segir stöðu stúdenta
ásættanlega miðað við þá miklu
röskun sem hafi orðið á haustönn-
inni en þá var æfingakennslu
stúdenta í grunnskólum frestað
vegna verkfalls grunnskólakenn-
ara.
„Eins og staðan er núna verða
námslánin ekki greidd út seinna
en í byrjun febrúar því þá ljúkum
við vettvangsnáminu. Röskunin
er því aðeins tvær til þrjár vikur,“
segir Sigurður. Áfanginn teljist til
náms á haustmisseri þótt honum
ljúki ekki fyrr en á vorönn.
- gag
Formaður stúdentaráðs Kennaraháskóla Íslands:
Færri huga að kennslu næsta haust
SIGURÐUR GRÉTAR ÓLAFSSON
Segir kennaranema hafa talið að laun grunnskólakennara yrðu leiðrétt. Útskriftarnemar
hugi heldur að áframhaldandi námi en að fara í kennslu næsta haust.