Tíminn - 02.10.1973, Page 3

TÍMINN
3
SVAR ÓLAFS JÓHANNESSONAR TIL HEATHS:
Skorar á Heath að kalla
herskip og dráttarbáta
út fyrir 50 mílna mörkin
ÓLAFUR Jóhannesson, for-
sætisráðherra, boðaði breska
sendiherrann i Reykjavik á
sinn fund kl. 16.00, föstudaginn
28. september og fékk honuni
svarbréf sitt við bréfi Mr.
Heath, forsætisráðherra Breta,
varðandi fiskveiðideiiuna, og
bað hann að koma þvi áfram til
forsætisráðherrans.
Svarbréfið er svohljóðandi:
,,Ég get að öllu leyti tekið
undir þær djúpu áhyggjur, sem
þér berið i brjósti út af þvi,
hvernig fiskveiðideilan milli
landa okkar hefur þróazt, og á
hvern hátt hún hlýtur að skaða
þá vináttu, sem um langan ald-
ur hefur rikt milli þjóðanna
beggja. Einnig get ég fullvissað
yður um, að ég er mjög kviðinn
vegna þeirrar hættu, sem
mannslifum stafar af þvi
ástandi, sem nú rikir á islenzku
fiskimiðunum.
1 maimánuði siðast liðnum
stóðu rikisstjórnir okkar i við-
ræðum um bráðabirgða sam-
komulag, „sem hefði gert okkur
kleift að komast i gegnum næstu
tvö árin, eða þar um bil, án þess
aö til frekari vandræða kæmi á
miðunum, og án þess að hafa
áhrif á réttarstöðu hvors aðilans
um sig”, eins og segir i bréfi
yðar. Hinn 19. mai voru brezka
flotanum hins vegar gefin fyrir-
mæli um aö vernda brezka
togara innan fiskveiðilögsögu
Islands, og ég vil leggja áherzlu
á að með þvi athæfi voru
samningaviðræður stöðvaðar af
brezku rikisstjórninni. Eins og
margoft hefur verið tekið fram,
bæði af minni hálfu og rikis-
stjórnarinnar, þá getum við
ekki haldið áfram samningavið-
ræðum fyrr en brezku herskipin
og dráttarbátarnir hafa horfið
út fyrir fiskveiðimörkin. Ekki er
unnt að taka upp aftur samn-
ingaviðræður með hervald yfir
höfði sér. Slikt væri engin jafn-
ræðisaðstaða.
011 islenzka þjóðin var harmi
slegin, er vélstjóri á einu varð-
skipa okkar lét lifið i siðast liðn-
um mánuði, en atburður á
miðunum var óbeint valdur að
dauða hans. Eftir aö þessi at-
burður átti sér stað var rikis-
stjórn yðar tilkynnt, hinn 11.
þ.m., að ef herskip þau og
dráttarbátar, sem rikisstjórn
yðar hefur sent á miðin, héldu
áfram hinu hættulega atferli
sinu innan fiskveiðimarka okk-
ar, þá myndi islenzka rikis-
stjórnin ekki sjá sér fært annað
en að slita stjórnmálasamskipt-
um milli Islands og Stóra Bret-
lands. Þvi miður hefur þetta
hættulega atferli haldið áfram,
eins og atburðir þeir, sem átt
hafa sér stað á fiskimiðunum nú
siðustu daga, bera vitni um.
A fundi, sem haldinn var i
gær, var þetta deilumál enn á ný
tekið til umræðu og yfirvegunar
af mér og meðráðherrum min-
um, og skilaboð yðar voru tekin
til vandlegrar athugunar. 1 stað
þess að slita þegar i stað stjórn-
málasamskiptum, var ákveðið
að biða átekta til miðvikudags-
ins 3. október n.k. Verði brezk
herskip og dráttarbátar hins
vegar ekki farin út fyrir 50
milna fiskveiðimörkin fyrir
þann tima, þá sér islenzka rikis-
stjórnin sig tilneydda til að láta
áðurnefnda ákvörðun sina frá
11. september koma til fram-
kvæmda.
Ég met tillögu yðar varðandi
modus vivendi. t þessu sam-
bandi verð ég hins vegar að
benda á, að ekki er annað mögu-
legt en að islenzk lög gildi áfram
á fiskimiðunum. Hvorki ég né
neinn annar á tslandi gæti gefið
yfirlýsingu, er gengi i gagn-
stæða átt.
Ég er yður sammála um
mikilvægi þess að rikisstjórnir
okkar finni einhverja leið til
þess að komast úr núverandi
sjálfheldu, ekki sizt vegna þess
hve mikil hætta er á þvi að al-
varlegir atburðir gerist á
miðunum. Ég skora þvi ein-
dregið á rikisstjórn yðar að
kalla herskip sin og dráttarbáta
út fyrir fiskveiðisvæði okkar, og
væri þar með endurskapað það
ástand, sem rikti fyrir 19. mai
s.l.
Ef til slita stjórnmálasam-
skipta kemur, þá mun rikis-
stjórn min reiðubúin til þess að
taka þau samskipti upp á nýjan
leik jafnskjótt og herskipin og
dráttarbátarnir hafa farið út
fyrir fiskveiðimörkin. Þær að-
gerðir kynnu einnig að skapa
það ástand, og það andrúmsloft,
að hægt væri að hefja á nýjan
leik viðræður milli rikisstjórna
okkar um fiskveiðideiluna.
Ég fullvissa yður um það, að
ég hef ávallt haft mikinn áhuga
á að leysa fiskveiðideilu okkar
með samkomulagi til bráða-
birgöa, er væri aðgengilegt fyrir
báða aðila og þeim báðum til
hagsbóta.
Ólafur Jóhannesson”
(sign)
Reykjavik, 1. október 1973.
Samþykkt Iðnþingsins:
Endurvekjum virðingu
verkmenntun
„ENDURVEKJA þarf virðingu fyrir verklegri menntun og efla þarf
áiit á iðnaðarstörfum. Iðnþingið telur, að óhóflegur þungi hafi verið
lagður á uppbyggingu mcnntaskóla- og háskólanáms á kostnað verk-
og tæknimenntunar og beri nú brýnni nauðsyn en nokkru sinni fyrr til
þcss að færa þau mól til skynsamlegra jafnvægis,” segir i samþykkt
Iðnþings sem cinnig lýsti þvi yfir, að verkleg menntun hafi verið alger
hornreka fjárveitingarvaldsins, og enginn skilningur hafi verið fyrir
þvi, hvaða skynsamleg fjárfesting ó þvi sviði sé arðbær fyrir þjóð-
félagið.
1200 hestar
af heyi
brunnu
Um 11 leytið á sunnudags-
morgun varð fólkið á bænum
Skarðshóli i Miðfirði vart við
reyk i hlöðunni. Ekki gátu
bæjarbúar komið auga á neinn
eld, en voru hræddir um að
kviknað væri i. Farið var
strax að bera hey úr hlöðunni.
Það var ekki fyrr en um eitt
leytið, sem eldur gaus svo upp
úr þakinu.
Slökkviliðið á Hvammstanga
kom þá strax á staðinn og
reyndi að ráða niðurlögum
eldsins, ásamt fólki frá næstu
bæjum. Gekk það heldur erfið-
lega. Það var ekki fyrr en um
fimm leytið i morgun sem
búið var að komast fyrir
eldinn. Um 1200 hestar af heyi
voru i hlöðunni og mun
mestur hluti þess hafa eyði-
lagzt af eldi og vatni.Hlaðan
mun einnig að mestu leyti
hafa brunnið.
Bóndi á Skarðshóli er Jón
Pétursson.
(Kris.)
Mat á tjóni
EINS og skýrt hefúr verið frá
áður hefur borgarráð fengið
dómkvadda menn til að kanna
og meta tjón, sem varð i
Reykjavik i ofviðrinu 22.-23.
sept., þannig að aðilar, sem
urðu fyrir tjóni eigi möguleika
á fjárhagsaðstoð frá
Bjargráðasjóði, skv. lögum
nr. 8/1972 og samþykkt
stjórnar sjóðsins 28. sept.
Þeir aðilar, sem óska eftir
mati, geta snúið sér simleiðis
eða bréflega til Jóhannesar
Magnússonar i skrifstofu
borgarverkfræðings, Skúla-
túni 2, simi 18000. Tekið
verður á móti beiðnum mánu-
daga til föstudaga kl.
10.00-12.00 og kl. 14.00-16.00, til
og meö 19. október n.k.
Mönnum er bent á að kynna
sér tilkynningu stjórnar
Bjargráðasjóðs um þessi mál,
sem birzt hefur i dagblöðum.
iðnþinginu lauk siðdegis á
laugardag. Þingið var haldið i
félagsheimili iðnaðarmanna i
Hafnarfirði. Þingið afgreiddi hátt
á annan tug mála, sem fyrir lágu,
og gerðar voru margar sam-
þykktir um hagsmunamál iðn-
aðarins. 1 þinglok fóru fram
stjórnarkjör og var Sigurður
Kristinsson, málarameistari i
Hafnarfirði, kjörinn forseti
Landssambands iðnaðarmanna
til næstu tveggja ára. Þingið
ályktaði einnig um landhelgis-
málið, og segir þar, að 35. Iðn-
þing Islendinga lýsi yfir fullum
stuðningi við markaða stefnu i
landhelgismálinu. Jafnframt
Klp-Reykjavik. Miklar
vegaskemmdir urðu af
völdum skriðufalla og
úrfellis á Vestfjörðum
um helgina. Á að
minnsta kosti tveim
stöðum urðu stór-
skemmdir á vegum og
voru þeir lokaðir i gær,
að sögn Arnkels
skorar iðnþingið á alla lands-
menn að standa saman sem órofa
heild, þar til sigur er unninn.
Eitt veigamesta mál iðnþings-
ins nú var álit fræðslunefndar um
verk- og tæknimenntun. Þingið
harmar mikinn seinagang i
endurbótum á iönfræðslukerfinu
og átelur harðlega, hve litlu fjár-
magni er varið til uppbyggingar
þess. Þingið bendir á, að á s.l.
fimm árum hafi fjárveitingar til
by g gin gar f r am k v æm d a á
menntaskólastigi numið 218 mill-
jónum, en á sama tima hafi fjár-
veitingar til bygginga iðnskól-
anna aðeins numið 58 millj. kr.
Þingið gerði ennfremur tillögur
Einarssonar hjá Vega-
gerð rikisins.
Hann sagði, að vitað væri um
skemmdir á veginum innan við
Rafnseyri við Arnarfjörð, en þar
hafa skriður lokað veginum á
nokkrum kafla. Búizt er við að
viðgerð á þeim kafla ljúki í nótt,
en 1 gærkveldi var jarðýta frá
Þingeyri á leið á staðinn.
Þá sagði hann, að skemmdir
hefðu orðið á veginum i Gufudals-
um 9 atriði, sem það telur að eigi
að leggja til grundvallar laga-
setningu um starfsfræðslu og
veitingu starfsréttinda.
Siðasta mál á dagskrá þingsins
var stjórnarkjör i framkvæmda-
og sambandsstjórn. Sigurður
Kristinsson var einróma kjörinn
forseti Landssambands iðnaðar-
manna og varaformaður Þórður
Gröndal, verkfræðingur. Aðrir i
framkvæmdastjórn voru kjörnir:
Gunnar S. Björnsson, Jón Sveins-
son, Karl Maack, Gunnar Guð-
mundsson, Arnfriður Isaksdóttir,
Olafur Pálsson og Guðbjörn Guð-
mundsson.
Þrir iðnaðarmenn voru sér-
staklega heiðraðir á þessu iðn-
þingi, þeir Vigfús Sigurðsson,
Ingólfur Finnbogason og
Sigurður Hómsteinn Jónsson.
Alit fræðslunefndar um verk-
og tæknimenntun veröur birt i
heild, siöar i blaðinu.
sveit i Austur-Barðastrandar
áyslu. Þar heföi grafizt frá ræsum
og einnig féllu skriður á veginn
þar. Vitað var um einn jeppa,
sem komst þarna yfir við illan
leik i gær, en annars er litið hægt
að segja um þessar skemmdir
eða aðrar, sem orðið hafa á
vegum um helgina, að svo komnu
máli.
Auglýsící
iTlmanum
—hs-
Vegaskemmdir d Vestfjörðum:
Vegir lokuðust á tveimur
stöðum vegna skriðufalla
Svör Hermanns
Guðmundssonar
1 septemberblaði Iönnem-
ans birtist viðtal um væntan-
lega kaupsamninga við Her-
mann Guðmundsson, formann
Hlifar I Hafnarfirði. Kafli úr
þvi fer hér á eftir:
— Nú hefur það heyrzt, að
hið svokallaða atvinnulýðræði
verði til umræðu i haust. Er
það ekki nokkuð hæpið, þegar
litið sem ekkert hefur vcrið
fjallað um slikt stórmál úti i
verkalýðsfélögunum?
Sv.: Jú, það vil ég segja.
Það þarf mikið meiri undir-
búning.
En hvaða mál verða það,
sem verkalýðshreyfingin mun
sctja á oddinn i væntanlegum
samingaviðræðum?
Sv.: Kröfurnar eru ekki
fullmótaðar og hafa litið verið
ræddar i verkalýðsfélögunum
fram til þessa. Sjálfur hcld ég,
aö brýnasta verkefnið vcrði að
knýja fram hækkun á kaupi
þeirra iægstlaunuðu. Eða ná
fram kjarabótum, sem jafn-
gilda verulegri kauphækkun.
eins og breytingu á skattalög
gjöfinni.
Ilvert er þá álit þitt á af-
skiptum rikisstjórnar á hverj-
um tima af kjaramálum laun-
þega?
Sv.: Ég hef aldrei vcrið hrif-
imi af þvi, þegar rikisvaldið
hefur skipt sér af frjálsum
samningum verkalýðshreyf-
ingarinnar og atvinnurek-
enda. Ilitt er samt sem áður
staðreynd, að kjarasamningar
cru svo viöamikiir og snerta
svo mikið þjóðarbúið, að ríkis-
valdiö kemur alltaf fyrr eða
seinna inn i myndina.
Nú er það vitað, að launa-
mismunur er töluveröur með-
al félaga Alþýðusambandsins.
Veikir þetta ckki samtaka-
mátt launþega?
Sv.: Að sjálfsögðu. En þetta
cr hlutur, sem erfitt er að
komast hjá. Við höfum,eins og
ég kom inn á áðan, reynt að
hækka kaup þeirra lægstlaun-
uöu. i síðustu samningum
minnkaði bilið, cn þó vantar
mikið á, aö tekizt hafi að brúa
þetta bil cins og eðlilegt og
sjálfsagt væri.
Ef við tökum fiskiðnaöinn
sem dæmi, þá höfum við á
undanförnum árum reynt aö
fá hækkun á kaupi fólks i fisk-
iðnaðinum. En atvinnu-
rekendur hafa barizt hart á
móti. En nú liafa þau undur
gerzt, að landssamtök at-
vinnurekcnda, Samband is-
lenzkra fiskframleiðenda, hef-
ur gert samþykkt á aðalfundi
sínum um nauösyn þess að
kaup fiskverkafólks hækki.
Má þvi ætla, að hægara verði
að eiga við alvinnurekendur I
þcssu efni en áður.
Að lokum Ilermann. I sið-
ustu samningum var samið til
iveggja ára. Hver er þin
reynsla af svo löngu samings-
timabili?
Sv.: Þetta 2ja ára
samningstimabil, sem er aö
visu uokkur nýlunda, hefur
rcynzt vel að mínu mati. Það
skapar festu i samskiptum
launþega og atvinnurekenda.
Astandið eins og það var áður,
þegar staðiö var i samningum
nær allt áriö, var nær óþol-
andi. Min skoðun er sú, að
reyna beri að semja til lengri
tima en 1 árs i haust.