Tíminn - 24.01.1974, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Fimmtudagur 24. janúar 1974.
IIMIII
■
Varnir gegn heilsutjóni af völd
í samkomuhúsum
um
AGÚST Þorvaldsson hefur lagt
fram á Alþingi ásamt þeim Oddi
Ólafssyni, Geir Gunnarssyni,
Júni Armanni Héðinssyni og
Karvel Pálmasyni tillögu lii
■
Verndun Mývatns
Magnús Torfi Ólafsson
mælti i neðri deild i gær fyrir
frumvarpinu um verndun
Mývatnsog Láxár. Áður hefur
verið skýrt itarlega frá efni
þessa frumvarps hér i blaðinu.
Málinu var visað til 2. um-
ræðu og nefndar.
Viðskiptamenntun á
framhaldsstigi
Magnús Torfi Ólafsson,
menntamálaráðherra, mælti i
efri deild i gær fyrir frum-
varpi um viðskiptamenntun á
framhaldsskólastigi. Áður
hefur verið gerð itarleg grein
fyrir efni frumvarpsins hér i
blaðinu. Auk ráðherrans
talaði Halldór Blöndal, en
málinu var síðan visað til 2.
umr. og menntamálanefndar.
Fyrirspurnir
Eftirfarandi fyrirspurnir
hafa verið lagðar fram i sam-
einuðu þingi:
Til samgönguráðherra um
ábyrgð vegna mistaka við
hönnun hafnarmannvirkja á
Akureyri
Frá Lárusi Jónssyni
1. Hverjar eru helstu niður-
stöður nýútkominnar skýrslu
danskra sérfræðinga um
burðarþol og hagnýtt gildi
nýrra hafnarmannvirkja við
Oddeyrartanga á Akureyri?
2. Hyggst ráðherra láta kanna
til hlitar, hver beri ábyrgð á
mistökum við hönnun mann-
virkjanna, svo að réttur aðili
beri kostnað, sem af þeim
stafar?
Til iönaðarráðherra um orku-
sölu Landsvirkjunar til Norð-
iendinga.
Frá Lárusi Jónssyni.
1. Hvenær telur ráðherra, að
Landsvirkjun geti selt Norð-
lendingum örugga raforku um
fyrirhugaða háspennulinu frá
Landsvirkjunarsvæðinu til
orkuveitusvæðis Laxár-
virkjunar?
2. Telur ráðherra, að for-
maður stjórnar Lands-
virkjunar hafi haft rétt fyrir
sér, þegar hann sagði i fjöl-
miðlum, að Landsvirkjun væri
ekki aflögufær með orku til
Norðlendinga fyrr en á árinu
1977?
3; Telur ráðherra, að Lands-
virkjun geti selt Norðiend-
ingum orku við svipaðar að-
stæður og sköpuðust i nóvem-
ber og desember s.l?
4. Hefur ráðherra i hyggju að
gera bindandi samning við
stjórn Landsvirkjunar um
orkusölu til Norðlendinga, ef
háspennulina norður verður
reist, og að fyrst og fremst
verði stefnt að þvi á næstu
árum að afla Norðlendingum
innlendrar raforku á þann
hátt?
Til iandbúnaðarráðherra um
mjólkursölumál
Framhald á 19. siðu
þingsályktunar um varnir gegn
heilsutjóni og heyrnarskemmd-
um af völdum hávaða i sam-
komuhúsinu.
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á rik-
isstjórnina að láta rannsaka,
hvort heilsutjón og heyrnar-
skemmdir geti orsakast af há-
vaða hjá hljóðfærum danshljóm-
sveita á skemmtistöðum. Komi i
ljós við slika rannsókn, að þessi
hávaði sé heilsuspillandi, skal
rikisstjórnin leggja fyrir Alþingi
frumvarp til laga um varnir gegn
hávaðameníun á skemmtistöð-
um.”
1 greinargerð með tillögunni
segir: „Það er kunnugt, að mikill
hávaði er talinn vera heilsuspill-
andi og geta orsakað heyrnar-
skemmdir. Af þeim sökum munu
viða gilda ákveðnar reglur um
varnir gegn miklum hávaða á
vinnustöðum.
A siðustu árum hefur gætt auk-
ins hávaða i samkomuhúsum, þar
sem hljómsveitir leika fyrir
dansi. Er það álit að minnsta
kosti sumra löggæslumanna, sem
alllanga reynslu hafa af eftirliti á
danssamkomum, að hávaðinn frá
hljóðfærum þeim, sem þar eru
notuð og tengd eru við magnara
til að auka hljómstyrkinn, auki
greinilega á hegðun margra sam-
komugesta til hins verra og að
auki hljóti slikur hávaði að vera
stórhættulegur fyrir heyrn
manna.
Fyrir nokkrum árum lét lög-
reglan i Arnessýslu mæla tón-
hæðina i nokkrum samkomuhús-
um þar, og reyndist hún vera
fyrir ofan þau mörk, sem
hættulaus geta talist.
Agúst Þorvaldsson -
maður tillögunnar.
■ 1. flutnings-
Félag áfengisvarnanefnda i
Arnessýslu hefur fyrir allmörg-
um árum tekið þetta mál til um-
ræðu, og i vetur gerði það eftir-
farandi ályktun um það:
„Aðalfundur Félags áfengis-
varnanefnda i Arnessýslu, hald-
inn á Selfossi 16. desember 1973,
leggur að marggefnu tilefni
áherzlu á hættu, er fólki, sem
sækir opinberar samkomur, er
búinn af þeim gegndarlausa há-
vaða, sem ýmsar danshljóm-
sveitir temja sér. Þvi beinir fund-
urinn þeirri áskorun til stjórn-
valda, að þau hlutist til um, að hið
fyrsta verði sett lög, sem tryggi,
að fólk biði ekki heilsutjón af
völdum hávaðamengunar i sam-
komuhúsum.”
Skattalækk-
anir og
vísitölumál
I NEÐRI DEILD var i gær framhaldið 1. umræðu um frumvarp
Sjálfstæðismanna um lækkun tekjuskatts, en umræðan hafði
hafizt fyrir jólahlé. Gunnar Thoroddsenræddi ýmis atriði frum-
varpsins og taldi að i þvi fælist hliðstæð breyting og viðreisnar-
stjórnin hefði beitt sér fyrir 1960. Þá sagði Gunnar, að annað
hvort yrðu bæði beinir og óbeinir skattar að vera inn i visitölunni
eða þeir báðir óháðir visitölunni. Nú eru óbeinir skattar inni i
visitölunni en ekki beinir skattar.
Halldór E. Sigurösson, fjármálaráðherra, sagði, að það væri
rétt, að beinir skattar, hefðu verið lækkaðir með skattalaga-
breytingunni 1960. En fram hjá hinu væri ekki unnt að horfa, að á
12 ára valdaferli viðreisnarstjórnarinnar hefði orðið á þessu
mikil breyting og ekki sérstaklega til að hrósa sér af. En ef gera
ætti samanburð við þær skattalagabreytingar, sem núverandi
rikisstjórn hefði beitt sér fyrir við skattlagninguna 1972 þá yrði
að hafa í huga, að þá voru lagðir niður persónuskattarnir og
sjúkrasamlagsgjöldin. Skv. fjárlögum þessa árs að óbreyttum
skattalögum hefðu einstaklingar orðið að greiða i persónuskatta
2.300 milljónir króna og sveitarfélögin hefðu orðið að greiða 1150
milljónir vegna þeirra pósta, sem af þeim var létt með skatta-
lagabreytingunni 1972. Samtals eru þetta 3450 milljónir króna.
Þetta verður að taka með i samanburði við fyrri skattalög og
væri það gert i samanburði milli áranna 1971 og 1972 hefði tekju-
skattur aðeins hækkað um 1230 milljónir króna hjá einstakling-
um, en tekjuaukning hjá þeim milli þessara ára varð mikil.
Þá sagðist fjármálaráðherra taka undir við Gunnar Thorodd-
sen um nauðsyn þess að bæði óbeinir skattar og beinir skattar
væru utan visitolu.
Ráðherrann upplýsti, að innheimta skatta hefði farið batnandi
i tið núverandi rikisstjórnar og hefði innheimtuprósentan komizt
i 75% á árinu 1972 og hefði aldrei orðið hærri.
Þá itrekaði hann að gefnu tilefni það meginatriði i sambandi
við hugmyndir þær, sem fram hefðu komið um að gera tekju-
skattinn að brúttóskatti, að ekki væri meiningin að fella alla frá-
dráttarliði niður, heldur væri hugsunin sú, að þeir kæmu ekki til
frádráttar fyrr en eftir að skattlagning færi fram en ekki á undan
eins og nú ætti sér stað.
Ráðherrann sagði, að i þeim viðræðum, sem fram hefðu farið
milli rikisstjórnarinnar og fulltrúa verkalýðshreyfingarinnar um
lækkun beinna skatta og upptöku óbeinna skatta I staðinn hefði
verið lögð áherzla á, að það yrði liður i breytingum yfir til skyn-
samlegri skipunar visitölumálanna.
Hömlur á vínveiting-
um á vegum ríkisins
Frumvarp Ingvars Gíslasonar og Heimis Hannessonar:
Ingvar Gislason og
Heimir Hannesson lögðu fram
skömmu fyrir jól frumvarp um
hömlur á vinveitingum á vegum
rikisins. Frumvarp þetta var á
dagskrá neðri deildar i gær, en
var tekið út af dagskrá. Verður
það væntanlega tekið tii umræðu
einhvern næstu daga. Efni frum-
varpsins er svohljóðandi:
1. g. Gæta skal hófs i veitingum
áfengra drykkja i gestaboðum og
öðrum samkvæmum á vegum
rikisins.
Islenska rikinu er óheimilt að
standa fyrir sérstökum vinboðum
(cocktailboðum) hér á landi, en
heimilt er að veita vin i
opinberum matarveislum.
2. gr. Ákvæði 1. gr. eiga einnig
við um Alþingi og rikisbanka, svo
og hvers kyns stofnanir, fyrir-
tæki, ráð og nefndir, sem heyra
undireða eru i tengslum við rikið.
Dómsmálaráðuneytið sker úr, ef
ágreiningur ris um gildissvið laga
þessara.
3. gr. Lög þessi öðlast þegar
gildi.
I greinargerð segja flutnings-
menn:
Almenn áfengisneysla fer mjög
vaxandi hér á landi og veldur
mörgum verulegum áhyggjum.
Ekki þarf að fara i grafgötur
umþað, að viðtæk misnotkun
áfengis er fylgifiskur hinnar al-
mennu neysluaukningar og
viðteknu drykkjutisku i landinu.
Afengisböl er mikið á tslandi og
birtist i ýmsum myndum.
Afengissýki er útbreiddur
sjúkdómur, áfengi er slysavaldur
og ofneysla þess orsök vanrækslu
i störfum og undirrót margs
konar ógæfu i þjóðfélaginu. Auk
þess er óhófsdrykkja illþolandi
smekkleysi og menningar-
skortur.
Þótt flm. þessa frumvarps telji
naumast raunhæft að ræða algert
vinbann eða óskorað vinbindindi
meðal Islendinga, þá teljum við
tima til þess kominn, að ráða-
menn þjóðarinnar gefi fullan
gaum að ástandi áfengismálanna
og geri sitt til þess að koma i veg
fyriróhóflega vinnautn, m.a. með
þvi að setja meiri hömlur en nú
gerist á vinveitingar hins
opinbera. Má ætla, að slikar
hömlur verði öðrum fordæmi um
takmörkum vinveitinga, þ.á.m.
sveitarfélögum.
Með þessu frv. er mörkuð sú
almenna stefna, að rikið skuli
gæta hófs i vinveitingum. Þar
með er þó ekki verið að gefa i
skyn, að opinberir aðilar ástundi
óhóf i þessum efnum. Slik ásökun
er fjarri flm., enda á hún ekki við
rök að styðjast. Hins vegar mun
það henda i opinberum gesta-
boðum, sem algengt er á íslandi
yfirleitt, að áfengis sé neytt i
óhófi, ef það er um hönd haft á
annað borð. Einkum er hætta á
óhóflegri drykkju i hinum sér-
stöku vinboðum (cocktail-
boðum), sem nú er algengt form
gestamóttöku, bæði hjá riki og
einkaaðilum.
Flm. telja það spor i rétta átt,
að vínboð séu aflögö sem þáttur i
risnu hins opinbera. í rauninni
eru vinboð fánýt samkvæmi og
Ingvar Gislason
ekki þess virði, að þeim sé við
haldið. Það er helsta nýmæli
þessa frv., að islenska rikinu
skuli óheimilt að efna til cocktail-
boða hér innanlands, en yrði eftir
sem áður leyfilegt að halda
vinboð erlendis, enda erfiðleikum
háð að láta islensk lagafyrirmæli
gilda i útlöndum.
1 1. gr. frv. er að finna almenna
stefnuyfirlýsingu um hófsemi i
vinveitingum hins opinbera. Flm.
er ljóst, að einhver vandkvæði
kunna að vera á framkvæmd
hennar, en þó verður ekki hjá þvi
komist að hafa uppi slika stefnu-
Heimir Ilannesson
mörkun, enda felst m.a. i henni
mikilvæg viljayfirlýsing Alþingis.
Auðvitað dettur flm. ekki i hug,
að ekki verði einhver smuga að
misnota vinveitingar á vegum
rikisins. Þessu frumvarpi er ekki
heldur ætlað að koma i veg fyrir
öfgafyllstu afbrigði af drykkju-
skap, enda mun það ógerningur
hvort sem er. Frv. hefur þann
tilgang að draga úr vinveitingum
hins opinbera og tryggja svo sem
unnt er eins takmarkaða neyslu
og tök eru á, ef áfengi annars er
um hönd haft I opinberum
veislum.