Tíminn - 02.03.1974, Blaðsíða 14

14
TÍMINN
Laugardagur 2. marz 1974.
þér og komdu innf yrir. Svala kemur eftir andartak, hún
er að hugsa um matinn. Hvar er vinur þinn?
— Hann vildi ekki koma, sagði Jónas og gekk á eftir
frænda sínum inn í dagstofuna, sem einnig var borð-
stofa. Hann var víst eitthvað miður sín: hann þekkir
engan hér og er svo nýkominn. En ég kannast ekkert við
þessa stofu.
— Þetta eru tvær stofur, sem breytt var i eina, sagði
Stefán. Það var hugmynd Svölu. Þetta er loftbetra yfir
sumarið, en hins vegar kaldara á veturna.
Þegar Jónas var setztur, litaðist hann um.
Þetta var miklu stærri stofa en búast má’tti við í ekki
stærra húsi. Þarna var ekkert veggfóður í skelfilegum
litum, heldur viðarklæddir veggir, og hér og þar voru
nokkrar stórar, innrammaðar myndir af íslenzku lands-
lagi, af því taginu, sem maður kaupir í Verzlun Björns
Kristjánssonar í Reykjavík. Hvarvetna blasti smekkur
Svölu við honum.
í bókaskápnum við gluggann var talsvert af bókum
Svölu, ritverk H.C Andersen og Björnson og ,,Konungs-
ef ni'' Ibsen, en í þeirri bók svipaði söguhetjunum Hákoni
og Skúla talsverttil þeirra Eiríks og Jónasar: hjá þeim
fyrrnefnda Ijóslifandi sjálfstraustið og sigurinn, þar er
hinn var — svo að notuð séu orð Georgs Brandes —
,,hugsuðurinn, hrakinn af innri baráttu og yf irþyrmandi
vantrú, hraustur og metnaðargjarn, sá, sem ef til vill
hafði alla hæfileika og möguleika til að verða konungur,
en skorti eitthvað ólýsanlegt, óáþreifanlegt, til þess að
gefa hæfileikunum gildi".
I vasa ofan á skápnum voru villt, íslenzk blóm, sem
gáfu þann svip, sem aðeins blóm geta. Á gólfinu voru
margar mottur, og hér og þar lágu hárprúðar, íslenzkar
gærur, sem aðeins kosta fjórar krónur stykkið, en eru
jafn silkigljáandi og fagrar og gærur Angórageitar-
innar.
Traustleg og fögur húsgögnin voru úr eik og smíðuð
hjá Severinsen í Kaupmannahöfn. En hvarvetna rikti
látleysi og gott skynbragð, sem maður finnur á jafnvel
fátækustu heimilum á Islandi.
Nú opnuðust dyrnar, og Svala kom inn með kvöld-
matinn á bakka, en vinnustúlkan kom með dúkinn og
borðbúnaðinn.
Jónas jafnaði sig,um leið og þessa sjón bar fyrir hann.
Tilhugsunin um, hvernig hann ætti að bera hendur og
fætur, eða hvað han ætti að segja, meðvitundin um tötra-
leg fötin, sem hann var í, allt þetta hvarf fyrir heimilis-
bragnum og við að sjá brosið á vörum ungu stúlkunnar,
er hún heilsaði honum.
Meðan á máltíðinni stóð, gekk samtalið út á viðskiptin,
svo að Jónasi gafst ekkert tækifæri til að fara hjá sér.
Stefán talaði um útlitið í laxveiðinni, og Jónas sagði
honum, að þeir Eiríkur hefðu leigt hús af Ólafi
Guðmundssyni, og auk þess að Eiríkur væri á leiðinni til
Reykjavíkur til að kaupa mótorbát. Þau Stefán og Svala
vissu það bæði mæta vel, að Ólaf ur réð svo til allri f isk-
verkun í Skarðsstöð, en þar sem þau stóðu talsvert ofar
verkafólkinu í þjóðfélagsstiganum og heyrðu sjaldan
kvartanir þess, gerðu þau sér ekki grein fyrir
einokunarvaldi, sem ríkti í Skarðsstöð. Þeir Ólafur og
Stefán voru ríku mennirnir í Skarðsstöð, og þar sem þeir
voru báðir atvinnuveitendur, mynduðu þeir svo að segja
stétt út af fyrir sig. Og hver sá, sem hef ur haft íslending
í vinnu hjá sér, þessa draumóramenn, sem tíminn skiptir
svo litlu máli, mun skilja þann einhug í skoðunum, sem
hlaut að ríkja á milli tveggja atvinnuveitenda í svo litlu
þorpi. Enda þótt þau feðgin kynnu af þessum sökum að
vera þeirra skoðunar, að Ólafur væri ef til vill harður
gagnvart starfsfólki sinu, gerðu þau sér enga grein fyrir
einræði hans eða því höggi, sem Eiríkur ætlaði að greiða
honum.
— Jæja, það gleður mig, að þú skulir ætla að setjast
hérna að, sagði Stefán. Skarðsstöð þarfnast fleiri
manna, og Eiríkur vinur þinn virðist hafa af I á við tvo.
— Afl!
Þetta var orðið, sem kom Jónasi af stað. Skáldið í
honum brá blundi, og hann tok að lofsyngja vin sinn.
Skáldið hafði gleymt öfundinni. Jónas var á sinn hátt
bæði sterkur og hraustur maður, en maðurinn sjálfur
kom þá fyrst í Ijós, er ástin eða hetjudýrkunin kallaði
hann. í gamla daga hefði hann lofsungið Snorra og Njál,
á sama hátt og hann lofaði nú Eirík og afrek hans, og
þegar víman væri af honum runnin, myndi hann
vafalaust vera jaf n öf undsjúkur í garð þeirra allra.
Nú sagði hann svo stórkostlega frá vináttu þeirra, að
Svala og faðir hennar fengu ekki aðeins að kynnast
djörfung Eiríks, heldur einnig austurlenzkri dýrð, Timor
með pálmum sínum, Tonkin með hofunum, Pescador,
sem syntu í suðrænni hitabeltismóðu og Noto með sitt
safírbláa, japanska haf.
Hann sagði frá því, hvernig baujan náðist, og síðan
varð hann skyndilega óhemju gagnrýninn:
— Og þeir buðu honum allt, sem hugur hans girntist, og
allt og sumt, sem hann bað um, var landleyf i til þess að
hitta stelpu, sem hann var orðinn ástfanginn af og
ruglaði hann svo í ríminu, að hann þef ur ekki verið með
sjálfum sér síðan þann dag.
Svala sagði ekkert, en faðirinn hló.
— Það leynir sér ekki, að kvenfólki geðjast að honum,
sagði hann. Ég vona bara, að hann finni hérna stúlku,
sem honum geðjast svo að, að hann ílendist hér.
— Nei, saqði Jónas af sannfæringu. Ég held ekki, að
THE ghost who walks.

7.00 Morgunútvarp.
12.00 Dagskráin. Tónleikar
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Óskalög sjúklinga.
Kristin Sveinbjörnsdóttir
kynnir.
15.00 Islenskt mál. Jón Aðal-
steinn Jónsson cand mag.
talar.
15.20 Framhaldsleikrit barna
og unglinga: ,,t sporunum,
þar sem grasið gær,” eftir
Ouðmund L. Friðfinnsson.
Annar þáttur.
15.50 Barnalög
16.00 Fréttir
16.15 Veðurfregnir. Tiu á
toppnum. örn Petersen sér
um dægurlagaþátt.
17.20 Framburðarkennsla i
þýzku
17.30 Tónleikar.
17.50 Frá Bretlandi Ágúst
Guðmundsson talar.
18.15 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkyriningar.
19.25 Fréttaspegill
19.40 „Sköllótti maðurinn”,
smásaga eftir Benny And-
ersen. Anna Maria
Þórisdóttir islenskaði.
Rúrik Haraldsson leikari
les.
19.55 Frá útvarpinu i israel
Sinfóniuhljómsveitin i Isra-
el leikur: Ezra Rachlin stj.
20.25 Framhaldsleikritið:
„Sherlock Holmes”eftir Sir
Arthur Conan Doyle og
Michael Hardwick (áður
útv. 1963) Tiundi þáttur:
Skollafótur. Þýðandi
Brynjólfur Ingvarsson.
Leikstjóri: Flosi Ólafsson.
21.15 Hljómplöturabb. Þor
steinn Hannesson bregður
plötum á fóninn.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir. Lestur
Passiusálma (18)
22.25 Danslög
23.55 Fréttir i stuttu máli.
16.30 Jóga til heilsubótar
Bandariskur myndaflokkur
með kennslu i jógaæfingum.
Þýðandi og þulur Jón O. Ed-
wald.
17.00 íþróttir Umsjónarmaður
Ómar Ragnarsson.
19.15 Þingvikan Þáttur um
störf Alþingis.
19.45 Illé
20.00 Fréttir
20.20 Veður og auglýsingar
20.25 Söngelska fjölskyldan
Bandariskur söngva- og
gamanmyndafiokkur. Þýð-
andi Heba Júliusdóttir.
20.50 Ugla sat á kvisti „Bitla-
æðið”. I þessum þætti eru
rifjaðar upp minningar frá
árunum 1962-70, en einmitt á
þeim árum kom fram i Eng-
landi hljómsveitin The
Beatles.eða „Bitlarnir”, og
verður hér fjallað um áhrif
þeirra á islenskt músiklif á
þessum tima. Sýnd verða
brot úr allmörgum sjón-
varpsupptökum og koma
þar meðal annars fram
hljómsveitirnar Hljómar,
Óðmenn, Flowers, Stormar
og Náttúra. Einnig koma
við sögu i þættinum Bitlarn-
ir sjálfir. Rolling Stones,
Beach Boys og fleiri.
Umsjónarmaður Jónas R.
Jónsson.
21.35 Reikistjörnurnar Banda-
risk fræðslumynd um
stjörnufræði og vaxandi
þekkingu manna á reiki-
stjörnum þeim, sem næstar
eru jörðu. Þýðandi og þulur
Guðrún Jörundsdóttir.
22.05 Frið þeim. sem inn
gcngur Sovésk biómynd.
Þýðandi Lena Bergmann.
Myndin gerist i Þýskalandi
á siðasta degi heims-
styrjaldarinnar siöari og
lýsir hörmungum striösins
og samskiptum einstaklinga
úr hinum striðandi herjum.
23.30 Ilagskrárlok