Tíminn - 19.02.1975, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 19. febrúar 1975.
TÍMINN
3
t gær var útför Harrys O. Frederiksen gerð frá Dómkirkjunni i Reykjavik. Prestur var séra Jón Þor-
varðarson. i kirkjunni söng Halldór Vilhelmsson einsöng, og Inga Rós Ingólfsdóttir lék einleik á
cello. Þá sungu félagar úr karlakórnum Fóstbræðrum. Kistuna báru úr kirkju stjórnarform. StS,
forstjóri og sex framkvæmdastjórar. A undan gengu féiagar úr Fram. t kirkjugarði báru kistuna
aðrir nánir samverkamenn hjá StS.
Myndin, sem ljósm. Timans, Gunnar, tók, sýnir er kistan var borin úr kirkju.
Loftleiðir flytja norska
ferðamenn til Ameríku
LANDSHAPPDRÆTTI SVFÍ
HLEYPT AF STOKKUNUM
gébé—Reykjavik — Um þessar
mundir er Slysavarnafélag ís-
lands að hrinda af stað þriðja
landshappdrætti sinu, og er sala
miða að hefjast um land allt. öilu
þvi fé, sem SVFt áskotnast i
happdrætti þessu, verður ein-
göngu varið til að cfla siysa-
varnastarfið um land allt, og
sinna aðkallandi verkefnum á
sviði aukinnar og fullkomnari
öryggisþjónustu.
Dregið verður i happdrætti
SVFl 1. mai n.k., og hafa verið
gefnir út 50.000 miðar, sem seldir
verða um land allt, og kostar hver
miði 150 krónur. 1 boði eru tuttugu
vinningar, allt góðir gripir. Þeir
eru Citroen Ami 8, Zodiac Mark
III slöngubátur, Johnson-vélsleði,
Sinclair-tölvur og Bosch-bor-
vélar. Verðmæti vinninganna
sem allir eru skattfrjálsir, var 1,4
milljónir króna, þegar happa-
drættið var ákveðið, en siðustu
atburðir i efnahagsmálum hækka
verðmæti þeirra að sjálfsögðu
mikið.
Deildir SVFl um allt land sjá
um sölu á miðunum, og fá þær i
sölulaun fjórðung af „óskiptum
afla”, en heildarsamtökin greiða
allan kostnað við happdrættið af
sinum hluta teknanna. Þess má
geta i þessu sambandi, að fyrir
sölulaun sin eftir siðasta happa-
drætti gat björgunarsveitin
Ingólfur keypt vélsleða, ný dekk
undir snjóbilinn, sem eru mjög
dýr, og nýja bUninga á meðlimi
sveitarinnar.
Efnt var til fyrsta happdrættis
félagsins af þessu tagi árið 1972,
og siðan var það endurtekið siðast
liðið vor. Þótti árangurinn svo
góður, að ákveðið var á aðalfundi
félagsins s.l. sumar að gera þessa
fjáröflunarstarfsemi að árlegum
þætti i starfseminni, enda er það
á allra vitorði, að aukin verkefni
SVIF um land allt gera sivaxandi
kröfur til fjárframlaga, sem
ógerlegt er að afla, ef ekki er leit-
að stuðnings almennings.
Sem dæmi um það, hve yfir-
gripsmikið starf SVFl er orðið,
má geta þess, að björgunarsveitir
þess, sem starfa bæði á sjó og
landi, eru nU orðnar 78 talsins.
Björgunarskýlin eru nU 94 að tölu
og dreifð um land allt. 54 skýl-
anna eru bUin neyðartalstöð eða
sima, en takmark félagsins er, að
i framtiðinni verði ekkert skýli
þess án þessara nauðsynlegu
öryggistækja.

Oddur A. Sigurjónsson fyrr-
verandi skólastjóri skrifar
pistla I Alþýðublaðið daglega.
í blaðinu I gær gerir hann að
umtalsefni deilurnar, sem
staðið hafa um Kjarvalsstaði.
Grein sina nefnir hann ,,AÖ
leiða ofstækismennina út” og
fer hún hér á eftir:
Forboðnir óvextir!
Langt er siðan annar eins
úlfaþytur hefur oröið um
nokkurt mál, eins og sýning-
una á Kjarvalsstöðum. Félag
islenzkra myndlistarmanna
hefur vaðið jörðina upp i klof i
heilagri vandlætingu yfir þvi,
að annað eins hneyksli og það,
að málari, sem er ekki i náö-
inni hjá þessum samtökum,
skuli fá að hengja upp verk sin
i húsinu!
Mér skilst, að til þessarar
vonzku liggi tvær ástæður.
önnur er sú, að Reykjavikur-
borg hefur i furðulegri ein-
feldni látið myndlistarmönn-
um i té alltof mikið vald til
þess að ráðstafa sýningarrými
hússins. Þetta hafa ráöamenn
auðvitað gert I góöri trú.
Borgaryfirvöld hefur auövitað
ekki grunað, að ofstæki og of-
riki myndlistarmanna væri
slikt, að þeir kysu heldur að
láta húsið standa autt, en láta
það i té mönnum, sem væru
ekki löggiltir klessumeistarar.
Þetta er náttúrlega einstakt
hrekkleysi, ef gætt er fram-
ferðis félagsins undanfarið.
Aö þessu leyti má segja, að
myndlistarmenn hafi nokkuö
til sins máls, ef sleppt er sið-
ferðislegri hlið málsins.
Hin er sú, að „listmat” fé-
lagsmanna æpir gegn þvi, að
þeirra sögn, að „listföndrar-
ar” fái inni i þessu helga húsi!
Þessi skoöun hefur vissulega
leitt þá út á hálli is, en þeireru
menn til að standa á.
„Listföndur” hafa þeir
reyndar ekki skilgreint, geta
það sennilega alls ekki. Helzt
má þó skilja, að þeir einir,
sem hafa það að aðalatvinnu,
að fást við sitthvað af listum,
séu okatækir!
Ef litið er til sögunnar,
styrkir hún ekki ætið þessa
skoöun. Leonardo da Vinci,
t.d. hefur ckki hingað til þótt
neinn aukvisi i málaralist.
Samt er vitað, að hann hafði
æði margt annaö á prjónum og
málaralistin var engin aðalat-
vinna hans. Nóg um þetta.
Er ísland sérlega
„banalt"?
Ein aðalaöfinnslan aö mál-
verkum Jakobs Hafsteins, af
hálfu klessumeistaranna, er
að hann máli svo „banalt”!
Þegar litið er á sýningu hans
á Kjarvalsstöðum nú, kemur i
ljós, að meginhluti mynda
hans eru landslagsmyndir af
islenzku landslagi. Sennilega
þurfa menn, annaöhvort að
vera gerókunnugir sinu eigin
landi, cða furöulega þrjózkir i
skapi, til þess að sjá ekki og þá
auövitaö viðurkenna jafn-
framt, að myndirnar sýna og
birta landið. Engin vorkunn er
neinum, sem komiö hafa á
hina ýmsu staði, að sjá hvert
viðfangsefnið er.
Séu þessi vinnubrögö ein-
hver höfuðsynd á baki hans,
getum við alveg eins fullyrt,
að landið okkar sé engan veg-
inn þess virði, að ásýnd þess
sé fest á léreft á myndfleti!
Val viðfangsefna (motiva) er
önnur hliö málsins. En það
verður heldur ekki sagt, að i
augum venjulegs, óspillts
fólks, hafi Jakobi fatast þar
svo áberandi, að þar fyrir eigi
að dæma hann óalandi og
óferjandi. AUra sizt er hæfi-
legt eða mannsæmandi að
gera slikt að óséðu.
Að minu mati er þó enn
óminnzt á aðalatriöi i þessu
striði. fcg lit svo á, að borgar-
yfirvöld hafi með sýningar-
leyfi sinu tekiö upp þráðinn
þar sem Veturliði Gunnarsson
markaði stefnuna forðum. fcg
lit svo á, að hér sé viðleitni til
þess að leiða ofstækismennina
út og láta fólkinu eftir að
dæma um, án þeirra ihlutun-
ar, hvað það vill aöhyllast og
hvað ekki.
Sé þessi klika tilbúin til þess
að fara i fýlu vegna þess að
hennar skoðanir og mat sé af-
þakkaö, má hún svo sannar-
lega sitja á strúg sinum, reiði-
laust af mér. Ég tel, aö alltof
lengi sé búið að reyna til þess
aö halda frið við þá, sem
sannanlega vilja engan friö i
listmati, nema meö þvi skil-
yrði að mcnn beygi sig undir
kenjar þeirra og hundakúnst-
ir. Friðsemi umkomuleysisins
er ekki og á ekki að vera is-
lenzkt þjóðareðli. Og ein-
hverntima hlaut að koma að
þvi, að mælirinn fylltist.”
Svo mörg voru þau orð. Auð-
vitað sýnist sitt hverjum i
þessu deilumáli. En hvað sem
öllu liöur, hefur sýningu
Jakobs verið vel tekiö, aðsókn
meiri en dæmi eru til, og mál-
verk hans runnið út eins og
heitar lummur.
— a.þ.
Hall, sem að ofan er nefnd, verð-
ur margt gert til þess að minnast
150 ára afmælis landnáms Norð-
manna i Ameriku. Má þar nefna
m.a. sýningar á BrUðuheimilinu
eftir Ibsen, sem hefjast i leikhUsi
á Broadway 21. febrUar. Þar leik-
ur Liv Ullmann Nóru, en Tormod
Skagestad frá Norska Þjóðleik-
hUsinu er leikstjóri. Að auki verða
margar leiksýningar, sýningar og
samkomur, og gefnar verða Ut
bækur, minnispeningar og fri-
merki. Meðal bóka, sem gefnar
verða Ut, er Saga Norðmanna i
Ameriku, eftir Arlow W. Ander-
son prófessor.
Það var 4. juli 1825, sem fyrstu
norsku vesturfararnir létu frá
landi i Stafangri. Um borð voru 52
vesturfarar. Eins og að likum
lætur hrepptu sjómenn og farþeg-
ar á þessu 38 lesta seglskipi mis-
jöfn veður og lentu i erfiðleikum
og ævintýrum. begar þeir loks
náðu til New York, hinn 9. októ-
ber, voru 53 innflytjendur um
borð. Einn hafði fæðzt á leiðinni.
Fólkið hélt hópinn, og eftir að
hafa selt skipið i New York, flutti
það til Kendall i New York-riki,
þar sem fyrsta norska byggðin
vestan hafs var stofnsett. En
þetta var aðeins byrjunin, og á
næstu hundrað árum er talið, að
um 800.000 Norðmenn hafi flutzt
til Bandarikjanna. Ólikt þvi sem
var um siðari vesturfara, var fá-
tækt i „gamla landinu" ekki or-
sök fyrstu vesturferðanna, heldur
löngun til algjörs trUfrelsis. Og
það frelsi fundu norsku innflytj-
endurnir i Ameriku.
— --rr I u
Einn af glæsilegum vinningum I happdrætti SVFl er þessi Zodiac Mark
III síöngubátur 15/f m. 20 h. með utanborðsvél og 6 bjargvestum. A
myndinni er stjórn SVFÍ og happdrættisnefnd, en þau eru talið frá
vinstri: Vilhjálmur Einarsson, Egill Júliusson, Haraldur Henrysson,
Gunnar Friðriksson, Hulda Viktorsdóttir, Gróa Jakobsdóttir, Baldur
Jónsson og Snæbjörn Asgeirsson. Timamynd: G.E.
„í dagsins önn"
sýnd víða um landið
ÞJÓÐHATTAKVIKMYNDIN 1
dagsins önn verður sýnd viða um
land á næstunni. Um þessar
mundir er verið að sýna myndina
á FlUðum i Hrunamannahreppi
og á HUsavik, en innan tiðar hefj-
ast sýningar i Keflavik.
Nauðsynlegt er að fólk fylgi
með þvi, hvenær myndin er sým
þvi að ekki eru tök á þvi að endu
sýna hana. Þó verður reynt í
endursýna hana i Reykjavik
april.
i OKTÓBER n.k. mun þess
verða minnzt, að 150 ár eru
liðin siðan fyrstu norsku vestur-
fararnir tóku land I New York. Af
þessu tilefni verða hátiðahöld I
New York. Aðalhátiðin verður i
Carnegie Hall 7. október að við-
stöddum Ólafi Noregskonungi.
Vegna þessa afmælis og hátiða-
halda munu þotur Loftleiða flytja
500 norska ferðamenn til Banda-
rikjanna og heim aftur.
Skrifstofa islenzku flugfélag-
anna i ósló hefur nylega samið
um þessa flutninga við norsku
ferðaskrifstofuna, Norsk Folke-
ferie og Arbeiterbladet i ósló sem
einnig er aðili að framkvæmd há-
tiðahaldanna. Fyrstu hópar
Norðmanna, sem fara til Banda-
rikjanna i tilefni afmælisins,
munu'fljUga með Loftleiðum til
New York i jUlimánuði. Flestir
fara hins vegar i október, um það
leyti sem aðalhátiðin verður
haldin i New York. A heimleið
munu hóparnir hafa eins til
þriggja sólarhringa viðdvöl i
Reykjavik og munu bUa að Hótel
Esju.
Auk samkomunnar i Carnegie