Tíminn - 03.05.1975, Blaðsíða 1

TARPAUUN
RISSKEMMUR
HFHÖRÐUR GUNNARSSOK
SKÚLATÚ.NI 6 - SÍMI (91)19460
r
Bílsturtur
Dælur
Drifsköft
-i* — ii i —.
99. tbl. — Laugardagur 3. mai 1975 —59. árgangur
Landvélar hf
Yfirvinnubann hjá flugumferðar-
stjórum:
Gaeti haft
alvarlegar
afleiðingar
fyrir flugið
Gsal—Reykjavík — Flugumferö-
arstjórar hafa sett á yfirvinnu-
bann i von um úrbætur varðandi
oriofsmúl þeirra. Aö sögn Leifs
Magnússonar, varaflugmála-
stjóra getur þessi ákvöröun
þeirra haft alvarlegar afleiöingar
fyrir flugumferö. Sagöi Leifur aö
sérstaklega væri þessi hætta fyrir
hendi á flugvöllum úti á Iandi, þar
sem aöeins einn flugumsjónar-
stjóri er, þvi aö ef hann forfallaö-
ist myndu stéttarbræður hans
ekki taka viö hans starfi.
Það er þvi alls óvist, hvort yfir-
vinnubanniö mun hafa alvarlegar
afleiöingar, en i fréttatilkynningu
sem Timanum hefur borizt frá
fél. isl. flugumferðarstjóra segir
m.a., aö þar sem orlofsmál flug-
umferöarstjóra séu og hafi verið i
sllkum ólestri undanfarin ár
vegna mannfæöar i starfinu,
þrátt fyrir margendurtekin loforð
yfirvalda og flugráðs um úrbæt-
ur, hafi flugumferðarstjórar
ákveöiö aösetja á yfirvinnubann I
von um aö það veröi til þess aö
gengiö veröi frá málum á viðun-
andi hátt, þannig aö þeir njóti lög-
boöins orlofs sem aörir lands-
menn.
Segja flugumferöarstjórar, að
vinnuveitendur þeirra hafi enn
einu sinni boðizt til aö „leysa
orlofsmálin” á þann ósmekk-
lega hátt, að starfsmenn vinni i
fritima sinum yfirvinnu vegna
eigin orlofstöku, eins og segir i
fréttatilkynningunni.
Framkvæmdir hafnar
við Kröfluvirkjun
— 120 manns í vinnu í sumar
SJ—Reykjavik — Borun er nú
hafin við Kröflu f Mývatnssveit
vegna fyrirhugaörar jarögufu-
virkjunar, og er gert ráö fyrir aö
boraöar veröi fimm holur I sum-
ar. Jafnframt er aö þvi stefnt aö
byggja stöövarhús, og en þegar
búiö aö kanna undirstöðu fyrir
þaö og velja þvf staö. Reistar
verða vinnubúöir fyrir 120 manns
I maf og júnf. Samið hefur veriö
viö Miöfell h.f. i Reykjavik um
byggingu þeirra, en þaö fyrirtæki
hefur aftur samiö viö undirverk-
taka nyröra um smiöi meirihluta
vinnubúöanna. Sennilega veröa
a.m.k. 120 manns starfandi viö
Kröflu I sumar. A vegum Orku-
stofnunar veröa þar 25 manns,
fyrst og fremst áhöfn borsins.
Stöövarhúsiö veröur I Leirbotn-
um efst I Hllðardal undir fjallinu
Kröflu. I hliðinni þar skammt frá
er nú byrjað aö bora meö högg-
bor, en siðan veröur boraö með
gufubor. Áöur hafa verið geröar
tilraunaboranir.
Að sögn Páls Lúövlkssonar
verkfræðings, sem á sæti i
Kröflunefnd, var i febrúar sl.
samiö um kaup á tveim túrbinu-
samstæðum til virkjunarinnar frá
Japan og fékkst endanleg stað-
festing rikisstjórnarinnar á kaup-
unum i april. Boönir hafa verið út
ýmsir aörir véla- og rafmagns-
hlutar. Tilboö hafa þegar borizt I
sumt af þessu og beðið er eftir til-
boöum I annað.
Verkfræðistofa Siguröar
Thoroddsen annast skipulagningu
og teikningar ásamt ráögjafar-
fyrirtækinu Rogers Engineering I
San Fransisco. Búiö er aö teikna
stöövarhús og gera teikningar af
öllu svæðinu I stórum dráttum.
Unnið er að teikningum aö
röralögnum og spennivirkjum.
Páll LúÖviksson sagöi, aö til aö
vinna tima heföu vélar og
búnaöur ekki verið boðin út á al-
mennum markaði, heldur hefðu
útboösgögn verið send til fram-
leiðenda, sem hefðu reynslu I
hönnun og framleiöslu búnaðar til
jarögufuvirkjana og tilboð fengin
frá þeim. Afgreiðslutimi véla til
jarðgufuvirkjana er yfirleitt
mjög langur og nauðsynlegt heföi
veriö talið að stytta byggingar-
tima virkjunarinnar eins og hægt
er vegna ástandsins i raforku-
málum á Norðurlandi.
Aö sögn Páls Lúðvikssonar er
nýkomin yfirlitsskýrsla frá ráö-
gjöfunum um framkvæmdir viö
virkjunina. Stefnt er aö þvi aö
Ijúka byggingu stöövarhúss I
sumar, en ekki er enn búiö aö
ráöa verktaka til framkvæmd-
anna.
Álverið stækkað?
Framleiðslugetan yrði þá aukin um 10 þús. lestir á ári
BYGGINGALANIN
HÆKKA í
1,7 MILLJÓNIR KR.
— sennilega verða lán til kaupa
á eldra einnig hækkuð
-fj.-Reykjavlk — Félagsmálaráö-
herra, Gunnar Thoroddsen,
ákvaö I gær, aö hækka hámarks-
upphæö húsnæöismálastjórn-
arlána I samræmi viö tillögur
stjórnarinnar um 640 þúsund
krónur, úr einni milljón og sextfu
þúsund krónum I eina milljón og
sjö hundruö þúsund.
Þráinn Valdimarsson, varafor-
maöur húsnæöismálastjórnar,
tjáöi Timanum, aö siöustu árin
heföu lánin hækkaö árlega I sam-
ræmi viö hækkanir á bygginga-
visitölu. Þráinn sagöi, að til tals
heföi komiö innan stjórnarinnar,
aö greiða lánin nú út I þrennu lagi
og þá yfirleitt liöið 8 mánuöir á
milli. Nú er um þaö rætt aö greiöa
600 þúsund I fyrsta skipti, önnur
600 þúsund eftir sex mánuöi og
siöustu 500 þúsundin eftir aöra
sex mánuöi, þannig aö lániö feng-
ist á einu ári.
Aöspuröur um þaö, hvort lán til
kaupa á eldra húsnæöi myndu
hækka á þessu ári, svaraði Þrá-
inn aö þaö mál heföi veriö rætt viö
ráöherra og hann tekiö vel I þaö.
Húsnæöismálastjórn hefur siö-
ustu fjögur árin haft 80 milljónir
til lána til kaupa á eldra húsnæöi
hvert ár og er sú upphæö bundin I
lögum. Til breytinga þyrfti þvi
lagabreyting að koma til, en Þrá-
inn sagöi aö nú væri jafnaöarlánið
innan viö 200 þúsund krónur og
þyrfti þaö aö hækka um aö
minnsta kosti helming.
Hækkunin I gær — 1.700.000
krónur, nær til allra þeirra, sem
gert hafa fokhelt nú eftir áramót-
in.
Gsal—Reykjavik — t sumar hefj-
ast hér á tandi mjög Itarlegar
beitarrannsóknir sem standa
munu yfir I fimm ár. Rannsókna-
stofnun landbúnaöarins, Búnaö-
arfélag tslands, og Landgræösla
rlkisins, standa aö baki rann-
sóknanna, auk þess sem bænda-
skólinn á Hvanneyri er þátttak-
andi I henni. Sótt var um styrk til
Sameinuöu þjóöanna og fékkst
styrkveiting frá FAO og UNDP,
samtals aö fjárhæö tæpar 40
millj. kr., sem skiptast munu á
áðurnefnd fimm ár. Hins vegar er
mestur kostnaöur viö rannsókn-
ina greiddur meö innlendum fjár-
munum og má sem dæmi nefna,
aö um 20 millj. kr. veröur variö til
tilraunanna á þessu ári.
Beitartilraunimar verða gerð-
Gsal—Reykjavik — Til greina
kemur aö stækka álverksmiöjuna
I Straumsvlk, og hafa fulltrúar is-
lenzka álfélagsins og Alusuisse
rætt þaö sln á milli. Aö sögn
Ragnars Halldórssonar, forstjóra
álverksmiöjunnar, hafa báöir
aöilar áhuga á stækkun, en end-
anleg ákvöröun hefur þó ekki ver-
iö tekin. t marzmánuöi s.I. var
haldinn fundur um þetta mál
ytra, og I þessum mánuöi veröa
framhaldsviöræður.
Aö sögn Ragnars er um að ræöa
I þessu tilviki stækkun á skála
tvö, en frekari stækkun er ekki á
döfinni i næstu framtið.
— Þessi fyrirhugaða stækkun á
skála tvö þýöir um tiu þús. tonna
framleiösluaukningu á ári, sagöi
Ragnar.
Viö inntum hann eftir þvi, hvort
hann teldi grundvöll fyrir stækk-
ar á niu stööum á landinu, þar af
munu tilraunir hef jast á sex stöö-
um I sumar. Metin veröa áhrif
mismikillar beitar annars vegar
á gróöur og gróöurfarsbreytingar
og hins vegar vaxtarhraði beitar-
dýra. Ein meginrannsóknin verö-
ur I sambandi viö beitarþungann,
þ.e. hversu beita megi þétt á
landiö.
Tilraunirnar munu fara fram I
mismunandi mikilli hæö og viö
mismunandi jarövegstegundir,
s.s. flóa, mýri, tún, valllendi og
einnig veröa rannsóknahólf uppi á
hálendi. Beitan.ólfin eru þrenns
konar, úthagi, þurrkuö mýri og
ræktaö land, — og i hólfin veröa
sett mismörg beitardýr til rann-
sókna á beitarþunganum.
Undirbúningur hefur staðiö i
un verksmiöjunnar, þar eö kunn-
ugt væri, að erfiðlega gengi aö
selja ál um þessar mundir og
verksmiöjan ætti stóran lager.
— Já, ég tel það, þótt nú sé
ákaflega vond aöstaöa á
markaðnum. Við búumst hins
vegar fastlega viö þvi, aö þetta
u.þ.b. ár og eru umsjónarmenn
meö tilraununum tveir. Arnar
Arnalds,mun hann hafa umsjón
með þeim þáttum er lúta aö
gróöri og gróöurfarsbreytingum,
en dr. Ólafur Guðmundsson að
þeim þáttum, er lúta að beitar-
dýrunum og vaxtarhraða þeirra.
Þess skal getiö aö styrkirnir frá
Sþ eru einvörðungu til kaupa á
giröingarefni og til kaupa á til-
raunatækjum til efnagreininga,
auk þess sem þeir fjármunir
veröa til aö greiöa þá sérfræöiaö-
stoö erlendis frá sem nauösynleg
er. 1 þvi sambandi má geta
Róberts A. Bements, bandarikja-
manns, sem hefur unnið talsvert
hér á landi við undirbúning land-
búnaðarrannsókna, en hann er
aöalráögjafi Sþ viö þessar til-
breytist aftur og þörf verði fyrir
meira ál I framtiöinni.
Ragnar kvað hugsanlegt, aö
hafizt yröi handa um þessa fram-
kvæmd á næsta ári.
Framleiðsla verksmiöjunnar er
nú um 15% minni en hún gæti
veriö, vegna sölutregöu á áli.
raunir. Hann kemur hingað i
sjötta sinn I sumar.
Eins og áöur er sagt, veröa til-
raunir hafnar á sex stöðum i sum-
ar, f járræktarbúinu Hesti I Borg-
arfiröi, Bændaskólanum Hvann-
eyri, Sölvaholti I Flóa, Kálfholti i
Holtum, Noröur-Hjáleigu I Alfta-
veri og á Auðkúluheiöi I Húna-
vatnssýslu. Tilraunin i Sölvaholti
er gerö I samvinnu viö Búnaöar-
samband Suðurlands.
Siöar veröa gerðar tilraunir á
heiöum i Kelduhverfi, skammt
frá Hljóðaklettum, Eyvindardal á
Fljótsdalshéraði og Sandá hjá
Gullfossi.
Yfirstjórn tilraunanna er i
höndum nefndar, sem i eiga sæti
Dr. Björn Sigurbjörnsson, sem er
formaöur, Sveinn Runólfsson og
Halldór Pálsson.
HANN
FER Á
ÞJÓD-
MINJA-
SAFNIÐ
— bls. 3
MJÖG ÍTARLEGAR BEITAR-
RANNSÓKNIR AÐ HEFJAST