Atuagagdliutit - 09.08.1956, Page 11

katerssugauteKalerniaråine katerssugaisivingmik
igdlulioricårnigssaK pissariaicångilaK
Kalåtdlit-nunåt katerssugaisiving-
mik amigautcKarpoiv. ilumortoK tamå-
na landsrådip sinerissamilo igdlo-
Karfingne kulturimut liingassunik su-
lissutitat atautsimmerine aulajangiu-
neKartuarpoK. ukiutigut kulturikutdlo
Kalåtdlit-nunåne avdlångulernerup
Kanganitsat ilarpagssuinik nutåungi-
lissorivdlunilo atorfigssaerutitsiu-
mårnera arajutsisimaneKarKajångilaK,
pigissatoncatdle tamåko -— aulisar-
nermut såkéitit, piniarnermut såkutit,
igdluine atortut, erKumitsuliat puior-
nagitdlo umiat Kåinatdlo katerssor-
niarssarissariaKarput kinguåringnut
nagdliutugssanut oivalugtussisinaor-
Kuvdlugit ukiunik Kångiutunik tåuku-
nanilo ilerKusimassunik kulturiusi-
massumigdlo.
tåssa taima Kalåtdlit-nunåne oKar-
tarput. tamatuma ilumussusia sulini-
arnigssamutdlo kinguåutungajalersu-
mik agdlåt pivfigssångorsimanera lu-
kut tamannik nalungilåt. amerdlasut
ajussårutigåt Kalåtdlit-nunåta kater-
ssugaisivigtårnigssånut aningaussat
PigssarsiariuminaeKingmata.
Atuagagdliutit Københavnime avi-
siliortuata KavdlunåK katerssugaisivi-
lerissoK, iliniartitsissoK angneic II. C.
Terslin ajornartorsiutinik tamåkua
åssinginik naliingitdluarnerpåt ilåt
ornigsimavå. tåussuma oKalugtuarit-
siarpå KanoK aningaussagssaileKiga-
luardlune „katerssugausiveKalersi-
magame", igdlutaKangikaluamik nauk
ukiorpagssuarne tamåna kigsautigi-
ssaringårsimagaluardlugo itsarnitsat
sorpagssuit katerssorsimassane inig-
ssaKartikumavdlugit.
iliniartitsissoK ahgneK Terslin
OKarpoK: — ukiut 25-t sujornatigut
ilillelejeme katerssugaisivigtårnigssa-
>nik isuma sarKumerpoK, sulile tamå-
ssa soKångilagut. katerssugaisiveica-
lernigssam'ik erKarsaut Borgerforeni-
ngime (inugtaussut peKatigigfiat) pi-
lersuvoK. tamatuma kingunerissånik
1929-me kajumigsårneKarpunga init
ei'KaimassagssaKarfiussut mardlug-
sui t pilerserKuvdlugit. 1939-me akisu-
Pårnago Gillelejeme igdlutoKaK 1780-
ip migssånit pissoK pårivdluagaK pi-
siarårput, takutitagartåralugulo Ka-
pok aulisartukormiut inusimassut au-
^isartordlo KanoK itunik såkuteKarsi-
pPissok. igdlo takussutigssåinåusaoK
aulisartut angerdlarsimaVfiata KanoK
•tusimaneranik, katerssugaisivigtut
PPisingnauteKåsångivigpoK.
-— tåssa ilumut ukiune taima amer-
'Hatigissune aningaussat ajornavigsi-
’P.agpat katerssugaisivivingmik pisår-
Pigssamut?
— ilimagissagssaKarsinaunerigalu-
apput sorssungnerup aseroratdlarsi-
!Pavå. 1939-me katerssugaisivig'tAnga-
Jagdluinaleraluarpugut, unigtineKar-
bugutdle. taimanikut 50,000 kr.-t mig-
Ssane akilingmik sanasinausimagalu-
arPugut, katerssugaisivigtåriniagar-
butdle uvdlumikut 200,000 kr.-t inor-
nagit akeKartugssåusaoK. taimåikame
Pikingåssut mikissungilaK. aningau-
s?at ilait nangminérdluta pigssarsia-
Pipiardlugit inisiligsimavårput, ajor-
ParsiniaYordle. kommuneKarfik tuni-
^sineic saperdlune nalunaerpoK, ka--
ters
KavdlunåK kalerssugaisivileri-
'• ssok, Gillelejeme iliniartilsissoK
angneK II. C. Terslin Danmark-
ime. katerssugccisivigssanuit pig-
ssarsiornermingnik oKalugpa-
lårpoK
Pssuiniarssarinerputdlo nangeridg-
jariaKarparput. katerssugautiginiag-
;ayta piginigssåt uvavlinut pingårto-
PjugssuvoK. ukiune tåukunane tama-
v ? katerssiniartuarsimavugut, manalo
[kut tamannik takusinaulerpåt ka-
PssugaisivigtårnigssaK asulinaK kig-
' PPtigingikiput.
katerssugarpagssuasime suniiti-
11Slgik?
v_~~ tamaisa atuarfiup Kaliainitisima-
[ uk nalerKutingikaluaKaoK, taimåi-
inigssaKartikavtigik nuånAru-
^ Pgitsomeic saperparput.
katerssugaisivingme sut taku-
^agssaujumårpat?
)jsT~ Sjællandip avangnåne imåne au-
nerrn.eK ujaråinarnik sakpKaratdlar-
(pkångusangnik saviminernig-
sakoKalernerit ukiutdlo akuldlit
avKusårdlugit uvdluvtinut KanoK i-
ngerdlasimassoK. tåssa imåipoK, så-
kutit nutauliaunerpåt sordlo Kagssu-
tit nyloniussut pujortulerKatdlo mo-
toré nutåt ilångutdlugit katerssugau-
tigissariaKarpavut.
— imaKa åma pujortulérKat? tai-
måisagpat katerssugaisivik mikissu-
ssariaKåsångilaK.
•— pujortulérKat ilångutdlugit pigi-
savavut, mikissungordlugit. iliniarti-
tarisimassama ilåta, måne igdloKar-
fingmc maskinaliorfiutcKartup, su-
ngivfine tamå't atorpå katerssugaisi-
vigtåriniagarput pujortulérKat åssili-
nerinik mikissulianik sanautdlugo.
sapingisavtinik påsiniardluarparput
umiatsiait Kanga KanoK issikoKarsi-
massut, sapingisamik erKordluartu-
mik aulisariuti't oKalugtuagssartait
pitsångoriartortitausimaneratdlo uv-
dluvut tikitdlugit takutisinaujumay-
dlugit. soruname åma såkutit tamai-
sa katerssorniarssaråvut, sordlo Kor-
nortut (avangnåmiutut: putdlatit)
Kagssutit, oKumersat avdlatdlo.
— Sjællandip avangnåne imåtigut
aulisarneK takutiniardlugo oKarputit,
Sjællandip avangnå KanoK angnertu-
tigissoK isumagaiuk?
—- sapingisavtinik Øresundime
Slettcnimit Humlebækimitdlo lse-
fjordip kangerdlua pulangåtsiardlu-
go Sjællandip avangnå aulisartut ig-
dloKarfingue sivnernavérsårdlugit
isumagåvut. åma ukiut ingerdlaneri-
ne umiarssualivingne pissutsit suliv-
fitdlo ilånguniarpavut. tåssane piva-
ka agdlunaussiorfit, angatdlasiorfit
il. il. tamannik mikissungordlugit
sanaortorneKåsåput.
-— aulisartut igdlue åma ilausag-
pal?
— OKarérnivtitut aulisartut ig-
dlunguat peKutine atortunilo tamaisa
pigalugit årKigssugaK pigerérparput,
katerssugaisivingmile titartagkal, ug-
tortagkut åssilissatdlo aulisartut ig-
dlue pivdlugit takussutigssat ikinår-
nagit piginiarpavut, igdlutdlo åma
mikissuliaralugit sanatiniarpavut.
agdlåme 1790-ip migssåne aulisartut
igdloKarfinguat tamåkcrdlugo iniki-
ssuaraliariniarparput. igdlutaoK ilui-
sa issikue ilånguniarpavut, peKutait
KanoK issikoKarsimassut, marrautait,
åssiliait Tysklandimit pissugajugtut
tå,ssaugajugtardlutigdlo iluartut åssi-
nge.
— inugtåime, aulisartut ilaitdlo?
— låukutaoiv miningniångilavut.
1790-ip migssånit igdloKarfiup ilaicu-
tarivisa aulisartut sujulisa arKC ag-
dlagtorérpåka, tåukunatigutdlo ilisi-
maligkavta ilagåt aulisartut amerdla-
nerpårtait naussorigsaissunik sjæl-
landiiniunik nagguvcKarsimassut. i-
maKa taima pasineKarpiarunångerug-
tordlutik. sorun al i me åma aulisartut
igdloKarfianut nugtoKartarsimavoK.
niviarsissat svenskiussut ikingivigsut
Skåneme aulisartut igdloKarfinguinit
maunga pisimåput angmagssagssut
nagdliuterugtorneråne ikiuniardlutik,
ilaitdlo åipanigtarsimariaramik auli-
sartut inuneråne suniuteKarsiruåput
agdlåme OKauts'it erinånut (dialekt),
aulisartut ugperissait, ilerKue pissu-
saitdlo katerssugaisiviup oKalugtuari-
sinauniåsavåitaoK. tamatuma lungå-
tigut ilisimatut svenskiussut sulcKati-
givdluarpavut. åma Skåneme kater-
ssugaisivilerissut avdlatdlo aulisarne-
rup oKalugtuagssartånik soKutigissag-
dlit alåssuteKarfrgivdluarpavut. sor-
pagssuil agdlagautigilerérpavut,
uvangalo ukiut tamaisa Sverigemut
Norgemut Finlandimutdlo autdlartar-
punga påsiniaiumavdlunga.
— imarmiume, aulisagkanilc avdla-
nigdlo katerssuivise spritimut iki-
ssardlugit?
-— katerssautcKardluarpugut auli-
sagkanik Ka ku ti go ri unik, agssagiar-
ssungnik, siuterKunik, uitdlunik, ami-
kunik, nerpigsunik. åma sigssariar-
ssungnik tingmissanigdlo imarmiunik
imigauteKarpugut.
— imarme?
- Kangale isumaliutigisimavara
imap-åssiliornigssaK, _ imap itissusé
il. il. pivdlugit lakussutausinaussu-
mik. imavme pissusiata påsitisinåu-
sangmatigut aulisagkat inussutigssa-
tigut suvfissarfigtigutdlo KanoK atu-
gaKarnerinik, taimåitumik åma sar-
fap pissusé imavdlo pissusé misig-
ssorniarpavut nalunaerssusiorniar-
dlugitdlo.
katerssugaisiviup ilikagaKarfiunig-
sså sujunertarårput. takuniaissut piu-
m agu n i k ili ni agaK a r f i gi si n aus s å s a ri -
savåt, asule Kanganisarpagssuarnik
takungnigfiginarnago.
— sulissutigilersimassat tus-ardlugo
sordluna nåmagsiniaruminåisaKissoK.
— - angutivme atausinaup nåmagsi-
uck saperpå. katerssugaisivivingmik
peKalernigssaK^ kinguårit atausiungit-
sut avKutigerKånllugit aitsåt angune-
KarsinauvoK, erKortumigdle autdlar-
tisimassugut isumaKarpunga. tåssa
alianartoK kisime aningaussaKångi-
navta.
— Sjællandip avangnåne aulisartut
katerssugaisiviat nuname katerssu-
gaisivit avdlat taima itut pigingiså-
nik sunik åma peKartariaKarpa?
.— siorKat terKardlutik matorissar-
nerat måne pissarsimavoK. igdloKar-
fik Gilleleje uvdlume piussoK tåssa
pingajugssåt. igdloKarfiup atåniput
igdloKarfit itsarnitsat avdlat mardluk
Kalerit, Gillelejeusimagaluartut sior-
Kat perserineKartarnerånit matune-
Kartarsimassut. GillelejetorKamit pi-
soKaunerpåmit marramerngit Kar-
magssiakorssuit sule navssårineKarsi-
nåuput, åma nunap iluane igitanut
kugfigssuagssanik åssigissåinigdlo
agssainerme imalunit narKup ilug-
ssanik sananiarnerme Kavsinik 1500
pigssåne igdloKarfikup ilainik su-
jumuissoKartarpoK, Christiåtdlo åipå-
ta nalåne såkutorKingnerit åssinginik
tamåko dngassavigtarput, åma marra-
lianik aserKukuinigdlo, OKiimersator-
Kanik åssigissåinigdlo sujumuisso-
KartaKaoK.
1770-ikune siorKanigtaoK perser-
sorssusimavoK Gillelejemik nr. 2-mik
aseruissumik, ilisimaneKarpordlo
Gillelejeme aulisartut 1776-ime
kungimut unerdlugsimassut siorKa-
nik persernerata ascruinerssua kåpia-
lårutigalugo. agdlagkamingne taisi-
inavat igdlorpagssuit aserorneKarsi-
mangmata. kungilo ilaginaiginarane
ujaragssuarnik ungaliorlitsisimavoK
siorKat perserineKartarnerånut av-
ssiaKutagssamik.
agssainertigut GillelejetoKaK påsi-
ssaKarfigitsiarsinausimavarput, suli-
le pilerssåruterpagssuaKarpugut, su-
1 ilo påsissaKarnerusangavdluta. åsser-
sutigalugo taisinauvara ukioi; 1500-p
kingornatigut igdluliorfigerKingne-
Karsimångitsumik agssaigssamåravta.
igdlutornat ilåinik tåssane navssår-
nigssarput nerifitigårput.
anersa Kalåtdlit-nunåne katerssu-
gaisiveKarnigssamik pingårtitsissut
una katcrssugaisivilerissumik akiler-
sinarie aulisartut igdloKarfiåne Gille-
lejeme katerssugaisivigssamut kater-
ssiniartumik oKaloKatigingnilårneK
påsissutigisinåusagåt Kalåtdlit-nunå-
ne sule katerssugaisiveKalersimångi-
kaluardlunc pingårtungmat katerssu-
gautigiumassanik katerssilerlsavdlu-
ne.
kujatånit.
VÆG model
|e ■
V:
ER IDEEL TIL OPBEVARING AF ALLE
SLAGS SMÅDELE OG SMÅTING.
* Svingbakkens glasklare plastic-
* vægge giver en hurtig og let
* oversigt over indholdet.
Med G svingbakker kr. 32,00
- 12 —- - ......... 43,00
- 18 — - 64,00
Til hver svingbakke leveres 1 skillevæg.
Ekstra skillevægge koster 0,25 kr. pr. stk.
SPECIALBROCHURE TILSENDES
GERNE
ilissivik nivingassoK
amussartulik
sunut inikissuarssungnut torKorsivigssar-
KigdluartoK.
* amussartuisa plastikiussut aké
* crsslnaramik Kånit sunik ima-
* nar nersut lakulcrtorncK ajor-
* nångitdlat.
0- inik amussartugdlit kr..... 32,00
12- inik — - M>00
18- inik — " 64,00
amussartut tamarmik ilue akuneKutCKar-
put mardloKiussångorsinauvdlutik. aku-
neKutigssanik avdlanik piniaråine atau-
sok 25 øre-mik akenarpoK.
pisiaqssat åssigssåinik piumassut
nagsisinauvavut.
TAGE SCHOUBOE
Elektrotekniske Artikler for
Handel og Industri.
Skyttegade 7 — Kobenhavn N.
li