Atuagagdliutit - 22.11.1956, Blaðsíða 4

K’eKertarssuaK, aussamc unuaKerKata sujuninguagut.
Godhavn — fotograferet en sommernat kort før midnat.
lativtinut pivdlunilo nipå taroriartu-
lcrpoK kisalo nipangerdlune uligto-
rujugssuångorsiniavoK. silagtormat-
dlumc uvaguvtinut isertineKarpoK,
taimåilunik atissaKardlune igdlunut
uteriarsinåungingmat. uvagut mérKat
ilimasupilugkaluaKaugut måssa måssa
perulungnerme kingornagut nukig-
dlångagunaraluartoK. erKigsiatdla-
Kaugutdlo igdlunut autdlarmata atå-
tama ilagigåtik.
taima petallerualårtarncK ilaisa nå-
pautigissutut Inarpåt, tåSsa nuånfijat-
dlangnermikut imalunit narråumer-
ncrmikut perdlerualålersaramik. ar-
namit inusugtujungnaersumit sor-
ssuarineKarpunga, tåussumalo perå-
palutitdlunga eriarnartoKutiminik
taissarpånga. ilåne sumik isumångi-
vigsoK méraKatima sumik ajukulugtu-
mik pisimagpanga sernigiumersima-
gångaminga perdlerualålersarpoK sa-
kilerdlunilo ingmingnut artorungnai-
vigdlune. avdlångorsimatinane tung-
merKatdlunil ikanut tungmeraussut
nangiarivigpai. kisiåne perdlerualå-
lcrdlunc tungmerKat pinagit ikanut
majuartarpoK portunerssånutdlo pi-
ssardlune. tagpikane silagtorpat uva-
gut ikiordlugo arKartitagssarissarpar-
put nangiarnermit nangmincK niki-
n ck sapcrmat.
jordlip kingornatigut nuåningitsor-
ssuarmik pissoKalcrpoK, tåssa nåpar-
simassorssuångoravta. atåtaga anåna-
galo nikisinaunatik nalåput uvangå-
taordlo, tauvalo tugdleralugo nukara.
iluamik sulissugssaKångilagut ikior-
tigssaKarnatalo, nakorsautigssaKarna-
talo. nukånguara tutipara, toKulersor-
dlo sanivnltoK uvanga angajorKåma-
lunit ikioriarsinåungilarput. timivut
tamarmik ånernarput aulariåtdlang-
neritdlo tamarmik ånernartorssuar-
mik kinguneKartardlutik. nukitångua-
Kangilagut siningnerdlunit sapiler-
dluta. perKigsortatuarputdle nukara
issilungnermit issiminitdlo åniarner-
mit uisinåungilaK åmalo suliarinig-
ssaKarane. soruname utorKartavtinut
misigissaK någdliungnårunaKissoK
taimåitoK nåmagigtardlutik atorniar-
ssaråt. uvaguvtine nukånguara toKu-
vok Såkimåkunilo paninguat tåussu-
ma peKatigigunagå. tamatumalo ki-
nguningua OssarKaup nulia ama Ioku-
vok Såkimåkune ineKardlutik. sivisu-
nåsalugo nåparsimagavta Avaner-
ssuarmiunit nunarKataussunit iserne-
Kartarpugut. crKaimavdluarparalo
perKigsiartulersugut angåkorssuaic
SorKaK isersimassoK. tauva atåtama
inångaviata sujuninguanut ingitdlunc
angåkuerssårumalerpoK, OKartardlu-
nilo niarKUvta atånitoKartoK ilailo på-
sigssaussarminatik. Kularnångitsumik
atåtama angåkut Kanon pissartut ta-
korusoKigamigit tåssane KanoK pi-
ngitdluinardlugo oKalugtipå. aitsåtdle
inerunarmat „piarérdlune" ajugausi-
mårpaloKalunilo akigssarsiagssami-
nik ilimasugunardlune, nukituane
alordlugit såtersinardlugo sapingisa-
minik oKalugfigfi. oKarfigalugulo a-
ngåkoic ugperingitdluinarigput, angå-
kordlo nalujungnaerame aitsåt pcr-
Kigsiartulersugut aggerdlune „pereig-
saissoK". sivisumik oKalukå nalungi-
lara, sutdie tamarmik taimane uvav-
nut åssigingmata iluamigdlunit siani-
givdluångilara KanoK inerneKartoK.
tamalumale kingornagut „nakorsa-
riartoridngilåligut". Kåumariartorne-
rata tunganut perKigsiartorpugut si-
visorssuarmigdle nukig tora ta.
atåtaga saperungnaeriarame ag-
ssordlernut orKordlcrnutdlo angala-
ssarpoK, uvagutdlo Kimataussugut u-
tarKilortarpugut. anånama atuartinia-
lugtarpåtigut ilånc avanerssuarmiuar-
Kanik isersimassunik ilalerdluta. na-
lungilaralo tåvanititdluta atuarnerup
tungåtigut sujuariartorfigssaKangår-
nata atåtaga ajoKilo ])ivfigssaisuåinar-
mata, uvagutdlo suliagssåinit tunug-
dliutineKartaravta. tåssame sapingi-
samingnik rhérKanik tåvanimiuarKa-
nik atuarsinaussungortitsiniarpul,
tåuko atuarneK ilikaruniko bibilimik
atuarsinaulerKuvdlugit, tauvalo ila-
mingnik tusarnårtitsisinångordlutik.
tåvunga pernåravta pflsivara angut
nangmineK ilaKutaminutdlo piniussi-
ssok atarKissauvdluinarnerussartoK
ningerniartuinaitdle atarKineKangå-
rajugatik. avdlanit pisiniarneK iler-
KungilaK, taimåitumigdlo atåtaga ajo-
Kilo lvingminut neruvkautigssaming-
nik nutårsinialugtariaKartarput tåssa
nangmingneK sunigdlunit piniardlu-
tik. atåtaga Kajaitsorssugaluardlune
sikiikut pissanardluartarpoK Korortu-
mik serKoriatdlarKigsors.sugame. u-
pernåkutdlo filorniartoK ilagissarpa-
ra patdligtuisitdlugo Kingminut pår-
ssissussardlunga. ilånilume Kamutit
mikingitsorssuit ulivkårdlugit uv-
dlormut tikiussissarpugut.
sordlo taitsiarériga CJssarKak ine-
Katigigåt nulialo toKussortavta ilagi-
simagåt. ClssarKak Knud Rasmussen-
ikut tåvanlsinardlutik ulerialeramik
Danmarkimut ilagisimavåt, ajoKer-
sorneKartikamikulo kuisitisimavdlu-
go. tåssalo tåvunga ajoKersuiartorto-
Kåsangmat ilautipåt Ikerasangmiumik
nuliartårtisinardlugo. CssarKak-una
inuk avdlanartoK Katånguliminut Uv-
dlorissamut åssingungitdluinartoK.
iloKiakujuvoK pisungnera ilungersu-
nartuvdlune, tauvalo åma issai naku-
ngarajugput. inuk inugsiarnitsuvoK
oKalugkajugtunanilo. kisiane pigissa-
minut perKigsårdluinartuvoK, pingår-
tumigdlo Kimugsertarnermigut asig-
ssugagssåungitdluin ardlune. mérKa-
nut inugsiarnitsugaluardlune patdler-
Kussaran ilunit tupingnåinartumik
uvavnik nuånaringhigpoK, såkuliule-
rångamilo saniminitikajugpånga ajo-
Kcrsutardlungalo sok taimåitoK, ilani-
lume ikiorussagtitardlune. merKatdlo
avdlat sanivtinut pigaluarångåta er-
nlnaK ånulersarpoK périuississardlu-
nilo.
Kavsérpagssuarnik KimugsersoK ila-
gissarpara. arpangnigsså ilimanarane
ilane Kumutiminit pigseriassårtarpoK,
Kingmimilo pitutait Kulautdlugit King-
mine iluarsilertardlugit. tauvalo på-
sisinaussavnik Kingmit Kimugserne-
ruvdlo pissusinik OKalugfigissarpå-
nga ugpernarsisikumariardlugulo ilå-
ne najumagternartumik pangatdlussi-
ssardlune. - pissflKartåinarmat ilua-
Kutigissarparput, ajoraluaKaordlc au-
ssaK sujugdleK aussinivtine IvnaK ka-
ngigdlerme auvfangniarérsimavdluta
angerdlaravta, Kåinat avdlat tuperssu-
ssanut ilagigamigit, Kåinaminit niu-
niardlune autdlaisine mangutaralugo
amoriaraluardlugo autdlartorfigisi-
mavoK ingminut Kilångardlune.
tåvanimiut piniagagssat malerssor-
dlugit inussungmata ajoKersuiartorti-
tat åma taimailiortariaKarput. uper-
nariartulerdlune „Agpat“nut uper-
nårsiartulitdlarmata ingiatdlupugut,
sujugdlermigdlo Kårusugssuarme ine-
Kardluta, silale kiagtinerungmat tu-
pertorpugut. tamåssa KaKugdluit tike-
rérput tugdliutdlutigdlo agpat tåte-
råtdlo. Kavdlunåt nerissagssautåinik
pissångitsorssugaluardluta — tåssa-
me taimane autdlartitsissut aningau-
ssarpagssUaKångingmata — kalålimi-
nernik pissårtarpugut, tingmissat ma-
ni tdlo upernårsiutigivigsortardlugit.
auvfaissarmatalo KimerKutigssarsiv-
dluartarput. ilånilo atåtagalo kisimit-
dluta Kuparme auvfangmat amuniar-
dlugo ilungersuasimagaluarpugut. a-
lianåitarpordle silagigssuaK silame
nålagiarångata.
sulile sikuncrane Omånamut uter-
tariaKartarpugut. sujussuissarérånga-
talo inuit kingugdliutdlugit anger-
dlåutarpait.
åipågukut aussarmat sikuerdlunilo
Kununguåkut Pitarssuardlo likiput,
kitinguavtigutdlo igdluliorput pisi-
niarfingualiordliitigdlo. nunarKateKa-
leravta perKigdlutalo ukiup ingerdla-
nera sukanerussutut ilerpoK. angajor-
Kåmalo sulinerat tåssuna unigtineKå-
ngilaK, nalunaranile ajoKersuinerat
kinguneKariartulersoK. ukiup åiparili-
narå ikingutigivdluagara Uvdlorissap
ernera AleKatsiaK atuarsinångorér-
poiv påsinartunigdlo titartaisinångo-
rérdlune, åmalo AvortungiaK sujumu-
kardluartut ilagåt naligissavtine. ajo-
raluaKaordle tåvanTnen nuånersise-
rugtoriga angajorKåma kujåmut aut-
dlartinialermånga atuariartorKuvdlu-
nga. KununguaK kisimc akerdliuneru-
galuarpoK oKartardlunilo angalassa-
rumårnigssaminut ilagssatut sungiu-
såinarKuvdlunga. åmalume uvanga
tåuna piumanerssåusimagaluarpara
taimane atuarnermut eKiasugtugama,
angalaneK KimugserussangneK nuåna-
rinerugavko. angajorKåkale nålåinar-
tariaKarpåka, taimanilo angajornat
najordlugit meraunen nuånersoK tå-
ssunga isulineKarpoK, iliarssugtutdlo
perorsarneicarneK autdlarnerdlune.
ukiorpagssuit Kångiuput tåvunga
pinivnit, månale tikitdlugo nuåner-
suinarmik erKaimassarpara måssa
ilåne angajoruåvnut uvaguvtinutdlu-
me ilungersornartoKartaraluartoK.
il erivul i u ti torKatdle takussartagkåka
avdlat oKalugtuausinaugaluartut inig-
ssamut avdlamut utaridnaratdlardlik.
tåvane sulissut måna avKutigssiune-
Karérsimavdlutik suliamik nangitsi-
put. sujugdlit sulisimåput ilåne någ-
dliuperårtardlutik kåpajårtardlutig-
dlo, taimåitordle nikatdloratik sulisi-
måput kalålcKatimingnut nuånårutig-
ssauvdlutik, atertigdlo Kalåtdlit-nu-
nåta oKalugtuarissaunerane ikusima-
vfit.
Hendrik Olsen.
atauserme sujugdliu-
ssariaKarpoK —!
nuki(/dlårnernmt kaputigssamik nav-
ssdrloK ingminut misiliguligerKåral-
dlarsimavoK................
angut kapiitigssamik sujunigssa-
me nukigdlårnerup navianartor-
siortitsineranil uvaguvtinik
dndussissugssatut neriuligineKar-
lumik navssårtoK ingminut na-
vianarlorsiorterKurpoK — avdlat
navianartorsiortikumanagil ing-
minut misiligutigivoK...
laimalut sapitsuliorncK pissu-
ligalugo malumane angutit avdlat
nayssårniarnermi ngne inoKati-
mi ngnigdl o i ki u i n i arn e rm i ngne
ingmingnut misiliguligisimassul
crKartorneKdsåput.
taimailiornikut inuit tusintiligpag-
ssuit inunerat sujunigssame sorssung-
nernit ånåusinaugugko isigkatut
40.000-tut Kutsigtigissumit kigaitdlag-
sauserdlutit igineKarumasinauvit?
taimåitumigtaoK perKuteKardlutit
akuerssisinauvit silåinaup ipinartup
amingnik KanoK sunisinaunera misi-
ligkumaneKarpat?
nukit ajoKutenångitsut nångnit pér-
neKardlutik avdlamut nautiniarneKå-
sagpata akuerssisagaluarpit?
tåukua taineKartut pingasut ameri-
kamc nakorsat akuerisimavait tai-
malo misiligutitut atortisimavdlutik.
silarssuarme ingminiunaK erKarsau-
tigivfioKalunilo perKarnivfioKissume
sapitsuliat taimåitut nåperKajaunå-
ngitdlat - taimåikaluartordle taimåi-
tut ardlaligpagssuit sapåtit akunere
tamardluinaisa Amerikame nåparsi-
mavingne oKåtåralunilo misigssui-
ssarfingnc pissarput.
piumassartik maligdlugo taimatut
misiligutaussartut inuput åssigingit-
sorpagssuarnik atorfigdlit —• nakor-
sat, ilisimatut, nåparsimavingne ator-
figdlit nåparsimassutdlo.
uvdluinarne sapitsuliortartut ta-
måkua ilait 135-t peKatigigfingmik
silarssuarme akimanerpåt ilagisså-
nik pilersitsisimåput — „Tbe Walter
Reed Society", amérikamioK såkutut
nakorsåt Walter Reed spåniamiut
amérikamiutdlo 1898-ime ingming-
nut sorssuneråne såkutut piumassut
atordlugit gul feberip (kiagtune nå-
påussuaK navianartoK) KanoK akior-
neKarsinauneranik misigssuissoK at-
siutdlugo.
navianartut ånernartutdlo peKati-
gigfingmut ilaussussut atortariaKarta-
gait sorssungnerne sapitsulianut ang-
nerpånut nagdlerssusinåuput. sordlo
dr. Lovelace Mayo klinikimit tuså-
massarssuarmérsoK taisinauvarput.
såkutunut nakorsautitdlune kigait-
dlagsauserdlune isigkatut 40.000-tut
portutigissumit pigsigpoK. nalivtine
sukasorujugssuarnik silåinåkortaute-
Karfiussume pingårtorujugssuvoK a-
perKut måna akisinåusavdlugo: ting-
missartortartoK Kutsigsorujugssuar-
mititdlune silåinarmut nigdlenissu-
i mut pigsigkune ilisiinasinåuva? ki-
gaitdlagsåuminik siårti tsissugssap
nusungnigssånut nukeKåsava?
taimale ingmingnut misiligutigi-
nerme amerikamiut nakorsait ilisi-
matuvilo kisimingitdlat.... ukiut 30
matuma sujornatigut nakorsap iki-
nik suliaringnigtartup erKarsautigi-
lerpå catgut (Kitsuit inalugait amit-
suarånguångordlugit ikinik merssu-
tigssångordlugit kilitat) pitsauneru-
ssungortisagåinc KanoK suliarissaria-
KartoK. catgutit åssigingitsorpagssuit
katerssorpai misiligutigssångordlugit
tauvalo åssigingisitårtumik suliaralu-
git —• naggatågutdlo KugtorKane åssi-
glngitsunik 69-inik inerssordlugo.
uvdlut ingerdlaneråne kiluisa ma-
migkiartuårnerat misigssugariuar-
på taimalo suliarinigssåt pitsauner-
pån navssåralugo, tåssame maming-
nigssfita tungåinånut ataslnaussut
navssårai.
nakorsaK inusugtoiv tåuna kingorna
akiinanerssuångortineKarpoK Lord
Webb Johnsonimik ateKalerdlune, ki-
salo tuhiit nakorsaisa pilagtaissartut
peKatigigl'iånut præsidentingordlune.
aitsåt ukiorparujugssuit Kångiuterér-
sut tuluit akimarnit atautsimitut ner-
ssutinik misiliguteKartarneK oKatdli-
4