Atuagagdliutit - 10.11.1960, Blaðsíða 2

atuartartut agålagait
V tamanitdlo

tiguldgkat
nunavtine måna kingumut Kinigagssa-
Kalerput nålagkersuissut igsiavme
sagdlerne ingitugssanik.
mana kingumut folketingimut ilau-
ssortagssanik Kinersissugssångorpu-
gut. tamanit naluneKångilaK angussuit
mardluk sujugdlerpåmik folketingi-
mut ilaussortagssatut nunavtine Ki-
nerneKarsimassut. tåukua suliagssar-
tik sule ingerdlatdlugo nunarputdlo
pissariaKartortainik kivfartutdlugo
erKigsivigssartik angusimavåt. imåi-
nardlo akornavtine puigorneKartug-
ssåungitdlat. måssa kalåleKatimingnit
tatigineKaKalutik, uggornartuvoK Ki-
magunerat, takugavtigume ilumut ka-
låleKatimik soKutigissåinik arajutsi-
veKaratik sulissussissussut. tåukua
kingornatigut kikumitauva makiså-
pat kalålenatitik sulissutisavdlugit i-
nuiagtut kivfåungissutsip inuisut na-
KisimaneKångitsututdlo misigisimane-
rup atane?
inuiagtut kivfåungissuseKartutut o-
Karama pissutigåra avangnårssuane
inuiaKativut inuiait avdlat sorssugku-
matoKissut piumassait pissutiginar-
dlugit igdloKarfingmingnit nugtaria-
Karsimassut. nunavta oKalugtuari-
ssaunerane soKutigissaKartugut ara-
jutsisimångilarput sok Thule angumit
atarKinaKissumit nalungisavtinit tu-
ngavilerneKartariaKarsimassoK. Knud
Rasmussenip Thule tungavilertaria-
Karsimavå taimanikut ånilårnarsisi-
mangmat nunavta avangnå amerika-
miunit pigineKalisasorinarsingmat.
Danmarkivdlo nunavtinit pigingnig-
dluinartunera ugpemarsarniardlugo
Thule tungavilerneKarpoK, taimalo ta-
kornartat avangnårssua inimigilerpåt.
nunavtalo avangnå tamarme ilumut
Danmarkimit piginenartoK inimigine-
KalerpoK. tamatuma kingoma uvdlut
ingerdlanerisa takutipåt inimigerKU-
ssaK inimigineKarungnaersimassoK.
taimailivdlunilo inuiaKativut piniar-
rinarmik angnerussumik inussutig-
ssarsiuteKartut piumåssuseringisa-
mingnik igdloKarfingmingnik piniar-
tarfingmingnigdlo ånaissaKarput, i-
måipoK inuiagtut kivfåungissuseKar-
tutut pigissamingnik ånaissaKarput,
akerdlianigdle piniartarfiat inimigi-
narsivoK piniarniartarfitorKatdlo tiki-
neK ulorianarsivdlutik. tamåna tå-
ssauva kivfåungissuseKarnerup ilå?
nåmik, taimåitumigdluna nunap inu-
toKai inuiagtut uvavtitutdle enrigsisi-
maorfigssaKartariaKartut akornute-
Karnatigdlo piniartariaKartut inussu-
tigssarsiuteKarfingmingnik tatineKar-
dluinartut månåkut sulissussunit er-
sserKarigdluartumik issigissariaKar-
dlutik. ilumut taorsivfigineKartaria-
Karput, ånaissamingnik. ilumut ing-
minigmarneKarsinåungilaK pisimassoK
taima ersserKigtigissumik pisimassoK.
nunavta oKalugtuisa tamåna encaima-
lissuk. ånaissamingnik tåukua angi-
sumik taorsivfigineKartariaKarput.
aperKUtip åipå.
nunavta inusugtai pcrorsarjigine-
Karstnaussunik sangmissagssaKartine-
russarianarput.
nunavtine inusugtut soriarfigssaKå-
ngipatdlårnerat piårtumik niaKOKar-
nerussortavta sangmissagssaisa ang-
nerit ilagåt. kigsautiginångilaK inu-
sugtungordlåt suliagssaileKivdlutik
avKusinerme KeKåinalernigssåt. tama-
tuma akerdlianik inusugtungorartor-
pagssuit igdloKarfingne angnerne så-
riarfigssaKalersineKartariaKarput
håndværkerskolenut fiskerihøj skole-
nut åmalo umiartornermut tungassu-
nik atuarfingnut. inusugtut enrarsau-
tigineruvdlugit angnerussumigdlo so-
riarfigssaileKissut ilumut inusugtut a-
tuarfinik ardlalingnik ingmikortorta-
Kartumut sulinermut sulivfigssuar-
nutdlo sulinigssamik sungiusarfigta-
lingmik sanatitsissariaKarpoK. aitsåt
nunarput sujumut autdlarsinauvoK i-
nusugtut nunap nangmineK højskole-
nik taineKartune sukasarneKarsimag-
pata. atuarfingne tamåkunane piarér-
sautigineKarsimåsåput —rérsimåsåput
sanassungorniarneK, Kalipaissungor-
niarneK, umiarssualiortungorniarneK,
agdlagfingmut tungassunik suliagssa-
KarneK, umiartortungorniameK, ma-
skinanik iluarsaissartungorniarneK e-
lektricitimut tungassut, mekanikeri-
ngomiarneK, bilinik iluarsaissartu-
ngomiarneK, silasiornermut tungassut,
naKiterissungorniarneK, aulisartu-
ngorniarneK, kisalo tunissagssiorner-
mut niuvernermutdlo tungassut. ait-
såt tåssa sungivfigssaileKissut inusug-
tut tamåkuninga sukasarneKåsagalu-
arput atuarfingmik tamåkununga av-
guatårsimassumik sanaussume iser-
figssaKartineKalertugpata. tamatuma-
lo takutipå KanoK ungdomshøj ekole
månåkut nunavtine amigautautigi-
ssok. Danmarkime inusugtut tamati-
gut makiput høj skolet tagpavane atu-
lermata. højskoleKarneK Danmarkime
autdlarnemeKarérsimangmat maKai-
ssinarpoK nunap nangmineK ilåne su-
le højskole tamanut angmassoK ma-
KaissinaKingmat. månåkume nunavti-
ne angumik tamanut issilingmik ma-
kitoKarsinaugpat folketingimilo siv-
nerdluta pissariaKartitavtinik OKalug-
pat, tauva ilumut sivnissoKalisaugut
sujuariarfigssavtine amigautigeKissav-
tinik periarfigssarsisineKaruvta. må-
nåkut angut taimåitoK nunavtine nav-
ssåriniartariaKarparput Kinersinivti-
ne. månåkut nunavta tunissagssiami-
ne måssa sulivfigssuit amigautigiga-
luardlugit 31 miil. kr. angussalerpai,
sulilo aulisariutit kilisautit sulivfig-
ssuitdlo angmarneKarpata KanoK a-
ngussaKarumårtiginera naluvarput.
tamåkule pilersinagit nunap inusugtai
niviarsiartailo iluaKutigisinaussåinik
atuarfiliuneKardlit. tamåkua pingit-
sornatik Kalåtdlit-nunåta nutåp suju-
nigssamine iluaKUtigingåsavai.
Hans Hansen Frederikshåb.
asimioKarférarmiut nugtertitauniarnerat
asimioKarférarmiut nugtertitauniar-
nerat inusugungnaersugut arajutsisi-
mångeKårput, téssaungmémigoK suju-
mukarnerme ukiut kingugdlit nagsa-
tåt. tamåna autdlarKautånitdle asimi-
OKarférKame inuvdlutalo peroriartor-
simassugut kalåliminemik inflvdlute-
Karsimassuvtinut tusardlugo igdlua’
tungåtigut nåmångeKaoK; igdlua’tu—
ngåtigutdle KujanartoKardlune tåssa
Kéumarsagaunikut perorsagauneK
angnerulisangmat. tamåna ilumorpoK.
landsrådip atarKinartup tamåna ilu-
ngersutigalugo sulissutigigamiuk nå-
lagkersuissut piumassåt maligdlugo
ajungikaluardlune sordlo issornaute-
KartoK.
inuk nunaKarfingmit puissitigut pi-
niarfiuvdluartumit nugtitaugune asi-
mioKarfingmit igdloKarfingmut niu-
vertoruseKarfingmutdlunit piniarfiuv-
dluångitsumut tauva tamatuma suna
kingunerisavå? avdlatut ajornåsaoK
aulisagkat aké
inuiangne kikunilunit — taimåtaoK
kalåtdline — inutigssarsiorneK imånut
tiingavdluinarångat aulisagkat aké
soKUtigineKartaKingmata påsinårdlui-
narpoK. åmåtaoK påsinarpoK nuname
måne kinalunit påsingisaminik aper-
KUteKarsinaungmat nåmagingisami-
nutdlunit akerdlilersuisinauvdlune.
taimåitordle isumaKarpunga A/G nr.
20-me ukioK måna 1. oktoberime Jør-
gen Frederiksenip agdlagå „akinik å-
ssigingisitsineK piårpatdlåKaoK" ag-
dlangneKarsimassariaKångikaluartOK
kukunernik påsinerdluinernigdlo u-
livkåyigkame amilårnåinavigdlune;
tupingnåinartumik agdlagtup aperKii-
me tamatumane pingårnerussut mini-
simavai isumaKalernardlunilo piviu-
ssunik påsissaKarpatdlårsimångitsoic.
påsinerdluineritdle iluarsineK ajor-
nartångitdlat, måssalo A/G landsråd-
itdlo atautsimissutait navsuiautinik
ulivkåraluartut — akit åssigingisine-
Karnigssånik sulissutigingnilerKårtut
ilåtut — sule åmalo navsuiarniaralu-
åsavara.
Jørgen Frederiksenip agdlagå nar-
KerKåratdlardlara. agdlagpoK aulisar-
neK tamane åssigingmik ingerdlåne-
KartoK, aulisagkat suliarinerat, pujor-
tulérKat aulisagkanigdlo nunigussivit
åssigigdlutik, taimåitumigdlo isuma-
KarunarpoK aulisagkat aké åma åssi-
gigtariaKartut.
Katsunarsinavigsumik OKautigi-
neKartuarpoK aulisarneK tåssaussoit
niorKuteKarneK, erKortusinauvoK pu-
jortulérKat nunigussissarfitdlo åssigi-
ngajangmata, nunaKarfingnile åssigi-
ngitsune tunissagssiornermut ani-
ngaussartutaussut åssigingitsupiloru-
jugssuput. imarpikortautinut umiar-
ssualivingme aulisagkanik tarajugag-
ssiorneK asimioKarfingme tunissagssi-
ornermit akikineruvoK (aningaussar-
tutikineruvoK), aulisagkat tarajugkat
1000 tons 50 tonsit tunissagssiarinerå-
nit aningaussartuteKångineruvoK, a-
merdlanertigutdlo nerpingnik Keriti-
tagssiorneK ingminut akilersinauneru-
vok Kernertortaiagkanik tarajugag-
ssiornermingarnit. tunissagssiorner-
miuna aningaussartutit åssigingissusi-
at aulisagkat akinut åssigingitsunut
aulajangissussartoK, aulisagaKåssuseK,
pujortulérKat KanoK issusé il. il. ta-
matumane pissutåungivigput.
Jørgen Frederiksenip agdlagåne
ingmikortoK tugdleK påsingivigpara.
nåmaginångitaraluaKaoK aulisarugtu-
lerfingme aulisarneK unigsinaussar-
mat, uvangale ilisimassaKångilanga a-
kit angnerussut atordlugit aulisagke-
rivingmik inigssailatsineK pissutigalu-
go matussariaKarsimassumik, tai-
maingmatdlo takusinåungilara tama-
tumane suna isumagineKarnersoK.
agdlagkap ingmikortuisa pingajuat
autdlarnerneKarpoK ukiamut akit au-
lajangersarneKartugssaussut. tamåna
erKungilaK aitsåt 1961-ime upernag-
ssåkut akit pivdlugit isumaKatiging-
niarneKartugssaungmat, tåssa KGH-p
nautsorssutit kisitsisait ukiorpagssu-
arne maKaissineKarsimassut aitsåt
pigssarsiarissugssaungmagit.
tugdliane åma erKartorneKarpOK au-
lisartut kigsautait susupagineKartar-
tut. akinik åssigingisitsineK atulermat
atautsimut issigalugo kalåtdlinut auli-
sartunut ukiumut kronenik tusintit
ardlalingnik aningaussarsissutauvoK,
pitsångorsaineK tamåna pisimangmat
tunissagssiornerme nautsorssutit a-
tautsimortut amigartorujugssuarnera-
ta nalåne isumaKarpunga åndgssussi-
kisiåne låjauniameK; uvfalo igdlo aki-
lersugaK. landsrådip pingitsailivdlune
aussaK Avangnardlit inuerutiniarpai,
nauk OKaraluardlune pingitsailinane.
OKausisale tunuånitOK påsingitsugag-
ssåungitsoK pingitsailineK.
Avangnardlit-uko piniartune auli-
sartunilo nunagisagåine nunaugaluar-
tut kussanartut akungnagfeKångiu-
ssartutdlo. måna piniartuerutilerner-
tik pivdlugo inuerutitaunialerput. ait-
såtdliuna kingumut piniartunik inu-
lersordlugo nunagssaugaluaK!
taima nunaga erKailårpara inueruti-
lernera ånerissaravko, uvanga „avdla-
mik taorserumånginavko."
Abel Therkelsen,
Avangnardlit.
åmalo
neK atortineKartoK aulisartunut ilua-
KUtauvdluarsimaKissoK.
naggatåtigut OKautigineKartoK „au-
lisartut sagdloKitagaussut“ taimåitu-
mik sianitsorpatdlangneruvoK oKau-
seKarfigissariaKaranilo.
agdlagkap ingmikortuata tugdliane
Jørgen Frederiksen OKarpoK: “akinik
åssigingisitsineK Ausiait kommuneåne
atorneKarpoK, Kangåtsiavdle kom-
muneane atorneKarane". ilisimassara
maligdlugo atorneKarpoK Ausiait i9~
dloKarfinåne åmalo Kangåtsiap igdlo-
Karfiane iluarsartutdluagaussunik tu-
nitsivigssalingne, isumaKångilangalo
tamåna årKigssussinerup atulernarata
kingornagut avdlångortineKarsima-
SSOK.
agdlautigissap sivnera OKauseKarfi-
gissariaKartumik imaKéngilaK, puissit
amisa akitsomeKarnigssåt séruname
tamanit kigsautigineKarpoK.
ajoraluaKaoK angut aulisartut siv-
nerdlugit OKalugtuniartoK OKatdlisigi-
ssagssamik påsisimarKardluinagkami-
nik autdlarningmat misigssorKårsi-
manago tamatumane suna pingårner-
ssaussoK.
uvanga Kularutigingivigpara akinik
åssigingisitsineK pilertortoruj ugssuar-
mik sule agdlisineKarumårtOK tuni-
ssagssiorfit pitsaussut, nåmåinartut a-
jortutdlo åssigingissutait sule angne-
rulerumårdlutik. ilimanarpoK uper-
nagssaro 1961-ime KGH-p nautsor-
ssutaisa ingmikortiterdluagaussut er-
ssendgsumik takutikumåråt 1959-ime
amigartorutit 1,6 millioner kr. sumit
pissut. nunaKarfeKarpoK iluanårute-
Karfiussunik, nunaKarfeKarpordlo a-
junåruteKarfiussunik. aulisagkat ilait
iluanårutauvdluarput, ilaitdle ikigtut
amigartorutiviuvdlutik.
KUlarnångilaK ukiut ikigtut inger-
dlaneråne imailerumårpoK nunaKar-
fingne tamane akit nunaicarfiup ilua-
nåruteKarfiusinaunera maligtarileru-
mårdlugo, KUlarnångilardlo Iginiar-
fingme aulisagkat aké måna akiussu-
nit agfåinångortineKarumårtut, må-
ssale, Sisimiut, ManitsoK, Påmiut tai-
maeKataitdlo aulisagkat akinik sule
KagfaivfigineKarumårdlutik.
taimaitordluinaK pisiniarfingne ni-
orKUtigssat aké avdlångortineKåsåput.
nunaKarfingne mikinerussune niorKU-
tigssat aké angnerulisåput, igdloKar-
fingnile avdlångortineKåsanatik — i-
maKalunit akikitdlisinauvdlutik. må-
nåkut igdloKarfingne niorKutigssanik
pisissartut niorKUtigssat amerdlasut
angivatdlåmik akilertarpait asimio-
Karfingne åma ake tåuna atorsinaor-
Kuvdlugo, pissuseK tåuna Hans Ege-
dep nalånit pissugunarpoK, avdlångor-
titagssåungitsunanile, tamånale ani-
ngaussaKarnikut tungavigssaussunut
atorneKarajugtunut akerdliuvdluinar-
POK.
inungnut nunaKarférKane najuga-
Kamermingnik avångugingnilersunut
— aulisagkat akisa migdlineKarfine
pisiniarfingnilo niorKUtigssat akitsor-
neKarfine — sujunersutigssaK pitsau-
ssok atausinauvoK: nunaKarfingmit
nuniaritse.
soruname amerdlasunut alianaralu-
aKaoK nunaKarférKat inuerukiartor-
nerat, tåssauvordle ineriartorneK nu-
nane tamane pissoK. Kalåtdlit-nunåne
kisime taimåingitdluinarpoK. uvanga
påsissara maligdlugo KinersinigssaK
ajornångitsuararssuvoK: nunaKarfér-
Kane inuvdluatårneKarsinaunersoK ta-
kuneK saperpara inussutigssarsiorfiu-
sinaudluångitsune, perKingnigssåkut
iluamik isumagingnigfiusinéungitsune
iluamigdlo atuartitauvfiusinåungitsu-
ne taimaeKatåinigdlo, uvdlordlo tåuna
Kalåtdlit-nunåta inue nunaKarfingnut
Kulinut katerssugpata KuvdleKångit-
sumik Kiajumårpunga.
Nuk, d. 27. okt. 1960.
Kaj Narup.
\
atuarfariui agdiagaii
Klip. 25 åma 26 -ime
nangiséput
2