Atuagagdliutit - 16.08.1973, Page 7
kalåtdlit pigingneKatigit naKite-
rivik ingerdlåtariaKaraluarpåt
— naKiteriviup sujulerssuissua taima isumanarpoK, tåssa
Iftgv. Frier Rasmussen, Atuagagdliutinit OKaloKatigineKar-
dlune isumane amkamigit sulissut demokratimik ingerdla-
Wnigssåt, ilmiartitsineit pivdlugo ajomartorsiutit, sulivfing-
bie imertameK avdlarpagssuitdlo pivdlugit
Kujatåta naidterivia kalåtdli-
bit tiguneicartariaKaraluarpoK,
taima OKarpoK nattiteriviup suju-
lerssuissua, Ingv. Frier Rasmus-
sen. — pitsaunerpaugunaraluar-
Pok sulissut Kulit migssåinitut pi-
koringnerit misiligtagaKameru-
ssutdlo pigingneKatigingnik piler-
sitsigunik naKiterivigdlo nåla-
Sauvfingmit pisiaralugo. ani-
bgaussatigut sapemaviångikalu-
Påt. tauva pigingneKatigit bestv-
relsiata danskit aggersitagssat a-
torfinigtitåsagaluarpait pissaria-
Rartitatik. tåssame ukiut 15—20
lngerdlarérpata aitsåt kalåtdlit i-
liniarsimassut ima amerdlatigiler-
s'naungmata sulivfingme suliag-
Ssat tamaisa tigusinångordlugit,
f'rier OKarpoK.
35-nik ukioKarpoK ukiuvdlo åi-
P_a KerKa naKiterivik sujulerssor-
sirnavdlugo. — kalåtdlit iliniarti-
bigssåt suliagssat pingåmerit ila-
Sat, OKarpoK. — uvdlume 8—9 ili-
Piartoråvut. 10—12 iliniartorilisa-
vavut Kulartugssåungitsut danskit
'liniartitauneråtut pitsautigissu-
Paik iliniåsavdlutik. suleriamig-
ssarput pissariaKalersimavoK. 1972
tikitdlugo taimågdlåt kalåleK a-
tauseK typografitut naKiteriving-
PP® iliniarsimavoK. 1972-ime mar-
^luk inerput, månalo nautsorssu-
tigårput ukiut tamaisa mardluk
'Pertåsassut. taimåikaluartoK u-
^iut ikingnerpåmik 15-it inger-
^aktor, litograf Ole Egede: — Vi
^ar gode samarbejdsforhold. Sprog-
VaOskelighederne giver nogle pro-
^Prner. Der er flere danskere her,
ePd da jeg startede for mange år
S|den. Dengang var der f. eks. kun
9rønlændere i trykkeriet. Jeg er
9'ad for at arbejde her. Jeg tror,
de fleste mener det samme.
^tøor, litograf Ole Egede: — su-
eKatigigdluarpugut. oKautsit ajor-
nartorsiutaussarnerat ajoKutautsiar-
*arP0K. måne sulilerKårnivnit dan-
s^'t amerdlanerulerput, ukiorpag-
Ssuångortut måne sulivdlunga. tai-
^b® sdrdlo naKiterivingme kalålT-
naPgaluarpugut. måne sulivfiga
^naråra. isumaKarpunga sulissut
arPerdlanerit taima isumaKartut.
dlåsåput danskit sulissut pissa-
riaerunigssånut. sivisoKaoK. kisi-
åne isumaKångilanga sukaneru-
ssumik iliniartitsinigssamik, sila-
tusårnerunaviångingmat — åma-
lo namagsineK ajomarunardlune.
naKiteriviup sujulerssuissugssåta
iliniartinigssåinå iluamik iliniar-
simåsagune ukiut Kulit mingner-
påmik iliniarsimassariaKarpoK. i-
liniartut 10—12 naKiterissungor-
niat pigileruvtigik neriutigårpu-
taoK „Kalåtdlit-nunåne inussu-
tigssarsiutinik iliniartitsissarfiup“
iliniartitsissugssaK atorfinigtiku-
mårå Nungme atuarfingme naid-
terivérånguamigdlo, tåssa uvagut
pigingisatuarput, pigssarsiaralu-
go.
Kalåtdlit-nunåne sulivfe-
Karfit pisonaunerssåt
naKiterivik sulivfit pisoKauner-
ssaråt — 1858-ime pilersitaK. a-
malo tåssaugunarpoK „kalåleKar-
nerpåK". inuit uvdloK nåvdlugo
sulissartut 32-ussut ilait 9 kisimik
danskiuput. naKiterivik nålagauv-
fingmit ingerdlatauvoK.
— uvangalo isumaKarpunga ta-
måna ajortoK, Frier OKarpoK. —
sulivfik uméssuseKardluartoK a-
ningaussanik akuerssissartut pi-
ngitsailinerånik akomusersima-
neKartariaKångikaluarpoK. nang-
minerssordluta ingerdlagaluaruv-
Bogbinder Anton Joelsen: — vi er
udelukkende grønlændere i den af-
deling, hvor jeg arbejder. Vi kom-
mer godt ud af det sammen, selv-
om der naturligvis kan være lidt
„brokkeri" indbyrdes og nogle mis-
forståelser i forhold til andre afde-
linger i huset. Generelt mener jeg,
at forholdet mellem danskere og
grønlændere er godt.
atuagkanik ungalulersuissartoK An-
ton Joelsen: — uvagut ingmlkår-
tortavtlne kalålinauvugut. suleKati-
gigdluarpugut, sdrunalume ilåne
„nåmagigtaitdlliutsiarneKartaraluar-
toK“ ingmivtlnut sangmivdluta, ilå-
nilo ingmlkårtoKarfit avdlat paitsår-
nlkut isumaKatiglnglnermik pisso-
KartaraluartoK. atautsimut issigalu-
go isumaKarpunga danskit kalåt-
dlitdlo sulissut akornåne ajångit-
sumik ingerdlassugut.
ta periatårsinaunerusagaluarpu-
gut taimåitumigdlo angnerussu-
mik nåmagsissaKarsinauvdluta.
uvaguinåungitdlat nålagauvfing-
mut atanermingnit akornusersu-
gaussut. ministeria åma ajomar-
torsiuteKarpoK. sordlo KanoK-
una iliordlutik aningaussanut a-
kuerssinermut inatsime sivneKar-
torutigssikåtigut? sujorna ajcr-
nartorsiut tåuna ministeriap ator-
på. 1971-ime naKiterivik sivne-
KartorpoK 216.000 kr-nik. 1972-
ime 310.000 kr. sivneKartorutåu-
put, 1973-imilo 120.000 kr. sivne-
Kartorutigssatut nautsorssutigå-
vut. 1974-ime sivneKartorutit.
400.000 kr. angugunarpait. nåla-
gauvfiup tåuko sumut atusavai?
pitsaunerujugssusagaluarpoK aku-
erineKaruvta tamåko atortugssa-
nut nutånut pisiniutigisagivut i-
malunit isumangnaitdlisainermut
atordlugit. sorunalume taimailior-
toKarsimåsagaluarpoK naKiterivik
kalåtdlinit pigingneKatigingnit
pigineKaraluarpat, Frier-ip ilå-
ngupå.
ajusagaluarpoK privatinut
tunigåine
— sok „privatingortiniångilisiuk“
sordlo angnerpåmik akiliumassu-
mut tunivdlugo?
— tåssa ajusagaluaKingmat ka-
låtdlit sulivfiat ingerdlavdluartoK
iluanåmiartunut tunisagåine ku-
lamångitsumik pigingnigtuata a-
ningaussarpagssuit pissalisang-
magit. tamåna iluarsoringilara,
Frier isumaKarpoK.
ukiune kingugdlerpåne atug-
kat isertitatdlo takutipåt naKite-
rivik sujumukartorujugssussoK:
1970-ime 1,5 mili. kr., 1971-ime 1,8
mili. kr., 1972-ime 2,0 miil. kr.
1973-imilo nautsorssutigineKarput
2,7 miil. kr. — kisiåne 3,0 miil. a-
ngugunarpavut, Frier OKarpoK. —
tamånalo angnerpåjussariaKaru-
narpoK. 1974-imut nautsorssusiat
nautsorssutigåt 3,2 mili. kr. tåuko
Kångisaguvtigik amerdlanerussu-
nik atortoKartariaKalisaugut. tå-
ssame naKitigagssanik Kalåtdlit-
nunåne piumassat kigdleKarput.
1972-ime igdlo ilaneKarsimavoii
120 kvm-inik akeKartoK 350.000
kr., nutånigdlo maskinasineKar-
dlune 330.000 kr. migssiliordlu-
git.
— isumaKarpunga pitsauneru-
ngåsagaluartoK kalåtdlit naKiteri-
ssut mardluk pingasutdlunit
Nungme naKiterivérånguaKaler-
pata. suliariniardlugit suliagssår-
Kat amerdlaKissut måne sutdli-
viup ingerdlaneranut nalerKuti-
ngitsut. init atortutdlo akisunge-
Kissut atordlugit miikssunguamik
ingminut akilersinauvdluartumik
pilersitsissoKarsinauvoK tamarmik
ukiumut sulissuisa 60—70.000 kr.
pissarsiarisinauvdlugit. Frier o-
KarpoK.
moderniussumik
atortulersordlune
uvdlume naKiterivik modemi-
vingnik atortOKarpoK danskit na-
Kiterivé moderniunerpåt inorna-
git. agssangnik maskinamigdlo
naKinemik ikussuissuteKarpoK, å-
ssilissanut, påpiaralerivik, naKite-
rigkanik åssillssutit, naKiterivik,
atuagkanik naKiterivik, modemi-
ussunigdlo offset-inik peKardlu-
ne. — åma atuagkanik kåkerssai-
ssarfeKarpugut, tåssa naKiterivit
tamåko pigineK ajoraluarait. su-
liarissalerpavut atuagkat, kalåt-
dlisut naKitagssat, naKiteriviup
sujulerssuissua OKarpoK, nangig-
dlunilo:
— tåssa årKigssusserKåmerpu-
gut Kalåtdlit-nunåne atuagkat i-
liniusiat skoledirektione naKiteri-
vigdlo isumaKatigiginardlutik na-
Kitertalisassut. sujomagut kigait-
sumik ministeria avKUtigalugo nå-
lagauvfiup naKitertitsinigssamut
agdlagfia akuerssitencårneKarta-
raluarpoK. atuartut iliniutigssaisa
naKitertarnerisa ukiut mardlug-
suit Kångiugpata aningaussarsia-
vut agdlisisavait milliunit KerKi-
nik. avdla suliagssissut angisoru-
jugssuaK 1973-ime tåssa kommu-
nit naKiterKussait, pingårtumik
imersugagssiat. sule tåuko milliu-
nit Kencinik pinagtitugssauvåti-
gut.
kisermåussissutut ingerdlatsi-
ssuneK nuånaringeKåra
— OKatdlineK sulivfit aulajaitsut
unigtartutdlo pivdlugit ingerdla-
vok. naKiterivik Kalåtdlit-nunåne
sulivfit aulajaitsut pingårnerssa-
råt...
— åmalume amerdlaKissunik
misiligtagalingnik pikorigsunigdlo
sulissoKarpugut. taimåitumik su-
lissuvnut imatut ingerdlatsiniar-
punga, sapingisamik inugpalårtu-
mik piniardlugit. sujunertaK na-
lunångeKaoK: sulivfingme suli-
ssut tamarmik sapingisamik aju-
ngitsumik atugaicåsåput. pissutsit
nangminerssortitserpalåsåput sa-
pingisaK nåpertordlugo. kiavdlu-
nit nangmineK suliane KanoK år-
Kigssutisavdlugo, nangmineK aki-
ssugssauvfigalugo inemiardlugu-
lo. tamåko pivdlugit pissusera av-
dléngortikusungeKåra. kisermåu-
ssivdlune nålagkersuissutut ilio-
rusungeKaunga imaltinit „OKar-
tugssatut". piumassaråra kivfåu-
ngissuseK sulivfingmilo inugtut
pineKameK suliap ingerdlatinera-
nut pitsåussusianutdlo Kimaguti-
tåusångitsut. tamånalume pisimå-
ngilaK. isumaKarpunga Kalåtdlit-
nunåne pitsaunerpånik aulajåi-
nerpånigdlo sulissoKartugut.
— nuname paradisipajåK?
— taimåingivigpoK. ajornartor-
siuteKartarpugut — sordlo imer-
toKartarpoK. kisiåne sapåtip aku-
nerane uvdlorme atausinarme tai-
ma pissoKartardlune. sujulerssui-
ssutut tamåko sungiuniartaria-
Kartarunarput. Danmarkimime
ardlaligssuarne ajomartorsiut
tåunarpiaK atomeKartarpoK. av-
dléussutiginarpå Danmarkimisut
sulissoK sulivfingmine imiårar-
torpat erninavik soraersineK ajo-
ravtigo.
sulivfingme demokratip
atornigsså ugperingilå
„sulivfingme demokratip atornig-
sså“ misilingniarpiuk?
— någga, uvangame sunaussoic
ilisimavdluångilara — isumaKa-
rumalo imåitoK uvanga isumaga
maligdlugo atortiniamigsså ajor-
naussavigunarpoK. Danmarkime
sulissunut sujulerssortauvdlunga
sutdliviup ingmikortuane angi-
sorssuarme sulissut tamaisa au-
lajangéKataussartiniardlugit mi-
siligsimavara. ajomakusoKaoK.
agsorssuaK pilåmartarpoK tama-
vingmik sunguatigutdlunit aperi-
neKarKårtamere. isumaKångila-
ngalo tamatuma iluarusungneK
kingunerisimagå. periauseK sut-
dliviup sujumukamerane atupa-
lårsinauvoK pissutsit isumangnå-
ngigpata pitsauvdlutigdlo. ajor-
nartorsiorneKalersitdlugo atorsi-
nåungivigpoK. tamatuma saniati-
gut taimailioriautsip sujulerssui-
ssumut inugtut imåinåungissuseK
angivatdlåK piumassarå tamati-
gut — avdlanut malungnångika-
luamik — suliagssat nåmagsitini-
ardlugit iliomiartuartariaKarame.
ilåne nangmineK suliap KanoK i-
ngerdlåtariaKameranik isumat
tunuartitariaKartarput. isumaKar.
punga sivisorujugssuarmik misi-
ligtagaKarKårsimassariaKartOK
„sulivfingme demokrati" atortisa-
gåine periauseK iluamérsinåuså-
pat. imailinardlugo atulersineKar-
sinåungilaK. pingårtumik Kalåt-
dlit-nunåne.
SOK?
— kalåtdlit pissortanut atancing-
nigtorujugssuput. pingårtumik
utorKaunerussut. sordluna su-
ngiusimåinarneKalersimassoK
danskit issornartorsiusanagit. u-
vanga ilisimavdluångilara suliv-
fingmingne kalåtdlit ingmingnut
isscrnartorsiortamersut. kisiånile
misigisimavigtarpunga issomar-
torsiorusungikånga. soruname i-
nugtutdle avdlatut sianitdliorta-
raluartunga.
ilåtigut isumaKarpunga pissu-
seK kussanartussoK kalåtdlit pigi-
ssåt igdluatungåtigutdle encar-
sautika inuit tamarmik åssigigtut
inugtutdlo naligigdlutik atomiar-
tarpåka, sapingisavnigdlo åssi-
gingmik erKortumigdlo iliorfigi-
niartardlugit. taimåitumik kigsau-
tigigaluarpara åma kalåtdlit uva-
nga sianitdliorångama erssenrig-
sumik oicarfigissåsagånga. Kav-
dlunåt tamåna sapingeKåt!
— suleKatit inugtut pineKåså-
put. taima ajornéngitsigissumik
„sulissunut periauseKameK" ator-
niarpara tamånalo avdlångortiku-
sungnago. avdlatut ajomartumik
tamåna avdlångortisaguvko tåssa
uvanga soraersimåsaunga...
naKiterivingme sujulerssuissoK
Ingv. Frier Rasmussen taima o-
KarpoK issikoKardlunilo sordlo i-
lumorutivigkå.
h.
'Tom?
GULDKARAMELLER
De eneste rigtige karameller er Toms Guld Karameller
kukarnårKit tåsséuput Toms Guld Karameller
4/uel y
7