Atuagagdliutit - 13.11.1980, Page 7
UUMMANNAQ
Qamutit pingasut qaavini toqqit pingasut takussaapput ullaakkut arfinernut »Deichmann«imut ilaalluta tikin- Der lå tre telte på tre slæder foran os, da »Deichmann« klokken 6 om morgenen stødte ind i iskanten med et
nitsinni. Issip pujuanik pujortoq, taamaattumik tupinnanngilaq qiulersimallutik oqarmata, — sikup sinaani tu- bump. Det var tåget,
perni sinissimasut.
kangiata tungaani qaqqat ersa-
rissilerput.
Uummannap pigisaani nuna-
qarfik avannarlerpaaq 40 kilome-
terinik ungasitsigaarput. Tassani
inuit 90it najugaqarput, akunne-
rit arfinillit atorlugit ornippar-
put. Piniartut eqqissisimasumik
qimusserput. Ingerlanitsinni sisa-
mariarluta unittarpugut tiiliorni-
arluta. Nissuvut siaartaraavut.
Sisamap qeqqa Nuugaatsia-
mut annguppugut. Seqinnarissu-
aq. Nunaqarfinnguaq soorlu se-
qernup kisiat pigaa, nuunnguami
kujammut sammisumi inissisima-
voq. Qimussit pingasut ornip-
paat. Tikinnissamullu akunneq a-
taaseq sioqqullugu ningittakker-
sorfinnut illinerpassuit takussaa-
lereerput.
Aallaqqaataani tassaasimavu-
gut nunarsuarmi qaqortuinnarmi
inutuannguit.
Nunaqarfik qanilliartuinnartil-
lugu uummaraluttuinnarneq ma-
lugaarput.
Apuukkaluttuinnarnermi qim-
niit suangasartariaarupput. Tiki-
sartulerput, illinersuit atuallas-
saarpaat ingerlaannarlu qaan-
ngumut qaqillutik umiatsiaat a-
korninut pillutik. Jacob Dalage-
rip illuata silataanut unikkattali-
una. Tassani Agnete Dalagerip
kaffe qalareerlugu utaqqivaati-
gut.
Nuunneq
Uummannap inoqarfiini Jacob
Dalager piniartorsuarnut ilaavoq.
Nuunneruvoq. Appani (Riten-
benk) inunngorsimavoq Uulissat
pigisaanni Nuussuup illuatungaa-
ni. Tassani qeqarnissani (apersor-
tinnissani) tikillugu najugaqar-
poq. Qeqareersimatsiartoq ilaqu-
tai Ataanut nuupput. Ataa ullu-
mikkut inoqanngilaq.
Tassani niuertorusiuvoq Søren
Nielsen pujortuleeranngualik. Ja-
cob Dalager inuusuttunnguulluni
tassani savequtaanik (motor) i-
ngerlatsisunngorpoq. Søren Niel-
sen 1957-imi Ukkusissanut nuum-
mat Jacob Dalager ilaavoq. Nu-
kappiatsianngorsimavoq 17-inik
ukiulik umiarsuarmullu kinguller-
mut ilaalluni nunaminut utertus-
saagaluarpoq.
Tusagassalli alianartut takkus-
simapput. Anaana napparsima-
lerluni Sanamut Nuummiittumut
unikkiartorsimavoq, angajua aju-
naarsimavoq qiullunilu toqusi-
malluni. Najaa Qallunaat nunaani
toqusimavoq. Alla qatanngutaa
sanatooriami uninngavoq, nukaa-
lu Ilulissani napparsimavimmiil-
luni. Nunaminut uternissaminut
angerlarfissaqanngilaq, taamaat-
tumik Jacob Ukkusissanut uniin-
narpoq. 1961-imi Nuussuaq ituil-
lugu tikeraarpoq. Kinguninngua
illuni pisatanilu tamaasa ilaqqut-
tanilu tamaasa ilagalugit Ukku-
sissanut uterpoq.
Kommunep akiliuppaa.
Piniartut oqaiuttuaat
Nuuttuulluni aallaqqaammut ar-
tornartoqaqaaq, Jacob Dalager
nassuerpoq. Piniartuuvoq pikko-
rissoq eqiasuitsorlu.immaqa ta-
manna ajornartorsiutaavoq. Im-
maqa — nuuttuulluni — pisaqar-
pallaartarsimavoq. Kingornali a-
kuerisaajartuinnarpoq. Soorlumi
qatanngutitut pisaraannga, oqar-
poq. 70-ikkunni piniartut tamaani
najugallit oqaluttorilerpaat. Taa-
manikkut ajornartorsiut nutaaq
atuutilersimavoq.
Nunaqarfik piniartunik inulik
Ukkusissat 1972-imi aqerlussa-
mik zinkissamillu piiaavimmut
Marmorilimmut sanilinngorsima-
voq.
Jacob Dalager aatsitassarsio-
qatigiit Greenexikkut misillerfigi-
simassaqaat. Nunaqarfimmi qini-
gaasutut Uummannap kommu-
nalbestyrelsiani ilaasortaavoq.
Tassani piniartuussuseq illersus-
sallugu periarfissaqarluarpoq
aatsitassiorfiup tungaanut. Arla-
leriaqaluni oqaluinnarnermit up-
pernarsaatissanikpissarsiniarnis-
saq anguniaqqusarpaa. Inuit 70-
ikkut ingerlaneranni piniartoqar-
Nuugaatsiami illu.
Et hus i Nuugaatsiaq.
fiup aatsitassarsiorfiullu nakuu-
niunnerannik malinnaasimasut a-
teq Jacob Dalager arlalitsigut tu-
saamassavaat.
Jacob Dalager piniartutut pi-
ginnaassutsiminik naalakkersui-
nermut ingerlataqartup isumali-
ullaqqinneranik kattussinermi-
gut imminerminit nakuunerorpa-
sissumut akiuuteriarsinnaanera
arlalitsigut assersuutissaqaralu-
arpoq. Tamakku ilagaat Marmo-
rilimmi arfininngornikkut imigas-
samik tuniniaasoqartarneranik
assortuinera, tassami imigassa-
mik tuniniaasarneq arfininngor-
nermi inerteqqutaavoq. Tamatu-
minnga tikkuaammat aatsitas-
sarsiorfinni pisartunut akuerlu-
teqqunagu nipangerseriarneqar-
simavoq. Ukkusissani ataatsimii-
nermi tamanna pisimavoq, taa-
malu Greenex-ip qullersai, ilaati-
gut pisortaq Erik Sprunk-Jensen
ilaasimapput.
Jacob Dalagerili tunniutiinnar-
simanngilaq. Eqqaasitsissutigaa
Greenex ukioq ataaseq sioqqullu-
gu nalunaarsimammat Uumman-
nap pigisaanut ilaalluni. Taama-
tut oqartoqarsimavoq isornartor-
siorneqarmat Marmorilimmi suli-
sut angallateqarlutillu aallaaniar-
tarmata. Jacob Dalagerip taman-
na nammineq tikkuartorsimavaa
ajoralugu sulisut piniartunut a-
kuliunniarmata, akineqarsima-
vorli Marmorilik nunaqarfinnit
allanut assingulluni Uummannap
pigisaanut ilaasoq. Manna taa-
matut pissutissiorsimaneq txan-
narpiaq atorlugu imigassaq tik-
kuartorpaa. Arfiningorneq tulleq
qaavoq — imigassamik tuniniaa-
soqaraluanngilaq.
— Tusarpara sodavandimik
aappaluttumik ulloq taanna imer-
tut, qungujulluni AG-mut oqar-
poq.
Mingutsitsineq
Pingaarnerpaatillugu aatsitassi-
orfiup mingutsitsinera Jacob Da-
lagerip assortorsimavxa.
Piumasarluinnaasa ilagisima-
vaat Greenexip mingutsinngin-
nermik oqalunnini uppernarsas-
sagaa. Piniartut tassaanatik mi-
ngutsitsinnginneranik uppernar-
saasut.
Ilaatigut Marmoriliup eqqaa-
vissuanit pujorsuup sunniutigi-
sinnaasaa annilaangatigisima-
vaa. Oqaatigisimavaa pujorsuup
puisit naamaniartarnerat akornu-
sersoraa. Greenexip isornartorsi-
uinera oqallisiginiarlugu Marmo-
rilimmut qaaqqusimavaa.
— Qaqqami qaarusuup naala-
gaata Arne Gottliebip solarimik
benzinamillu ikuallaassarsima-
nerminnik takutinniarpaanga, Ja-
cob Dalager AG-mut nassuiaa-
voq, — eqqaavissuarmukarannuk
pujoqalaarpoq. Kisianni nappar-
tarsuit arlallit takuakka Arne
Gottliebilu aperaara suunersut.
Taassuma nassuiaappaanga
Greenexip suli solari benzinalu i-
kuallattarai, kisiannili —• erbeq-
qissarlugu — unnuakkuinnaq iku-
allaasarlutik.
Tamanna oqaluttuarigamiuk
Jacob Dalageri illarpoq. — Ta-
Qimmit sungiusarluakkat unittarput inutsik sikumut aluminik tutsitsiinnartoq.
U veldiciplineret hundespand standser, når hundeføreren sætter foden i sneen.
Qup. tull nang.
Sikukkooqqilerneq.
På vej over isen igen.
7