Atuagagdliutit - 13.11.1980, Page 21

Piniartup nuliata
suliarsua
Piniartoq annertuunik inuutissarsiummigut oqilisa-
affigineqarsimavoq, piniartulli nuliaat taamaallaat
kissarsuummik gasitortumik ineriartuuteqarsimap-
put.
Erneri marluk igaffimmi siniffim-
mi sinipput. Uuttorniaqqammer-
simappuut. Natermiipput puisit
pingasut suli kissalaartut. Ilaqu-
tariit Ottosenikkut illunnguan-
nut iseraanni allaattariaqarput.
Illunnguat tungujortoq Ulorsuar-
niippoq.
Piniartut suliaat inersimavoq.
Nuliata suliassaa aallartippoq.
Else Ottosenip puisit saappai. Pa-
tajaatsumik kukkunngivillunilu
savimmik pilappai. Sivisussasori-
niarlugu naamerluinnaq puisit qa-
ngali ineriikatapput. Amii kinin-
neqarput, neqaat aggorneqarpoq
allamullu inissinneqarluni, nateq
aaverluiiarneqarpoq.
Tassa ulluinnarni suliarisarta-
gaq. Ullut aprilimi nalinginnaa-
sut ilaanni piniartup nuliata su-
liaa tassaavoq puisinik pilanneq,
amiinik qapiarneq, amiineq error-
sineq, innerneq, angerlarsimaf-
fimmik iluarsaaneq, nerisassior-
neq, atisassiorneq ullaamillu un-
nummut arlaleriaqaluni kaffilior-
neq.
1979imi Else Ottosenip kisi-
miilluni ilaquttami angusaat
600it missaanniittut suliarisima-
vai. Tamatuma saniatigut qale-
UUMMANNAQ
rallit nioqqutissiorfinnguami su-
liarisarpai. Nunaqarfiup siunner-
suisoqatigiivinut ilaasortaavoq,
arnanut peqatigiinnut ilaasortaa-
voq. Ukiuni 15ini atuarfimmi atu-
artitsisarsimavoq, ilaatigut kisit-
sinermik, assassornermik immik-
kullu ittumik atuartitsinermik i-
ngerlassaqartarsimalluni.
Ineriartorneqanngilaq
Piniartutut inuutissarsiorneq u-
kiut hunnorujut kingulliit inger-
laneranni ineriartorsimaqaaq. Pi-
niartutut inuuneq suli taannaaga-
luartoq taamaattoq assigiinngit-
sutigut oqilisarneqarsimavoq.
Quisoq (aquuteralak, umiatsiaq,
aallaasit nutaaliat, ikumasartoq,
nillujuitsoq, il. il. atugaalersimap-
put. Ineriartornerup taama ittup
piniartup nulia saneqqutiinnarsi-
mavaa. Ajornaannerulersimasu-
tuaq tassaagunarpoq kissarsuut
gasitortoq.
— Ilumoorpoq, ilumoorluinnar-
poq, Else Ottosen akuersaarpoq.
Siullerpaatillugulu tikkuarpaa
nunaqarfik innaallagissiorfittaar-
pat qerititsiveqalernissani.
— Qerititsivik nunaqarfimmut
Andrea Tobiassen lllorsuarni kommunip allaffiata saavani.
Andrea Tobiassen foran kommunekontoret i lllorsuit.
Kommunip allaffia
ataatsimik sulisulik
Illorsuarmiut siorna augustimi kommunimi allaffit-
taartik atulerpaat Uummannamilu kommunip allaf-
fiani suliassat Illorsuarnut tunngasut annikillisine-
qarput.
lllorsuarni kommunip allaffia i-
nummik ataatsimik sulisoqarpoq,
tassaavoq illorsuarmioq Andrea
Tobiassen. Uummannap Kommu-
niata lllorsuarni allaffik siorna
augustimi pilersippaa kommuni-
°ii suliassat Illorsuarnut tunnga-
sut lllorsuarni suliarineqartaler-
sillugit.
lllorsuarni inuit kommunip su-
lisittagai amerlavallaanngikkalu-
arlutik suliassat pingaarnersaat
suliarisarpaat. Eqqaavilerisut, ni-
lattartartut, angerlarsimaffinni i-
kiuisartut, atuarfimmi sulisut kif-
fallu aningaasarsiassaat kommu-
nip allaffiani naatsorsorneqaree-
raangamik Uummannamut nas-
siunneqartarput; aningaasat tak-
kukkaangata agguaanneqartar-
put.
Adreap tamakku saniatigut il-
lunut umiatsianullu akiliutit kon-
tonut allattorneqartarneri isuma-
gisarpai.
Ikiuutisisartut pingasut
lllorsuit 150it missaanni inoqar-
poq taakkulu akornanni inuit pi-
ngasuinnaat sulisinnaannginner-
tik pissutigalugu aningaasanik i-
kiuutisisarput. Taakkua saniati-
gut inunnik iusmaginninnermut
ataatsimiititaliat utoqqaat kiffa-
lersorneqarneri, qanoq sivisutigi-
sumut ikiorserneqarsinnaaneri,
napparsimasunullu pigaartussat
ataatsimiissutigisarpaat.
Inunnik isumaginninnermut a-
taatsimiititaliat bygderådillu a-
taatsimeereernerminni aningaa-
sarsiassaat Andreattaaq isumagi-
sarpai. Bygderådit ataatsimiinne-
rani Andrea peqataasarpoq allat-
tutut atorfeqarluni. Allattukkani
naqiterlugit Uummannamut nas-
siuttarpai.
Uumannap kommunia Illorsu-
arni suliassanut ukiumut ani-
ngaaasanik 50.000 kruunit mis-
saaniittunik naatsorsuisarpoq.
Eqqaavilerinermut 30.000 kruu-
nit, Kussinersuup tungaanut aq-
qusernup aaqqissuunneqarnera-
nut aningaasat 17.000 kruunit
sinnerilu 6.000 kruunit missaat
nilattarnermut allanullu annikin-
nerusunut agguaanneqartarput.
Pointit
lllorsuarni kommuni allaffittaan-
ngikkallarmat Andrea illuminni
sulisimavoq suliareqqaatigisima-
vaalu imigassanut killilersuiner-
mut allagartat inuttaannut ag-
guaassinermik isumaginninneq.
Agguaanneqarneq ajoraluarput i-
nuillu namminneq piumassuser-
tik najoqqutaralugu aallertarlu-
tik.
lllorsuarni kommunip allaffia
ullaakkut quliniit ualimut pinga-
sut tungaannut ammasarpoq. Ta-
manna inuit ilaasa naammagit-
taalliutigisarsimavaat allaffillu
matusoq pisiniarfimmi imigassat
nioqqutigineqalertaramik.
Sulisussaaleqinngitsut
lllorsuarni inuusuttunik Qallu-
naat nunaanni ilinniartoqanngi-
laq. Inuusuttut ilai ilinniariarto-
raluarlutik Illorsuarnut uteqqit-
tarsimapput amerlanerit anger-
larserneq pissutigigunarlugu, ta-
maattumik lllorsuarni sulisus-
saaleqineqanngilaq. Sulisinnaa-
tamarmut imaluunniit uagutsin-
nuinnaq.
AG: — Tamanna pingaarner-
saava?
— Suu.
AG: — Qanormi imeq ukioq ta-
maat pineqarsinnaasoq kuutsiin-
nariaq?
— Imeq illuni imissatut atorne-
qarsinnaasoq pingaaruteqarpal-
laanngilaq. Tamanna sulissutigi-
sariaqanngilaq.
Else Ottoseni nangilluni oqa-
luttuarpoq inoqarfinni arnat pe-
qatigiit ataatsimoorlutik ataatsi-
minnerminni kissaatigisaasunik
allattuisimasut piniartunut nu-
liaasut atugarisaat oqilisaassiffi-
giniarlugit. Tassalu piumasatik
kommunalbestyrelsemut nassius-
simavaat.
— Nioqqutissiorneq siuariar-
tuinnartillugu angerlarsimaffim-
mi suliassat tunulliunneqariar-
tuinnartarput pisat suliassat a-
merliartuinnartillugit, oqaluttu-
arpoq. — Taamaattumik ilaatigut
siunnersuutigisimavarput nuna-
qarfinni errorsisarfiliortoqassa-
soq ilaqutariit atisaasa errorne-
qartarnissaat pisariillisarniarlu-
gu.
Suliat agguaanneqartarput
Else Ottoseni isumaqanngilaq pi-
niartukkormiuni suliassat equ-
ngasumik arnanut angutinullu
agguarneqartartut.
— Suliassat aveqatigiiffigalu-
git suliarisarpavut, oqaluttuar-
toq, annilaanngatiginngilaalu ni-
vissat nunaqarfimmiut illoqar-
fimmut nutsilernissaat illoqar-
fimmi inuuneq ornillugu.
— Siornatigut taamaakkaluar-
poq, ukiunili kingullerni nivissat
tamarmik nunaqarfinni najuga-
qarnerulersimapput.
AG: — Ulit nammineq piniar-
toorusunneq ajorpit, piniarnerup
pissanganartua misigalugu sikul-
lu sinaavani peqatigiittarnerup
nuannersui misigisarlugit — illu-
mi maani qimakattaajunnaarlu-
tit?
— Naamik, iluatsitsinavianngi-
langa, immaqa qangarsuarli ui-
saareersimassagaluarpunga.
AG: — Ilaatigut aallarusunner-
mik misigisimasaqarneq ajorpit
allanillu takorusutaqarlutit?
— Ilaatigut ilaqutariit tamatta
aallartarpugut. Tamatuma sania-
tigut allamut nikinneq ajorpugut.
pigisaaio atoatr«
Uummannami atuarfiup ajornartorsiutini assigiinngitsutigut aaqqiiviginiartar-
pai. Ajornartorsiutit annertuut ilagaat ilinniartitsisutut llinniarfissuarmit iner-
laat nunaqarfinnut pinissaminnik qinnuteqarumaattarneri. Tamanna Uum-
mannamut inoqarfinnik arlalinnik pilersugaqartumut ajornartorsiutaavoq an-
nertooq, tassami atuarfik kalaallit piat anguniarneqarmat. Taamaattumik
Uummannami atuarfeqarfiup 1979imi ukioq taanna llinniarfissuarmit anisus-
sat toqqaannartumik saaffigisimavai. Mappersagaliortoqarsimavoq, tassunga
allanneqarsimapput Uummannap nunaqarfiini ilinniartitsisut nunaqarfimmi i-
linniartitsisuunermik oqaluttuarneri. Taamaaliornikkut inuusuttut Kalaallit Nu-
naannut anillalluarnissaannut pilerisaarneqarsimapput. Tassami inuusuttut
Kalaallit Nunaat assorsuaq eqqartortarpaat. Aammalu mappersagaliornikkut
paatsoornerit kiisalu nunaqarfinni inuunermut ilisimasakinnerit qaangertin-
niarneqarsimapput.
Skolen i Uummannaq har på mange forskellige måder forsøgt at løse sine
problemer. Et af de store er, at de unge grønlandske lærere, som kommer
ud fra Grønlands Seminarium, stort set ikke søger til bygderne. Det er et
stort problem for et bygdedistrik som Uummannaq, hvor man gerne vil have
en grønlandsk skole. Derfor har skolevæsent i Uummannaq i 1979 henvendt
sig direkte til dette års afgangsklasse på seminariet. Man har udarbejdet et
lille hæfte, hvor lærere i Uummannaq distrikt fortæller om, hvad det vil sige
at være lærer i en bygd. På den måde har man forsøgt at motivere unge
grønlandske lærere til at komme ud til det Grønland, de iøvrigt taler meget
om, og man har forsøgt at fjerne misforståelser og afhjælpe uvidenhed an-
gående nutidens bygdeliv.
sut paarlakaatsinneqartarput eq-
qaavilerisillugit, nilattartoralu-
git, taamalilluni suliffissaqan-
ngiffissaagaluaq anigorneqarpoq.
Andreap naggasiullugu meeq-
qat naammagittaalliutigisarta-
gaat nunaqarfimminni pinnguar-
tarfiusinnaasumik peqannginne-
ra eqqartorpaa. Avannaani qim-
mit meeqqanut ulorianaateqarne-
ri assortorneqarsinnaanngilaq u-
kiummi tamaasa tusartuarparput
meeqqat qimminit upanneqarsi-
mallutik uiartorneqartarsimasut.
Illorsuarmiut meerartaasa kis-
saatigisaat qangalili qinnutigine-
qaraluarpoq sulili piviusunngor-
tinneqarani.
21