Atuagagdliutit - 31.07.1991, Blaðsíða 15

Ukiut 250-it 15
Knud Rasmussen angalaqatini Arnarulunnguaq aamma Qaavigarsuaq ilagalugit.
Knud Rasmussen sammen med sine rejsekammerater, Arnarulunnguaq og Qaaviarsuaq.
250 år
ukiorpassuarnilu uimi an-
galasarnerpassuini sivikit-
suinnangajammillu anger-
larsimasarnerini nukittor-
saatigilluarsimallugit. Pin-
gasunik qitornartaarput -
Inge, Hanne aamma Niels.
Knud Rasmussen ilisima-
sassarsioqataaqqaarpoq
1902-miit 1904-mut, peqa-
taaffigigamiuk Den Danske
Litterære Pisortaraat My-
lius Erichsen, peqatigalugil-
lu qalipakkanik assilialior-
tartoq Harald Molkte, na-
korsaq Alfred Berthelsen,
ajoqi Jørgen Brøndlund
aamma Upernavimmiu pi-
niartoq Gabriel Olsen.
Taamanikkut Knud Ras-
mussenip avanersuarmiut
naapeqqaarpai, sunaaffa
ukiorpassuarni inooqatigile-
rumaakkani. Utoqqaat qa-
ninniamerusarsimavai paa-
siniaaffigalugit inuusaasii-
nik kulturiannillu oqaluttu-
aallu allattorlugit.
- Kiisami inuit, inuit nu-
taat! Issittup eskimuui!
Akornuteqarata immitsin-
nut paaseqatigiissinnavu-
gut, Knud Rasmussenip
naapitseqqaarnini taamatut
allaaseraa.
Niuertoqarfik
namminersortoq
Knud Rasmussenip paase-
reersimavaa inuit taakku
aallaasit pequtissaannik,
petroleumik ikumasartu-
minnut orsussaminnik, kaf-
finik, tiinik, tupanik allanil-
lu taamaaqqataannik sun-
giussereersimasut. Niuerto-
qarflliomissamilli naala-
gaaffik kaammattoraluara-
miuk itigartitaalluni. Taa-
maattumik namminersorni-
aannalerpoq 1909-milu
Uummannap eqqaani ajo-
qersuiartortitaqarfik Nord-
stjernen pilersillugu Ilagiin-
nik kalaallinik Ikiuiniaqati-
giit suleqatigalugit. Aappaa-
ni ikinngunni Peter Freu-
chen peqatigalugu Avaner-
suarmi pisiniarfik siuller-
paaq Kap York Stationen
Thulemi pilersippaat, ukiu-
ni tullerni qulini Peter
Freuchenip pisortaaffigisaa.
Niuertoqarfiliornerat as-
sorsuaq sunniuteqarluar-
poq; avanersuarmiut qallu-
naaminernik sungiuteriik-
kaminnik pissaqartinneqar-
tuaannalinngillat aammali
Avannaata nunasiaqarfiu-
artornera pilertornerulerlu-
ni. Kiisalu nunat allamiut
eskimuut avannaarsuani
inuusaasiannik nunaannil-
lu ilisimasassarsiortut niu-
ertoqarfittaaq akunnittarfl-
galugulu aallaavigisaler-
paat.
1928-30 nutaamik oqaluf-
fissaarput, atuarflttaarput,
annerusumik pisiniarfit-
taarput napparsimmavit-
taarlutillu aalajangersima-
sumik nakorsaqarlunilu
napparsimasunik paarsisor-
taartumik, niuertoqarfiullu
sinneqartoorutaasa ilaat
atorneqartalerput inuiaqa-
tigiinni pissarliornerusunut
ikiuutitut kiisalu akeqann-
gitsumik nakorsartissin-
naanerannut.
Knud Rasmussenittaaq
pilersippai Kap Yorkip pigi-
saani piniartut rådiat, ma-
littarisassaallu 27. juni 1927
tamanut nalunaarutigalu-
git. Thulemi malittarisassat
Danmarkip naalagaaffiata
1931-mi akuersissutigai,
taakkulu rådilumi atuuttu-
arput 1. januar 1963 tikillu-
gu, taamanikkut Kitaani
kommuneqarfiit aaqqissuu-
teqqinneqarnerannut ata-
sumik Thulessaaq kommu-
neqarfinngortitaammat.
Angalasarneri
Uuma siuliani taaneqareer-
sutut Knud Rasmussen ilin-
niarnertuujullunili angala-
salereersimavut, inuuner-
milumi sinnera angalane-
rinnavipput atorsimavaa, si-
vikitsumik Danmarkimiit-
tarneri eqqaassanngikkaan-
ni, tassa angalanermini paa-
sisaminik nalunaarusioriar-
torluni allaaserinnikkiar-
torlunilu.
1906-1908 Avannaaniip-
poq angalanini taallugu Den
Etnografiske Ekspedition;
taamanikkut Thulemiut na-
lunngisani marluk peqatiga-
lugit. Tamarmillu Ullorissa-
mik ateqarmata immikkoor-
tikkumallugit taasarpai Nu-
karleq aamma Angajulleq.
Qimusseriarsuarlumi itsar-
suaq eskimuut aqqutivissu-
attut naatsorsuuttuakkani
misilikkusuttuartarsima-
vaa. Angalanerminissaaq ti-
kippai Canadamiittoq Elles-
mere LAnd Smith Sundip
ikerasaata illuaniittoq - pi-
niagassaqarnera misissor-
nerullugu.
1. Thuleekspedition
Ilisimasassarsiornera niuer-
toqarfimmit Thulemit aal-
lartittoq avanersuarmiullu
angalariaasiattut aaqqis-
suusaq ateqarpoq 1. Thule-
ekspedition. Tassanilu an-
galaqatigai Peter Freuchen,
Inukitsoq aamma Ulloriaq.
Sisamanik qamuteqarlutik
53-inillu qimmeqarlutik.
Angalanerminni ujartor-
paat Pearyp ikerasaagooq,
Pearylandip Kalaallit Nu-
naatalu akunnermitaat kii-
salu alaatsinaakkaluassal-
lugit Ejnar Mikkelsen aam-
ma Ivar Iversen Tunup
avannaani periarfeerusine-
qartut.
Allaqqaaramik 1230 kilo-
meterit sermersiorfigaat ag-
guaqatigiinnerani ullormut
62 kilometerit atortarlugit.
Qaammatingajak Pearylan-
dimiipput, piniagaannar-
minnik neqissaqarniarlutik.
Paasivaat Peaiyp ikerasaa-
neragaasoq ikerasaanngit-
soq, aamma Mikkelsen Iver-
senilu malussarfiginngitso-
orpaat.
2. Thuleekspedition
2. Thuleekspedition pisoq
1916imiit 1918-imut siuner-
taqarpoq Avannaata sineri-
arujussuanik taamanikkut
ilisimaneqaqqissaanngitsu-
mik assihornissamik. Taa-
manilu Lauge Koch Tobias
Gabrielsenilu ilagalugit qi-
mussiinnarmik Qimusseri-
arsuaq assihorpaat. Aasaak-
kaangatik Thulep niuerto-
qarfiata eqqaani illukusior-
tarput, taannami aallaavigi-
saramikkut ilaatigut avan-
naminni kangerluk De Long
tikissimallugu. Taavungar-
sualiarnermini ilagai Ajako,
Qupp. tulliani nangissaaq

Narsap kommuniata Kujataaniittup Avannaa Uulissallu kommuniat pilluaqqungaarpai. Uklunik ZSO'inngortorsiomlssinni pilluaritsi. Fra Sydgrønland sender Narsaq kommune de bedste hilsner til Nordgrønland og Ilullssat kommune. Tillykke med 250 års jubilæet.