Atuagagdliutit - 12.01.1995, Blaðsíða 13

Nr. 04 • 1995
13
a^ap'c/^/a fat
GRØNLANDSPOSTEN
AIDS-serpunga!
Allagaqartup kinaassusia aaqqissuisoqarfimmiut
ilisimavaat
kan nemlig hjælpe mod nat-
tesved og hyppige forkølel-
ser.
Japansk olie (Physio-JPH)
lindrer smerter ved at indg-
nide den på kroppen. Denne
olie åbner årene, som blodet
i sin tid er holdt op med at
nå frem til. Den kan købes i
butikkerne.
Træthed og uvirksomhed
forsvinder, når man bruger
kroppen eller går sig en tur.
Har man tid, kan man gå ud
i naturen. Det giver nye
kræfter og livsmod. Man får
meget mere ud af den føde,
som naturen kan give, i ste-
det at begynde på at misbru-
ge spiritus eller euforiseren-
de stoffer.
Det kan være enormt
svært at fortælle om sin syg-
dom til forældre, familie og
venner. Når du har erkendt
din sygdom, kan der ske det,
at mange tilbyder hjælp.
Men der kan også ske det, at
du bliver stødt af denne
påtrængenhed. Men som
man siger; tiden læger alle
sår. Hvis du føler, at nogen
prøver på at hindre din tryg-
hed, så udtryk det over for
dem, at du aldrig har følt dig
så godt tilpads som nu. Det
du har brug for, er et sundt
liv i lighed med andre sunde
mennesker.
I og med at mennesker er
begyndt at få AIDS, også i
Grønland, er man også be-
gyndt at tilbyde forskellige
behandlingsmuligheder.
Et eksempel: for de perso-
ner, som er ramt af denne
dødelige sygdom, er det vig-
tigt, at de ikke bliver inde-
lukkede og ikke føler sig al-
ene. Der er mange menne-
sker, der mener, at det er
vigtigt at være blandt andre
mennesker. Jeg mener, at ra-
ske personer, hvis nære fa-
miliemedlemmer er blevet
syge, tager denne holdning
meget mere til sig, end dem,
der selv er syge. Vi har den
holdning og er tilbøjelige til
at tro, at mennesket kun dør,
når det er gammelt.
Jeg kender en person som
dagligt besøger mig, fordi -
som pågældende selv ud-
trykker det - jeg ikke skal
føle mig alene. Jeg bliver
gang på gang tilbudt besøg
af en sygeplejerske. Famili-
emedlemmer, som bor langt
væk, ringer ofte til mig for
at høre, hvordan jeg har det.
Alle disse forhold kan være
trætende. De må forstå, at
jeg helst vil leve uforstyret.
2. december kom en kvin-
de, som jeg ikke kender, på
besøg. Hun havde prøvet på
at finde mig dagen før for at
lykønske mig. Hun sagde, at
1. december var min dag, og
at jeg skulle være glad, sam-
tidig med at hun ustandse-
ligt lykønskede mig. Hvem
er syg, mig eller hende?
Ens tanker kan blive bela-
stende, og det er enormt
svært at erkende sin syg-
dom. Ens tidligere livsførel-
se ændres kolosalt. Derfor
mener jeg, at dette lille digt
passer godt som afslutning.
Jeg bliver forelsket i dig
og jeg føler at du gengæl-
der det
men, sexliv kan vi ej
praktisere
for jeg har AIDS
Jeg vil ikke miste dig
Ej heller vil jeg smitte dig
for jeg elsker dig
Så vær varsom!
Uka.
NUUK(PM) - HIV ila tusa-
katannaraluassusia. Maan-
nali AIDS-serpunga, sivi-
suumik HIV-reersimallunga.
Inuunera tamaat peqqis-
sorsuullunga inuusimavu-
nga, inuusuttuuninni ataasi-
arlungaluunniit nappaatipi-
loqarnikuunanga, ilami a-
sanninnermik pitsaasumik
ujagaqaraanni nanisaqarsi-
mallunilu tamakka ungasit-
taqimmata.
Taamaakkaluartoq nuan-
naarniapilunneq imigassaq
sakkugalugu ajortaarutitsi-
saraaq, aqagussaq puigorlu-
gu. Inuusuttuaraaninnili il-
lersuutit annerit ilagisimava-
at, angajoqqaamma asaqati-
giillutik perortissimamman-
nga. Isumaqarluinnarpunga-
mi tamanna peqqutaasima-
soq asanninneq amigaatigi-
nagu ulloq manna tikillugu
inuusimaninnut.
Aasaq manna timerma
saamiata tungaa annernarsi-
galuttuinnarmat innangaan-
naleramalu ambulance-nik
napparsimmaviliaatsippu-
nga, sunaaffa AIDS-sernera
aallartittoq, aannillu nutarte-
risoq (Milt) nukeerukkiartu-
lersoq. Anniarnerujussuaq
puigugassaanngitsoq , allaat
morfiinamik kapineqartari-
aqarsimallunga.
Tamatumap siorna amera
paneriartuaartutullusooq is-
simavoq, assut qaqortuali-
nillunga, kiisalu kiinnakkut
sorlumma qulaatigut, isima-
lu qulaasigut amera qalleq
katagalersimalluni. Taariik-
kakka tamarmik creme-mik
taninnikkut iluarsineqarsin-
naapput, sivitsunngitsorli
takkuttualersarlutik.
Arriitsunnguamik sanigo-
riartuaarpunga, timersorta-
rallarama niukka ajukkun-
nanngitsorsuit qulaaniit nu-
ngujartortut malugisinnaal-
lugit. Nuffaserneq, kakkiler-
tanerlu takkuttualersut, ii-
sartakkat atorlugit pinaveer-
saartinniarsaraakka, timera-
lu arlaannik suliaqanngikka-
luartoq qasoqqajaasalernera
malunnarsilluni.
Ilaanni suliffinniit soraar-
tarpunga tunora tamarmi su-
kattooqqasoq, immaqa nap-
paateqarninnik isertugaqar-
nera patsisaasimagunarluni.
Aapparma takoriarlunga ilu-
arsaanniartarpaanga, ilaan-
nilu soorlu eqinneqalaarnis-
saq pitsanngortitsisartoq. I-
sumaqatigiinnikuuvugut su-
liffinni aatsaat ittutta toqqar-
lunga napparsimanersunga
aperippat oqaluttuunniarlu-
gu. Taamatullu inernileratsi-
gu soorlu niaqorluut anner-
tooq katattoq, ilami suli
napparsimalivissimanngin-
nama. Taamatut inuuniarneq
erloqinaraluaqaaq, nakkaan-
narusunngilangali.
Iisarta kkanik
uumatinneqarneq
Napparsimmavimmut unik-
kama timera anniarnermik
pisinnaajunnaaqqasoq, sa-
kiamma ataatigut amerma i-
keratigut imertut isikkulim-
mik naajorartoqarpoq. Si-
svikitsuinnarlu atorlugu saa-
mimma tungaa tunora tapul-
lugu anillallunga, assersuun-
narpoq soorlu imeq qala-
artoq, anniarnerali oqareer-
nittut timima iluaniippoq in-
gasalluinnartoq. Iisartakkat
sakkortuut atorlugit ikior-
neqaraluarlunga nerineq sa-
pilivippunga, imeq kisiat iis-
innaanngorlugu. Ullut pi-
ngasut tulleriit nerisaqanngi-
langa, timeralu nungujartor-
toq nukeerutilivissoq sakim-
minaraluaqaaq.
Taamakkaluartoq piffis-
saqarsimavunga tunillatsere-
ernerma kingorna atuakkat
toqumut tunngassuteqartut
atuarnissaannut, taamaam-
mallu toqunissara annilaan-
gassutigiunnaarsimallugu.
Kappialanertut alianartutul-
lu takorloorneruvara inooqa-
tinnguama asanerpaasama
timera nungulersoq akueri-
sinnaaneraa. Eqqaamavara
ilaanni nalligalugu inuk ki-
sima qiarujoortarlunga, alia-
sunneq taassaanngitsoq.
Ikinngutit tatigisat ilaqut-
tallu pulaartut nukittorneru-
lerama takkuttalernerat pit-
saavallannaqaaq. Arriitsun-
nguamillu nerisinnaanera
tamaat tamussipalaartarlun-
ga, siumut nukittoriartoqqi-
lerpunga. Sapaatit akunneri-
ni marlunni napparsimma-
veereerlunga angerlarpunga,
suli sanngiikkaluaqalunga
sanigorsimaqalungalu. Nu-
annaaqaangali anniarunnaa-
misimagama. Oqarsinnaa-
vunga ulloq taanna killigal-
ugu iisartakkat assigiinngit-
sut iluaqutigalugit inuutin-
neqalersimallunga. Nappar-
simmaveqarfimmiit inunnil-
lu isumaginnittarfimmiit
pikkorillutik ikiuerusuttut
silarsuaralusooq ammaaffi-
gaat, tamarmik toqujartuaar-
ninnik oqilisaarusuttut.
Ullumikkut sulisinnaajun-
naarnersiutinik qaammam-
moortunik pisartagaqartin-
neqarpunga, kisimalu inuu-
lersimallunga. Sapinngisan-
nguara tamaat atorlugu
nammineerlunga inuuniarsa-
rivunga, isumaqarama suli i-
nuttut peqqissutut inuusin-
naallunga. Ikinngutimma
tarnikkut pisariaqarfiani nu-
kittorsaasarnerat peqqissaat-
igaara, allamik taartissaqan-
ngitsoq. Miserratiginagu o-
qaatigissavara eqqissillunga
kisimiinnissara pingaarteqa-
lugu.
Nakorsamik paasitinne-
qarpunga taamatut nalaate-
qarsimasut ukioq ataaseq i-
maluunniit marluk inuusin-
naasartut, peqqinnartunik
inuussutissartalinnik nerillu-
artarunik, kiisalu tarnikkut
pitsaasumik ujagaqartaraan-
ni. Taamatut nappaateqaler-
simaguit atuagaq qallunaatut
naqitaq »Den skjulte kilde«
Patrice Van Eersel-imik al-
lanneqarsimasoq ilinnut atu-
aqqunaqaaq. Taamatummi
nalaataqarsimalluni eqqarsa-
aterpassuit nalusaraluit saq-
qummertarput, pingaartuu-
vorlu qanigisamut tatigisa-
mullu eqqartornissaat.
Massakkorpiaq timera
nukittuumeqqippoq inuillu
allat napparsimanersunga
naluaat, tassalu tuniluunne-
ranut nalunartuisa ilaat.
Nappaat nakorsameqar-
sinnaanngilaq
Inummiit inummut AIDS-
qalertarneq assigiinngitsuu-
voq. Pitsaasuuvoq taamatut
napparsimalersimasumik o-
qaloqateqartarneq, immik-
kut ilinniagaqarsimasut or-
niginartinngikkaanni. Paa-
sissutissat annikitsunnguu-
galuit immaqa oqaloqatigi-
savit atoreersimasai pia-
reeqqaffiginerullugit pin-
ngitsoorniarsinnaavatit, i-
sertuanallu apeqquteqarfi-
gisinnaallugu. Nunatsinni
ullumikkut naapitassaapput
(healerinermik) nakorsaatit
atunngikkaluarlugit, tagiar-
tuineq timillu qinngornera
atorlugu peqqissaasinnaasu-
nik. Isumaqarpunga taama-
tut piginnaanillit iluatin-
naateqartut.
Soorlu unnuami anisisa-
lersimagaanni, nuffasikula-
lersimagaannilu qajaasat aa-
saanerani nunatsinni naa-
sartut imermut qalaarteriar-
lugit iluaqutaasarput.
Japansk olie (Physio-JHP)
suersoq anniarfiup nalaanut
tagiartuutigalugu pitsan-
ngortitsisarpoq. Tassa taqqat
aap tikissinnaajunnaarsima-
sai ammartittarmagit, taanna
pisiniarfinni nioqqutigine-
qartarpoq.
Qasoqqaneq, issiakatan-
neq, innangakatanneq, sila-
mi pisuttualaarnikkut timillu
eqaarsaartinneratigut qaa-
ngerneqartarput. Periarfis-
saqaraanni illoqarfik qimal-
lugu pinngortitamiinneq
soorlu inuunermik nutaan-
ngortitsisartoq. Taassumalu
tunniussinnaasaanik nerisa-
qarneq, imigassamut ikiaro-
ornartumullu qimaanermiit
pissarsiffiulluarnarneroqaaq.
Angajoqqaanut, ilaqutta-
nut ikinngutinullu napparsi-
malluni nassuemissaq er-
loqinarsinnaavoq. Ilinnut
piffissalerit, pisariaqanngi-
laq erngiinnavik paasitinnis-
saaat. Naasuereernerpillu ki-
ngorna ikiuerusuttut imaa-
ginnalersinnaapput, akerlia-
nillu ajattorneqalersinnaal-
lutit. Piffissarli atorlugu a-
norersuarsiornerit qatsorum-
aarpoq. Misigisimaguit al-
laat inuttut eqqissisimaar-
nerit aalaterneqalersoq iser-
tuanak nassuerutigiuk, aat-
saat inuulillaravilli taamak
uummaaritsigalutit. Inuttulli
allatut peqqissutut inooqa-
taanissat pisariaqarpoq.
Nappaassuarli atugaaler-
mat nunatsinnilu nappaati-
gineqalerluni periarfissat as-
sigiinngitsorpassuit pina-
veersaartitsinerillu imaagin-
navipput.
Assersuut: taamatut eqqu-
gaasimasut imminnut mattu-
tinnginnissaat pisariaqarpoq
kiserliortunngunnginnissaal-
lu. Inuppassuaqarpoq isu-
maqartunik pitsaanerpaasoq
inoqatit akornaniinnissaq pi-
ngaarluinnartuusoq. Uanga
isumaqarpunga, inuit peq-
qissut napparsimalersimasu-
nillu qanigisaqartut tamanna
pingaartinnerusaraat, nap-
parsimalersimasuminngarni-
it. Isumaqartannguatsiarat-
tami inuk utoqqaliguni aat-
saat eqqissilluni toqusaria-
qartoq.
Nalunngisaqarpunga ullut
tamangajaasa ininnut alak-
kaattuartumik, kiserliulin-
nginnissaragooq pillugu.
Angerlarsimaffinnut orni-
guttartumik sygeplejerske-
mik takusarneqartarnissan-
nik neqeroorfigineqartuar-
punga. Ilaquttannit ungasis-
sumiit oqarasuaatikkut atta-
vigineqartuarpunga, sumut
killinninnik paasiniaasunik.
Tamakku tamarmik qasunar-
sisarput, pitsaanerpaarlu tas-
sa akornusersorneqarnanga
(toqutsiarineqarnanga) inuu-
nissara.
Decemberip aappaani ar-
naq atialuunniit nalusara na-
jukkannut takkuppoq, ippas-
saammalligooq ujarlersoq
pilluaqquniarlunga, uanga-
gooq decemberip aallaqqaa-
taa ullorigakku, pilluaqqoq-
qitsiassavaanga nuannaarni-
arlangagooq. Kinaana nap-
parsimasoq, uanga imaluun-
nit amaq taanna?
Eqqarsaaterpassuit kipu-
ngasutut isikkoqalersinnaa-
sarput, aamma imaannaan-
ngitsuuvoq nappaatip akue-
rinissaa. Inooriaaserisima-
sallu allanngorluinnartarne-
ra. Isumaqarpunga taallaq u-
na naggasiutigigukku tullu-
artuussasoq.
Asannilersoorfigaakkit
malugaara tamanna akue
rigit
kisiannili atoqatigiinnikkut
ilagisinnaanngilakkit
AIDS-erama
Inuttulli annaarusunngikkal-
uaqaakkit
asagakkit toqukkusunngi-
lakkit
sissuertarinalu!
Uka.
Uka har været bevidst om sin homoseksualitet siden sin tidlige ungdom, og har haft skiftende
partnere i de første år, men efter en tid har han haft en fast samlever i mange år. (Modelfoto:
Knud Josefsen)