Atuagagdliutit - 14.03.1996, Blaðsíða 13

Nr. 21 • 1996
13
f ~\
Gratis bus til
begravelser
NUUK - Den nye kirke-
gård på Nuussuaq er
taget i brug, men byde-
len med 5.000 indbyg-
gere har endnu ikke en
kirke. Det betyder, at
begravelserne foregår
fra en af de to kirker i
Nuuk, hvorefter
begravelsesfølget skal
til Nuussuaq.
Borgmester Agnethe
Davidsen, Siumut, har
fået kommunalbestyrel-
sens godkendelse af et
forslag om, at Nuup
Kommunia påtager sig
omkostningerne ved
transporten af følget fra
kirken i Nuuk til kirke-
gården på Nuussuaq.
Udgifterene skønnes
at blive 1.000 kroner for
en begravelse. For dette
beløb bliver der stillet
en bus fra Nuup Busii til
rådighed for følget i to
timer. Bussen bliver for-
synet med sørgebanner,
så den ikke forveksles
med andre bybusser.
Nuup Kommunia har
tidligere foreslået De
grønlandske kommu-
ners landsforening, at
der bliver etableret en
landsdækkende
begravelsesordning,
men har endnu ikke fået
svar på sin henvendelse.
V___________J
GRØNLANDSPOSTEN
Nakorsaaneq:
Isomartorsinngilagut
Siunnersuisartulli nalunaarusiaanni chef distriRtslægip
»killilimmik atorfeqartitaanera ingerlaannassasoq«
innersuussutigineqarpoq
PAAMIUT - Nakorsaanerup
Paamiut napparsimavianni
pissutsinik misissuinerani
paasineqarpoq nakorsaqame-
rup isornartorsiorneqarnera
tunngavissaqanngitsoq, peq-
qinnissamut, avatangiisinut
ilisimatusamermullu naalak-
kersuisoq Marianne Jensen
Paamiuni borgmester! Kunak
Lorentzen ataatsimeeqatige-
reerlugu taama ilisimatitsivoq.
- Misissuinermi peqqinnis-
sakkut sullissinerup kukku-
luttorfigineqarsimaneranik
sumiginnaasoqarsimaneranil-
luunniit takussutissaqanngi-
laq, nakorsaanermut nalunaa-
rusiamut taamatut allassima-
voq.
Peqqinnissamut, Avata-
ngiisinut Ilisimatusamermul-
lu Pisortaqarfiup siunnersui-
soqatigiiffik Sigma Konsu-
lent suleqatigalugu misissui-
sitsinerani aqutsinermi nap-
parsimavimmilu suleqatigiin-
nermi ajomartorsiutit arlallit
paasinarsisimapput, taamatul-
lu napparsimaviup aqutsisui-
sa, illoqarfimmi oqartussaasut
innuttaasullu akomanni sule-
qatigiinnq ajornartorsiorfiu-
soq paasinarsisimalluni.
Siunnersuisoqatigiiffiup
nalunaarusiamini innersuus-
sutigaa chefdistriktslægip a-
torfimmini killissani paasisa-
riaqarai, aammalu napparsi-
maviup innuttaasullu akor-
nanni suleqatigiinnissaq pi-
sussaaffittut isigisariaqaraat
aammalu illoqarfimmi oqar-
tussaasut kommunip nappar-
simaviullu akornanni atta-
veqatigiinnermik pilersitsisa-
riaqartut, kiisalu Sundheds-
nævni pilersinneqaqqittaria-
qartoq.
Marianne Jensen-ip sulini-
uteqarsimanera borgmesterip
naammagisimaarpaa.
Titartaaneq qarasaasiamik
taarserlugu
NUUK - Atuarfik Samuel
Kleinschmidt-imi Nuum-
miittumi 8. - 11. klassit
aasaanerani atuanngiffe-
qareerunik »Billedkunst«
toqqarsinnaalissavaat.
Taamatut neqeroorut-
eqarneq ilusilersuinermik
atuartitsisamermut taarti-
gitinniarneqarpoq. Atuar-
titseriaatsimi tassani tek-
nikkimik atortussanillu
pingaartitsisarneq atuartut
pissusiviusunut paasinnit-
taasiannut pingaaruteqar-
nerusunik taarsemeqassa-
aq.
Atuartitseriaatsimi nu-
taami atuartut nutaarluin-
narnik sammisaqartinne-
qassapput, soorlu qarasa-
asiamik titartaasamermik
video-nullu tunngasunik
sammisaqartinneqalissal-
lutik. Kulturimut, Ilinni-
artitaanermut Ilageeqar-
nermullu Pisortaqarfiup
siunnersuut atuartut aa-
saanerani atuanngiffeqa-
reerlutik aqerluusat qali-
paatillit qarasaasiap aqut-
sissutaanik taarsinnginne-
ranni akuersissutigitinni-
aqqaassavaat.
Computerteknik i
stedet for tegning
NUUK - Eleverne i 8. -
11. klasse på Atuarfik
Samuel Kleinschmidt i
Nuuk får efter sommerfe-
rien tilbudt faget »Billed-
kunst« som valgfag.
Tilbuddet erstatter som
et forsøg den traditionelle
undervisning i formning.
I faget billedkunst flyttes
vægtning af teknik og
materialelære til en er-
kendelses- og kommuni-
kationsteoretisk undervis-
ning, hvor eleverne be-
skæftiger sig med emner,
der er vigtige for deres
virkelighedsopfattelse.
I det nye fag får elever-
ne også mulighed for at
beskæftige sig med helt
nye emner som for
eksempel computergrafik
og video. Direktoratet for
Kultur, Uddannelse og
Kirke skal have forslaget
til godkendelse, inden
eleverne efter sommerfe-
rien kan droppe farvebly-
anten til fordel for musen.
"\

Embedslæge: Ingen kritik
Men konsulentrapport anbefaler, at
chefdistriktslægen »fortsætter sit
virke tidsbegrænset«
PAAMIUT - Der er ingen
grund til kritik af de lægelige
forhold, viser en undersøgel-
se, som embedslægen har
foretaget i Paaamiut på sund-
hedscentret der, oplyser
landsstyremedlemmet for
Sundhed, Miljø og Forskning
Marianne Jensen ved et møde
med borgmesteren for Paa-
miut kommune, Kunak
Lorentzen.
- Der er ved undersøgelsen
hverken påvist fejl eller for-
sømmelighed i den sundheds-
faglige betjening, siger rap-
porten fra embedslægen.
En undersøgelse foretaget
af Direktoratet for Sundhed,
Miljø og Forskning i samar-
bejde med konsulentfirmaet
Sigma Konsulent, har imid-
lertid peget på en række pro-
blemer omloing ledelse og
samarbejde på Sundhedsscen-
tret, ligesom der er problemer
mellem centerledelsen og de
lokale myndigheder samt
lokalbefolkningen.
Konsulentrapporten anbe-
faler, at chefdistriktlægen
skal kunne se en ende på sit
virke, og at der bør etableres
et gensidigt forpligtende sam-
arbejde mellem Center og de
lokale myndigheder blandt
andet ved etablering af en art
kontrakt mellem kommunen
og Sundhedscentret, samt ved
at man genetablerer Sund-
hedsnævnet. Borgmesteren
udtrykte tilfredshed med
Marianne Jensens indgriben.
allarluinnarmiippoq, tassa
qallunaat oqaatsitigut, paasis-
sutissiisamikkut kiisalu akuli-
unnissamut pisinnaatitaaffe-
qannginnerat. Uanga sulin-
ngiffeqaminni akiliunneqar-
lunga angalasamera tuneru-
sukkaluarpara, akerlianik in-
nuttaasut piginnaatitaaffii na-
linginnaasut pissarsiarisin-
naagaluarukkit.
Taamaalillunga sumi inun-
ngorsimaneq malillugu ilior-
figineqartamerup sinnerata a-
torunnaamissaanut peqataas-
sagaluarpunga - nunamilu in-
nuttaasut assigiimmik pigin-
naatitaaffeqalernissaat piu-
masaqarfigineqarnerallu a-
ngusinnaassagaluarlugu.
Politikkikkut piumassuse-
qartoqaraluaruni »sumi inun-
ngorsimaneq malillugu ilior-
figineqartamerup sinneri aki-
suut« peerneqassagaluarput
pissutsillu iternga tikillugu
misissomissaannut akissaqar-
toqalerluni, politikkerit asuli
tamatumunnga tunnga oqar-
taarniutigiinnanngippassuk.
Assersuutigalugu qallunaat
Kalaallit Nunaanniittut inuu-
nerat iluamik misissomeqar-
sinnaagaluarpoq, kissaatigi-
saat takorluugaallu ammalu
allat ilanngullugit.
Qallunaat Kalaallit Nu-
naannut nunasisimasut inuia-
qatigiinnut akuliunnissaannut
inooqataalemissaannullu pe-
riarfissaviusut aporfiusullu
misissorneqarsinnaapput. I-
nooqataallualerusuttunut o-
qaatsinik ilinniamissaat piu-
masarineqarsinnaavoq, aker-
lianik aningaasat nukiillu pi-
sariaqartinneqartut periarfis-
siissutigalugit.
Inuiaqatigiinnut akuliullu-
tik inooqataalernissaminnik
kissaateqanngitsut piffissa-
mik killiliiffigalugit nunami
najugaqamissaannik immik-
kut akuersissummik tunine-
qassapput nunat allamiut pil-
lugit inatsit malillugu, soorlu
nunat allat tamarmik nunat al-
lamiut pillugit inatsiseqartut.
Immikkut ajunngitsorsiassat,
soorlu sulinngiffeqarluni a-
ngalanermi akiliunneqartar-
neq sulilemermi isumaqati-
giissummut ilanngunneqas-
saaq, ukiunik aalajangersima-
sunik killilerlugu, qaqugorsu-
armut atuuttussatut aaqqiivi-
gineqaannarani.
Taamalioraanni immaqa i-
lanngullugu anguneqarsin-
naavoq - suli manna tikillugu
paasineqarsimanngitsoq - su-
liffinni immikkoorutilinni su-
lisut, soorlu peqqinnissaqar-
fimmi ilinniartitaanermilu il.
il. pissarsiarinissaat periarfis-
sinneqamissaat, aammali ta-
matigoomerusumik inuit a-
torfinni, piffissap ingerlanera-
ni nunaqavissunit taarsersor-
neqarsinnaasut ajornanngin-
nerusumik taamaatitsinneqar-
sinnaanngorlugit.
Soorlu oqareersunga, ukiu-
ni 20-ni maaniippunga.
Ajortisaariniat oqarusus-
sapput uanga - allallumi uat-
tut pisut - maaniiginnartunga
Danmarkimi suliffittaarsin-
naannginnama, taamaattumil-
lu »angerlarsinnaananga«.
Qularutissaanngilaq ukiut
20-t qaangiutereersut Dan-
markimi suliffittaamissannut
periarfissakinnerulersimanis-
sara, peqqutaaneruvorli qallu-
naat peqqinnissaqarfiannut
tulluukkunnaarsimagama, i-
maanngitsoq suliannut tun-
ngasunik piginnaasakka ami-
garmata. Paarlattuanik nalun-
ngilara nakorsat qallunaat i-
kittuinnaat kalaallit peqqin-
nissaqarfianut tulluussinnaa-
sut, imaalitsiaannarlu atorfiga
pissarsiarisinnaanagu.
Suliffinni akuliulluarsima-
vunga piginnaasaqarluarlu-
ngalu misigisimallunga, ka-
laallit inuiaqatigiit tungaannut
taamatut misigisimananga.
Nunami maaniiginnarpu-
nga inuunera isumaqartim-
magu, nuannarigakku, maa-
niitillunga inuttut misigisima-
gama, tamakkulu eqqaassan-
ngikkaanni aamma maani ila-
qutaqalereersimallunga.
Kalaallit Nunaanni qallu-
naarpassuaqarpoq innuttatut
appasinnerusutut misigisima-
sunik, paatsoomeqamissartik
qunuginngitsoornagu isum-
maminnik saqqummiussisar-
tut, ilaatigut kalaallisut oqa-
lussinnaannginnertik pissuti-
galugu. Oqallinneq peqataaf-
figiuminaappoq, kalaallisut
oqalussinnaannginnerup inui-
aqatiginnut eqqarsartariaasi-
annullu pulanissaq ingalassi-
matimmagu. Avataaniittutut
misigikkajuppugut, ilaqutariit
akornanni allanilu katerisi-
maamemi paasisaqarpallaar-
tanngilagut, peqataasaraluar-
pugummi, immaqalu paasin-
nissinnaanitsinnit paatsoor-
nerusarluta.
Paarlattuanik taamatut poli-
tikkeqamermi nuna inuiaqati-
giillu arlaannik angusaqamer-
sut maani oqaatigissanngila-
ra. Imaassinnaavoq nipanger-
simarusunnermik aammalu a-
kuliuterusunnginnermik paa-
sineqarsinnaasoq, kia oqaati-
gisinnaanerpaa?
Ukiorpassuit ingerlanerini
qallunaat tusinterpassuit Ka-
laallit Nunaanniissimapput,
imminnut kalaallisut taasin-
naagaluartut. Amerlasuut pi-
sortani atorfeqarput akiliut-
sinneqarlutik sulinngiffeqar-
nerminni angalasinnaasut.
Taakkunanngali qallunaa-
nit Kalaallit Nunaanniittut i-
kittuunngillat sumi inunngor-
simaneq malillugu iliorfigine-
qartamerup »sinnerinik« ta-
kunngisaannartut.
Aammalu soorlu qulaani
taasanni innuttaasut allat pi-
ginnaatitaaffii iluaqutigisan-
ngilaat, kalaallisut oqalussin-
naannginnamik, kalaallinut
akuliussinnaannginnamik,
paasissutissanik paasisaqar-
sinnaannginnamik, taamaat-
tumillu atugassarititaasut as-
sigiit eqqartorneqaraangata
mininneqartartut.
Kalaalerpassuaqaipoq qal-
lunaamut katissimasunik ima-
luunniit najugaqateqartunik,
meeqqat akuleriinnik anga-
joqqaallit allarpassuillu na-
lunngilaat maanna allaaseri-
sakka pingaartorujussuamik
imaqartut, oqassanngilangali
allakkakka tamarmik eqqor-
tuusut. Eqqarsaatissiigunar-
pungali, inuiaqatigiit akor-
nanni politikkerinullu, minne-
runngitsumik nunap inatsi-
saanik pilersitsisartunut.
»Sinnganartumik
iliortameq«
Isumaqarpunga »sumi inun-
ngorsimaneq tunngavigalugu
iliortarnerup sinneri«, ilaanni
»sinnganartumik iliortarner-
mik« taaneqarsinnaasartoq,
tassa akiliunneqarluni sulin-
ngiffeqamermi angalasameq
pisortat peersinnaanngikkaat,
innuttaasut piginnaatitaaffii
eqqartukkakka oqallinnermi
aamma isumaqatigiinniamer-
ni ilanngunneqanngippata -
piffissaq sumiiffillu eqqortoq
atorlugit.
Tamakku eqqartorsinnaan-
ngikkutsigit - kalaallit qallu-
naallu - isummat pigiliutiin-
nakkat siumullu isummerta-
reemerit tunngavigalugit ui-
arterillutalu oqalulluta, taava
paqumisussimassaagut, ta-
mannalu kulturimut tunnga-
sinnaavoq imaluunniit sumiu-
unermik tunngaveqarsimas-
salluni.
Paqumigisagut qaangertari-
aqalerpagut, siullermilli suu-
nersut paaseqqaartariaqarpa-
gut. Paqumigisatulli allatut
ilisarnaataasarpoq. qunuler-
nermik ersersitsisameq tama-
nullu peqataasunut killilim-
mik ammartitsisameq, allanit
tusaaneqarnani ersersinneqar-
tartut, oqallisilerlunilu tam-
martartut. Paqumigisat peer-
pata aatsaat pingaarutillit oqa-
loqatigiissutigisinnaavagut.
Allakkianni paqumigisat
eqqartorniarsimavakka saq-
qummiullugillu, oqaloqati-
giissutigisinnaaniassagatsigit
atorunnaarsillugillu.
Kalaallit Nunaanni qallu-
naajuneq pillugu ilanngussara
imminut oqaluttuarinertut isi-
gineqassaaq, »kalaaliunanilu
kalaaliuneq« aamma »kalaali-
unaniluunniit qallunaajun-
nginneq« pillugit anngiijar-
neq, misigisaq, qitornannut
qallunaamit kalaallimillu qi-
tornaasunut uanninngarnit
ilungersunarnerujussuaq.
Nunap iluaqutigisinnaaner-
paa innuttami ilarpassuisa nu-
nami oqaaserineqartut ator-
sinnaanngikkunikkit avataa-
niittutut innuttaanngitsutullu
misigisamerat, taamaalilluni-
lu inuiaqatigiinni paasissutis-
sanik pissarsisinnaanerannut
killilerlugit?
Atuartartut akomanni isu-
maqartoqamerluni allaaseri-
sara kamassaarinertut saq-
qummiukkiga, taamaattoqas-
sagunilu ajunngilluinnarpoq,
taakkumiuku atassuteqarfigi-
niarsarigikka.
Pisakka tassaapput kikkul-
luunniit allaaserisannik atuar-
lutillu paasinninnissamut mi-
nutsialunnik atuisut. Oqallin-
nermi peqataarusuttut. Isum-
mersortartut.
Soqutiginninngitsut tamaa-
sa soqutiginngilakka.