Atuagagdliutit - 02.12.1997, Blaðsíða 13

Nr. 93 • 1997
13
GRØNLANDSPOSTEN
Meeraanermi ajoqusigaaneq
nanunineerluni qaangemiagaq
Angut inuusuttoq ajorluinnartunik atugaqarsimasoq - sutigut tamatigut - inuunermini
pitsaanerusunik atugaqalernissaminik sorsuutiginnittoq. Ammanerusumik pissuseqalernissaq
annerusumillu oqaloqatigiittarnissaq kissaatigaa...
NUUK (PM) - Ilaannikkut
sinnattortarpunga timmisin-
naallunga. Misigisaq nuan-
nerluinnartuuvoq malugalugu
qangattarneq. Oqimaassuse-
qanngitsutut misigisimaneq
oqaluttuassaanngingajattoq
misigisaqalersitseqataavoq i-
nuunerup ilaa aamma ajun-
ngitsortaqartoq. Tamanna ne-
riuleqqinninnik kinguneqar-
tarpoq.
Qaamaneq inuunermilu a-
junngitsunik atugaqarneq
angutip 27-nik ukiullup ili-
samaatiginngilaa, nukissanili
tamaasa atorlugit takorloor-
takkani piviusunngortinniar-
pai, qujanartumillu takorluu-
gai ajomartorsiuleraangat tak-
kuteqqittarput. Ilaannikkullu
neriuutaarutivittarsimavoq.
Inuusuttuunermi nalaani
imminomissani eqqarsaatigi-
uartarsimavaa, ataasiarlunilu
imminomissani iluatsingajas-
simavaa. Iisartakkanik iisillu-
ni imminoriaraluartoq angu-
taata piffissaagallartillugu
paasillugu aannaassimavaa.
- Taamani imigassamik iki-
aroornartumillu ima atomer-
luitigaanga, allaat silattomik-
ka tamaasa imminornissara
eqqarsaatigisarlugu.
Takussaasut
takussaanngitsullu
Oqaloqatigiinneq pivoq avii-
sip allaffiisa ilaanni, angullu
27-nik ukiulik siullermik avii-
simut saaffiginnippoq aviisip
normuata tullianut oqallisis-
siamik ilanngussiumalluni.
Ajornartorsiutit oqimaatsut
ullumikkut inuiaqatigiit sor-
suutigisaat pillugit ammane-
rusumik oqallisilernissamut
ilanngunniagaa imaqarpoq.
Soorlu assersuutigalugit ki-
nguaassiuutitigut atomerlun-
neqartameq imminortamerlu
pillugit.
Kiinnamigut qileroqarpoq,
eqqarsarnarporlu annertuu-
mik persuttartinnermigut qi-
lerorilersimaneraa, taamalu
tarnimigut ajoqutissarsissu-
tigalugu. Passinarsivorli qim-
minit upatsinnermigut qilero-
rilersimagaa, taassumalu ajo-
qusemeri »suli aanaartut« al-
larluinnarmi nassaassaasut.
Tassami angut pineqartoq
ajaminit arfmilinnik utoqqaa-
nerusumit illuminillu amamit
ukiut arlallit ingerlaneranni
kinguaassiuutitigut atorner-
lunneqartarsimavoq, taman-
nalu eqqarsaatimigut sakkor-
tuumik nanertomeqaatigisar-
simavaa, tamimigullu ajor-
nartorsiutigisarsimallugu, suli
qaanginngisaminik.
- Marlunnik ukioqartunga
angajoqaakka qimapput. Taa-
manikkut anaanaga aleqaralu
Nuummi najugaqarpugut. A-
naanaga ilinniagaqarpoq, ki-
siannili imerajuttuulluni, taa-
maattumik aleqaralu Aasian-
nut ataatama angajoqqaavinut
nuutinneqarpugut. Taamanik-
kornit eqqaamasaqanngila-
nga.
Aja illorlu arnaq
- Anaanama piumasaqame-
ratigut aleqaralu anaanama
angajoqqaavinut nuuppugut,
taakkunanilu najugaqarluta
anaanannut nooqqinnissatta
tungaanut. Taamanikkut quli-
ngiluanik ukioqarpunga. Aa-
nanni aatannilu najugaqamin-
ni kinguaassiuutitigut ator-
nerlunneqartarpunga. Taama-
tut pisoqartarpoq ajaga uan-
nik aleqannillu paarsitillugu.
- Qanoq pisoqamera paa-
sineq ajorpara, qanorlu oqaa-
sertalissanerlugu nalusarlugu,
kingunerili takkutinngitsuun-
ngillat.
- Ajaga paarsileraangami
sakkortuumik oqarfigineqar-
tarpoq qimassanngilluinna-
Pingaamerit
avaqqutaamagit
NUUK (JB) - Borgmester
Agnethe Davidsen-ip,
Nuuk, naatsorsuutigisi-
manngikkaluarpaa taama
naveertitsigissanerluni, il-
loqarfimmi peqatigiiffiit
kaammattoramigit inuu-
suttut nakkutiginissaannut
ikiuuteqqullugit. Kaam-
mattuineranut tunngaviu-
voq inuusuttut pinerluttar-
nerat, ingasatsikkaluttuin-
nartoq, sakkortunerulera-
luttuinnarlutik illoqarfim-
mi amiilaarineqartumik.
Inuilli ataasiakkaat pe-
qatigiiffilerisullu akerli-
liipput isumaqannginna-
mik inuusuttunik pinerlut-
tunngutsaaliinissaq peqa-
tigiiffiit »suliassarigaat«.
Allaat timersoqatigiiffiup
GSS-ip kommuni isomar-
torsiorpaa illoqarfimmi
golfertarfiliassamut milli-
onik tapiisimammat.
Agnethe Davidsen AG-
mut oqarpoq isornartorsi-
uineq ajuusaarutigeqalu-
gu. - Inuusuttut pinerlun-
niartamerat erloqinartut
tunngavigalugu saaffigin-
nippunga, pissusissami-
soorluinnarsoraaralu ilu-
arsiinissamut ikiuunnis-
samut kikkut tamaasa qin-
nuigigakkit.
- Taamaattumik nuan-
naatsaqaanga Svend Jun-
ge ingerlaannaq akuersil-
luni inusuttut katerisi-
maartarfissaannik periar-
fissiimmat, naatsorsuuti-
gisimanngikkaluarparalu
kaammattuuteqamera pil-
lugu arlaataluunniit taa-
mak saassutissagaanga.
Borgmester aamma
oqaluttuaipoq kontmunal-
bestyrelsi aalajangersi-
mammat 1. januar kultu-
rikkut suleqatissamik
atorfinitsitsiniarlutik, taa-
maalilluni peqatigiiffeqar-
neq sakkortusamiarlugu -
timersoqatigiiffiinnaan-
ngitsut.
Agnethe Davidsen nas-
suiaavoq, golfertarfilior-
nissamut kommunip pe-
qataanera isornartorsiui-
neq eqqunngitsoq. - Taku-
sinnaanngilara tamanna
inuusuttut pinerluttarne-
rannut qanoq attuumas-
suteqarnersoq, aappaati-
gullu ilumuunngilaq milli-
oninik tapiisimasugut.
Eqqortoq tassaavoq,
825.000 kroninik taarsi-
gassarsinissamut kommu-
ni qularnaveeqqusiisoq,
tamatumanilu immikkut
ittumi akileeriataarsinnaa-
nerup piviusunngomissaa
qularnarluinnarluni.
Maannangaaq qularna-
veeqqusiinissamut pisari-
aqartitat 700.000 kroninit
ikinnempput.
Agnethe Davidsenip
malugeqquaa, golfklubbi
peqatigiiffiusoq maannan-
gaaq takutitsereersinnaa-
soq imminut napatissin-
naalluni, namminermi
aningaasaliissutissat 4,2
millioner kronit pissarsia-
rereerpaat. Tamaallaat
kommunip 200.000 kronit
tapiissutigai.
Nuup borgmesteria
naggataagut tamanut
kaammattueqqipoq meeq-
qat inuusuttullu pinerlun-
niartamerat illoqarfimmi
ajornartorsiutaasoq aaq-
qinniassallugu ikiuunnis-
saannik, oqallinnermilu
ajornartorsiutip pingaar-
nersaraa iluarsiinissaq.
- Taannaana kaammat-
tuutigiinnariga, ajuusaar-
narporlu oqariartuut allar-
luinnamut saatillugu paat-
siveerussaasoqassappat,
Agnetlte Davidsen nagga-
siivoq.
raatigut. Taamaattoq kingua-
assiuutitigut atomerloreerlu-
ngalu anisarpoq. Taamatut pi-
soqamerisa kingomi tamaasa
aliasuttomjussuusarpunga, i-
laannikkullu illup silataaniit
periarlunga nipitoorsuarmik
qiasarlunga, allaat sanilitta
aanaga aatagalu aggersartar-
lugit.
- Isumaqarpunga ajaga illo-
ralu amaq aamma kinguaassi-
uutitigut atomerlunneqartar-
simasut. Isumaqarpunga inuk
peqqissoq inoqatiminut taa-
maaliortariaqanngitsoq. Illor-
ma arnap atornerlunniale-
raangaminga tukkutillunga
kigaatsumik tikikkiartortar-
paanga. Natermi madrasit ar-
lallit atorlugit sinittarpugut.
Kinguaassiuutitigut atomer-
loreeraangaminga taamatut
nipaarsaartigaluni takkunner-
misut qimaguttarpoq.
Qisuariamerit
Qamuuna naalliuutaalersut
nukappiaqqap tamermiorisai
pillugit qisuariameq sakkor-
tuujuvoq. Atuarfimmi naalas-
seriitsuuvoq, eqqissiviillior-
nemullu pissutaajuarluni. Eq-
qaamavaa niviarsiaqqat qeer-
lerartarlugit, nukappiaraqati-
nilu aamma taamaaliortittar-
lugit.
- Ilutinnit siullersaallunga
pujortartalerpunga, naamaar-
niartalerlunga imertalerlu-
ngalu. Qulinik ukioqarlunga
siullermeerlunga aalakoor-
punga. Tamatumalu nalaani
naamaarniartalerpung, siul-
lermik akuttusuumik, emiin-
narli ullut tamaasa naamaar-
niartalerlunga. Suut tamaasa
naamaamiutaasinnaasut ator-
tarpakka, liimmit, akuutissat
imerpallassaatit, ikittaatit
gasii, tipigissaatit, benzina
gasillu nalinginnaasut. Taar-
tumi kisimiillunga naam-
maamiarfigisinnaasanni toq-
qorlunga naamaartarpunga.
Ilaannikkut unnukkut naa-
maamiaraangama aatsaat ul-
laakkut silattortarpunga.
Nukappiaqqap ukiukitsup
atugai ajorsigaluttuinnarput.
Atuarfimmi igalaanik allanil-
lu aserorterisamera kingune-
qartalerpoq arlaleriarluni til-
linniartarneranik, imigassa-
mik pisinissaminut atugassa-
minik. Illoqarfimmi ikiaroor-
nartumik tuniniaasartut tunu-
liaqutaasut tatigalugu tuninia-
asittalerpaat, illoqarfimmilu
pinerlunniamemut arlalippas-
suamut peqataasarluni.
- Soorunami atuamera paa-
rinngilara, sapinngisamillu
angerlarnaveersaartarlunga.
Ajornartorsiutit annertusiga-
luttuinnartillugit anaana per-
suttartalerpaanga, siullermik
isattartarlunga, kingomagulli
timikkut persuttartalerlunga.
Aallaasersomeq
Angutip inuusuttunnguup
inuunera naggataagut tassaa-
lerpoq putumaneq. Putuma-
nissani kisiat eqqarsaatigisar-
paa, ikiaroornartumik ima-
luunniit imigassamik. Tillin-
niamermigut aningaasat pis-
sarsiarisarpai, nammineq pi-
lersaarusiornermigut, inuu-
suttoqatinilu ikiortigisarlugit.
Eqqissiviilliortitsisartutut ili-
simaneqalerpoq, katersortar-
fimmilu qitittoqartillugu eq-
qissiviilliortitsisarluni.
- 16-inik ukioqarlunga poli-
tiinit tigusaavunga, sanioq-
quttut aallaanissaannik navia-
saareerlugit. Sumut tamanut
piumasaannannut aamma eq-
qartarsimavunga, qujanartu-
milli eqqugaqarsimananga.
Vodkamik immiaaqqanillu
kimittuunik imersimagama
qanoq pisoqamera eqqaaman-
ngilara.
Angutip inuusuttup piner-
lunniartamemut ilaasamerisa
tamakku ilaannaraat. Ullullu
ilaanni perorsaasumit kaju-
missaameqarpoq ajomartor-
siutini allaasereqqullugit.
Sungiusarfik
- Ukiut arlallit kilisaammi
inuttaasareerlunga Aasianni
»Sungiusarfimmi« atualerpu-
nga. Kilisaammi inuttaaner-
ma nalaani tikinnikka tamaa-
sa akissarsiakka tamaasa imi-
gassamut atorlugit nunguttar-
pakka.
- »Sungiusarfimmi« peror-
saasut ilaata ajomartorsiutik-
ka pillugit allaaserisaqamis-
sannik kajumissaarpaanga.
Aallaqqaataani naatsuinnar-
nik allattarpunga, piffissalli
ingerlanerani allattakkakka
talliartorput, qamuunalu toq-
qissiallannartorujussuuvoq
toqqortat annissinnaanngisat
annittarnerat.
Ullumikkut nukappissap
27-nik ukiullup meeraanermi-
ni ajoquserneqarsimanini
nammineerluni qaangemiar-
paa, kisiannili misigisimavoq
qaangemissaannut ukiorpas-
suit suli ingerlajumaartut.
Naak tamit pissusaannik ilisi-
masalinnik, palasinik, kiffar-
tuussisuminik ilaquttanillu
paasinnilluartartunik oqalo-
qateqartaraluarluni, taamaat-
toq misigisimavoq taamatut
sorsuuteqameq nammineerlu-
ni ingerlattariaqarlugu. Er-
seqqissumimmi aalajangersi-
mavoq ajugaajumaarluni, qa-
norluunniit sakkortutigisumik
sorsussagaluamniluunniit.
Meeqqat
paaqqutarineqarnerat
(JB) - Pitsaaliuinermut Siun-
nersueqatigiit Ilulissani ataat-
simiinnerminni ilaatigut
meeqqat paaqqutarineqarnerat
aallunniarlugu aalajangerpuq,
pingaartumik meeqqat kingu-
aassiutitigut atomerlunneqar-
simasut. Suliniut ukiunut sisa-
manut piffissalemeqarpoq.
Tamannami maluginiame-
qarluareerpoq, soorlu aviisimi
angutip inuusuttup apersome-
qarluni oqaluttuarigaa, ta-
manna sakkortuumik pisari-
aqartuinillu suliniutigineqar-
tariaqartoq.
Atomerlunneqartut kisimik
ikiomeqamissamik pisaria-
qartitsisuunngillat, aammali
meeqqanik kinguaassiutitigut
atomerluisartut. Soorlu angu-
tip 27-nik ukiullip oqaatigigaa,
inuit eqqarsartaatsimikkut
naammattut meeqqat taama
pisinnaanngilaat. Isumaqarpoq
tamakku meeraanerminni
aamma taama assingusumik
iliorfigineqartarsimasut.
Pitsaaliuinermut Isumasi-
oqatigiit meeqqanik paaqqu-
tarinnittartut qanimut suleqa-
tigalugit makku qitiutillugit
aalajangerpaat 1) nunaqarfm-
ni avinngarusimasunilu peq-
qinnissaq, 2) imigassamik,
tupamik hashimillu atuiner-
lunneq paasisitsiniutiginera,
3) imminut paaqqutarinissaq
ilungersuutigineqassaaq, inuit
ataasiakkat nammineq peq-
qinnissartik akisussaaffiginis-
saat kiisalu 4) aalassorinner-
mi nappaataalersinnaasut qiti-
utillugit.
Ilulissani ataatsimiinnermi
naalakkersuisunut ilaasortap
Marianne Jensenip isumasi-
oqatigiinnut siulittaasutut
toqqarpaa Sisimiuni innuttaa-
sut illuanni pisortaq Årn'si
Svane Johansen. Ulluinnami
aqutsisutut ilaasortat sinne-
risut toqqameqarput borgme-
ster Ane Hansen, Aasiaat, pit-
saaliuinermut siunnersorti
Gedion Lyberth, Maniitsoq,
forstander Doris Nørgaard,
llulissat kiialu timersortarfiup
pisortaa Ole Brøndlund,
Ittoqqortoormiit.
Forkus på
børneomsorg
(JB) - Det forebyggelsespoli-
tiske Råd har på et møde i
Ilullissat blandt andet beslut-
tet at koncentrere indsatsen
for børneomsorg med særlig
fokus på seksuelt misbrug af
børn. Tidsrammen om denne
særlige indsats er fire år.
Der er således allerede en
del opmærksomhed omkring
det problem, som en unge
mand fortæller om i inter-
viewet her på siderne, men
det fremgår samtidig klart af
interviewet, at der også er et
stort og påtrængende behov
for en væsentlig indsats på
området.
Det forebyggelsespolitiske
Råd besluttede side om side
med bømeomsorgen at sætte
forkus på 1) sundhed i bygder
og yderdistrikter, 2) oplyse
om misbrug af alkohol, tobak
og hash, 3) slå et slag for ege-
nomsorgen med vægt på den
enkeltes ansvar for egen sund-
hed og 4) sætte fokus på syg-
domme i bevægeapparatet.
På mødet i llulissat udpege-
de landsstyremedlem Marian-
ne Jensen lederen af medbor-
gerhuset i Sisimiut, Årn'si
Svane Johansen, til formand
for rådet. Til forretningsud-
valget valgte rådet i øvrigt
borgmester Ane Hansen,
Aasiaat, forebyggelseskonsu-
Lnt Gedion Lyberth, Maniit-
soq, forstander Doris Nørga-
ard, llulissat og halbestyrer
Ole Brøndlund, Ittoqqorto-
ormiit.