Tíminn - 23.08.1975, Blaðsíða 7

Laugardagur 23. ágúst 1975
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæindastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Fréttastjóri:
Helgi H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Glsla-
son. Ritstjórnarskrifstofur i Edduhúsinu við Lindargöty,
simar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aðalstræti 7, sími 26500
— afgreiðslusimi 12323 — auglýsingasimi 19523. Verð I
lausasölu kr. 40.00. Askriftargjald kr. 700.00 á mánuði.
Blaðaprent h.f.
Nútímalegri vinnuaðferðir
Sumri er tekið að halla. Ýmsir hafa raunar
nefnt það sumarið, sem aldrei kom. Vist er um
það, að rigningardagarnir hafa verið miklu fleiri
en sólardagarnir a.m.k. sunnan- og vestanlands,
og sumarið hefur reynzt bændum á þessum stöð-
um afar erfitt, sökum hinna langvarandi
óþurrka. Þeim hefur reynzt ókleift að hirða hey
af túnum, og sums staðar hefur það hrakizt. í
sumum tilfellum hafa bændur lika dregið allt of
lengi að slá, og þvi hefur grasið trénað vegna of-
sprettu.
Þegar þannig er ástatt, koma ósjálfrátt upp i
hugann ljóðlinur Stephans G. Stephanssonar:
,,Ég er bóndi og allt mitt á
undir sól og regni....”
Sú var tiðin, að bændur og búalið áttu allt sitt
undir sól og regni i orðsins fyllstu merkingu, en
sem betur fer hefur tækninni fleygt svo fram, að
nú er mögulegt að beita fleiri aðferðum við hey-
skap en hinum gömlu, hefðbundnu aðferðum,
sem byggðust eingöngu á þvi að nota sólina og
vindinn til að þurrka heyið.
Samt virðist svo sem islenzkir bændur séu treg-
ir til að tileinka sér nýjar aðferðir, sem byggjast
á verkun votheys og súgþurrkun. Þeir eru þó
býsna margir, sem tileinkað hafa sér þess konar
vinnubrögð og standa nú betur að vigi en aðrir,
sem vanafastari eru og vona sifellt, að það
glaðni til á morgun eða hinn daginn. Sjálfsagt eru
til margar skýringar á tregðu islenzkra bænda til
að beita nýrri tækni á þessu sviði, en Halldór
Pálsson, búnaðarmálastjóri sagði i viðtali við
Timann nýlega, að bændur væru fyrst og fremst
vanafastir i þessum efnum. Margir bændur gætu
t.d. verkað meira vothey með þvi að koma sér
upp útbúnaði i þurrheyshlöðum. Enn fremur
sagði búnaðarmálastjóri orðrétt:
,,Það verður að teljast sjálfskaparviti hjá
bændum, hvað þeir verka litið vothey, þvi að á
sumrum sem þessum eiga bændur að vera við þvi
búnir að geta gripið til þess ráðs að verka'meira
vothey en i meðalári. Þetta stafar ekki af þvi, að
það skorti áróður fyrir votheysverkun eða góða
styrki til byggingar á votheysgeymslum, heldur
hinu, að votheyið er beinlinis óvinsælt hjá mörg-
um bændum, og þeim finnst erfiðara að gefa það
og hvimleiðara á allan hátt.”
Sem betur fer er ástandið ekki alls staðar jafn
slæmt. Hjá bændum á Norður- og Austurlandi,
þ.e. á svæðinu frá Hrútafirði austur um land og
vestur að Mýrdalssandi, hefur heyskapur yfir-
leitt gengið vel, og margir bændur eru búnir að ná
heyi i hlöður. Sunnanlands hafa svo komið nokkr-
ir ágætir þurrkdagar i vikunni og bætt úr iskyggi-
legu ástandi.
Engu að siður er ástæða til að taka undir
hvatningarorð búnaðarmálastjóra þess efnis, að
bændum beri að huga betur að votheysverkun og
öðrum þeim aðgerðum, sem gera þá óháðari
duttlungum veðurguðanna. Vel má vera, að
reynslan frá þessu sumri verði einmitt til þess að
bændur endurskoði afstöðu sina.
-a.þ.-
TÍMINN
ERLENT YFIRLIT
Berlinguer nýtur
vaxandi trausts
Hann þykir sérstæður meðal ítalskra
stjórnmálamanna
SÍÐAN kommúnistar unnu
mikinn sigur i héraðsstjórna-
kosningunum á Italiu i júni-
mánuði siðast liðnum, hefur
vaxandi athygli beinzt að leið-
toga þeirra, Enrico Berlingu-
er, ekki sizt af hálfu erlendra
fjölmiðla. Það hefur ekki
dregið úr þessari athygli, að
Berlinguer hefur gagnrýnt
ýmsa starfshætti flokks-
bræðra sinna i Portúgal.
Berlinguer er að ýmsu leyti
sérstakur meðal leiðtoga
kommúnista. Hann hefur t.d.
aldrei tekið beinan þátt i
verkalýðsbaráttu. Hann er al-
inn upp i rikidæmi og hefur
aldrei unnið erfiðisvinnu.
Raunar er það að verða al-
gengara nú en áður, að leið-
togar kommúnista viða um
lönd séu sprottnir upp úr
svipuðum jarðvegi. Þar er um
að ræða menntamenn, sem
aldrei hafa kynnzt kjörum al-
þýðunnar af eigin raun, og lit-
ið eða ekkert nálægt verka-
lýðsbaráttu komið. Hreyfing
kommúnista er lika viða orðin
meira tengd menntamönnum
en verkalýð. A.m.k. gildir
þetta um hinn ráðandi kjarna i
flokkunum.
ENRICO Berlinguer fæddist
á Sardiniu 25. mai 1922. Faðir
hans var þekktur málflutn-
ingsmaður, sem sat á þingi
um skeið sem fulltrúi sósial-
ista, og barðist þar við hlið
Matteottis, sem hélt uppi
frægri baráttu gegn Mussolini,
unz fasistar myrtu hann. 1
kjölfar þess afnam Mussolini
þingræðið. Eftir að lýðræðið
var endurreist i lok siðari
heimsstyrjaldarinnar, náði
Berlinguer eldri aftur kosn-
ingu til þings sem sósialisti, en
Enrico sonur hans var þá far-
inn að vinna fyrir kommún-
ista.
Að ætterni er Enrico meira
spánskur en italskur, og hann
á til aðalsmanna að telja i
báðar ættir. Hann lauk
menntaskólanámi og hóf siðan
laganám, en lauk þvi aldrei.
Hugur hans var þá orðinn
bundnari stjórnmálabaráttu
en námi. Hann þótti ekki
framúrskarandi námsmaður,
og vakti helzt athygli á sér
sökum þess, hve einrænn hann
var og samrýmdist litið skóla-
félögum sinum. Um það leyti
sem styrjöldinni lauk, sakaði
lögreglan hann um að hafa
reynt að skipuleggja mótmæli
húsmæðra vegna skorts á
matvælum. Hann var hafður i
varðhaldi i 100 daga, en var
siðan sleppt án ákæru.
Það hefur sennilega ráðið
mestu um örlög Berlinguers,
að hann hitti Togliatti, leið-
toga kommúnista, er hann
heimsótti Salerno 1944. Togli-
atti, sem þá var nýlega kom-
inn heim úr útlegð, gazt svo
vel að Berlinguer, að hann
gerði hann fljótlega að leið-
toga ungkommúnista i Milanó,
og siðar i Róm. Berlinguer
þótti reynast svo vel, að 1946
var hann kjörinn formaður i
Alþjóðasambandi lýðræðis-
æskunnar, en það voru grimu-
klædd samtök, sem voru aðal-
lega skipuð ungkommúnist-
um. Þessu starfi gegndi hann i
þrjú ár, og er hann sagður
hafaaflað sér mikillar þekking
ar á alþjóðamálum á þessum
tima, auk þess sem starfið
hafi reynzt honum góður skóli
á ýmsan annan hátt. Eftir
þetta var Berlinguer starfs-
maður flokksstjórnarinnar og
Enrico Berlinguer
mjög handgenginn þeim
Togliatti og Luigi Longo, sem
tók við flokksstjórninni að
Togliatti látnum. Longo veikt-
ist fljótlega eftir að hann tók
við flokksformennskunni, og
varð Berlinguer einskonar
staðgengill hans.
A flokksþingi kommúnista-
flokksins 1972 var Berlinguer
svo kjörinn formaður flokks-
ins, og hefur hann gegnt þvi
starfi siðan. Ýmsir áttu þá von
á, að flokkurinn veldi sér for-
mann, sem hefði verið öllu
meira i sviðsljósinu og tekið
virkari þátt i verkalýðsbarátt-
unni. Berlinguer hafði það
hins vegar umfram keppi-
nauta sina, að hann hafði tiltrú
innsta hringsins, ef svo mætti
segja, og hann tilheyrði hvorki
vinstra né hægra armi flokks-
ins. Þvi náðist bezt samkomu-
lag um hann.
BERLINGUER hafði á
margan hátt annan feril að
baki en fyrirrennarar hans,
þeir Togliatti og Longo. Þeir
höfðu báðir dvalizt lengi i
Sovétrikjunum og töluðu rúss-
nesku. Hvorugt gilti um
Berlinguer. Hann hafði hins
vegar drukkið i sig þá kenn-
ingu Togliattis, að ef
kommúnismi ætti að sigra á
Italiu, yrði það að vera italsk-
ur kommúnismi, sniðinn eftir
þeim sérstöku aðstæðum, sem
fyrir hendi væru á Italiu.
Vafalitið hefur Berlinguer tal-
ið það vera i anda þessarar
kenningar, þegar hann lýsti
yfir þvi fyrir tveimur árum,
að lausnin á rikjandi vanda-
málum ítaliu yrði að byggjast
á samstarfi milli aðalflokk-
anna, þvi að útilokað væri að
annar helmingur þjóðarinnar
gæti haldið hinum helmingn-
um utan dyra og hindrað eðli-
lega þátttöku hans i lausn
vandamálanna. Ýmsir hinna
róttækari flokksbræðra hans
voru litið hrifnir af þessum
boðskap, en hann virðist hafa
fengið góðan hljómgrunn hjá
almenningi, eins og áðurnefnd
kosningaúrslit virðast bera
vitni um. Þá hafa atburðirnir i
Chile þótt sönnun þess, að
Berlinguer hafi haft rétt fyrir
sér. Sennilega verða átökin,
sem nú fara fram i Portúgal,
einnig til að styðja kenningu
hans.
Ýmsir andstæðingar
Berlinguers halda þvi fram,
að þessi nýja kenning hans um
samstarf við andstæðingana
sé ekki sprottin af stefnu-
breytingu varðaridi sjálft
markmiðið. Takmarkið sé eft-
ir sem áður að koma á
kommúnistisku skipulagi á
ttaliu. Berlinguer geri sér hins
vegar vonir um að geta með
þessu klofið og veikt and-
stæðingana, og auðveldað
þannig valdatöku kommún-
ista.
EINS OG áður segir, þótti
Berlinguer fremur einrænn á
skólaárum sinum. og þykir
það hafa haldizt. Flokksbræð-
ur hans, sem þekkja hann
bezt, orða þetta þannig, að
hann sé góður félagi, án þess
þó að^vera félagslyndur.
Blaðamaður, sem eitt sinn
ræddi við Berlinguer, sagði
eftir á, að hann hefði verið svo
fámæltur og þurr á manninn.
að hann hefði næstum gle-ymt
spurningum sinum. Berlingu-
er er góður ræðumaður, og
óvenjulega gagnorður af
itölskum stjórnmálamanni að
vera. t ræðum sinum þykir
hann jafnframthöfða meira til
skynseminnar en tilfinning-
anna. Ef til vill er það einmitt
þessi sérstaða hans, sem hefur
aflað honum meira trausts en
aðrir italskir stjórnmálamenn
virðast njóta um þessar
mundir. Meðal kvenþjóðar-
innar spillir það ekki fyrir
honum, að hann er friður mað-
ur og unglegur, jafnt i útliti
sem fasi.
Berlinguer er kvæntur mað-
ur, fjögurra barna faðir, og
lifir m jög kyrrlátu heimilislifi.
Kona hans og börn koma ekki
fram með honum opinberlega,
og itölskum blöðum hefur
sjaldan tekizt að birta mynd af
honum með fjölskyldunni. I
sumarleyfum sinum dvelst
Berlinguer venjulega i fiski-
þorpi á Sardiniu, og stundar
m.a. siglingar. Hann hefur orð
á sér fyrir að vera mikill
reglumaður i hvivetna, enda
spara flokksbræður hans ekki
að lofa heiðarleika hans.
Þ.Þ.