Tíminn - 05.11.1975, Blaðsíða 4

4
TÍMINN
Miövikudagur 5. nóvember 1975

£
BJORGUN FENEYJA
MEÐ GÚMMÍSTIFLUM, SEM
PUMPAÐAR ERU FULLAR
AF VATNI, ÆTLA ITALSKIR
VERKFRÆÐINGAR A Ð
HINDRA FLÓÐIN í FENEYJ-
UM.
Eftir nokkur ár munu
Feneyjabúar blotna i fæturna
tvisvar i viku. Visindamenn
hafa reiknað út, að eftir 1990
muni Adriahafið skella oftar en
hundrað sinnum á ári jnn i hina.
sökkvandi borg, og fíýta fyrir
rotnun hallanna, brúnna og
sr-lTA* ■- *'Msr*
■ ■ -.'V/ . _ -Mm, ■ .. ~. ..
Á liverju ári siga Feneyjar um sex millimetra.
kirknanna. Eru Feneyjar aðeins
fagurt lik?
Nokkrir visindamenn og
tæknifræðingar vilja ekki sætta
sig við þessar döpru framtiöar-
spár. Tæpum 5 kilómetrum
fyrir sunnan hina 1200 ára
gömlu borg, sem eitt sinn var
alheimsborg hafa þeir gert
árangursrikar tilraunir með
fyrirætlun, sem á að bjarga
Feneyjum. Feneyjar eru
byggðar á eikarstólpum, og
borgin geymir ómetanlegan
fjársjóð listaverka. I einum af
óshólmum Pó-fljótsins komu
sérfræðingar frá dekkjaverk-
smiðjunni Pirelli og bygginga-
fyrirtækinu Furlani fyrir
flóögarði, sem verður aö
varnargarði gegn flóðinu i
Adriahafi, þegar á þarf aö
halda. Þetta er 60 metra löng
slanga úr næloni og gúmmi.
Þegar vatnsborðið er eðli-
lega hátt, liggur stiflan flöt á
botninum. Við flóðahættu er
dælt meira en 3000 litrum á
sek. af vatni i slönguna, og
hún lyftist við það svo hátt yfir'
vatnsborðið, að hún virkar eins
og stiflugarður gegn flóðinu.
Þegar flóðahættan er liðin hjá
er vatninu dælt úr slöngunni.
Virfestingarnar á botninum
draga hana niður. Hönnuðir
gúmmistiflunnar hafa valið
reynslustaðinn gaumgæfilega —
Hér eru sömu vind- og straum-
skilyrði og i Feneyjum, segir
Bruno Borca þróunarverk-
fræðingur Pirelli verk-
smiðjanna. Hann álitur að hægt
væri að koma þremur stórum
gúmmistiflum fyrir i álunum
þremur inn i Feneyjalónið á
tveimur árum ásamt dælu-
stöðvunum. Þessir þenjanlegu
varnargarðar hafa ótviræöa
kosti fram yfir þær gerðir, sem
hingað til hafa komið fram.
Bygging venjulegra flóðgátta
mundi taka sex ár, og þvi ekki
aðeins taka miklu lengri tima,
heldur lika verða dýrari.
Kostnaður við slönguna er um
það bil 6,2 milljaröar. Hreyfan-
legar málmgáttir kosta að
minnsta kosti helmingi meira.
Þar að auki eru gúmmivarnar-
garðarnir fallegri lausn, séð frá
byggingafræðilegu sjónarmiði,
þar sem þeir sjást aðeins við
flóð. Bygging risaflóðgátta i ál-
unum, sem eru 500 til 900 metrar
á breidd gæti gjörspillt lands-
lagi strandanna þarna.

i óshólmum Pó-fljótsins voru gerðar tiiraunir meö þessa reynslu-
stiflu. Þegar vatnsboröið er lágt er vatninu dælt úr. Gúmmfvömbin
liggur flöt á botninum. Þrjár svona stiflur gætu lika verndaö
Markúsartorgið fyrir fióðum.
Gúmmistiflurnar geta verið
sveigjanlegar eftir hæð vatns-
borðsins. Strax og yfirborð
sjávar hækkar um 90
sentimetra flæðir yfir
Markúsartorgið. Ennfremur
eiga slöngurnar i Feneyjum að
vera þannig gerðar, að renna
fyrir fiskibáta og óliuskip
verður fyrir hendi allt fram á
siöustu stundu.
Sérfræðingar viða að úr heimi
hafa sýnt áhuga á gúmistifluni
— Einkanlega hafa þróuriar-
löndin gert fyrirspurnir, segir
Borca. Tæknifræðingar þriðja
heimsins vilja loka fljótsmynn-
um til þess að halda burtu söltu
sjávarvatni, sem er skaðlegt
fyrir lif vatnafiska og -plantna.
Hið stóra takmark
gúmmistifla til bjargar Feneyj-
um, gleynist samt ekki. En meö
hliðsjón af þvargi vatnasér-
fræðinga og iönfyrirtækja,
stjórnmálamanna og staðar-
yfirvalda hafa tæknifræöingar,
gúmmistiflunnar fyrirvara á
bjartsýni sinni. —■ A næstu vik-
um — segir Borca, — á eitthvaö
að gerast. En það hefur verið
sagt árum saman.
A meðan sigur „likið
Feneyjar” dýpra i Adriahafið:
sex millimetra á hverju ári.
$
VITIÐ ÞÉR„
hvernig þér eigið að haga yöur,
ef þér mætið fil á götu meö sól-
gleraugu?
Réttast er að látast ekkert
taka eftir þessum fil. (Hann vill
ekki þekkjast).
....annar kjallari, gullstengur,
gjaldeyrir, veröbréf.
— Ég hef þaö á tilfinningunni aö
viö séum rétt á eftir þeim.
DENNI
DÆMALAUSI
„Sólin skin, fuglarnir syngja og
Denni æpir.”
„ tveir á móti einum cr hreint ekki
svo slæmt.”