Tíminn - 10.01.1976, Blaðsíða 13

Laugardagur 10. janúar 1976.
TÍMINN
13
illffif lwilflimllil 'Hffll llf iff IHf
Vothey og
vætusumar
Heiöari Landfári!
Það, sem orðið hefur til þess,
að ég sendi þér þessar linur, eru
slendurtekin ummæli í fjölmiðl-
um um heyverkun, og nú slðast i
þættinum um daginn og veginn,
sem Þörarinn Helgason flutti.
Mér hefur oft fundizt það
furðu gegna, þegar annars
ábyrgir og leiðandi menn hafa
uppi fullyrðingar um mál, sem
þeir annað hvort hafa lltil eða
engin kynni af.
Viðast á landi hér voru
óþurrkar með eindæmum
siðastliðið sumar, og virðist svo
að mikill hluti bænda og leið-
beinenda þeirra stæðu uppi úr-
ræðalausir við þeim vanda, sem
skapaðist hjá þeim bændum,
sem treysta á að geta þurrkað
mestallt eða allt sitt hey.
Fimmtudaginn 14. ágúst i
sumar voru i fréttaauka I út-
varpinu viðtöl, sem Árni
Gunnarsson átti við menn i
ýmsum landshlutum um ástand
I heyskaparmálum, og voru
svörin öll á þá leið, að litið sem
ekkert hey væri komið i hlöðu,
þar sem þeir vissu til. Land-
græðslustjóri, Sveinn Runólfs-
son, bætti þvi við, svona til frek-
ari áréttingar á þessum vanda,
að enn væri ekki þekkt nein
heyverkunaraðferð, sem að
gagni mætti koma, önnur en að
þurrka heyið.
Mér er þessi viðtöl minnis-
stæð af þvi, að þennan sama dag
lauk ég heyskap. Heyfengurinn,
sem allur var verkaður sem
vothey, var rúmlega 400 kinda
fóður, eða sem svarar til bú-
stærðar verðlagsgrundvallar-
búsins.
Til heyskaparins hafði ég
dráttarvél, sláttutætara, vot-
heysvagn og færiband. Ég efast
ekki um, að það þætti þurrheys-
bændum litill og ódýr vélakost-
ur. Að heyskapnum vann ég að
mestu einn utan hlöðu, en við
jöfnun I hlöðunni voru 1-2
unglingar. Þórarinn Helgason
sagði i þætti sinum að svo erfitt
væri að fóðra á votheyi, að nær
ómögulegt mætti teljast. Nú i
vetur er ég með tæpar 400
kindur á fóðrum, og dagleg
hirðing tekur tvo klukkutima,
þannig að ég tel, að það sé ekki
nein frágangssök. Ég vil taka
fram, að hér i nágrenni við mig,
þar sem ég þekki bezt til, gekk
heyskapur yfirleitt sæmilega I
sumar, þrátt fyrir rigningatið,
enda nær allt heyjað i vothey.
Bændur hér vorkenna sér
heldur ekki að gefa vothey, en
hafa hins vegar samúð með
þeim, sem enn berja höfði við
stein og telja votheysverkun
ekki koma til greina.
í erindi smu vitnaði Þórarinn
Helgason til ummæla búnaðar-
málastjóra, Halldórs Pálsson-
ar, i sjónvarpsþætti nýlega. Þvi
miður get ég ekki sagt lof eða
last um þau ummæli, þvi að
ennþá hafa landsfeður vorir —
og á ég þar við rfkisstjórn og
alþingismenn — talið sér það
enga vansæmd, að geta ekkert
raunhæft til að ljúka dreifingu
sjónvarpsefnis til allra byggða
landsins, áður en sendingar
sjónvarpsefnis i litum hófst.
En það er með sjónvarpið eins
og annað i þjónustu þess opin-
bera, að eðlilegt er talið, að allir
séu jafnir að sköttum og skyld-
um við þjóðfélagið. En þegar
kemur til þess að veita þjónustu
og fyrirgreiðslu, vilja þeir
gleymast sem i dreifbýli búa.
Stóra-Fjarðarhomi 15. des. 1975
Sigurður Jónsson
Lögmannafélag
íslands
boðar til auka aðalfundar i húsakynnum
félagsins að Óðinsgötu 4, föstudaginn 23.
þ.m. kl. 17.
Dagskrá póstsend félagsmönnum.
Félagsstjórnin.
Raunvísindastofnun
Héskólans
óskar að ráða skrifstofustúlku nú þegar.
Verzlunarskólamenntun eða hliðstæð
menntun nauðsynleg. Laun skv. kjara-
samningi opinberra starfsmanna. Nánari
upplýsingar um starfið veittar i sima
21340 kl. 10-12 næstu daga.
Umsóknir sendist Raunvisindastofnun
Háskólans Dunhaga 3, fyrir 20. jan. n.k.
GRÍMUR M. BJÖRNSSON, TANNLÆKNIR:
„Mónaðartekjur á þriðju milljón"
— athugasemdir tannlæknisins
Vegna forsiðufréttar i Timan-
um 14. des. um tekjur tannlækna
úti á landsbyggðinni, tel ég rétt að
segja frá staðreyndum um tann-
lækningar á Raufarhöfn og
hrekja þau ósannindi, sem blaða-
maður Timans setti fram i áður
neindri frétt.
Nokkursiðast liðin sumur hefur
sami tannlæknirinn farið til Rauf-
arhafnar að beiðni héraðslæknis-
ins, aðila sveitarstjórnarinnar og
fleiri góðra manna, sem sáu
nauösyn þess að bjarga börnun-
um frá þvi að missa tennur sinar
vegna tannskemmda. Þessa
þjónustu hafa sömu fjölskyldurn-
ar notfært sér ár eítir ár, en þvi
miður er nokkuð stór hópur. sem
ekki hefur sinnt þessu. jafnvei
þótt hreppurinn hafi boðizt til að
greiða helming kostnaðarins.
Siðast liðið sumar verður sú
breyting á að Tryggingastofnun
rikisins greiðir m.a. tannviðgerð
6-15 ára barna til helminga á móti
sveitarfelögum. Þá bregður svo
viö að öll börn i þessum aldurs-
flokkum eða töluvert á annað
hundrað börn oska eftir
tannviðgerð. en það er þrisvar
sinnum stærri hópur en komið
hefur undanfarin sumur, Mörg
þeirra hafa trassað eða af ein-
hverjum öðrum ástæðum ekki
látið gera við tennur sinar siðast
iiðin tvö til þrjú ár. eða jafnvel
lengur, og eru þvi tannviðgerðir
fyrir þau timafrekari og kostn-
aðarsamari en hinna. sem hafa
látið fylgjast með lönnum sinum
reglulega. En eftir að allt hefur
verið lagfært sem hefur safnazt
til fleiri ára, þá þarf ekki að bú-
ast við jafn kostnaðarsömum að-
gerðum á komandi árum, ef
fvlgzt er með tönnum barnanna.
Nú var timinn takmarkaður, og
til þess að mismuna ekki börnun-
um, ákvað tannlæknirinn að vera
helmingi lengur en ráðgert hafði
veriö. og þar að auki að vinna til
miðnættis. jafnt um helgar sem
virka daga. Fyrir þetta aukaálag
i þágu byggðarlagsins er sögu-
maður eða blaðamaður hjá
Timanum að dylgja með 40
stunda vinnuviku. Sannleikurinn
er sá. að timafjöldinn. sem
unninn' var á staðnum. var 480
klst., en það samsvarar tæplega
þriggja mánaða vinnu. Þar við
bætist hálfs mánaðar vinna við að
taka niður tannlækningatæki i
Reykjavik aka með þau norður á
Raufarhöfn og suður aftur og
koma þeim fyrir þar. Fyrir þá
vinnu hefur vhreppurinn aldrei
fengið neinn reikning en það væri
ekkert óeðlilegt að hann greiddi
tannlækninum upphæð sem svar-
ar vöxtum, sem hreppurinn hefði
orðið að greiða. hefði hann komið
sér upp tannlækningastofu, en
það mun ekki kosta minna en 5
milljónir króna. Þá eru vextirnir
hærri upphæð en hreppurinn
þurfti að greiða fyrir tannvið-
gerðir skólabarna. Það má geta
þess. aö kostnaður við ferðalög
oguppihald. hefðu foreldrar þurft
að fara með börnin af staðnum,
hefði numið á aðra milljón króna.
Á nokkrum stöðum á landinu
hafa sveitar- eða bæjarfélög kom-
ið sér upp aðstööu lil rannlækn-
inga og biða þess að fá tannlækni
til starfa. en á Raufarhöfn mun
það vera einsdæmi að tanniæknir
leggi sveitarfélagi til tannlækn-
ingatæki.
En i frétt Timans segir: ,,Auk
þess á hreppurinn tækin, sem
læknirinn vann með.”!!!
Þá er það fyrirsögnin á frétt-
inni: ..Mánaðartekjur á þriðju
milljón"!!! Ég hefi þegar talað
um timann, sem unninn var, en
upphæðin er rakalaus þvættingur.
eins og annað i fréttinni, enda'
treystir blaðamaðurinn sér ekki
til þess að kveða sterkar að en
svo. að það sé ekki óliklegt, að
tannlæknirinn hafi farið með
þessa upphæð úr byggðarlaginu
Þá ályktun viröist hann draga af
þeim ósannindum, sem hann seg-
ir orðrétt i frettinni: ,,Auk þess
gerði tannlæknirinn við tennur i
ijölda annarra ibúa Ilaufarhafn-
ar og nágrennis.” Þar á hann við
aðra en skólabörn.
Fólk á Raufarhöfn er reiðubúið
að votta að það.hafi ekki fengið
tannviðgerð sem það óskaði eftir,
þó nokkrum hafi verið hjálpað
eifthvað litils háttar. Sömuleiðis
eru þéir, sem hafa siðan komið á
tannlækningastofu undirritaðs i
Reykjavik og fengið þá viðgerð,
sem ekki var hægt að láta i té
vegna annrikis i sumar, reiðu-
búnir að staðfesta það.
Heimildarmaður blaðsins er
aðkomumaður a Raufarhöfn.
Hann hei'ur aldrei spurt viðkom-
andi tannlækni hve mörgum hafi
verið hægt að sinna til viðbótar
við börnin. Og blaðamaðurinn lét
sér sæma að setja þessa frétt i
blaðið. án þess að tala orð við
réttan aðila. sem er að sjálfsögðu
sá sem vann verkið.
Slik skrif eru ekki til annars en
að gera fólki úti á landsbvggðinni
bölvun. þvi það er ekki sennilegl
að tannlæknar fáist til að hjálpa
fólki. sem a erfitt með að fara
langar leiðir með stóra barna-
hópa. ef þeir mega búast við
upplognum blaðaskrifum urn
störf siti og tekjur.
A Raufarhöfn er gott fólk og
börnin sérstaklega prúð og góð.
og vona ég að þetta eigi ekki eftir
að konta niður á þeim saklausúm.
Ég hef átt tal við blaöamann-
inn, og gaf hann mér upp hver
væri heimildarmaður á Raufar-
höfn. Þá talaði ég við heimildar-
manninn. sem sagðist hafa gefið
biaðamanninum uppltæð a reikn-
ingi fyrir tannviðgerðir kr. /f:S9
þúsund. en það sem osatt er i
fréttinni og ég heli hrakið hér að
framan. segist hattn aldrei hafa
sagt blaðamanninum. og segist
jaíníramt hafa vitni að þvi við-
tali.
r r
AAAGNUS OLAFSSON:
ATHUGASEMDIR
BLAÐAMANNSINS
E1\S 0(1 frant keniur i grcin
(irims M. Hjörnssonar lannlækn-
is, er hún skriluð vegna fréttar i
Timanum 14. des. st. Það skal i
uppliafi lekiö fram. að hrein
hending réð þvi, að Haufarhöfn
var nefnd i þessari frétt, en ekki
eitthvað annaö sveitarl'élag, enda
var fréltin skrifuð til að benda á
tvennt: Annars vegar liinn niikla
kostnaö. seni sveitarléliig liafa af
tannla'kningum skólaharna, og
liins vegar það, hve miklar tekjur
tannbeknir gctur haft. Itvort sem
sá læknir cr á Raufarhöfn, ein-
hvcrjum öðrum stað fiti á landi,
eða i Kevkjavik.
Tannlæknirinn staðfestir það i
grein sinni. að sveitarfélagið hafi
þurft að greiða 739 þusund fyrir
tannviðgerðir skóiabarna. Þar til
viðbótar greiðir Tryggingastoín-
un rikisins jafnháa upphæð vegna
þessara viögerða. l>;ið er þvi
staöreynd, að viðgerðarkostnað-
ur á tönnum skólabarna á Ratrf-
arltöfn hafi veriö nær hálf önnur
millj. kr.. og auk þess ..Itjalpaði
hann nokkrunt öðrum”. eins og
tannlæknirinn segir i grein sinni.
Endalaiist ntá deila um hvað er
margt folk og hvað er fátt. enda
var i fréttinni einungij; sagt. að
ekki v;rri óliklegt að tannlæknir-
inn hali farið með á þriðju ntillj.
kr. úr byggðalaginu.
Ekki hrekur tannlæknirinn. að
hantt hafi dvalið mánuð á Raufar-
höftt. en segir að vinnutiminn hafi
verið langur. Ettda var i fréttinni
.tekið l'ram. að vinnutiminn lial'i
verið eitthvað lengri en 4östundir
á viku.
En eitt atriði i umræddri frétt
er rangt. Það hefur verið skrifað
af ntisskilningi hjá mér. Það er.
að Raufarhalnarhreppur eigi
tannlæknistækin. sem unnið var
nteð. Sá misskilningur byggist á
þvi, sem Irant kemur i grein
tannlæknisins, að ytnis sveitarfé-
liig liala komið sér upp aðstöðu til
tannlækninga, enda segir tann-
læknirintt i sinni grein. að það
muni vera einsdæmi. að tann-
læknir ieggi sveitarlelagi til tann-
lækningata'ki. a þessu er beðizt
velvirðiúgar.
Eins og fyrr segir var það hrein
hending. að tannlæknirinn sem til
Raufarltafnar kont, var gerður að
umtalsefni i untræddri frétt. og
ittá enginn taka það svo. að hann
taki nteira fyrir sina vinnu en
aðrir tannlæknar. Það Itefði alveg
eins matt nefna ýmsa aðra staði.
þar sem tannlæknir hefur komið
um stuttan tinia til að gera við
tennur. en farið að þvi loknu með
miklar Ijarhæöir burt úr byggð-
arlagittu.
Það þekkja allir, Itve gifurlegar
upphæðtr það eru. sem greiða
þarf fyrir tannviðgerðir. I>að
hlýtur að vera mikið áiitamál
hvort her sé um eölilegar greiðsl-
tir að ræöa Samkvæml oruggum
heimildunt er helmingur af þeint
greiðslum. sem tanttlæknar taka
fvrir þjonustu sina. hreinar
launatekjur.