Tíminn - 30.01.1976, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Föstudagur 30. janúar 1976.
Reynir Hugason, verkfræðingur:
SKATTLEGGJA Á HAGNAÐ
MANNA AF LÁNTÖKUM
ENDURGREIÐSLA VAXTA OG AFBORGANA
ár greiddar verÖgildi greiöslu yerÖgildi greiÖslu verögildi greiöslu verÖgildi greiöslu
10% verÖbólga 20% verÖbólEa 30% verÖbólga 50% veröbólga
1. 280.000 254545 233.333 215.384 186.666
2. 262.000 216528 181.944 155.029 116.444
3. 244.000 183320 141.203 111.060 72.296
4. 226.000 154361 108.989 79.128 44.642
5. 208.000 129152 83.590 56.020 27.390
6. 190.000 107250 63.630 39.363 16.680
7. 172.000 88263 48.002 27.410 10.066
8. 154.000 71842 35.815 18.878 6.008
9. 136.000 57677 26.357 12.824 3.537
10. 118.000 45494 19.058 8.559 2.046
1.990.000 1.308.402 941.920 723.655 485.775
Hvaða hagnaður er af þvi, að
taka lán i verðbólguþjóðfélagi,
eins og Islandi?
Ef tekið er lán að upphæð 1
millj. kr i dag, til lOáraifyrsta
lagi: Verðtryggt lán miðað við
byggingavisitölu, i öðru lagi:
bankalán með hámarksbanka-
vöxtum 18%. Hve verðmiklar
krónur, eru þá endurgreiddar i
hvoru tilfelli fyrir sig?
Augljóst er, að upphæð endur-
greiðslunnar, er háð þvi hver
verðbólgan er. Tökum nú dæmi:
Miðað við 10%, 20%, 30% og 50%
verðbólgu yfir allt timabilið.
Ef lánið er verðtryggt, er
augljóst að lánið er endurgreitt
með jafngildum krónum og þær,
sem fengnar eru að láni að
viðbættum vöxtum, þótt
krónurnar sem lánið er endur-
greitt með verði ef til vill fleiri
vegna verðbólgunnar. Ef vextir
af hinu verðtryggða láni eru 4%
eins og algengt er um slik lán,
verðurendurgreiðsla 1 millj. kr.
láns til 10 ára, sem hér segir á
verðgildi krónunnar eins og hún
er nú.
endurgreiðsla eftir:
í. ár 140.000
2. ár 136.000
3. ár 132.000
4. ár 128.000
5. ár 124.000
6. ár 120.000
7. ár 116.000
8. ár 112.000
9. ár 08.000
10. ár 104.000
samtals: 1.220.000
Þetta þýðir einfaldlega að þær
,,140.000” kr. sem endurgreidd-
ar eru siðasta árið sem
auðveldlega geta numið 6 millj.
kr. þá eru jafn verðmiklar eða
um það bil jafn stór hluti árs-
launanna og þær eru nú. Þetta
mundi á sama hátt hafa i för
með sér, að árslaunin væru 70
millj. þá i stað 1,2 millj. nú.
Ef lánið er óverðtryggt og
verðbólgan veröur 10% næstu 10
árin, og vextir verða 18% út
lánstimabilið þá verður
verðgildi krónunnar eins og það
er nú aðeins 1/1,1 eftir 1 ár og
1/(1,1) 2 eftir 2 ár og svo fram-
vegis, og þá l/( 1,1) lOeftir 10 ár
eða 38 aurar. Ef verðbólga, er
hins vegar 20%, verður 1 kr.
orðin að aðeins 16 aurum eftir 10
ár, eða = 1/(1,2) 10. Ef
verðbólgan er 30% verður 1 kr.
orðinn að 7 aurum, og ef
verðbólgan er 50% verður gildi
kr. komið niður i tæpa 2 aura
eftir 10 ár.
Verðgildi þeirra króna, sem
fást endurgreiddir af láni að
upphæð 1 millj. kr. eftir 10 ár er
samkvæmt eftirfarandi.
Af þessum töflum má lesa, að
það er greinilegt að ef
verðbólgan er aðeins 10%, er
dýrara að taka óverðtryggt lán
með 18% vöxtum, en verðtryggt
lán með 4% vöxtum. Verði
verðbólgan 220%, er
hagnaðurinn af þvi að taka 1.
millj. kr. lán til 10 ára um
350.000 kg. á verðlagi þess árs,
sem lánið er tekið. Við 30%
verðbólgu verður hagnaðurinn
um 500.000 kr. Og við 50%
verðbólgu verður hagnaðurinn
um 735.000 kr. Af þessum tölum
sést að það er verulegur
hagnaður i þvi, að taka lán.
Það skyldi engan undra, þótt
hér á landi sé alvarlegt láns-
fjárhungur.
Til þess að gera enn frekar
grein fyrir þvi hver
hagnaðurinn, er að þvi að taka
lán miðað við núverandi skilyrði
skulum við hugsa okkur mann,
sem tekur 1 millj. kr. vixillán til
1 árs. Hann þarf að endurgreiða
þetta millj. kr. lán með vöxtum
og verður upphæðin þá 1.180.000
kr. en ef verðbólgan er 50%, er
verðgildi þessarar endur-
greiðslu eftir eitt ár aðeins
786.666 kr. en miðað við það að
lánið hefði verið verðtryggt, og
veitt með 4% vöxtum, hefði
verðgildi lánsins verið eftir eitt
ár 1.040.000 kr. mismunurinn er
þv 253.335 kr. sem er hreinn
hagnaður þess sem tekur lánið.
Sá hagnaður er á verðlagi þess
tima, er lánið er tekið, er
hagnaðurinn hins vegar 381.000
kr. á verðlagi þegar greitt er.
Þeir eru ófáir sem skulda að
minnsta kosti 500.000 eða jafn-
vel 1 millj. i banka árum
saman, og er augljóst að þeir
hinir sömu græða dyggilega á
þessum lánum, sérstaklega
þegar verðbólgan er eins geig-
vænleg eins og nú er.
Athugandi væri, hvort ekki
bæri að skattleggja menn fyrir
lántökur. Mætti koma þvi
þannig fyrir, að þar sem menn
verða hvort eð er aö gefa upp
allar sinar skuldir á skatt-
skýrslu væri auðvelt að meta,
þegar árið er liðið hver
hagnaðurinn hefði orðið af lán-
tökunni og er rétt að minu viti
að skattleggja hann, og væri
réttlátast að nota peningana,
sem þannigfengjust, til þess að
bæta sparifjáreigendum upp
minnkað verðgildi þeirra
peninga, sem lagðir eru i banka.
Myndi þannig fást næstum full
verðlagsbót á öll sparilán, en
hætt er við að menn myndu
hugsa sig tvisvar um áður en
þeir tækju eyðslulán til bila-
kaupa eða færu út i fasteigna-
brask. Það er trúa min, að slik
ráðstöfun hefði veruleg áhrif til
að draga úr verðbólgu innan-
lands.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var i 78. 79. og 81. tölublaði
Lögbirtingablaðsins 1975 á eigninni Skóla-
braut 8, Akranesi, þinglesin eign Sigurðar
P. Haukssonar fer fram að kröfu Bruna-
bótafélags íslands, Akranesumboðs o.fl. á
eigninni sjálfri þriðjudaginn 3. febrúar
1976 kl. 4,00 e.h.
Bæjarfógetinn á Akranesi.
Sólarkaffi Arnfirðinga
verður haldið að Hótel Sögu, Átthagasal,
sunnudaginn 1. febrúar kl. 20.
Miðasala frá kl. 2-4, sama stað.
Nefndin.
Eyðijörð
til sölu
Jöröin Holt I Hrútafirði (Bæjarhr., Strand.) er til sölu.
Jöröin er i þjóöbraut, landmikil og vel fallin til sauöfjár-
ræktar. Véltækt tún er 4 hektarar og mikiö aðliggjandi
land kjöriö til ræktunar. Hlunnindi eru æöarvarp, selveiöi
og hrognkelsaveiöi, svo og Htils háttar aröur af lax- og
silungsveiöi. Jöröinni fylgja ekki önnur hús en fjárhús
fyrir 120 fjár og sambyggö 200 rúmmetra hlaða, hvort
tveggja byggt úr steinsteypu 1953. Vatnsveita hefur veriö
lögöíhúsin. Nánari upplýsingar eru veittarkl. 18-21 I sima
17297 I Reykjavik.
Minnisvarði Inga T. Lárussonar í nýjum
skrúðgarði á Seyðisfirði
Minningartónleikar í Háskólabíói til ágóða fyrir málefnið
SJ-ReykjavIk Austfirzku átt-
hagafélögin efna til minningar-
tónleíka um Inga T. Lárusson
tónskáld i Háskólabiói kl. 14.30 á
morgun. Tilgangur hljómleik-
anna er tviþættur, annars vegar
að kynna tónskáldið og hins vegar
að afla fjár til að reisa þvi
minnisvarða á Seyðisfirði næsta
sumar, en þar fæddist Ingi og
samdi flest laga sinna. A tón-
leikunum kemur fram fjöldi tón-
Stillitæki
fyrir bensín-vélar.
Hleðslutæki
6, 12 og 24 volt
Viðnámsmælar
margar geröir
MV-búðin
Suöurlandsbraut 12
Sími 85052
listarmanna, sem gefið hafa
framlag sitt i virðingarskyni við
tónskáldið.
Einsöngvarar á tónleikunum
veröa Ingimar Sigurðsson, Elisa-
bet Erlingsdóttir, ólöf Harðar-
dóttir, Kristinn Hallsson, Ung-
lingalúðrasveit Mosfellssveitar,
Kvennakór Suðurnesja, Eddukór-
inn, Kammersveit Reykjavikur,
og Karlakórinn Stefnir koma
fram. Þórarinn Þórarinsson fyrr-
verandi skólastjóri á Eiðum flyt-
ur ávarp i upphafi samkomu og
stjórnar almennum söng i sam-
komulok. Jón Þórarinsson talar
um Inga T. Lárusson og lögin
hans.
Sigurjón Ólafsson mynd-
höggvari gerði minnismerkið,
Þorrablót
Eyfirðinga-
félagsins
EYFIRÐING AFÉLAGIÐ i
Reykjavik heldur þorrablót að
Hótel Borg laugardaginn 31.
janúar n.k. og hefst það með
borðhaldi kl. 7. Eyfirðinga-
félagið vill vekja sérstaka at-
hygli á þessu vegna Akureyr-
inga og Eyfirðinga sem
búsettir eru sunnanlands.
Dagskrá:
1. Minni Þorra — örlygur
Sigurðsson, listmálari.
2. Skemmtiatriði: Gisli Rún-
ar og Baldur (nýtt pró-
gramm).
Dansað til kl. 2 eftir mið-
nætti.
Aðgöngumiðasala er á Hótel
Borg i dag milli kl. 5 og 7 og
við innganginn.
sem reisa á Inga T. Lárussyni, en
Seyðisfjarðarkaupstaður lætur
sjá um uppsetningu þess i fram-
tiðarskrúðgarði bæjarins, sem
skipulagður hefur verið af þessu
tilefni. A undirstöðu listaverksins
verður letrað þetta kvæði Þor-
steins Valdimarssonar:
Svanur ber
undir bringudúni
banasár.
— Það er ævintýrið
um Inga Lár.
Tærir berast
úr tjarnarsefi.
Tónar um fjöll.
— Heiðin töfrast
og hlustar öll.
Sumir kveðja
og síðan ekki
söguna meir.
— Aðrir með söng
sem aldrei deyr.
Aðgöngumiðar verða seldir i
verzlununum Rósinni, Glæsibæ,
hjá Sigfúsi Eymundson og i Bóka-
búðinni Vedu i Kópavogi. Enn-
fremur i Háskólabió eftir kl. 4 i
dag og frá 13 á morgun ef ein-
hverjir miðar verða þá óseldir.
Tíimtm
er
peníngar