Tíminn - 22.02.1976, Blaðsíða 12

12
TÍMINN
Sunnudagur 22. febrúar 1976
Litill ruggubátur á leikvellinum á Suðureyri. Þessum var i nokkru
áfátt, og seinna smiðaði skólastjórinn tvo aðra ruggubáta litla á Ieik-
völlinn.
■
8
Þetta var söguhornið á leikvellinum. Gæzla var á leikvellinum öll sum-
ur. Eitt sumar i tíð Aðalsteins var ung stúlka við gæzluna tvo mánuði í
fjarveru skólastjóra. Hún var mikill snillingur aö segja sögur, og auk
þess lét hún börnin syngja og lék undir á gitar.
En hvað hafði ég svo sem lært.
Jú, ég lærði af þeirri reynslu, sem
þvi fylgir að hafa gaman af að
kenna allt, en ekki sizt leikfimi,
leiki og iþróttir. En mest lærði ég
af krökkunum minum fyrr og
siðar. Undarlegt en samt satt.
Vorið 1949 var leikvölluririn á
Suðureyri eiginlega fullgerður i
minum hærugráa kolli. Ég höf
smiði á likani af þessu fyrirtæki.
Með likan þetta flaug ég til
Reykjavikur og sýndi það i rishæð
Austurbæjarskólans. Þarna voru
mættir allmargir vinsamlegir
embættismenn eins og Helgi
Eliasson fræðslumálastjóri, Þor-
steinn Einarsson iþróttafulltrúi
ásamt 5 blaðamönnum og nokkr-
um fleiri.
Daginn eftir birtust i blöðunum
myndir af likaninu. Ennfremur
var vinsamlega getið um undra-
vert framtak ibúanna i litlu
sjávarþorpi vestur á landi fyrir
þann stórhug að láta gera leik-
völl, sem talinn var að verða
mundi nokkur nýlunda á margan
hátt.
Og sumarið 1950 stóð leikvöllur-
inn fullgerður. Frá fyrstu tið
hefur verið þarna gæzla og er
ennþá hvert sumar.
Vigslusamkvæmi fór fram i júli
eða ágúst og var fjölmenni viðs
vegar að af Vestfjörðum. Völlur-
inn var málaður i átta litum og
létu margir orð falla, að litavalið
væri fagurt.
Fjölbreytni leiktækjanna,
einkum iþróttatækjanna, var
mjög rómuð og strax vinsæl af
börnum, unglingum og jafnvel
fullorðnu fólki.
Einnaf ritstjórn Timans lét þau
orð falla, að mjög fá prósent af
landsmönnum mundi gera sér
grein fyrir þvi, hvar Súganda-
fjörður og Suðureyri væri.
Sundlaugin I Súgandafiröi var fjóra km. innan við þorpið. Hún var gerö
án nokkurra styrkja af fámennu og fremur fátæku byggöarlagi. Súg-
firðingar lögöu lika sima i upphafi frá tsafirði til Suöureyrar á eigin
kostnaö. Þegnskapur þeirra við gerð leikvallarins árið 1949-1950 var í
samræmi við þetta.
Fyrir norðan Island er Dumbs-
haf en öðru nafni Norður-tshaf.
Nyrzti oddi Vestfjarða er Horn.
Um þennan hluta landsins kveður
prófessor Jón Helgason i kvæði
sinu Áfangar:
„Kögur og Horn og Heljarvik
huga minn seiða löngum:
tætist hið salta sjávarbrim
sundur á grýttum töngum
Hljóðabunga og Hrollaugsborg
herðir á striðm söngum,
meðan sinn ólma organleik
ofviðrið heyr á Dröngum”.
Þessi samliking er stórfengleg
og Vestfirðirnir eru allir stórkost-
legir i allri sinni tignu fegurð og
hrikaleik.
Suður af Horni eru Jökulfirðir
og tsafjarðardjúp. Þrátt mun það
hafa valdið misskilningi, að
höfuðstaður Vesturlands, tsa-
fjörður, stendur ekki við tsafjörð
heldur Skutulsfjörð. Utar frá
ísafjarðarkaupstað kemur Hnifs-
dalur og örlitlu enn utar viö Djúp-
ið er kaupstaðurinn Bolungavik.
Og næsta kauptún þar fyrir sunn-
an er Suðureyri i Súgandafiröi.
Alltaf góðu lögðuð lið,
ljúft með hugann slinga
Hátiðlega ég heilla bið
hetjum Vestfirðinga.
Aðalsteinn Hallsson
| || | | i...
r ww' wJ i!
Oft höfðu Suöureyringar gaman að þvi að horfa á hina ungu samborgara sina önnum kafna viö leik og
störf. Ef til vill hefur hvarflað aðþeim, að leikurinn I bátnum væri þáttur i uppeldi sægarpa, verðugra
arftaka hinna eldri.
Vaka eðc víma
Af AAagnúsi
vandlætara
Magnús Gestsson talaði urn
daginn og veginn i útvarpið 9.
febrúar. Hann vék að sjón-
varpsþætti Arna Johnsens i
Kastljósi I vetur þar sem ég
kom litils háttar viö sögu. Hann
lét svo um mælt að þar hefði ég
getað flutt „þrumandi skamm-
arræðu um vindrykkju”.
Siðan ræddi hann urn félags-
skap okkar ternplara þar sern
„nokkrar frelsaðar siálir”
kærnu sarnan. Siðan talaði hann
urn „farisea” sern spilltu fyrir i
bindindisrnálurn, en ekki er ljóst
hverjir þeir farisear eru eða
hvað orðið rnerkir.
Svo korn rnaðurinn rneð eigin
bjargráð. Þar var fyrst ,,að
leggja niður allar skarnrnaræð-
ur yfir þeim föllnu.”
En hægara er að kenna
heilræðin en halda þau. Rétt á
eftir er Magnús farinn að lýsa
þvi hve prestastéttin hefði tapað
áliti og virðingu i huga sér þeg-
ar hann sá drukkinn prest i
fyrsta sinn. En það var nú
rninnst. Siðar hefur hann séð þá
„haldna þeim sama djöfli” á
þeirn vegi „sern til glötunar
leiðir”.
Þó ég hafi rætt og ritað urn
áhrif drykkjuskapar hef ég ekki
kallað ölóða rnenn djöfulóða eða
haldið þvi frarn, að þeir væru á
valdi illra anda. Ætli Magnús
hafi ekki þarna flutt eina þá
ræðu sern hann telur rnestu
varða að leggja niður —
„skarnrnaræðu yfir þeirn
föllnu”?
Ég heyrði haft eftir kerlingar-
aurningja fyrir vestan:
„Ég blóta aldrei nerna þá
sjaldan ég reiðist, en hjá honurn
Herrnanni gengur ekki á öðru en
bölvi og sanki, helvitinu þvi
arna”.
Ekki veit ég þó til þess að hún
væri frænka Magnúsar.
Magnús segir að vinhneigð sé
sjúkdórnur sern korni frarn við
óhagstæðar félagslegar ástæð-
ur.
Sannleikurinn er sá að áfengi
er vanabindandi efni sern vekur
ástriðu hjá býsna rnörgurn þeg-
ar þeir hafa neytt þess urn
skeið, — hvað sern félagslegurn
ástæðurn líður. Menn sern voru
andlega heilbrigðir og lifa við
góöar félagslegar ástæður geta
orðið vinhneigðir.
Þetta veit heilbrigðisstofnun
Sarneinuðu þjóðanna. Og þetta
eiga allir að vita. Hitt er svo
annað rnál að félagslegar
ástæður, lifsviðhorf, skapgerð
o.fl. hefur sitt að segja i barátt-
unni við ástriðuna þegar hún er
vöknuð.
Magnús segir að nú standi
öllurn til boða nóg af brennivins-
lausurn sarnkværnurn og
rnannfundurn. Það er raunar
rnjög vafasarnt, — nánast öfug-
rnæli.
Hann segir að við ternplarar
værurn rnárgir sörnu reglu-
rnennirnir án þess að vera i
bindindisfélagi. Hvernig veit
hann það? Heldur hann að
surnir séu fæddir til að vera
drykkjurnenn en aðrir geti ekki
annað en verið bindindisrnenn?
I frarnhaldi af þessu segir
hann að heilbrigðir þurfa ekki
læknis við. Strax i næstu setn-
ingurn veit hann betur og er far-
inn að tala urn hina rniklu
heilsuverndartima sem nú séu.
Vonandi skilur hann bráðurn að
bindindi er heilsuvernd.
Aðaltillaga Magnúsar er sú,
að kennarar og prestar verði
sektaðir ef þeir finnist á al-
rnannafæri rneð áfengisrnagn i
blóði yfir ákveðnu rnarki, sern
hann segir þó ekki hvar setja
skuli. Endurtekið brot á að
varða stöðurnissi.
Ekki skal ég gera litið úr^
ábyrgð þeirri sem fylgiF störf-'
um presta og kennara. En er
hún meiri en fylgir þvi að vera
faðir og móðir? Er ekki jafn-
mikil ástæða til að prófa og
sekta þá, sem slika ábyrgð hafa
á sig tekið? Og erum við ekki öll
ábyrg gagnvart samferðafólk-
inu?
Það er andlegt drep sern lýsir
sér i þvi að rnenn haldi að
ábyrgðin sé öll hjá öðrurn.
Magnús þarf ekki að taka það til
sin. Hann er kennari. Það er
annað rneð okkur, sern ekki
erurn neitt, — nerna rnenn.
Hér er kornið að þvi sern
skiptir okkur rneiru en flest
annað. Geturn við fundið að ein-
hver þurfi okkar rneð, — þurfi
að geta treyst okkur. Það er
ljótur leikur að ala á þvi að ern-
bættislaust fólk sé svo órnerki-
legt að það beri enga ábyrgð.
Þá var ólikt uppbyggilegra að
korna i kirkju til sr. Halldórs
Kolbeins. Hann vissi ég segja i
stólræðu:
„Með sérhverju þvi sern þú
lætur saklaust barn heyra eða
sjá ert þú að skrifa i heilaga
bók”.
Slfkt vekur rnenn til ábyrgðar,
gefur lifinu gildi.
Að lokurn langar rnig að biðja
Magnús og aðra að hugleiða viss
atriði ofurlitið betur. Ef það er
vftavert og refsivert fyrir vissar
stéttir að vera undir áhrifurn
áfengis „á alrnannafæri” er það
þá rneinlaust og lýtalaust heirna
hjá fjölskyldunni? Er þá heirnil-
ið rninna vert en veitingahúsið?
Eða er sarna hvað rnenn eru og
hvað rnenn gera ef nógu fáir sjá
það og vita?
Hér skilst rnér að kornið sé að
kjarna þeirrar siðfræði sern
Magnús Gestsson byggir tillög-
ur sinar á.
Skyldi það geta verið að vand-
lætarinn hafi átt eitthvað van-
hugsað i sarnbandi við þessi
rnál?
Halldór Kristjánsson.
s
í.. I
m
**;?:
i ■ :t
:• % •
V, /•.
"t, V
* '**
k
Tilkynning
Reykjavik, 19. febrúar 1976.

Þeir, sem telja sig eiga bila á geymslusvæði „Vöku” á
Ártúnshöfða, þurfa að gera grein fyrir eignarheimild
sinni og vitja þeirra fyrir 1. marz n.k. Hlutaðeigendur
hafi samband við afgreiðslumann „Vöku” að Stór-
höfða 3, og greiði áfallinn kostnað.
Að áðurnefndurn fresti liðnurn verður svæðið hreinsað
og bilgarrnar fluttir,á kostnað og ábyrgð eigenda, á
sorphauga, án frekari viðvörunar.
Gatnamálastjórinn
Hreinsunardeild.
Í
k'
p
;A\i'
y
v >•>
' * /
\ ;•:.!
i Reykjavik. ,i>?;
VU-