Tíminn - 13.04.1976, Blaðsíða 9

Tíminn - 13.04.1976, Blaðsíða 9
Þriðjudagur 13. april 1976. TÍMINN 9 Útgefandi Framsóknarflokkurinn. Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn- arfuiltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gisiason. Ritstjórnarskrifstofur i Edduhús- inu viö Lindargötu, simar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aöalstræti 7, simi 26500 — afgreiðslusimi 12323 — aug- lýsingasimi 19523. Verö I lausasölu kr. 50.00. Askriftar- gjald kr.K00.00 á mánuði. Blaðaprenth.f. í skugga Marðar Rógur er eitt af ógeðslegri fyrirbærum mann- legra samskipta, hvort heldur honum er lætt með veggjum, þar sem skugga ber á, eða hann er fluttur opinskátt i þeirri trú, að svo mörg séu þau eyru, er fýsi illt að heyra, að hann megi sin meira en sann- leikurinn. I bókmenntum þjóðarinnar eru fræg dæmi um eitraðan róg, sem drógu á eftir sér langan hala ófarnaðar og óhappaverka, og hafa sum orðið fólki svo minnisstæð, að þaðan eru runnin nöfn á mann- gerðum, er i þau spor feta. Raunsannar bækur spegla mannlifið eins og það er, gott og vont eftir at- vikum, og i sögu þjóðarinnar er einnig að finna ömurleg dæmi um þessi vinnubrögð, þótt hin séu vafalaust miklu fleiri, sem fyrnzt hafa. Enn i dag gerast slik dæmi meðal okkar, leynt og ljóst, og jafnómanneskjuleg og á þeim dögum, er Mörður bjó búi sinu i Rangárþingi. Nú i vetur hefur alþjóð orðið vitni að sérlega eitr- aðri herferð, sem gerð hefur verið gegn mannorði dómsmálaráðherra landsins Ólafs Jóhannessonar. Vikum og mánuðum saman hefur ekki linnt dylgjum, svigurmælum og hrópyrðum i Visi og Alþýðublaðinu — spyrðublöðunum, sem Magnús Torfi Ólafsson nefnir svo vegna sérkennilegra tengsla þeirra. — Heil sveit manna hefur verið önn- um kafin við að fylla dálka þeirra af ritsmiðum, sem þessu marki eru brenndar, og mynda dreifing- arkerfi um landið. Með sifelldum endurtekningum, sem minna á kenningar Hitlers um mátt slikra vinnubragða, er reynt að koma þvi inn hjá fólki, að dómsmálaráðherrann hafi af hlutdrægni, og einna helzt i sérhagsmunaskyni og af óviðurkvæmilegri tillitssemi við brotamann, aflétt vinveitingabanni á Klúbbnum árið 1972 og torveldað rannsókn á mannshvarfi, sem hugsanlega gat verið manns- morð. Það hefur engu breytt um málflutning þessara blaða, þótt lögfræðilegur dálkahöfundur annars þeirra, Visis, hafi opinberlega lýst þvi yfir, að lög- um samkvæmt hafi dómsmálaráðherra borið að af- létta vinveitingabanninu, þegar hann gerði það, og gögn hafi verið lögð fram um það, að aukinn mann- afli hafi verið fenginn til þess að rannsaka manns- hvarfið og hugsanleg afbrot, sem fléttuðust saman við það. Það talar sinu máli, að það eru spyrðublöðin ein, sem flutt hafa þennan róg, og engin önnur blöð hafa gengið i málið, þótt þau séu i eigu og lúti stjórn póli- tiskra andstæðinga dómsmálaráðherrans. Þótt til margvislegra vopna sé gripið, þegar hart er barizt á vigvelli stjórnmálanna, hafa þau ekki talið sér samboðið að súpa úr þessu hófspori. Aftur á móti fengu spyrðublöðin þvi áorkað, að sóðalegur mál- flutningur þeirra komst inn i blöð i Englandi i vetur, mitt i landhelgisdeilunni, þar sem illmæli um is- lenzka dómsmálaráðherrann hafa ekki þótt slakur blaðamatur eins og á stóð. Hann var þar hvorki meira né minna en sagður orðaður við að hylma yfir mannsmorð. Það er Islendingum til sóma, að þorri þeirra hefur andstyggð á þessum rógsmálum, hvar i flokki sem þeir standa. Það er vitað og viðurkennt i land- inu, að Ólafur Jóhannesson er meðal þeirra forystu- manna þjóðarinnar, sem ekki mega vamm sitt vita, og enginn er óliklegri en hann til þess að misbeita embættisvaldi sinu. Þeir, sem ætluðu að svipta hann trausti og tiltrú með hroðalegum sakargiftum sinum, hafa ekki gefið þvi gaum i upphafi, hvað þeir færðust i fang. — JH Forkosningarnar í Bandaríkjunum: Keypt og kúvent og öllum öðrum tiitækum ráðum beitt KOSNINGAI'.ARaTTA stjorninálainunha lýtnr viðast livar svipuðum oða ialn\ol siimu liipinalum. Þegar stefnt er að kjöri akveðins manns tii emliu'ttis, eða þegar styrinn sleiHÍur um kjör akveðins Ijiilda lulltrúa. virðast aðlerð- irnar þu>r simni. Iramsetninp slel numarkandi málel na svipuð, i'.otkun kosninga- lolörða og poliliskra kuvend- mga jalnalgeng. hvort heldur er a Islahdi. i Astraliu. eða i H a n d a r i k j u m N o r ð ur Ameriku. Ilvai sem Irjalsar kosning- ai' lil leiðtogasata þjoðar þings iiirseta, eða annaira 'irðingar og áhrilasessa tiðkast. virðist leiðin I il sigurs nala lullið i svipuðun l'arveg og i öðrum rfkjum með svip- uða uppbyggingu valda- dreilingar. I.olörðin, sem gelin eru, l'ela gjariuin i ser meira en nokkur \aldhali gelur staðið við eltir kosnmgar auð ald er nylt i þágu frambjóðenda og stundum og sums staðar opin- bert fé einnig, og þá er snún- ingi um allt að eitthundrað og áttatiu gráður miskunnarlaust beitt i helztu málefnum, ef raunveruleg viðhorf fram- bjóðandans þykja ekki likleg til að falla i kramið hjá kjós- endum. KORKOSNINGAR þær. sem n ú standa yfir i Banda- rikjunum, hjá tveim stærstu stjórnmálaflokkum landsins, eru engin undantekning aö þessu leýti. I þeim keppa nokkrir af fremstu stjórn- malamönnum hvors flokks lyrir sig, um útnefningu sem lörsetaefni flokksins i komandi kosningum. Til mikils er að vinna fyrir hvern Irambjoðenda, þvi takmarkið er æðsta embætti bandarisku þjóðarinnar, ásaml þeimvöld- um, sem þvi fylgja. Þvi er ekkert til sparað i kosningabaráttunni i .Banda- rikjunum þessa mánuði. hvorki fjárúllát. loforð né kúvendingar, ef ske kynni að‘ það yrði frambjóðendunum til hagsbóta. LÍKLEGA er hvergi i heimin- um jafnmiklum fjármunum varið lil kosningabaráttu eins og i Bandarikjunum. Hver Irambjóöandi i lorkosning- unum eyðir milljónum dollara til þess að greiða götu sina meö öllum tiltækum ráðum. Sjónvarps-. útvarps- og blaða- auglýsingar, launað starfslið. dýrir útifundir, prenlaðir bæklingar og allt niður i nælur með mynd og nafni fram- bjóðanda tekur sinn toll af sjóðuni lians. og algengt er. aö Irambjóðandi l'ari ut i bar- áttuna sem vel Ijáður maður. en komi út úr henni vafinn skuldum. sem gela reynzt honum baggi um árabil, eink- um ef honum hefur gengið illa i kosningunum. NOTKUN opinbers fjármagns lil at k va'ðaka upa l'yrir oinstaka Irambjoðendur i lör- kosninguni þessum er þo nokktir. en að mestu bundinn við einn þeirra. Að sjállsiigðu þann, sem greiðaslan aðgang liefur aöopinberum sjoðum og tald lil að raðskast með beitingu þeirra: Gerald Foixl. lorsela kindsins. sem nu kepp- ir að útnefningu Repúblikana- flokksins. Þ;ið \ irðisl okki þykja ania'lisvert þott lorsoti landsins beiti þannig lö skall boigtira lyrir sig þella eru Ford Bandarikjaforseti bcitir nú opinberum sjóðum og stofnunum fyrir sig i kosningabaráttunni. iianast sjálfsiigð réttindi. sem ivlgja setu hans i stólnum. seni keppl er um. K\rri lorsélar hala gefið lorda'mið og a nieöan reUtningarmr eru i samræmi við gildandi log. - el' léð er notaö til raunveru- legra lramkvæmda, þykir engum það osanngjörn for- reltindi til handa forsetanum KORD HEFUR enda notað opinbera sjoði af nokkurri skynsemi i kosningabaráttu sinni, og gætt þess, að atkvæðakaupin væru ekki of áberandi. Nökkur greinileg dæmi eru um þetla, svo sem loforðhansum aöhalda opinni flotastöð i Portsmouth, sem varnamálaráðuneytið vildi loka, skömmu fyrir for- kosningarnar i New Hampshire. Þá hefur hann notað loforð um útfærslu fisk- veiðilögsögu Bandarikjanna ur lólf mflum i tvö hundruð, til þess að draga til sin atkvæði fiskimanna i Nýja Englandi, lofað auknum framliigum til rannsókna i buvisindum l il að laða að sér atkvæði bænda, lofað ákveðnum rnönnum á- kveðnum stoðum, gegn stuðn- ingi þeirra (til dæmis i Miami, þar sem hann náði til ihalds- samari afla flokksins með þvi að gefa i skyn, að einn leiðtogi þeirra, Jerry Thomas, yrði skipaður aðstoðarfjármála- ráðherra) og svo framvegis. Þá hefur Ford einnig notað ýmsar fyrirhugaðar fram- kvæmdir. svo sem byggingar rannsóknastofnana, og gefið i skyn að staðsetning þeirra i þessu eða filnu héraðinu væri vel hugsanleg. Hann notar og ýmsar stofnanir og beinir inn- kaupum rikisstofnana nú um ýms fylki, eftir eigin hentug- leikum. VIÐAMESTA notkun Kords lorseta á opinberum sjóðum i kosnmgabaraltu þessari er þó enn otalin. on það er su ákvörðun hans. el'tir að inl'lu- 'ensa af A-slofni svinaveirunn- ar kom upp i horbuðum i Bandarikjunum. að láta bölu- selja alla bandarisku þjoðina fyrir næstu jol. Ef lil vi 11 myndi oinhver lelja þa ákvörðun rotta. jafnvol oh.jakvæmilega. og vissuloga or um að ræða varúðarráðstöfun.sem i sjállu sor or rettlætanlog. Engu að siöur. þogar tiliit er lekiö lil kostnaðar og annarra erfiö- loika. som þessi ákvörðun helur i lor moð sor. þa verður að lolja ákaflega vafasamt. að Banriarikjaforseti helði tekið liana svo skyndilega og akveð- ið, ef ekki hefðu staðið yfir þossar kosningar EN Ford forseti er ekki einn um það að heita hverju þvi sem lionta þvkir. ser til Iram- oratiar i kosningunum. Undir þa sök eru i raun allir fram- bjóðendur seldir, aðeins mis- munandi greinilega Hafi Kord nokkra sérstööu moð atk\æðakaup lyrir opinbert le. þá hefur einn af frambjóð- endum Demokratallokksins. Ilenry Jackson. serstöðu að þ\ i er varðar sjornmálalegar kú\ endingar i von um að þoknast kjósendum. Jaokson hefur um langt ára- bil verið þokktur sem harður fylgjandi aukinna útgjalda til hergagnalramloiðslu og varnarmála. Hann studdi af öllum mætti hernaðarumsvif Bandarikjanna i Vietnam á sinum lima og hefur verið þekktur fyrir þá afstöðu sina. að utanrikisstelnu Banda- rikjanna \erði að herða til muna. Nt þegar Jackson gerir sina siðustu tilraun til að verða ut- neíndur forsetaefni flokks sins. hefur hann þo snuið við blaðinu og dylur afstiiðu sina bak við ,.nýtt andlit". Hann reynir að virðast frjálslyndur. talar nu sem minnst um utan- rikismál og minnist alls ekki a varnarmálefni. Atkvæðaveið- um sinum hefur hann beint fyrst og fremst að verkalýðs- lélögunum. svo og að þjoð- félagshópum. sem áhrifa- miklir eru i einstökum fylkjum. þrátt fyrir minni- hluta meðal þjoðarinnar sem heildar. Undanfarin ár hefur Jaekson þvi gerzt ákafur sluöningsmaður lsraela. sem gaf af sér góðar rentur i for- kosningunum i New York fvrir nokkrum diigum. svo og krafizt þess. að Bandarikin beiti sér meira fyrir frjálsum flutningi Gyðinga frá Sovét- rikjunum llvort breytingar þossar verða til þess áð Jackson komi á llokksþing demókrata moð álitlegan hóp fulltrúa upp a vasann eða ekki. er boplega utseð um enn. Fram lil þessa hefur kuvendingin hvergi orð- iðhonum til ávinnings nema i New York. einfaldlega vegna þess. að vinstriarmur Demókrataflokksins trúir ekki þessu nýja andliti hans og er ekki reiðubúinn að gleyma gönilum syndum. ENGl að siöur syna þessi tvö dæmi nokkuðskýrt. hvemikið lrambjoðondiirnir vilja til þessvinna aðhafa von um for- setastolinn í Bandarikjunum.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.