Tíminn - 15.06.1976, Blaðsíða 3

Þriöjudagur 15. júni 1976
TÍMINN
3
Norðlendingar óánægðir með
ósamræmi í friðunaraðgerðum
GO-Sauöárkróki/—hs—Rvik.
Fjórðungssamband Norölendinga
gekkst fyrir ráöstefnu um nýtingu
hafsins og sjávarútvegsmál á
Noröurlandi laugardaginn 12.
júní s.l. Formaöur Fjóröungs-
sambandsins Heimir Ingimars-
son setti ráöstefnuna, fundar-
stjóri var Jóhann A. Guömunds-
son, en ráðstefnustjóri var Þórir
Hilmarsson bæjarstjóri á Sauðár-
króki.
Mörg erindi voru flutt á ráð-
stefnunni. Matthias Bjarnason,
s já va rú tvegsm ála rá öherra
skýrði stefnu rikisstjórnarinnar I
sjávarútvegsmálum. Þá flutti
Kristján Kolbeins fulltrúi hjá
Framkvæmdastofnun rikisins er-
indi ernefndist— Staðan isjávar-
útvegi á Noröurlandi. Einnig
flutti Jakob Jakobsson aðstoðar-
framkvæmdarstjóri Hafrann-
sóknarstofnunarinnar erindi um
ástand fiskistofna og nýtingu
þeirra og Björn Dagbjartsson
ræddi um nýtingu sjávarafla og
nýjungar i fiskiönaði. Jónas
Blöndal, skrifstofustjóri, ræddi
um leiðir og markmið I fiskveiði-
málum.
Margar fyrirspumir voru born-
ar fram og miklar umræöur urðu
um þessi erindi, einkum ræðu
sjávarútvegsráðherra.
Undir dagskrárliðnum „Frjáls-
ar umræður” tóku margir til
máls, úr ýmsum byggðarlögum
Norðurlands.
Þórir Hilmarsson, ráðstefiiu-
stjóri, sagði í viötali við Timann,
aö ráðstefnugestir hefðu veriö
„heldur óhressir” meö ræðu
Matthiasar Bjamasonar, sjávar-
útvegsráöherra, þvl þeim hafi
fundist hann litið sem ekkert
ræða vandamál Norðlendinga og
ekki benda á neinar leiöir til úr-
bóta, en það kom mjög glöggt
fram i umræöunum, að rekstur
útgeröarinnar á Norðurlandi er
mjög erfiður. Töldu margir, að
friöunaraðgeröir væru of viötæk-
ar og allt of mikils ósamræmis
gætti I þessum efnum milli lands-
hluta. Bent var á, að það væri
sameiginlegt hagsmunamál allra
landsmanna, að friða uppeldis-
stöövar fyrir Norðurlandi, en þaö
mætti ekki koma niður á útgerö
Norðlendinga fremur en á útgerð
löðrum landshlutum. Vildu menn
að sérstakur aukakostnaður
Norðlendinga vegna þessarra
friðunaraðgerða yrði greiddur af
öllum jafnt.
Miklar umræður spunnust af
erindi Jakobs Jakobssonar, fiski-
fræðings, og kom i ljós uggur um
að fiskisvæöin fyrir Norð-austur
landi væru að verða nánast fiski-
laus, vegna lækkandi sjávarhita.
Fram kom I erindi Jakobs, að
sóknin væri nánast helmingi of
mikil, en menn virtust hins vegar
allir sammála um að ekki kæmi
til greina að selja skipin úr landi.
Reyna yrði aö finna ný verkefni
og hefði ekki nægileg áherzla ver-
ið lögð á það atriði.
Þórir sagði, að þegar væri farið
aö bera nokkuð á samdrætti
vegna aflaminnkunar. Næg at-
vinna væri aö visu ennþá, en ekk-
ert lægi hins vegar á lausu fyrir
þá, sem ekki væru þegar i at-
vinnu. Hann sagöist hafa það á
tilfinningunni.aðhagurinn myndi
þrengjast með haustinu.
Marteinn Friöriksson, fram-
kvæmdastjóri Fiskiðjunnar á
Sauöárkróki, sagði, að margt
merkilegt hefði komið fram á
ráðstefnunni. Gagnsemi þessara
niðurstaöna kæmihins vegar ekki
iljósfyrrenbúiöværi aðvinna úr
þeim, en hugmyndin væri að
leggja niðurstöðurnar fyrir næsta
fjórðungsþing með haustinu.
Marteinn tók I sama streng og
Þórir um að komið hefði fram á
ráðstefnunni, aö óviöunandi væri
mismununin milli landshluta i
friðunaraðgerðum, þar sem fyrir
Norðurlandi væri alls staðar lok-
aðfyririnnan 12milurnar, en fyr-
Framhald á 23(. siðu.
Gsal-Reykjavik — Laxveiöi i
Viðidalsá hefst i dag og með-
al þeirra, sem hefja veiöina i
dag er Benny Goodman,
klarinettleikarinn heims-
frægi. Benny Goodman hélt
hljómleika i Laugardalshöll
ásamt hljómsveit sinni á
laugardagskvöld, en i gær-
dag hélt hann áleiðis norður i
Húnavatnssýslu, þar sem
hann mun renna fyrir lax I
Viðidalsá.
Myndin hér til hliðar er
tekin á hljómleikum Benny
Goodman i Laugardalshöll
s.l. laugardagskvöld. Hús-
fyllir var á tónleikunum og
var hinum aldna klarinett-
leikara klappað lof i lófa si
og æ af mjög hrifnum áheyr-
endum.
Skýrsla Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur:
Mest kvartað undan
gallaðri neyzluvöru
FB-Reykjavik. — Á siðastliðnu
ári bárust heilbrigðiseftirlitinu i
Reykjavik 319 kvartanir, og er
það 39 kvörtunum fleira en áriö
áöur. Flestar kvartanir bárust
vegna gallaörar neyzluvöru,
meðferðar matvæla og þess hátt-
ar, eða 81 talsins. Fimmtiu kvart-
anir bárust vegna óþrifnaðar á
lóðum og lendum, en siöan var
kvartaö um ólykt, reyk, hávaða,
frárennsli, hollustuhætti á vinnu-
stöðum, ibúðarhúsnæði, skordýr,
rottugang og fleira. Frá þessu
skýrði framkvæmdastjóri Heil-
brigðiseftirlitsins á blaöamanna-
fundi á mánudag.
Mikill fjöldi kvartana berst eft-
irlitinu árlega, og mun fleiri en
skrásettar eru. Kvartanir eru
Mjólkurstöð ...............
Mjólkur- ojí brauðvorzlauir
Mjólkur- ot; r jómaísfraral. .
Brauðgerðarhús ............
Kjöt- og nýlenduvöruverzl.
Kjötvinnslur ..............
Fiskverzlanir .............
^iskiðjuver ...............
Saélgætisverzl:.air .......
Matvælaverksmiðjur ........
Veitingahús ...............
Gistihús ..................
Kvikmyndahús ..........'. . . .
Snyrtistofur o.þ.h.........
Dagheimili og leikskólar ..
Baðstaðir .................
Almenningsbifreiðir .......
Skip ......................
Loðir og frárennsli .......
Húsnæðisskoðun ............
Neyzluvatn ................
Málmiðnaður ...............
Bifreiðaiðnaður ...........
Rafmagnsiðnaður ...........
Prentiðnaður ..............
Efnaiðnaður ...............
Byggingariðnaður ..........
Timbur- og pappírsiðnaður .
Húsgagnaiðnaður .. ........
Spunaiðnaður ..............
Fataiðnaður ...............
Skrifstofur og verxlnnir ..
Aðrir vinnustnðir .........
Ýmislcgt ..................
Samtnls ...................
margvislegar, og ekki allar á
verksviði eftirlitsins. Að mat-
væla- og almennu heilbrigðiseft-
irliti vinna 4 starfsmenn, við
vinnustaða- og verksmiðjuéftirlit
3 og 1 við húsnæðiseftirlit.
Framkvæmdanefnd heil-
brigðiseftirlitsins hélt 18 fundi á
siöasta ári og voru þar tekin fyrir
259 mál. Sækja þarf um til nefnd-
arinnar, ef setja á upp fyrirtæki,
verzlanir og ýmislegt þvi um likt.
Alls bárust á árinu 237 umsóknir
og voru þar af samþykktar 174. 30
umsóknir voru frá brauðgerðar-
húsum, og voru 19 þeirra sam-
þykktar. 10 umsóknir komu frá
kjöt- og nýlenduvöruverzlunum
(9 samþykktar) 16 umsóknir um
fiskverzlanir (9 samþykktar) 34
'75 '74 : '75 '75
1 1 37 37.0
71 75 i •j:ii 3.3
13 11 105 8.1
29 27 170 5.9
14 5 147 713 4.9
12 13 72 6.0
30 30 227 7.6
17 17 66 3.9
117 114 600 5. 1
38 38 189 5.0
70 66 525 7.5
9 8 86 9.6
8 8 38 4.8
111 109 ÍOC o.e
42 29 163 3.9
6 6 119 762 241 162 749 181 19.8
103 100 234 2.3
156 146 530 3.4
42 42 135 3.2
64 65 101 1.6
29 28 . 99 3.4
43 46 69 1.6
7 7 29 4.1
96 88 196 2.0
10 10 23 2.3
73 71 196 2.7
14 11 153 10.9
52 51 449 1220 8.6
1408 1 367 8970
umsóknir um sælgætisverzlanir
(27 samþykktar) 25 umsóknir um
veitingarekstur (15 samþykktar)
27 umsóknir um gistiheimili (24
samþykktar) 44 umsóknir um
breytingar á húsnæði og rekstri
(35 samþykktar) 17 umsóknir um
ýmsan iðnað (11 samþykktar) og
siðan voru þaðan af færri um-
sóknir um ýmislegt annaö.
Eins og undanfarin ár voru tek-
in reglulega sýni af helztu neyzlu-
vörum, sérstaklega þó þeim, sem
eru viðkvæmastar og hættast er
við skemmdum, svo sem af unn-
um kjötvörum, salötum, brauö-
samlokum og mjólk.
Aætlun er samin fyrirfram,
einn mánuð i senn, um hvaða teg-
undir matvæla skuli tekin til
rannsóknar hverju sinni, þannig
að rannsóknaaðstaða nýtist tií
hins itrasta. Sýnistaka er aukin,
þegar ástæöa þykir til og þá sér-
staklega ef grunur leikur á, að
vara sé skemmd eða að hún hafi
valdið matareitrun. Þá eru enn-
fremur árlega tekin nokkur fjöldi
sýna, aöallega af unnum kjötvör-
um, til efnagreiningar, þar sem
m.a. er athugað um iblöndun
nitrita og nitrata.
Mjög skiptar skoðanir eru um,
hvernig túlka beri gerlaniöur-
stöður. I Sviþjóð er t.d. viða ekki
lagt ákveðið mat á slikar niður-
stöður af hálfu rannsóknaaöila,
þannig að neyzluvara er ekki
metin góð eöa ósöluhæf, hvað
gerlafjölda snertir, nema þegar
um neyzluvatn er að ræöa. Þar er
talið árangursrikara að viðkom-
andi eftirlitsaðili túlki niðurstöð-
urnar beint við fyrirtækin, og noti
þær sem hjálpargagn við eftirlit-
ið.
Engar reglur eru til, hvorki hér
á landi né annars staðar, um há-
markssýkla- eöa gerlafjölda I
neyzluvörum, að undanskildu i
mjólk, rjóma, mjólkuris og
neyzluvatni. Matsreglur settar af
rannsóknastofum, eru hins vegar
viöa til og hefur talan 250 fyrir
1 fyrstu tveimur dálkunum er tala eftirlitsstaða f árslok 1975 og 1974, en
i slðari tveimur er meðaltalsfjöldi ferða á árinu.
staphylcocca og 100 fyrír E-coli
verið notuð sem viðmiðun hér á
landi, þegar meta skal, hvort
vara sé nothæf eða ekki.
Fulltrúar heilbrigðiseftirlitsins
lögðu á það mikla áherzlu, aö
auka þyrfti og bæta rannsóknaaö-
stööu, þannig að hægt sé aö
stórauka sýnatökuna, þar ’sem
viðkvæmar matvælategundir
skipta tugum og framleiðendur
og seljendur slikrar vöru hundr-
uðum.
Vitað er, að fólk veiktist þriveg-
is af matareitrun á siðasta ári.
Alvarlegasta tilfellið var, þegar
1000 manns, sem sóttu mót i
Laugardalshöll, veiktust sam-
timis, þótt ekki væri þá um alvar-
lega matareitrun að ræða. Þá
veiktust 40 manns af matareitrun
hjá verktakafyrirtæki hér i borg
og samtimis I fangageymslu lög-
reglunnar. Sami kjötréttur olli
sýkingunni, og var hann fram-
leiddur og seldur af öðru veit-
ingahúsi, en þvi, sem seldi mat-
inn þegar mótsfólkið veiktist. I
þvi skyni að fá nákvæmar upplýs-
ingar um það, með hvaða hætti
sýking matarins hefði átt sér
stað, voru ofangreind mál sendi
yfirsakadómara til frekari rann-
sóknar, en ekkert hefur frétzt af
gangi málanna á þeim vettvangi.
Loks kom fram á fundinum
meö heilbrigðiseftirlitinu, að 30
manns veiktust af taugaveiki-
bróður i fermingarveizlu hér i
borg. Matreiðsla hafði öfl tarið
fram á viðkomandi heiniiii. 'én
húsráðandi var farmaður, og
hafði hráefni verið keypt erlendis
og i þvi fannst taugaveikibróöur-
sýkillinn.
A árinu var eytt 810 kilóum af
kjötvöru, samkvæmt kröfu heil-
brigðiseftirlitsins. Heilbrigðiseft-
irlitið getur farið fram á að mat-
vöru sé eytt, ef hún er sýkt, og
einnig kemur fyrir, að eytt er
kjöti, sem ekki heíur tiiskylda
stimpla og merkingar um að
slátrun hafi farið fram i slátur-
húsum, samkvæmt þar um gild-
andi lögum.
A vinnustöðum voru loftræst-
ing, hiti, kuldi, aðbúnaöur og um-
gengni þau atriði, sem aöallega
voru athuguð. M.a. var reynt að
komast að þvi meö mælingum,
hvort andrúmsloft væri mengað
skaðlegum efnum, og ennfremur
var reynt að fylgjast með, hvort
önnurhætta væri samfara efnum,
sem unnið var með.
Þá má getaþess, að á árinu 1975
var að undirlagi heilbrigðiseftir-
litsins tekinn i notkun viövörunar
búnaður gegn hættulegum
hávaða i einum af samkomuhús-
um borgarinnar. Beri þessi til-
raun góðan árangur verður eig-
endum annarra samkomuhúsa
bent á þessa úrlausn, til þess aö
koma i veg fyrir heyrnar-
skemmdir gesta sinna.
Neyzluvata................
OaSvatn ..................
"lálk til .ierilsaeyringar
ienlsneyid tijólk.........
C-e.viIsneydiur rjéisi ...
Vn-ianranna’............. ■ •
SýrSar r.iólkurvörur ....
Skyr .....................
Miólkur- o: rjórraís ......
Kjöt- oy -f'öri-U'
Salöt o; ir.naiso ....
Þveí,i'.'. r.ataiáhöid . . . ..
Smurt brauð ..............
RjómakÖk J-i’............
Ýmislegt .................
Samtals ......... ........
FjölJí svna AOHnnaluvcrð f '7 5 '7-4 '7 3 '71
96 155 9 2
204 246 15 17
52 51 0 0
230 170 0 28
9S 71 0 22
d'J 71 2 2
s? *:■ X 10
17 32 0 6
9.Ú '30 15 10
.'33 . Sn 135
Srl 1.2 4 33
'JG4 19 45
79 10-' 19 26
r.i2 14 3 6
261 136 23 22
2X13 1 92? 225 344