Tíminn - 10.12.1976, Blaðsíða 13

Föstudagur 10. desember 1976
13
Hjalti Haraldsson:
Undanfarið hafa farið fram
umræður i blöðum um skólamál
og kennsluhætti almennt.
Einstaka hefur viljað rekja
þessar umræður til þeirra að-
gerða sem kennarar höfðu i
frammi nú nýverið varðandi
launakröfur sinar. Hvað sem um
þaö er er þó hitt að ég held ,sanni
nær að hér sé um eitt af eilifðar-
málunum að ræða, enda ekki
nema eölilegt að svo sé, þvi fáir
foreldrar geta látið sér á sama
standa um það hvernig um þau
máíer' f jálla'ð, bæði frá' heridihins
opinbera og á eg þar við löggjaí-
ann, og þeirra sem af sumra vör-
um er kallað að standa i skitverk-
inu, þ.e.a.s. framkvæma itroðsl-
una.
Til þess að allt sé fullkomnaö
höfum við verið á undanförnum
árum að senda einstaka gáfnaljós
vittum veröld til þess að kynnast
þvi hverjir hættir eru hafðir á
þessum málum meðal annarra
þjóða og auðvitað að lokinni ferð
hafa þessir menn staðið á frónskri
grund með vizkusteininn í hend-
inni. Nú skal enginn Stefán G.
Stefánsson þurfa að gráta á milli
þúfna lengur. Þessi Stefánsgrát-
ur verður svo, að sumra dómi,
hvatinn að irafárinu og ósköpun-
um við að þagga grátinn i öllum
Stefánum og bæta þar með fyrir
allar drýgðar syndir allra alda i
kennslu og uppeldi barna. En
grætur ekki Stefán enn?
Jú, segiég. Svo sannarlega. En
ekki sá Stefán sem grundin vestur
i Alberta grær nú kringum og
þakkaði móður sinni betur fyrir
kennsluna, er stýrði hendi hans
hneppri um penna í fyrsta sinni
er hann þreytti um á og b, betur
en nokkur hefur áöur gert, og
siðar svo vitað sé. ómurinn af
móðurminninu nútimans berst nú
til okkar frá hallærisplönum héö-
anog þaöan,uppskrúfaðirskrækir
sem endurkastast milli stórhýsa
hinna virðulegu borgara. Sektið
MEIRA
þið bara skrilinn um fleiri þús-
undkalla fyrir að kasta skit í lögg-
una. Auðvitað- Pabbi kallinn borg
ar, það vandamál er auðleyst.
Það þarf vist orðið sérfróðan
mann til þass að raða upp i réttri
röð öllum stofnunum frá vöggu og
upp, þangað til háskólanum
sleppir. Vöggustofur, dagheimili,
leikskólar og svo grunnskólinn,
sem mér er nær að halda að eng-
inn viti hvað er ennþá. Fjölbrauta
skólinn með valgreinar i allar
áttir, með háskólagráðu i ein-
hverri valgreininni. Það lýsir svo
sem á tikarskottinu, ekki sizt þeg-
ar Kleppur og Litla-Hraun er i
baksýn.
Kannski finnst einhverjum sem
þessar linur les heimskan taum-
laus ef maður spyrði, eftir að hafa
raðað upp þessum stofnunum upp
i réttri röð, þessarar einföldu
spurningar: Hvenær hafa þau
Nonni og Sigga tima til þess að
vera börn? -
Ég man enn hann Jón fjósa-
mann þegar hann var að troða i
kýrníeisana 16 merkur, ekki lóði
minna, með átökum og styinping-
um tókst það. 1 Nonna og Siggu
verður að komast ákveðið
„kennslumagn” eins og svo
skemmtilega er orðað á máli
skólamanna. Það verður ekki
mælt eða vegiö, en i þig skal það
samt, þótt þú skælir af þreytu og
óbeit, héðan i frá skal enginn
Stefán þurfa að skæla af náms-
löngun. Gráturinn stafar af öðru.
UM
NONNA
OG
SIGGU
„Lonta i lækjarhyli
lóan úti á mónum.
Spurði ég þig móðir min
þvi mildin þin
allar gátur greiddi”
Hvað kosta þær nú allar
stofnanirnar sem ég taldi upp.
Það veit enginn, ekki ég heldur.
Við heimtum þær bara fleiri og
stærri. ósköpin öll af þeim.
Næsta Breiðholtsævintýri verð-
ur suöur á Keili. Alténd erum við
þó nær guði á himnum þar en i
rassinum- á henni Raufarhöfn,
sem skilar meiru i þjóðarbúið á
hvert mannsbarn en nokkur ann-
ar staður á þessu hrjáða landi.
Auðvitað fáum við þetta. En til
þess að svo megi verða þarf það
opinbera skattana sina. Þegar
heimilisföðurinn þrýtur að vinna
fyrirþeim, verður konan aö vinna
lika. Þarfir fyrir stofnanirnar
aukast. Þannig er hjólinu komið
af stað. Krafa fylgir kröfu. En
hjarta Nonna og Siggu blæðir.
Það gerir ekkert til?
Ég las i blaði nú nýverið að
vestur i Kaliforniu hefðu 45% af
nýnemum við háskólann þar
þurft að fara á þöngulhausa-
nárhskeið til að læra að tala
móðurmálið áour en sezt var á
skólabekkinn. Liklega vantar þá
kennaramenntaða menn þar og
launa þá sennilega illa!
Fyrir svo sem 10-12 árum var
ástandið i kennslumálum þannig
að norður fyrir Holtavörðuheiði
var varla fáanlegur nokkur kenn-
ari með réttindi. Þrátt fyrir þaö
tókst að manna skólana og skila
ekki lakari árangri en annars
staðar. Þá var, ef mig misminnir
ekki um 40% allra barnakennara
án kennaraprófs. Nú eru rúmlega
20% án réttinda, en árangrinum
hrakar. Þessi 20% réttindalausra
kennara eiga að vera orsökin fyr-
irsifellt lélegri árangri nemenda.
Nonni og Sigga hefðu fengið núll á
prófi fyrir að draga svona ályktun
af þessum forsendum. Þaöhlýtur
að hafa verið ókennaramenntað-
ur maður sem kom þessu af stað
og setti þetta skemmtilega pott-
lok á stéttina. Við skulum segja
það.
Undanfarin ár hefur tal um
náttúruvernd farið eins og eldur
um sinu um hugi manna. Þessi
klettur, þessi árhvammur, fjall,
strönd og vað, varð að perlu sem
varðveita skyldi. Melgrasskúfur-
inn haröi sem hann Jón kveöur
um uppi i Vonarskarði er oröinn
að Edenslundi, sem bændadurgur
má ekki undir neinum kringum-
stæðum beita ánum sinum á.
Sjórinn, árnar og vötnin verða að
vera hrein og tær, allt eins og guð
gaf það, mýrin og móinn meö allt
sitt lif. Ef þú drepur maur ertu að
skemma náttúruna. Breytir þú
rennsli lækjarlænu ertu að fremja
spjöll. Og ef þú ekki heldur þig á
mottunni, karl minn, verður far-
iði eitthvert Alviðrumál út af þvi.
En hvað um blessuð börnin okk-
ar. Hvarflar það virkilega að eng-
um, að við séum að menga hugar-
far þeirra. Slita upp með rót eða
klippa sprota, steypa I mót, eða
frysta. 1 siðvæddu þjóöfélagi og
háþróuðu fjarlægjum við slíka
hugsun.
Senni lega er hætt að berja börn
iskólum. Það er úr tizku, en þó er
enn hægt að leggja á skrifborðið
hjá menntamálaráðherra Islands
vottorð frá lækni um að barni hef-
ur verið misþyrmt i skóla.
En hvað er það? Kannski við-
komandi skólastjóri hafi gert
andlitið á sér i við lengra, svo að
það liktist meir andliti þess sem
sagði: „Sælir eru einfaldir”.
Gengið heim til 12 ára barnsins og
beðið það afsökunar. Svona ein-
faldir eru hiutirnir Og ekki bætir
það úr skák hafi með i förinni ver-
ið skólaráðsmaður með háskóla-
gráðu i hnappagatinu. Það batnar
litið þótt prófgráðan hækki. En
und var opnuð sem seint grær.
Gangir þú á röngum stað yfir
mýri eða skjótir gæs frá skökkum
punkti, eða öskri börnin á ykkur
frá hallærisplönum, kemurvaldið
til sögunnar.
„Þú áttkannski i fjölsótta garð-
inum gröf
við gleymei og drjúpandi tré”
Svo kvað Stefán, sem grét uppi
Vatnsskarði forðum, þegar hann
kvaddi hana Kurly. Hversu mörg
móðirin hefur ekki grátið auga-
steininn sinn, sem skondraöi að
heiman að morgni, en kom ekki
aftur? En hugsið ykkur þá harm
þeirra mæðra, sem þurfa að
gráta lifandi börn sin.
Það er mannlegt að villast, en
ræfildómur að vilja ekki viður-
kenna það. Kannski við getujn
áttað okkur áður en það er orðið
of seint.
Leyniþjónusta Bandaríkjemna telur sig vita,
aó í Austur-Evrópuríki einu hafi kunnur
vísindamaður uppgötvað efni, sem orðið
gæti háskalegra og mikilvirkara en öll önnur
áður þekkt gereyðingarvopn. Og nú eru lögð
á ráð um það, hvernig takast megi að
hremma þessa uppgötvun. Víðfrægur
sirkus er látinn fara í’sýningarferð til lands
þessa.
„I fremstu röð ævintýralegra og spennandi
bóka samtímans . . . í einu orði sagt:
stórfengleg." The New York Times
„Hammond Innes er fremstur nútíma-
höfunda, sem rita spennandi og hroll-
vekjandi skáldsögur." Sunday Pictoriai
„Hammond Innes á sér engan líka í að
semja spennandi og ævintýralegar
skáldsögur." Elizabeth Bowen, Tatler
Rambo var stríðshetja. Hann var mótaður af
miskunnarlausri styrjöld, þar sem mannslífin
voru lítils metin. Hann var þrautþjálfaður til
hvers konar harðræða . . . í friðsælli smáborg
þekkti hann enginn, en hann var framandi og
líklegur til áð valda vandræðum. Þess vegna
var honumívísað brott og engan grunaði
hinn skelfilega eftirleik . . .