Tíminn - 15.04.1977, Qupperneq 8

8
Föstudagur 1S. apríl 1977
Umsiónarmenn:Pétur Einarsson
Ómar Kristjónsson
Auðæfin í
orkulindunum
Fáar þjóðir búa við jafn mikla
ónotaða orku og við íslendingar. Við
eigum enn fjölmörg vatnsföll óvirkj-
uð, og i iðrum jarðar leynist mjög
mikil orka, sem enn hefur ekki verið
beizluð. í þessari orku eru mikil auð-
æfi fólgin, og á miklu veltur að við
nýtum þau af hagkvæmni og þjóðinni allri til
hagsbóta.
Samkvæmt orkuspá mun þörf okkar sjálfra
fyrir orku á næstu árum vaxa mjög mikið. Bæði
þarf að nýta innlenda orku til húshitunar i aukn-
um mæli og raforkunotkun til hvers konar
heimilisþarfa eykst ár frá ári. Jafnframt eykst
orkunotkun ýmiss konar fyrirtækja stórlega með
hverju árinu, sem liður, vegna þess að sifellt
koma á markað ný tæki, sem þurfa á orku að
halda.
Þá er nauðsyn að koma á fót nýjum iðnfyrir-
tækjum viðs vegar um land til þess að efla þar at-
vinnu og auka framleiðslu þjóðarinnar. Á þann
hátt einan er hægt að tryggja góð lifskjör um
ókomin ár.
Það er þvi ljóst, að á næstu árum verðum við að
virkja meira af þeim fjölmörgu vatnsföllum, sem
óbeizluð renna til sjávar, og nýta þau til að efla og
auka framleiðsluna i landinu.
Meginhluti raforkuframleiðslunnar fer nú fram
á einum stað á landinu og það á jarðeldasvæði.
Ákvörðun hefur verið tekin um að virkja þar enn
frekar. I þessu er viss áhætta fólgin og ættum við
Islendingar að vera farnir að læra það mikið af
hamförum náttúrunnar að taka ekki slika áhættu
þegar annarra kosta er völ.
Ákvörðun þarf þvi að taka um að ekki verði
fleiri virkjanir reistar að sinni á Þjórsársvæðinu,
þegar lokið verður við að gera virkjun við
Hrauneyjarfoss. óþarft yrði þá að leggja i frekari
kostnað við rannsóknir á virkjunarstöðum á þvi
svæði, en snúa sér i þess stað að rannsókn á öðr-
um virkjunarmöguleikum.
Stjórnarfrumvarp um virkjun Blöndu liggur nú
fyrir Alþingi. Þar er um hagkvæma virkjun
að ræða, sem hefur þann stóra kost að vera utan
jarðeldasvæða. Jafnframt liggur sú virkjun vel
við orkufiutningi til annarra landsvæða, t.d.
Vestfjarða og Suðvesturlands. Eðlilegt er þvi að
taka ákvörðun um að þar risi næsta virkjun
landsins.
Þá er nauðsyn að stórauka rannsóknir á
virkjunarmöguleikum á Austurlandi með það
fyrir augum, að þar komi virkjun næst á eftir
Blönduvirkjun. Með þvi móti verður búið að
treysta raforkuframleiðsluna gifurlega mikið og
með samtengingu landsins i eitt raforkusvæði
verður hægt að miðla orku milli svæða eftir þörf-
um.
Þessi orkuver á að reisa eftir þvi sem raforku-
markaðurinn innanlands eykst, og markvisst
þarf aðauka hann með þvi að stofnsetja ný fram-
leiðslufyrirtæki af hóflegri stærð. Slik fyrirtæki
hæfa bezt þeirri byggð, sem fyrir er i landinu, og
á þann hátt er framleiðni landsmanna aukin og
lifsafkoman tryggð.
Magnús Ólafsson
Kynning á ungum framsóknarmönnum:
Auka þarf þátttöku
kvenna í félagsstörfum
— sérstaklega nauðsynlegt i fámennu
samfélagi, þar sem hver einstaklingur
er meira virði en þar sem fjölmennara er.
Það þarf að hvetja konur til
þess að auka þátttöku sína i
félagsstörfum, þvi þær eru ekki
siðri við hvers konar félagsstörf
en karlar, sagði Sigriður Lauf-
ey Einarsdóttir húsfrú á Hesti 1
Borgarf., þegar hún leit inn á
ritstjórnarskrifstofu Timans
nýlega. Konur hafa áhuga á
félagsstörfum og mikla getu til
þess að sinna þeim, en vegna
aldarandans eru þærí fjölmörg-
um tilfellum ragar við að koma
sér áfram og taka þátt i félags-
störfunum af sama krafti og
karlar gera. bað er t.d. alveg
fráleitt að i Borgarfirði eru það
eingöngu karlmenn, sem
stjórna skólamálum, þótt vitað
sé að á heimilum eru það kon-
umar sem aðallega sinna upp-
eldi barnanna.
Sigriður Laufey hefur
stjórnað bústörfum á fjárrækt-
arbúinu Hesti i Borgarfirði um
nokkurra ára skeið ásamt
manni sinum. Aður voru þau
hjón á Hvanneyri.
A Hesti er um 1000 f jár á fóðr-
um. Þar eru stundaðar ýmsar
tilraunir og rannsóknir, og þar
eroft mannmargt i heimili, og i
mörgu að snúast. Samt sem áð-
ur vinnur Sigriður mikið af úti-
störfum, og m.a. fer hún hvert
haust I göngur. í viðtali við Tim-
ann sagði hún, aö nauðsyn væri
fyrirhjón i sveit að hjálpastað,
og bezt væri aö þau væru bæði
jafnvfg á störf, hvort sem þau
væru úti eða inni.
Konur fá lítil tækifæri
Við spuröum Sigriði hvers
vegna konur væru ekki virkari i
félagsstörfum en raun bæri
vitni?
— Að stórum hluta eru það
uppeldisáhrif, en einnig kemur
þar til, að konur fá færri tæki-
færi til æfinga i félagsstörfum
en karlmenn. T.d. eru fjölmörg
félög eingöngu fyrir karla en
lokuð konum.
Annars er þetta heldur að
breytastogkonur aðverða virk-
ari i félagsstarfi en áður var.
Sh'kt er mjög nauðsynlegt, ekki
sizti jafn fámennu samfélagi og
okkar, þar sem hver einstak-
lingur er miklu meira viröi en
þar sem fjöldinn er meiri.
Hvernig er félagslif i
Borgarfirði?
— Félagslif i Borgarfirði er
allgott, og t.d. eru Iþróttir mikið
stundaðar. Ég tel að fátt sé
betra fyrir ungt fólk, en að
leggja stund á iþróttir og læra
að sigra án þess að ofmetnast og
jafnframt að læra að taka tapi
með jafnaöargeði. Slikt er mjög
mikill og góöur undirbúningur
fyrir harða lifsbaráttu.
Kenna þarf tjáningu i
skólunum
Er nægileg áherzla lögö á
félagsstörf i skóiunum?
— í mörgum skólum er
áherzla lögð á að leiðbeina fólki
i félagsstörfum, en oftast er þaö
aðallega vegna áhuga eín-
stakra skólastjóra eða kennara.
Þessu þarf að breyta þannig,
að kennslu i félagsstörfum
verði ætlaður mun stærri hlutur
á stundaskrá en nú er. Sérstak-
lega þarf að leggja áherzlu á að
kenna unglingunum að tjá sig,
þvi ef þeir kunna það ekki,
stendur þaö þeim fyrir þrifum
allt lifið.
Einnig þarf að leggja meiri
áherzlu á kennslu i tónmennt i
skólum, þvi fátt er betur falliö
til þess aö gera unglingana opn-
ari og félagslyndari.
Sigriöur Laufey Einarsdóttir.
En úr þvi við erum aö tala um
skólamál, vil ég koma þviaö, að
nauðsyn er að gæta þess að
nemendur séu ekki dregnir i
dilka eftir kynferði. Nú er þaö
svo, að það er meira krafizt af
stúlkum i sumum greinum, eins
og t.d. handavinnu, og dæmi hef
ég um það, að stúlka óskaði eftir
að fá aö læra sömu handavinnu
og piltarnir, en var hafnað. Slikt
er alveg ófært.
Eru einhverjar nýjungar á
döfinni i skólamálum i Borgar-
firöi?
— Ég er nú ekki vel inni i þvi,
enda fáum við konurnar litt að
fylgjast með þeim málum. Það
eru eingöngu karlmenn, sem
fjalla um skólamál i Borgar-
firði, og hlýtur slikt að teljast
mjög furðulegt, þar sem karl-
menn sinna uppeldi barna sinna
venjulega minna en konan.
Og þött þeir geri sitt bezta,
eins og ég veit að þeir reyna að
gera, er ég þess fullviss að kon-
ur væru mun færari til þess að
stjórna þessum málaflokki, eins
og svo mörgum öðrum.
Hlutur bóndakonunnar
slæmur
Nú höfum viö komið inn á
nokkur stórmál, en hvaöa mál
fleiri getur þú nefnt, sem nauö-
syniegt er aö breyta I þjóöfélag-
inu?
— Þar er mér ofarlega i huga
að bæta verður kjör bænda, sem
hafa að undanförnu dregizt aft-
ur úr öðrum stéttum hvað
kjaramál varðar. Þeir hafa ver-
ið of nægjusamir og alls ekki
sinnt sinum félagsmálum
nægjanlega vel.
En þótt hlutur bændanna sé
slæmur, er þó hlutur bænda-
kvenna enn verri. bær þurfa þvi
aðgera verulegtátak tilþess að
rétta sinn hlut. Þvi er nauðsyn
að þær taki mun virkari þátt i
félagsstörfum en nú er. Það
telst t.d. til tiðinda ef konur
sækja fundi i búnaðarfélögum,
eða þá hreppsfundi. Þessu þarf
að breyta, þannig aö konumar
verði virkar og meira félags-
lega þenkjandi.
En hvaö segir þú almennt um
atvinnuuppbygginguna?
— Jafnframt þvi, sem þær at-
vinnugreinar, sem fyrir eru,
verða efldar, verður að leggja
áherzlu á aö auka ýmiss konar
smáiðnað viðs vegar um landiö.
Ég tel að slik atvinnuuppbygg-
ing henti okkar þjóðfélagi betur
en fá stóriðjufyrirtæki. Sérstaka
áherzlu verður að leggja á að
fullvinna þau hráefni, sem við
höfum. 1 þvi sambandi má
nefna ull og skinn, sem áherzlu
verðurað leggja á að fullvinna i
landinu. Einnig eigum viö mikla
möguleika ónotaða við úr-
vinnslu sjávarafurða.
Þá má ekki gleyma aö nefna
gjaldeyrissparandi framleiöslu.
T.d. eigum viö að stórauka inn-
lendan fóöuriðnað meö þvi að
reisa fleiri heykögglaverk-
smiðjur, og fleira mætti nefna i
þeim dúr.
Loks er svo ástæða til að geta
þess, að viða i jörð finnast hrá-
efni, sem auðveltættiað vera að
vinna verðmæti úr.
Félagshyggjan i fyrir-
rúmi
Hvers vegna ert þú fram-
sóknarmaður?
— Aðalástæöan fyrir þvi er
sú, að ég er félagshyggjumann-
eskja og vil byggja á samvinnu
og félagshyggju. Þess vegna
fylgi ég framsóknarflokknum
að málum, enda er framsóknar-
flokkurinn eini flokkurinn, sem
stuðlar aö framgangi félags-
hyggju og samvinnustefnu.
Annars verö ég að segja það,
að mér finnst stjórnmálabarátt-
an alls ekki nægjanlega mál-
efnaleg á þessum siðustu tim-
um. Hún byggist mikið á hags-
munapólitik og oft á tiðum
þrasi. Þessu þarf að breyta og
gera stjórnmálabaráttuna mál-
efnalegri og horfa lengra fram i
timann en oft er gert.